خەیاڵ و گومان لە وشەكانی( باران)دا….1

خەیاڵ و گومان لە وشەكانی( باران)دا
رێبوار رەزا چوچانی

1-4

 "لە بەراوردكردنێكی پەلەدا هەست بە لێكچوونێكی زۆری چارەنووسی دوو زات ئەكا و لەبەردەم خۆیەوە ئەڵێ: پێ ئەچێ قسەی ئەو پیاوە ڕاست بووبێ كاتێك وتوێتی: شتێك نییە بە ناوی ئێستا و داهاتوو، ئەوە هەر ڕابردووە دووپات ئەبێتەوە و كەمێك كاڵتر، كەمێك تێرتر خۆی ئەنوێنێ!! ".
گەڕان بەدوای گومانەكانی ( باران )، هێماگەلێكە بۆ بە دیارخستنی ئارەزووی سەوداسەری نوسین، چونكە نوسین جیاواز لە هەموو كارەكانی تر، مەحكومكردنێكی هەمیشەییە بە دنیاگەلێكی جیاواز، دنیاگەلێك كە بە ئاسانی مرۆڤ ناتوانێت بیدۆزێتەوە و پڕە لە ململانێ و شەڕی بەردەوام لە پێناو مانەوەی وجود، دۆزینەوەی ژیان بە مانا تەقلیدییەكەی، مەحكومكردنی مرۆڤە بە كۆمەڵێك بیركردنەوەوە، كە هەموویان پێكەوە دەبنە فشارێك بۆ دۆزینەوەی ئەو نهێنیانەی بەردەوامی دەبەخشن بە گەڕانەكان، تا لە مانا نا رونەكانی ژیان و وجود تێبگەین، ئەمەش پرۆسیسێكی بەردەوامە و مانا بە وجود دەبەخشێت.

(باران ) لە چیرۆكی (تۆ لە كوێیت ؟ )دا، دەیەوێت لە رێگەی بیركردنەوەكانی خۆییەوە، راڤەی كارلێكە جیاوازەكانی ژیان بكات لەسەر مرۆڤ، منیش لە رێگەی ئەم نوسینەوە، كە بەشێكی سەرنجدانە لە دنیابینی ( باران )، بەشێكی زۆریشی سەرنجدانە لەسەر هەندێك رەهەندی بیركردنەوەی مرۆڤ، لە ناو دۆخە دژوارەكانی جیڤاتێكی پەڕپووت، دەمەوێت هەڵوەستە بكەم لەسەر بەشێك لەو خەمانەی كە جڤاتی كوردی بە هۆی ئیزدیواجییەتی بەشێك لە كەسە هوشیارەكانییەوە دەناڵێنێت، ئەم كارەش بە هەڵوەستە كردن دەزانم لەسەر یەكێك لە برینە قوڵەكانی ئەم جڤاتە، دواتر هەڵوەستەكردنێكە لەسەر فزوڵی هەندێك لە رۆشنبیران، كە ئەمەش بەشێكە لەو ململانێیەی لە هەموو سەردەمەكاندا، درێژەی هەیە و مرۆڤەكان پێكەوە لەسەر رەهەندەكانی بیری یەك و دنیابینییەكانی یەكتر دەوەستن، تا دنیابینی یەكتر بخوێننەوە و لە فەزایەكدا پەنجە لەسەر كەموكوڕییەكانی یەكتر دابنێن، لێرەوە دەبێت لە نەوەكانی پێش خۆمان بپرسین، ئێوە چ ئاوێكتان رشت، كە ئێستاش هەموو رۆژێك لێی هەڵدەخلیسكێین و ئەگەر هوشیاری خۆمان نەبێت، دور نییە ملمان بشكێت.
راوەستان لەبەردەم چرپەكانی ( باران )دا، گوێ هەڵخستنە بۆ ئەو چرپانەی ( باران ) دەیاننوسێتەوە، كە لە پشت ئەو كۆمەڵە وشەیەی ( باران )ەوە، خەیاڵێك ئاراستەمان دەكان بەرەو گوێ هەڵخستن لەو دەنگە بچوكانەی هەوڵی گەڕانەوەی مانا و پەیامە ئەبەدییەكانی ژیان دەدەن، چونكە ژیان بەبێ پەیامە ئەبەدییەكان، خۆی لە ناو بێماناییدا خەفە دەكات، خەفە كردنی ژیان و بێجووڵە كردنی و وەستاندنی لە یەك ئاستیشدا، دەروازە بەڕووی حەماقەتدا دەكاتەوە.

وەك چۆن ئێستا دەبینین حەماقەكانی مرۆڤ، گەشتۆتە ئاستێك، خەریكە بەها باڵاكانی ئینسانییەت لە ناو دەبات.
كاتێك ژیان ئاراستە دەگرێت بەرەو دۆزینەوەی نهَنییەكان و بەخشینی بەردەوامی بە جوڵە و تێڕوانینە بەردەوامەكانی مرۆڤ، ئەوكات هەموو ماناگەلی خواوەندە رەمزییە موقەدەسەكان، لەبەردەم حیكایەتگەلێكی وەهمیدا خۆیان دەنەخشێنن، بۆیە ئیتر دروستبوونی بیركردنەوەی نوێ و ئاراستەی نوێ بۆ ژیانكردن سەرهەڵدەدات، كاتێكیش ژیان دەكەوێتە بەر شەپۆلی ئەو خەیاڵاتانەی كە لێوڕێژن لە گومان، ئیتر سەرەتایەك بۆ مەرگی موقەدەساتیش دەست پێدەكات، چونكە لەبەرانبەر گوماندا، هیچ شتێك توانای خۆڕاگیری نیە، گومان كاتێك سەرهەڵدەدات، كە مرۆڤ ئاشنای بیركردنەوە بێت و پرسیار لە بارەی تەواوی مانا بەردەستەكانی سات بكات، موقەدەساتیش هیچ كاتێك تەحەمولی پرسیاری گوماناوی ناكات، چونكە موقەدەسات بەشێكە لە باڵابوونی چەقبەستووی لە ناو بیركردنەوەكانی مرۆڤدا، ئەمەش بەشێكە لەو جەهلەی كە بە درێژایی مێژووی بەشەرییەت، سەرزەمینیان كردۆتە مەیدانی ساغكردنەوەی حیساباتی دەسەڵاتە باڵاكان و هاو دژەكانی ئەو دەسەڵاتانە و هەمیشە مرۆڤ باجەكەی داوە و هەر خودی مرۆڤیش، دروستكەری ئەو موقەدەساتانەیە، كە بەشێكی زۆر لەو بارگرانییانە دروست دەكەن، بۆیە دەبێت پێداگیری لە مانەوەی گومانەكانمان بكەین، لە ئاست ئەو حیكایەت و داستانە وەهمییانەی، كە هەمیشە گوێیەكانمان كاس دەكەن، بەڵام لێوڕێژن لە ئیزدیواجییەتی نەوەكانی پێشوو.
ژیان ئەگەر پرۆسیسێك بێت بۆ گەشەی فیزیكی، بەڵام دەشێت ئێمە بە دوای مانایەكی ترەوە وێڵ بین، تا بزانین فاكتەری بنەڕەتی گەشە بەردەوامەكانی مرۆڤ لە ناو كایە رۆحییەكاندا چییە، رەنگە هەر ئەم حاڵەتەش بێت بمانگەیەنێتە بیركردنەوەیەكی ئاڵۆز، لە بەرانبەر توانا شاردراوەكانی مرۆڤ و تێڕوانینە جیاوازەكانی كۆی مرۆڤایەتی، لە ئاست ژیان و دەوروبەر و دیاردەكان، ئەگەر گەڕان بەدوای ماناكانی ژیان، گەڕان بێت بە دوای سادەكردنەوەی پێوەندی نێوان مرۆڤ و سروشت لە لایەك و مرۆڤ و كۆی جڤات لە لایەكی تر، بە جۆرێك كە هەرچی بەربەستە دەستكردەكان و سنورە خۆكردەكانی مرۆڤ تێك بشكێندرێت، كە بەو هۆیەوە هەرچی ماناكانی ژیان هەیە خۆیان دەردەخەن و مرۆڤ پڕ دەكەن، لە خەیاڵی رەنگ كردنی ژیان و جوانكردنی ئەو هێماگەلەی كە ژیان و وجود و ئینسانییەتی پێدەناسرێتەوە، بەڵام بە بڕوای من ئەو حاڵەتە كردنەوەی دەروازەیەكە بەڕووی گەمژەییدا، چونكە ئەمە بڕوایەكی كۆنینەیە و من هەمیشە كێشەم لەگەڵ ئەم جۆرە بڕوایەدا هەیە، بە لای منەوە ژیان تەقەبولی سادەكردنەوە ناكات، ژیان كاتێك دەتوانرێت كەشفی تەواوی نهێنییەكانی بكرێت، كە لە بەرانبەر دیاردە و حاڵەتەكاندا، مرۆڤ خاوەنی بیركردنەوەی قوڵ بێت، ئەوكات دەتوانرێت تەواوی پەیوەندییەكانی مرۆڤ و سروشت و خودا و ئاین و هەموو جۆرە پەیوەندییەكی دیكە كەشف بكرێت و لەوە تێبگەین كە سروشت و دەوروبەر و خەمەكانی جڤات، چ رۆڵێك دەبینن لە ئاراستەی ژیاندا، چونكە وەزیفەی مرۆڤ، ئەوە نیە كە هەموو شتەكان بە پاككراوی بێتە بەردەمی و بێتە سەر خوانێكی حازر، بەڵكە مرۆڤ دەبێت وێلگەردێك بێت بەدوای دۆزینەوەی مانا و كەشف كردنی تەلیسمە شاردراوەكانی ژیان، ئەگەر هەموو شتەكان بە ئامادە كراوی بێتە بەردەمی، ئەوكات لە رووی ئینسانییەتیشەوە وەزیفەیەكی نامێنێت و شوناسی ئینسانبووی لێدەسەنرێتەوە و دەبێتە رۆبۆتێكی بە جوڵە، بەڵام بێ بیركردنەوە، دروستبوونی ئەم حاڵەتەش مانیفێستی سەردەمێكی پڕ لە جەهلە، كە ئێستا هێدی هێدی، جەهل خەریكە پانتاییەكی فراوانتری رۆحی مرۆڤ داگیر دەكات و خەریكە تەواوی تێفكرینەكان لە مرۆڤ دەسێنێتەوە و لە جێگەیدا هەوڵی بە رۆبۆتكردنی مرۆڤ دەدات، جەهل كاتێك خزایە ناو جڤاتێك، ئیتر ئەو جڤاتە لە ناو بێموبالاتیدا دەتلێتەوە و ناتوانێت بەرەو گۆڕان هەنگاو هەڵبێنێت، ئیتر رۆشنبیرەكانی هەموویان دەبنە ( پرۆفیسۆری فاریزە و یەك واو و دوو واو) و لەوە زیاتر ناتوانن ئاشنای بیركردنەوەیەكی قوڵ بن، لە ئاست خەمە ئینسانییەكانی ناو جڤات، دواتر هەمووشیان پێكەوە لەسەر خوانێكی گەندەڵ كۆ دەبنەوە، بۆ پلاندان لە دژی رۆشنبیرە جدییەكان، تا هەوڵی كوشتنی بیركردنەوە و پرسیارە گوماناووییەكان بدەن، چونكە لە ئەزەلەوە خۆیان ئاشنای گومان و بیركردنەوە نین.