Skip to Content

Thursday, March 28th, 2024
کلارا زێتکین  1933-1857  …..

کلارا زێتکین 1933-1857 …..

Closed
by March 7, 2009 گشتی

                                                                                                                                                                                                 
 کلارا زێتکین  1933-1857    

هه شتی مارس پیرۆز

نه جمه دین به رزنجی

له هه شتی مارسی ساڵی 1857 دا ، ژنانی کرێکاری کارگه کانی پارچه و قوماشو جلوبه رگ له شاری نیۆرکی

ئه مه ریکا ڕژانه سه ر شه قامه کانو داوای موچه ی زیاترو ، که مکردنه وه ی ماوه ی کارکردنو باشکردنی

هه لومه رجی کارکردنیان کرد. ئه و خۆپیشاندانه که وته به ر هێرشی پۆلیسو به لێدانو بریندارکردنی ژنان کۆتایی

پێهات.

▪ ساڵی 1907 که خه باتی ژنان بۆ دابینکردنی مافه کانیان گه یشتبوه لوتکه ، به بۆنه ی تێپه ڕبونی په نجا ساڵ

به سه ر خۆپیشاندانه که ی هه شتی مارسی 1857 دا خۆپیشاندانیان کرد .

▪ بیرۆکه ی هه ڵبژارندنی  ڕۆژێک له ساڵ به ناوی ژنانه وه  یه که م جار له کاتی خه باتی ژنانی نیۆرک  له ژێر

دروشمی " مافی ده نگدان بۆ ژنان " هاته کایه وه . له 23 .2 .1909 دا له نیۆرک دوهه زار ژنی خۆپیشانده ر

داوایان کرد تا هه مو ساڵێک له دوایین یه کشه مه ی مانگی فێبریوه ر دا ، له سه رتاسه ری ئه مریکا به بۆنه ی

" ڕۆژی ژنان " خۆپیشاندان ئه نجام بدرێت.

▪ له ساڵی 1910 ،  " دوهه مین کۆنفرانسی ژنانی سۆسیالیست " به ڕێوه چو که ( کــلارا زێتکین * ) یه کێک له

به ڕێوه به رانی بو ، مه سه له ی دیاریکردنی " ڕۆژی جیهانی ژنان " خرایه به ر باسولێکۆڵینه وه . ژنانی

سۆسیالیستی ئۆتریشیی ( نه مسا )  به ر له وه ڕۆژی یه کی مانگی مه ییان پێشنیار کردبو ، به ڵام  ئه ـڕۆژه

پێگه و گرنگیی تایبه تی خۆی هه یه و ، له وانه بو گرنگیی خه باتی  تایبه ت به مافه کانی ژن بخاته ژێر سێبه ری

خۆیه وه و که م ڕه نگو کاڵی بکاته وه . ژنانی سۆسیالیستی ئه ڵمانی ، ڕۆژی 19 ی مارسیان پێشنیار کرد .

▪ 19 ی مارسی 1911 ، شه قامه کانی ئه ڵمانیا ، ئۆتریش ، سویس و دانیمارک له ژێر پێی ژناندا ئه له رزی ،

ڕێژه ی ژنانی خۆپیشانده ر له ئۆتریش گه یشتبوه  سی هه زار که س . هێزه کانی پۆلیس هێرشیان کرده سه ر

ژنانو پۆلێک ژنیان بریندارو ده ستگیر کرد .

▪ ساڵی 1913 " نوسینگه ی نێوده وڵه تی ژنان " یه کێک له دامه زراوه کانی ( ئه نته ر ناسیۆنال سۆسیالیستی –

دوهه م * ) ، هه شتی مارسی به یادی خه باتو تێکۆشانی ژنانی کرێکاری ئه مه ریکاوه ، وه کو ڕۆژی جیهانیی

ژنان هه ڵبژارد . هه ر له م ساڵه دا ، ژنانی زه حمه تکێشو ڕۆشنبیری شۆڕشگێڕ له ڕوسیای تزاری * و له

سه رتاسه ری ئه وروپا ، یادی هه شتی مارسیان به کۆبونه وه و خۆپیشاندان پیرۆز کرد .

له ساڵانی دواییدا تا ئێستاش چالاکوانانی ژن و لایه نگرانی مافه کانی ژن هه مو ساڵێک یادی هه شتی مارسیان

پیرۆز ڕاگرتوه و وه ک بۆنه یه کی نێونه ته وه یی ڕێوڕه سمی تایبه تی بۆ ڕێکخراوه .

له ساڵی 1975 دا  ڕێکخراوی نه ته وه یه کگرتوه کان ، هه شتی مارس ی وه ک " ڕۆژی جیهانی ژنان "

به فه رمی ناسی .

دیاره ، چه وسانه وه و  ڕه نجی ژنانی کوردیش جیاوز نییه له کێشه ی ژنانی سه رتاسه ری جیهان ، خه باتو

هاوکاریو هاوهه نگاوی ژنانی کورد له گه ڵ بزوتنه وه ی نێوده وڵه تی ژنانی جیهان ، ئه بێته هۆی زوتر ڕزگار

بونیان له چه وسانه وه ،چ له لایه ن پیاوی بێ ئاگا ، چ له لایه ن سیسته می نادیموکراسی ده وڵه تی .

هاوکاری و هاورێیی پیاوی هۆشیارو دڵسۆز ، له سه رکه وتنی ژنان به سه ر کۆسپه کانیاندا ، له خزمه تی

خودی پیاوان و به ره ی داهاتودایه ، چونکه تا ئه وکاته ی ژن بن ده سته و دیل بێت ، پیاوی کۆیله و گوێ له مست

له دایک ده بن .

هه شتی مارس له هه مو ژنانی جیهان ، به تایبه تی ژنانی کورد ، واتا هاوسه رانو دایکانو خوشکانمان پیرۆز بێت .

* کــــلارا زێتکین 1933 – 1857 ، تێکۆشه ری سۆسیالیستیی-
مافی ژنان ، یه کێک له ڕێبه رانی بزوتنه وه ی نێونه ته وه یی
ژنان ، ئه ندامی سه رکردایه تی پارتی سۆسیال دیموکراتی ئه ڵمانیا ( SPD )

* ئه نته رناسیۆنال سۆسیالیستی دوهه م  1914 – 1889

* ڕوسییای تزاری به ڕوسیای ده ورانی پاشایه تی ئه وترا.

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.