بەعەقڵیەتى دەسەڵات ئۆپۆزسیۆن دانامەزرێت…به‌شی سێ و کۆتایی
لە پەراوێزى (ئیمەو ئەوان)ەكەى كاك نەوشیروان مستەفادا
ئێوەو ئەوان ..
بەعەقڵیەتى دەسەڵات ئۆپۆزسیۆن دانامەزرێت
(3 – 3)
موعتەسەم نەجمەدین Munaa_2020@yahoo.com
كاك نەوشیروان لە نووسینەكەیدا لەوەڵامی ئەو قسەو رەخنانەی لەسەر ئەوان دەكرێت دەڵێت (ئەم قسانە بۆ پوچكردنەوەی ناوەرۆكی فیكریو سیاسی ناكۆكیەكانو سوككردنی ئەو ململانێ سیاسیەیە كەلەنێوان دەسەڵاتو موعارەزەدا دەستی پێكردوە)
لێرەدا كاك نەوشیروان دەچێتە قۆناغێكی باڵاترەوە ، بە جورئەتەوە رایدەگەیەنێت كە ئەمە ساتی دامەزراندنی یان دروستبوونی ئۆپۆزسیۆنی كوردیە ، بەواتا لێرەوە قۆناغێكی نوێی یان سەرەتای خەبات بۆ ئەو گۆرانەی كە پێویستە بكرێت دەست پێً دەكات ، بەگوزارشتێكی تر لێرەوە قسەو رەخنەو گلەییو نوسینەكان لەدەربرینو فرێدانەوە دەبنە بەرنامەی كار یان دەچنە قۆناغی پراكتیكیەوە .
ئەم تێروانینە بەم ئاراستەیە زۆر دروستە ، بەڵام ئەوەی كە دەبێتە هۆكاری كەوتنە رێی ئەم ئامانجو هیوایە ئەوەیە كە ئۆپۆزسیون لای ئێمە دروست نەبووە. بۆیە دەكرێت بپرسین ئایا ئەو بیرۆكەیە لای ئێمە گەڵاڵە بووە كە چۆنو بەچی ئۆپۆزسیون دروست دەكەین ، چونكە ئۆپۆزسیون ئوسسو بنەماو یاسای كاری تایبەت بەخۆی هەیە ، ناكرێت هەرەمەكی هەر كەسێ دژی لایەنێك بێتو بەڵگەیەكی لەسەر نارێكیو خراپەكاریو گەندەڵیەكانی ئەو لایەنە بەدەستەوە بێت ببێ بە ئۆپۆزسیون یان خۆی وەك ئۆپۆزسیونی سیاسی راگەیەنێتو داوا لە خەڵك بكات دانی پێدابنێن ، هاوكات ناكرێت تۆ بێ ئەوەی واتای گوزارشتی ئۆپۆزسیون لەبیری خەڵكدا بخوێنیتەوە ، ئەو چەمكەیان پێ بفرۆشیتەوە ، بەواتایەكی تر بیركردنەوە لەوەی ئێمە چۆن لە ئۆپۆزسیۆن تێگەیشتوینو چەندێك لە حەقیقەتی ئۆپۆزسیۆنەوە نزیكین . وەك واتای پێناسەی ئۆپۆزسیون پێم وابێت تا ئێستا واتایەكی روون لەوشەی یان گوزارشتی ئۆپۆزسیوندا لەبیری كوردیدا نیە ، بەڵام ئەوەی بە ئیقتباس یان وەك پاشماوە لەبیری عەرەبیو ئیسلامیەوە وەرمان گرتووە یان بۆمان ماوەتەوە گوزراشت لەململانێو تەحدا دەكات ، بەشێوەیەكی ناراستەوخۆش هەندێك جار لەبیرو تێروانینی عەرەبیدا دەلالەت لەدەرچون لە سیستەمی حوكمڕانی دەكات ، لێرەدا جیاوازیەك هەیە لەنێوان رەتكردنەوەو دەرچوون لە سیستەمی حوكم لەگەڵ خواستی گۆڕین لە شێوازی حوكمڕانی .
وێنەیەكی تری ئەو ئۆپۆزسیونە كە بەشێكە لە سیستەمی سیاسی وڵاتانی ئیستبدادیو دیكتاتۆری ، بریتیە لە رێكەوتنی نیفاقاوی حكومەتو دەسەڵاتی دیكتاتۆری لەگەڵ ئۆپۆزسیوندا لەسەر تەفرەدانو سەرلێشێوانی خەڵكو چەواشەكردنیان .
هەڵگرتنی ئاڵای ئۆپۆزسیون لەلایەن خودی كاك نەوشیروانو ئەندامە كۆنەكانی یەكێتیەوە ئەگەری ئەم تێروانینە زیاتر دەكات .
هاوشانی ئەوەش كە ئەمڕۆ بیری ئێمە گەیشتۆتە ئاستێك لەگەڵ ئەوەی هیچ گۆرانكاریەكی گەوهەری لەبنەماو بیرو ئایدیاماندا رووی نەداوە ، بەڵام گەیشتوینەتە ئەوەی كە ئیتر بە قسە نەخەڵەتێین بەڵكو تەنها بەمومارەسەی دروست بكەوینە سەرخەت ، خەڵكی ئێمە شكور دەمێكە لەو راستیە گەیشتون كە دەریا دوڕ دەشارێتەوە وكەفو پوش سەر دەخات .
ئۆپۆزسیون نەك هەر مافێكی رەوای خەڵكە ، بگرە پێویستیو خواستی زۆر گرنگی ئەو سیستەمە سیاسیانەیە كە دەیانەوێ دەوڵەتی یاساو دیموكراسیو پێشكەوتوو دامەزرێنن بۆیە دەسەڵاتی كوردی نابێ لە ئۆپۆزسیون بترسێ ، بەڵام لەسەر ئەرزی واقع دروستكردنی ئۆپۆزسیون گەر بەبێ بنەماو ئوسس بێت ئەوە گریمان هەڵناگرێت لەبری خزمەتكردن بەخەڵكو سیستەمی سیاسی وڵات دەچێتە بازنەى خزمەتكردنی بەرژەوەندی دەسەڵاتی نارەواو گەندەڵیەوەو سیمای دەسەڵاتی دیكتاتۆریانەی بێ جوان دەكرێت ، ئەمەش هاوشانی تەفرەدانی خەڵك ، چەندین گرفتو كێشە لەرێگای پرۆسەكانی چاكسازیدا دروست دەكات .
ئەمڕۆ لەم بارو زروفەدا بەگشتی تێكەڵكردنێك لەنێوان ئۆپۆزسیون وەك گوزارشتێك لەجیاوازی تێروانین بەهەمان ئامرازەكانی دەسەڵات لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنێكی سیاسی حەقیقیدا هەیە ، لەراستیدا ئەوەی شیمانەی تیادا نیە مەحاڵە ئۆپۆزسیونێكی حەقیقی بەبێ بوونی سیستەمی دیموكراسیو دامەزراوەی مەدەنی وجودی هەبێت .
بەواتا دووجۆر سیستەمی سیاسی هەیە هەر یەكەیان بۆخۆی ئۆپۆزسیونی تایبەت بەخۆی دادەمەزرێنێ ، لەسیستەمی دیموكراسیدا ئۆپۆزسیون دەبێتە بەشێك لە سیستەمی سیاسی ئەووڵاتە ولەسیستەمی دیكتاتۆردا ئۆپۆزسیون دەبێتە فەرمانگەیەك لە فەرمانگەكانی دەسەڵات .
لە سیستەمە دیموكراسیەكاندا ئەشێ وئاساییە بگرە زۆر لەبارەو لەجێگای خۆیدایە كە ئۆپۆزسیونێكی سیاسی رۆڵی كاریگەری لە ئاراستەی دروستی بەرێوەبردنی وڵاتدا هەبێت ، لەوەش زیاتر من پێم وایە بوونی سیستەمی دیموكراسی بەبێ بوونی ئۆپۆزسیونی راستەقینە سیستەمێكی ناتەواوو ناكامڵ دەبێت .
لەهەمان كاتدا ئۆپۆزسیونیش لەم جۆرە سیستەمەدا شەرعیەتی لەداننانەدایە بەشەرعیەتی ئەو سیستەمە سیاسیەوەیە .
مەرجی سەرەكی بوونی شەرعیەت لە هەر سیستەمێكی سیاسیدا لەبەدەست هێنانی دەنگی زۆرینەی خەڵكدایە كە بەزۆری لە هەڵبژاردنە سەرتاسەریەكاندا دەردەكەوێت .بۆیە كاتێ ئۆپۆزسیۆن دەتوانێ جڵەوی دەسەڵات بگرێتە دەست كە شەرعیەتی حوكمڕانی وەرگرێت ، ئەوەش بەوەرگرتنی دەنگی زۆرینەی خەڵك دەبێت ، واتا ئەو لایانانەی دەسەڵاتیان گرتوەتە دەست بەهۆی خراپ بەكارهێنانی دەسەڵاتەوە شەرعیەت لەدەست دەدەن ،ئۆپۆزسیون جێگای ئەو دەسەڵاتە دەگرێتەوە لەبەرامبەر ئەم گۆڕانەشدا ئۆپۆزسیونێكی نوێ بۆ چاودێری دەسەڵاتی نوێی دادەمەزرێ ، لەوڵاتانی رۆژئاوا بەزۆری كورسی دەسەڵاتو ئۆپۆزسیون لەنێوان لایەنە سیاسیەكاندا بە بەردەوامی ئاڵوگۆری پێ دەكرێت .
خوڵاسەی ئەم گوزارشتە ئەوەیە لە سیستەمی دیموكراسیدا سیستەمی سیاسی وڵات وابەستەی فرە حیزبایەتیو هەڵبژاردنو ململانێیو نوێنەرایەتیو پەرلەمانو ئۆپۆزسیونە ، كاتێ ئەوانەی لە پێشەوە ناویان هات تا پەرلەمان شەرعیەتیان نەبێت ، ئەوە گریمان تیایدا نامێنێ كە ئۆپۆزسیونیش شەرعیەتی نابێت .
لێرەدا گەر ئێمە بێینە سەر حاڵو باری خۆمان هیچ كەسێك نیە جەرائەتی ئەوە بكاتو بڵێ ئەم دەسەڵاتەی ئێمە دەسەڵاتێكی دیموكراسی مەدەنیە ، تەنانەت ئەوانەی خۆشیان وڵات بەرێوە دەبەنو لەسەر كورسیەكانی دەسەڵات دانیشتوون ، من بۆخۆم پێم وایە وواش دەزانم زۆرێك لە خەڵقیش هەمان ئەو بۆچونەیان هەیە كە شەرعیەتی ئەم دەسەڵاتەی ئێمە دەمێكە درزی تێكەوتووەو ماوەیەكیشە بە تەواوەتی شەرعیەتی لەدەستداوە ، ئەمە ئەگەر دەسەڵات شەرعیەتی نەبێت بە چ گەزو رەبەیەك ئۆپۆزسیون شەرعیەتی دەبێت ؟
پێم وابێت بەوەی ئێمە ئەمڕۆ لەسەرەتاكانی هێڵی گۆڕانداین ئەم حاڵو بارەی هەمانە دەمانخاتە بەردەم دوو ئەگەر ، یەكەم :ئەگەر بەراست دەسەڵات بیەوێ گۆڕان ئەنجام بداتو بیەوێ لەم قەیرانو كوڵانە رزگاری بێت ، ئەوە تا ئەمرۆش گەرانەوە لەگەڵ بوونی سەختو سوێری رێگادا بارودۆخ هێشتا لەبارە بۆى كەمترین زیانی دەبێت ، بەمەش هەم خۆی لەدارمان ولرفەی لافاوی نارەزایی رزگار دەكاتو نابێتە تاقیگەیەكی تری ئەزمونی سوێرو تاڵی ووڵاتانی عەرەبیو ئیسلامیو هەم ئۆپۆزسیونیش بواری كاركردنو خزمەتكردنی بۆ دەرەخسێت, بە پێچەوانەوەیش ،بە واتا ئەگەری دووەم ئەوەیە دەسەڵات سوربێت لەسەر هەمان بیرو بۆچوونی خۆیو هەموو دەرگاكان لەخۆی داخاتو ئامادە نەبێت گۆڕان ئەنجام بدات, ئەوە بەبێ شك ناتوانێ لەم قەیرانو گرفتانە رزگاری بێتو دەبێت چاوەڕوانی رۆژی كۆتایی خۆی بێت و هاوكات ئۆپۆزسیونیش هەر بە ئیفلیجی دەمێنێتەوەو هیچی بۆ ناكرێت ، بۆیە لێرەدا بازنەی قسەو لێكدانەوەمان تەنها دەبێت لە ئەگەری دووەمدا بێت . هاوكات لەچوار چێوەی ئەم ئەگەرەدا گۆڕانكاری لە سیستەمێكی سیاسیدا بەواتای روخانی ئەو سیستەمە نایەت بەڵًكو مەبەست لێی سەر لەنوێ بنیاننانەوەیو بەهێزكردنیەتی ئەمەش تەنها لەرێگای چاكسازی وراستكردنەوەی هەڵەو خراپەكاریەكانەوە دەبێت .
مەرجێكی تری بوونی شەرعیەت لە ئۆپۆزسیوندا داننانە بە شەرعیەتی سیستەمی سیاسی ئەو وڵاتەی كاری تیادا دەكات ، لەم حاڵەتەشدا ئۆپۆزسیۆنى كوردى یان دەبێت دان بە شەرعیەتى دەسەڵاتێكدا بنێت كە شەرعییەتى نییە یان دەبێت دەست بەردارى پرۆژەى دامەزراندنى ئۆپۆزسیۆن بێت.
ئێمە لە ئەزموونی سیاسی عێراقو كورددا ، جگە لەو ئەزموونو شێوازانەی وڵاتانی عەرەبیو ئیسلامی بۆ خۆشمان لە رابردوودا لەم جۆرە حیزبو ئۆپۆزسیونەمان هەبووە لە سەردەمی رژێمی عێراقی كۆنی سەردەمی بەعسدا ، سەدام حوسێن كۆمەڵی حیزبی ئۆپۆزسیونی دروستكردبوو، تەنانەت هەندێك لەو كەسانە وا خەڵافابوون كەوایاندەزانی ئەوان دەتوانن رۆڵی كاریگەریان هەبێتو لەچوارچێوەی سیاسەتی بەعسو دەسەڵاتەكەیدا خزمەت بەگەلو پرسە نەتەوەیەكەیان بكەن .
لەراستیدا مێژووی عێراق نامۆیە بە ئۆپۆزسیونی راستەقینە ، هۆكارێكی سەرەكی ئەم كەمو كوریەش ئەوەیە لە دروستبوونی عێراقەوە وەك دەوڵەت یان لە دامەزراندنی یەكەم سیستەمی حوكمڕانیەوە تا ئەمڕۆ هیچ حكومەتێك یان دەسەڵاتێكی ئەم وڵاتە بەرێگای مەدەنی یان بەهەڵبژاردنی ئازادو دیموكراسی كۆتایی بەحكومەتی پێشووى خۆى نەهێناوەو نەهاتوەتە سەركورسی دەسەڵات ، سەرجەم گۆڕانكاریە سیاسیەكانی ئەم وڵاتە یان لەرێگای شۆرشەوە بوە یان بەكودەتای سەربازی كراوە ، بۆیە گەر لە سەرەتاشدا شەرعیەتیان هەبووبێت ئەوە بەتێبەربوونی كات ئەو شەرعیەتەیان لەدەست داوە، هەر لەبەر ئەمەش ئۆپۆزسیون یان بوونی نەبووە یاخود تەنها كارتۆنی بوەو ئەركو وەزیفەی تەنها جوانكردنی دەسەڵاتی دیكتاتۆریو تەفرەدانی خەڵكی سادەو چەواشەكردنی رای جیهانی بوە.
بۆیە لێرەدا جارێكی تر گومان لە پرۆژەكەی كاك نەوشیروان بۆ دامەزراندنی ئۆپۆزسیون لەوێوە دەست پێ دەكات كە مەحاڵە سیستەمێكی سیاسی بێ باوەڕ بە دیموكراسیو ژیانی پەرلەمانی راستەقینە هەبێت ، رازی بێ بەوەی لەژێر چەتری ئەوو بەپارەو داهاتی ئەو ئۆپۆزسیونێك هەبێت كار بۆ روخانی خۆی وتا (دەسەڵات) بكات .
لەم حاڵو بارەی كوردستاندا كاتێ كە ئۆپۆزسیون دروست دەبێت یان دەبێت ببێ بە ئامرازێك بۆ جوانكردن ومكیاژكردنی دەسەڵات یان دەبێت لە سیستەمی سیاسی دەرچێتە دەرەوەو كار بۆ گۆرینی بنەڕەتی دەسەڵات بكات بەمەش لە ئۆپۆزسیون دەردەچێتو دەبێتە یاخیبوون یان شۆرش ، بەڵام لێرەدا ئەوەی ئێمە جودا دەكاتەوە لەسیستەمە دیكتاتۆریەكان ئەوەیە ئێمە تا ئەمڕۆ سیستەمان نیە یان سیستەمان دانەمەزراندوە ، بەواتا ئێمە نەك سیستەمێكی دیموكراسیمان نیە بەڵكو دەسەڵاتی كوردی نەیتوانیوە ببێتە سیستەم ، لەم روانگەیەوە رەنگە ئەركێكی تری كاك نەوشیروان پێش ئۆپۆزسیون ئەوە بێت كاربكات بۆ دامەزراندنی سیستەمی سیاسی ، لەم وڵاتەی ئێمەدا ئێستا لەبری سیستەمێكی سیاسی دوو حیزب بە دوو میلیشیای چەكداریو دوو دەزگای ئاسایشو مخابەراتیو دوو و دوو …هتد ….وڵات بەرێوە دەبەن .
بەرێز كاك نەوشیروان لە نووسینەكەیدا دەڵێت ناكۆكی ئێمە لەگەڵ ئەواندا لەسەر بنەمای فیكرو شێوازی حوكمڕانیە ، كاتێ كە تۆ خاوەن بیرو ئایدیایەكی جیاواز لە دەسەڵات بیت ئەوكات دەبیت بەشۆرش نەك ئۆپۆزسیون ، چونكە ئۆپۆزسیون دژی یان رەخنەی لە ئادای حكومەت یان دەسەڵاتی سیاسی وڵات هەیە ،یان دژی هەندێك بریار یان ئادائی كەسایەتیەكانی ئەو دەسەڵاتە هەیە ، ئەشێ حكومەتو ئۆپۆزسیون لەتەكنیكدا جیاوازبن ، بەڵام ناشێو ناكرێ لە ستراتیژو ئایدیادا جیاوازبن .
لەو نوسینەی كە كاك نەوشیروان وەك اپرۆژە دەیخاتە روو گریمانی تیادا نیە بەجێبەجێكردنی ئایندەی دەسەڵاتی كوردی دەخاتە مەترسیەوە چونكە ساغبوونەوەی ئەو داواكاریانە لەسەر ئەرزی واقع بەواتای كۆتایی ئەوانە دێت كە ئەو ناوی ئەوانی لێ دەنێیت ، ئەمەش بەهیچ ئاینو باوەرێك لای ئەوان ماییەی قبوڵ نیە .
بۆیە بەداوای لێبوردنەوە ئەم كارەش دیسانەوە دەبێتە جێگای گومانو شەری بەرژەوەندی كەسایەتیەوە ، چونكە لەم نووسینەدا جگە لە خستنەرووی داواو خواستو ئارەزووەكانی خەڵك كە وەك هەرەشەیەك دەیانخەیتەروو یان لەبەرگی هەڕەشەدا دەریدەبڕێت هیچ بنەماو رێگایەكی دیارت نەخستوەتە روو بۆ كاركردن لەرووی پراكتیكەوە ، ئەمە جگە لەوەی بەدابەزینی زیاتر بۆ ناو سروشتی داواكاریەكان چەندین نێوان دژی تر دەردەكەوێت ، كاك نەوشیروان داوا دەكاتو دەیەوێ بزانێ داهاتو دارایی یەكێتی چەندەو لەكوێەوە دێت و چۆن خەرجدەكرێت ، ئەمە سەد دەرسەد لە جێگای خۆیدایە ، بەڵام ئایا پێچەوانە كردنەوەی ئەم پرسیارە یان رووبەرووكردنەوەی ئەم پرسیارە بۆ كاك نەوشیروان خۆیو گۆڕینی بەم شێوەیە ، ئایا داهاتو دارای كاك نەوشیروان لە كوێ وەیەو چۆن خەرجدەكرێت ؟ ئایا جگە لە كاك نەوشیروان كێی تر ئەو نهێنیە دەزانێ ؟ ئایا لێرەدا بەم دوو پرسیارە مام جەلالو كاك نەوشیروان ناچنە دوولای بەرامبەرو یەكسانی یەك هاوكێشەوە .
لەرویەكی ترەوە ئەگەر رەخنەی بەرەی (ئێمەكەی ) كاك نەوشیروان لە (ئەوانەكەی) مام ئەوە بێت كە دەسەڵات بەنادیموكراسیو تاكڕەویانە دەچێت بەرێوە ، بەواتا تەنها مام جەلال خاوەن بریارە ئایا لە كۆمپانیای وشەو ئۆپۆزسیونەكەی كاك نەوشیروانو هەموو (ئێمەكەی) ئەودا جگە لە ناوی خۆی لە لوتكەی دەسەڵاتدا كەس ناوی یەكێكی تری بیستوە ؟، ئایا ئەمەش هەمان عەقڵیەتی دیكتاتۆریانەی دەسەڵات نیە لای ئۆپۆزسیون دووبارە دەبێتەوە ؟.
من لێرەدا نامەوێ قسە لەسەر دەورو بەرەكەی كاك نەوشیروان بكەم ، ئەوەندە نەبێت كە دەڵێم دەبوو زۆر بەووردی بیری لەوە بكردایەتەوە ، چونكە لە شەرعی سیاسەتو ئیدارەدا ئەوراستیە نەگۆرە كەدەڵێ (هەموو كەسێك چۆن ئاوێنەی بینینی دەوروبەرەكەیەتی بەهەمان شێوە دەوروبەرەكەشی ئاوێنەی دەركەوتنی یان نیشاندانی ئەو كەسە دەبێت .
لەبواری دەربریندا پێم وایە كاك نەوشیروان چەمكی سیاسەتو چەمكی رۆژنامەگەری بە شێوەیەك تێكەڵكردووە بوەتە هۆی ئاڵۆزی زیاتری ئامانجی نووسینەكەی ، چونكە پەیوەندی چەمكی سیاسەتو رۆژنامەگەری خۆی لە خۆیدا گەلێ ئاڵۆزە ودنیایەك قسەو باس هەڵدەگرێت ، لە هەمان كاتدا پەیوەندی نێوان سیاسەتمەدارو رۆژنامەنووس دوولایانەیە ، رۆژنامەنووس هەواڵو زانیاریو سەربەخۆی دەوێت ، بەڵام دەسەڵات بێ گوێدانە ئامانجەكانی رۆژنامەگەری دەیەوێ بەهەر ئامرازو رێگایەك بێت بگاتە خەڵقو لەچاوی ئەواندا بەرگێكی قەشەنگ بۆخۆی بدورێت ، بۆیە كاتێ كەسیاسەتمەدار دەبێتە رۆژنامەنووس ناتوانێ بێ لایەنیو سەربەخۆی خۆی راگرێت ، بەپێچەوانەشەوە سیاسەتمەدار ناتوانێ لە بازنەی پارێزگاریكردن لە بەرژەوەندیەكانی خۆی قوتاریبێت ، بەواتا گرفت لەوەدایە كە سیاسەت بەزمانی رۆژنامەگەری بكەیت یان رۆژنامەگەری بە عەقڵیەتی سیاسی ئەنجام بدەیت .
لەگەڵ ئەوەی چەمكی رۆژنامەگەری بەلایەنێكی دانەبڕاو یان بەشێكی گرنگی ژیانی سیاسی دادەنرێت ، بەڵام سیاسەتمەدار ناتوانێ لەیەك كاتدا سیاسیو رۆژنامەنووس بێت ، چونكە سیاسەت تێروانینێكی كەسایەتی بەرژەوەند تەسكە بە پێچەوانەوە رۆژنامەنووسی شاشەیەكی پانو بەرینە ئەمڕۆ لەم بارو زروفەدا بەداخەوە دەڵێم بەهۆی ئەو ناكۆكیەی كە لەنێوان ئادائی نێوان وشەو تەوازعی كاردا هەیەو سەرجەم رۆژنامەو بڵاوكراوەكانی ئێمەی گرتوەتەوە ، حاڵەتێكی زۆر ترسناكو خراپی لەكۆمەڵی ئێمەدا دروستكردووە ، هەندێك بڵاوكراوە گەیشتوونەتە ئاستێك زۆرێك لە كارەكانیان لە خزمەت بەشەرعیەتكردنی درۆدایە ، بۆیە غەریب نیە لەم كەینو بەینەدا رۆژنامەنووسان هاوكاری دەسەڵات دەبن بۆ كوشتنی باوەڕو ئینتما ،و خەڵكیان گەیاندوەتە ئەو ئاستەی نازانن بەچ ئاینو شەریعەتێك باوەڕ بێنن ، ئەوەی لێرەدا جێگای ئازارو پەژارەیە ئەوەیە ئەم چالاكیە لەلایەن رژێمی بەعسەوە بەدرێژایی ماوەی دەسەڵاتی كاری بۆكرا ، بەڵام سەركەوتوو نەبوو ، بەواتا بەعس بەدرندەی خۆی نەیتوانی گیانی ئینتیمای تاكی كورد بۆ نیشتمانو خاك ونەتەوەكەی بكوژێت ، بەسەدان لاو لەژێر ئازارو ئەشكەنجەدا گیانیان لەدەستدا بێ ئەوەی زەرەیەك باوەریان لەق بێت ، بەڵام دەسەڵاتی كوردی ئەو متمانەو باوەرەی تاكی كوردی وا كوشتووە رەنگە ئەمڕۆ كەم هەبن لەوانەی ئامادەبن چۆرێ ئارەق بۆ ئەم گەلونیشتمانە برێژن .
خوڵاسەی قسە پێموا بێت بارودۆخی ناو یەكێتی ئەمڕۆ دەكوڵێت ئەركی هەموانە كە كار بۆ ساردكردنەوەو ئاسایكردنەوی ئەو گەرمیو گرژیە بكەن ، لەم پانتایەشدا تۆ ئەگەر بتەوی خزمەت بە گەل و نیشتمانەكەت بكەیت , سەرەتا دەبىَ كار بۆ گۆڕینى عەقڵیەتى دەسەڵات بكەیتو دواتریش پێویستت بە دامەزراندنی دوو پرۆژە هەیە ,پرۆژەیەك بۆ ئۆپۆزسیۆن وپرۆژەیەك بۆ چاكسازی ,ئەم دوو پرۆژەیە لە هاوشانی ئەوەى كە دەبێت زانستی واقعی عەقڵانی بێت ودەیان كەسی شارەزا پسپۆر بەشداری تیادە بكەن، هاوكات بەتەنها كەسێك وبە عەقڵیەتی كارێزمایی ناكرێت ، بەواتا دەبێ لەوە تێبگەین كە خەڵكی ئێمە تەجاوزی ئەوەیان كردووە كە كارێزمایەك بە كارێزمایەكی تر بگۆڕنەوە .
