ئازادی بۆ مەلا کرێکار، ئازادی هەموومانە ..4

نا بۆ جەنگ بەناوی “دژە – تیرۆر”  –  کرێکار ئازاد کەن  هەر ئێستا 

ئەوە دەرەنجامەکانی سیاسەتەکانی  “جەنگ دژی تیرۆرە” کە ئەم جۆرە پێشێلکاریەی گرتنی مەلا کرێکاری لێبۆوە لەم چەند ڕۆژانەی ڕابردوودا بینیمان، سیاسەتێک ساڵانێکە سەدان هەزار منداڵی هەژاری عێراقی و ئەفگانی باجی دەرەنجامە تراژیدیەکانی دەدەن لە دوای ١١ی سێپتێمبەرەوە، کە ڕاستەوخۆ دەرهاوێشتەی  سیاسەتەکانی دەرەوەی ئەمریکا بوو بە پلەی یەکەم و  وڵاتانی  هاوپیەمانی لە ڕۆژئاوادا بە پلەی دووەم.  کەمە نەتەوەکان بەهامنشێوە وەک کوردی خۆمان لە باکوری کوردستان و پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) هەنووکە قوربانی ئەم جەنگە بەناو “دژە دژی تیرۆر”ەن ، هەروەها  لەگەڵ ئەواندا فەڵەستینیەکان و هێزە سیاسیەکانیان، ئەوانەی کە سیاسەتیان لەگەڵ سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکادا یەکناگرێتەوە بە هەمان شێوە “تیرۆرستن”، یان هیندیە ڕەسەنەکانی ناوچەکەنی چێاپاس لە باشووری ڕۆژهەڵاتی مەکسیک ،  ئێرەلەندییە سەربەخۆخوازەکان لە هەردوو  ئێرلەندەدا ، باسکە جوداخوازەکان لە ناوچەکانی  باسکی ئیسپانیا و فەرەنسا ، بەلوچییەکان لە لە بەلوچستان، شۆڕشگێرانی ئۆسێتیای تەنیشت جۆرجیا و تا دەگاتە بزووتنەوە ڕزگاریخوازیەکانی دیکەی ئەفریکا و ئاسیا  ئەمریکای،  و زۆر بە سانایای ئەم تێرمە هێندە گشتگیرکراوەتەوە   زۆر بە کورتی ئەوەی لەگەڵ ئەمریکا نەبێت ئیدی  “تیرۆریستە”.  لەناوخۆی ئەوروپا و ئەمریکای ئەمڕۆشدا، لە پاڵ مەلا کرێکارەکاندا، کەسانی دیکە زۆرن بەهامنشێوە مافەکانیان پیشێل دەکرێن، ئەوان مارکسیستە ڕادیکاڵەکانن، سۆسیالیستەکانی دەرەوەی ئەوروپان ئەوانەی کە لە ئەمریکای لاتین و ئاسیا و ئەفریکاوە هاتوون و پەنابەرن و حکومەتەکانیان داوایان دەکەنەوە و شەری ئەوە دەکەن بەزۆر نەنێردرێنەوە ، بەدەر لەم سیاسیانەش، لە کەلتووری باوی ڕۆژئاوای ئەمڕۆدا  ئەو  نووسەر و دەرهێنەر و موزیکزان و شاعیرە چەپڕەوانە کە لە زەمانی ماکارتیزمەوە “لە دژی بڵاوبوونەوەی کۆمۆنیزم” لە ساڵانی پەنجاکانەوە لە ئەمریکا خۆیان و کارە هونەریەکانیان  بە “تیرۆریست” ناوبران ئەوانەش لە نەوەی نوێ ئەمڕۆ ڕێچکەیان دەگرن، بەهامنشێوە   لە لیستی ڕەشدان لە زۆربەی  پێگە ڕەسمییەکان و  لە کەلتووری باویشدا بەرهەمەکانیان تەواو ئاشکرا سانسۆری لەسەرە  . ئەوانەی دیکە کە کە ئەم سیاسەتی “دژە -تیرۆریزمە” گرتونیەوە  زۆربەیان  لە ناو بزووتنەوە و ڕێکخراوەکانی مافە مەدەنیەکاندان، بەتایبەتی ئەوانەی   دژە-سەرمایەدارین ، دژە- بانکەکانن، دژی –  جەنگ و هەژاری جیهانین و دژی پیسبوونی ژینگە و هتدن،  چەپی شۆڕشگێر بە گشتی ،  سەوزەکان، ئاشتی خوازەکان، پەنابەران، چالاکوانانی ئازادی ڕادەڕبڕین و ژنان و بزووتنەوەی خوێندکاران و نوێنەرانی سەندیکا کرێکاریەکان  و  هتد، ئەوانەی تێکڕا لە میدیا ڕاستڕەوەکانەوە بە “شەڕەنگێز و   توڕە و دوژمن” ئەمڕۆ ناویان دەبەن چونکە دژی دەسەڵاتن. لەکەیسی سیاسیە ئیسلامییەکاندا، ئەوانەی وەک مەلا کرێکار لە وڵاتی نەرویژ وان یان ئەبو قەتادەی ئوردونی کە لە بەریتانیا بوو، کێشەیان بۆ دەوڵەت ئەوەیە سەرباری ئەو ئابڵوقە سایکۆلۆژی و جەستەیی و سیاسیانەی لەسەر خۆیان و  خێزان و خانەوادە و بۆچوون و شێوەی ژیانیانە لەلایەن دەزگاکانی پۆلیس و ئیستخباراتی ئەو وڵاتانەوە کە تیایدا دەژین، کەچی هێشتا بەردەوامن  و چاونەترسانە لە بانگەوازکردنی  پرەنسیبەکانیان بە گفتار نەوەستاون، لە کەیسی مەلا کرێکاردا بۆ نموونە، لە ڕێگای ڕاگەیاندن و ئینتەرنێتەوەیە ، وەلێ  سیستەمی بەناو “دیموکراسی” تەنانەت لە نەرویژ و لە وڵاتی بەریتانیا لەناوجەرگەی ڕۆژئاوادا لە دڵی “دیموکراسی” بۆرژوازیدا ئەمەی پێ قبوڵ ناکرێت. باشە ئەمە چی دیموکراسییەکە لەکاتێکدا دەترسێت و لەبەرامبەر مەلا کرێکاردا ئارگومێنتێکی سیاسی مۆڕاڵی پێ نییە و ناتوانێت  بەرگری لە خۆی و “دیموکراسییەکەی” بکات؟ یان بۆ نایەت  لەبەردەم خەڵکدا ڕاشکاوانە دایالۆگ بکات  و دەیباتە ژوورە نادیارەکانەوە؟  کە قبوڵیشی نەکرد،  ئیدی دایالۆگیشی لەگەڵدا ناکات تالێی تێبگات و، لێرەشەوە خاڵی بەیەکگەیشتن لەو نێوەندی پێکدادان و قبوڵنەکردنەدا بەتەواوەتی ون دەبێت.  باشە قەول نییە. “دیموکراسی” وان لە یەکترمان نزیک بکەنەوە و ئەم سیستەمە ئاشتمانبکاتەوە سەرباری هەموو کێشە سیاسییەکانی هەمانبوون و بوینە قربانیان  ؟ ئەدی ئەوە نییە “عێراقی فیدرالمان” بۆ دادەمەزرێنن؟ کەوایە، ئەمە چی سیستەمێکی  بەناو “ئازادیخوازە” کە  ناتوانێت ئاشتیانە دایالۆگێکی مۆڕاڵی لەسەر پرسەکانی ناو کۆمەڵ درووست بکات و چارەسەری ئاشتیانەیان بۆ بدۆزێتەوە، بەتایبەتی پرسە سیاسییەکان کە پەیوەندن بە بەڕێوەبردنی خودی کۆمەڵگە خۆیەوە ؟ یاخود، واقیعیانەتر بڕوانین، ئایا “دیموکراسی” ەکەی ئێستای عێراق و ئەفگانستان  هەر کۆپی ئەمەی ڕۆژئاوا نییە؟ بەڵام ئەمیان زۆر گەورەتر و تۆکمەترە و   ستراکتۆرێکی بیرۆکراسی بەهێزتر لەوەی بۆ ئێمەیان هاورد خۆڕاگرتری کردووە ؟ ئاخر لە ئەفگانستان و عێراقدا  هاوەن دەباری بەسەر هاوڵاتیاندا لە کاتێکدا ڕیزیان بەستبوو بۆ دەنگدان لە هەڵبژاردنە سیاسییەکاندا، کەچی میدیا ڕاستڕەوەکانی ڕۆژئاوا بە “پێشوەچوونی پرۆسەی سیاسی و دیموکراسی” ناویان دەهێنا، لەگەڵ وەشدا، بەداخەوە زۆر بەداخەوە، زۆر کەم بوون و بە پەنجەکانید ەست دەژمێردرێن ئەو  “ڕووناکبیرە” کوردانەی نەهاتن بڵێن ئەمە “دیموکراسی” نییە بەڵکو  جەنگە و دیموکراسی بە جەنگ نایەت ، باشە ، با بپرسین، چی لە ناوە و چی لە دەرەوەی وڵات ، “دیموکراسی” بە چ پێوەرێک یاساییە گەر دوای “ڕزگاری، شۆڕش سەرهەڵدان”  توانستی نەبێت سەرەتایترین پێویستی مرۆڤەکان بەدەستبهێنێت،   کە سەقامگیرییە ؟ ئەم دەستەواژەیە “جەنگ لە دژی تیرۆر”  هەرچەندە ئەمریکا بە درێژاەی سەدەی بیستەم لە دژی نەیارە سیاسیەکانی بەکاری هێناوە و بەناویەوە جەنگی نایاسای لە ژماردن نەهاتووی ڕاگەیاندووە بەڕەسمی ئەو کاتە هاتە ناو میدیاکانەوە کە بووە پێناسەکردنی کەمپینە  سیاسیە، سەربازییە، گلۆباڵییەکەی  ئەمریکا و وڵاتانی دیکەی هاوپەیمانی و ئەندامانی ناتۆ، کە لە دوای  ١١ی سێپتێمبەرەوە  دەستیانپێکرد و  بڕیار وا بوو ؛ ” ئەم هەژمونە سەربازییە  بۆ لە ناوبردنی هەر کەس و لایەن و  وڵات و گروپ و حزیبك بجەنگێت” ، کە ئەوان پێێان وایە “تیرۆریست”ن و ، “ڕاستەوخۆ هەڕەشەن بۆسەر دیموکراسی لیبڕاڵی لە وڵاتانی ڕۆژئاوادا” .   لێرەدا پرس ئەوەیە:   خودی ئەم وشەی “تیرۆریستە” مانای چییە و کێن ئەو هێزانەش کە “هەڕەشەن”  ئەمڕۆ؟ هەروەها چۆن دەکرێت پۆلێنی ئەو لایەنانە بکەین هەرئاوا بەو سەرپێیە بەتایبەتی  لەکاتێکدا ئەم دەستەواژەیە زێدە گشتگیر کراوە لە تیۆر و لە پراکتیکدا؟ چونکە  ئەوەی کە تۆ بە “تیرۆریستی” دەزانێت پێدەچێت بۆ ملیۆنان مرۆڤی دیکە لە هەمانکاتدا مانای”ئازادی و سەربەخۆی” ببەخشێت ،  بۆ نموونە، هەنووکە کورد لە تورکیا و پەکەکە بۆ ئەمریکا و بەریتانیا و وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا بە “تیرۆریست” دەناسرێن  لەکاتێکدا بۆ ملیۆنان کوردی دیکە زۆر بە پێچەوانەوە تەماشای کوردی  باکوری کوردستان و پەکەکە دەکەین. هەروەها،  لە  ساڵانی شەستەکاندا، ڤێتنامیەکان بۆ نموونە “تیرۆریست” بوون، کوبیەکان و گیڤارا “تیرۆریست” بوون، بەپێوەری ئەمریکا و ڕۆژئاوا تەنانەت ڕوناکبیرەکان وەک  پابلۆ نیرۆدای نووسەر و شاعیر بە نووسەرێکی “تیرۆریست” ناسرابوو . هەتاوەکو ساڵی ٢٠٠٤یش،  نێڵسۆن ماندێلای سەرۆکی پێشووی باشووری ئەفریکا  ناوی لە لیستی ڕەشی “تیرۆریستی” ئەمریکا و نەتەوە یەکگرتووەکادا مابوو، چونکە بیریانکردبوو بیکوژێننەوە، هەرچەندە ڕژێمی ڕەگەز- نەژاد پەرستی ئاپارتاید لە باشووری ئەفریکا لە ساڵی ١٩٩٤ەوە بەسەرکردایەتی بزووتنەوەکەی ماندێلا ڕووخابوو و تیایدا نەتەوە یەکگرتووەکانیش پشتگیریان لە ماندێلا کردبوو بەڕەسمی ، ماندێلاش کەسایەتیەکی جیهانی ئاشتیخوازی ناسراو بوو لە دوای ئەو گۆرانکاریەوە.

لە هەرێمی کوردستانی خۆشماندا بۆ وێنە چوار ملیۆن “کوردی باشین”  چونکە گوێڕایەڵی سیاسەتی “جەنگ دژی تیرۆر”ین بۆیە ئێمە بەناو “نموونەی دیموکراسین بۆ خۆرهەڵاتی ناوین” چونکە ئامانجە ئابووری و سیاسیەکانی دەوڵەتانی ڕۆژئاوا فیت دەپێکین لە ناوچەکەدا ئەمڕۆ، سبەینێ حکومەتی هەرێم بڕیار بدات ئابووری ئەو وڵاتە خۆماڵی بکاتەوە ئیدی ڕاستەوخۆ گەرمەوکێشەی “تیرۆریست” بوونی سەر هەڵدەداتەوە  و چەندین کەسی بۆ درووست دەکەن و ئۆپزسیۆنی جدی و تۆکمەشی بۆ درووست دەکەن لە بەرامبەردا، بەڵام هەنوکە نا،     ئەوەتا   “دیموکراسییەک” بەڕێوە دەبەین کە تا ئێستا دەستورەکەی ڕەشنووسە و  سوکایەتی بە ڕوژنامەنووس و خۆپیشاندەران دەکات و لە سەر شەقامەکان   لە کوشتنیشیان هەندێک جار دەست ناپارێزێت، ئاخر تراژیدیایە بێناسنامە بێ نیشتمان بێ ئازادی بێ هیچ شتێک  بە دەستی خۆمان یەک دەکوژین و یەکتری کاڵدەکەینەوە لەبۆ سیاسەتی ئەمریکی ، هەروەها بازاڕێکی بێسەروبەرەی  “ئازادیشمان” هەیە کە ئەوەتا  خواردن و دەرمانی ئێکسپایەرمان دەداتێ.   ئاشکرایە چۆن ئەمڕۆ لە دەرەنجامی بازاڕی ئازادی ئەمریکی مۆدێل کە لە ئەوروپا و ئەمریکا خەڵك ئەمرۆ پرۆتێستی دەکات بە تایبەتی لە یۆنان، لە کوردستانیشدا سەرەتایترین مافەکانی خەڵك پێشێک دەکات.  خوێدنی بێبەرامبەر و تەندروستی پڕ کواڵیتی  بێبەرامبەر و خۆراک بۆ هەمووان  مافن ئەمانە وامان لیدەکەن بتوانین دواتر باش بیربکەینەوە، ئەمانە پیویستی سەرەتای مرۆڤن  کاڵای ناو بازاڕ نین،  بەڵام کۆمیدیاکە ئەوەیە وەک چۆن هاوڵاتی پلە دوین بە ناسنامە و ماف و نێشتمان و هتد  خۆراک و تەندروستیەکانیشمان ئێکسپایەر و کەموکورت و بێچارەن، کەم نین ئەو چیرۆکە کوشندانەی نەخۆشخانەکانی هەرێمی کوردستان کە لە نەبوونی پیداویستی و چارەسەری بێبەرامبەر پەردەی ژیانیان بەسەر دەموچاوی سەدان مرۆڤی هەژاری ئەم میللەتەدا دایاوەتەوە  ئەمڕٶ زیاتر لە هەموو ساڵانی ڕابردوومان خەڵكی هەرێمی کوردستان لە بازنەیەکی سایکۆلۆژی  داخراودا بەند کراون و خولدەخۆن بەهۆی ئەم سیستەمە  سیاسییە ئابوورییەوە و ڕۆژانە هەستی پێدەکرن.   وەلێ ئەمانە گرنگ نین لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی  ، ئێمەی  ٤ ملیۆن کورد لە عێراق “ئازادیخوازین”  و کۆمپانیا تایبەتیەکانی ئەو وڵاتانەی داگیریان کردوین “دیموکراسیەکەمان” بۆ بەڕێوە دەبەن و کۆنترۆڵی ژیانمان دەکەن و  لەهەمانکاتتدا لە تەنیشتمان لە باکوری کوردستان لە تورکیا ٢٠ ملیۆن کورد بە “تیرۆریست” لە قەڵەم دەدرێن و نەورۆزیان ئابڵوقە دەردرێت و  دەکوژڕین و  کەس باس لە مافەکانیان ناکات، چونکە تورکیا وڵاتێکە ئەندامی ناتۆیە و هاوپەیمانێکی سەرەکی سیاسی و ئابووریە لەم “جەنگە ” بەناو “دژە تیرۆرە”دا.

بیریاری ئەمریکی نۆم چۆمسکی و هاوبیرانی  بەم لایەنە سیاسیە دەرەکییەی جەنگ بە ناو” دژە “تیرۆرە” دەڵێن “دەبڵ ستاندارد” ، واتە دووفاقەیی،  کە پێیان وایە درێژکراوەی سیاسەتەکانی لەمێژینەی ئەمریکایە. بۆ نموونە هەنوکە لە “بەهاری عەرەبی”دا ، ئەم پێگە ناتەبا و دووڕووییەی ڕۆژئاوا زۆر ڕوونە ، چۆن پشتگیری لە “شۆڕشگێڕەکانی” سووریا دەکەن بۆ “دیموکراسی” کەچی لەهەمانکاتدا لە خۆپیشاندەرانی بەحرەین ناپرسنەوە، چونکە بەحرەین و وڵاتانی دیکەی دواکەوتووی کەنداو لە ڕووی ئابوورییەوە هاوپەیمانی سەرەکی ئەمریکاو وڵاتانی ناتۆن، بێگومان خۆپێشاندەرەکانیش شیعەن کە لەگەڵ ئێران نزیکتر دەبن نەک ئەمریکا و سونەکان گەر بێنە دەسەڵات.  ئاسانە ببینیت کە ئەوە ناتەبایی و  دوو فاقەییە ئەم سیستەمە بە ناو “دیموکراتە” ئەمریکییە مۆدێلەی لەسەر وەستاوە. بەپێی بۆچوونی زۆرێک لە بیریارانی دیاری ئەمڕۆی  ڕۆژئاوا  بێت  لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکیدا  ئەم  دوو ڕوویی و درۆزنییە نەک هەر شتێکی دیارە بەڵکو بەشێکی لێنەبڕاوەی سیاسەتەکانیان بووە و ئێستاش ئەمە لە سیاسەتی دەرەویاندا بە ئاشكرا لەبەرچاوە، بەتایبەتی بەرامبەر بەو میللەتانەی بە شێوەیەک لە شێوەکان جیۆپۆلیتیکیان ئەمڕۆ “جەنگ دژی تیرۆر” گرتویەتیەوە و ڕاستەوخۆ کاریگەری کوشندەی سیاسی و ئابووری لەسەر کۆمەڵگەکانیان داناوە. من ناڵێم” تیرۆریزم” نییە ، بەوەی کە تارگێتی هاوڵاتیانی مەدەنی و  بێگوناه دەکات بۆ ئامانجە سیاسیەکانیان و ئەمەشم پێ قبوڵ نییە بە هیج شێوەیەک  و تەواوی دژیم، بەڵام کێ” تیرۆریستە” ؟ ئەگەر قسە کردن لە سەر چەک دانانی  دەوڵەتەکانە لە ناوچەکەدا یان چەکدانانی پەکەکەی  و حەرەکەی حەماس و  حزیببوڵڵا و جەبهەی شەعبی فەڵستینی و هتدە ،  دەبا هەمووان پێکەوە چەک دابنێن بە  تورکیا و ئیسرائیلیشەوە؟ ئەگەر قسە لسەر ئەوەیە چەکی ئەتۆمی نەمێنێ بۆ نموونە دەی بۆ ئەمریکا و ئیسرائیل و بەریتانیا هەیانبێت و ئێران نەیبێت بۆ کارەبا و وزە بەکاری بهێنێت؟ وەک نووسەرێکی ئێرانی لێی دەدوێت . “ئەگەر لەتە نانێک هەیە بۆ هەمووان با بیخۆین، گەر نیشە بۆ هەموومان با نەبێت.” بەڵام دیارە ئەمە ئامانجە سیاسییەکە نییە لە ڕاستیدا، چونکە دڵنیام گەر سبەینێ بڕیار بێت هەموو لایەک چەکدابنێن لە خۆرهەڵاتی ناویندا و ئەگەر ئەم سیاسەتە بەبێ کەموکورتی  هەموو لایەنەکان بگرێتەوە، بڕواناکەم هیچ مرۆڤێک دژی ئەوە بێت کە فەڵەستینیەکان و ئیسرائیلیەکان وەک یەک چەک دابنێن یان دەوڵەتی تورکیا و پەکەکە وەک یەک چەک دابنێن ؟ بەڵام لە تەک حکومەتەکان و دەوڵەتەکاندا  هەمیشە ئۆپۆزسیۆن “گێڕەشێوێن و تیرۆریستن” ، وەک چۆن ئەمڕۆ  سووریای ئەسەد  ئۆپۆزسیۆنەکەی  بە “تیرۆریست” ناوزەد دەکات. بە بڕوای زۆر لە ئەکادیمیەکانی بواری میدیا ، تیرۆریزم ئەوەیە کە بۆ پێشوەچوونی ئامانجە سیاسیەکان توندوتیژی و جەنگ  بەکاردەهێنێت و  خەڵكی سیڤیل و بێگوناه لەناو ئەو هەدەفانەدا بە سیستەماتیکی  و پلان بۆکراو گیانیان لەدەستدەدەن، لەبۆ ئامانجەکانی ئەو لایەنەی ئۆپراسیۆنە “شەڕانگێزێەکەی” جێبەجێ کردووە. بە کورتیەکەی ، بتەوێت خەڵكی سیڤیل تارگێت بکەیت، ئەمە تیرۆریزمە، بەڵام لە هەمانکاتدا، ئەمەش جەنگ و توندوتیژی ئەو حکومەتانەش دەگرێتەوە کە بۆ ئامانجە سیاسیەکانیان خەڵكی عێراق و ئەفگانستان و وڵاتانی دیکەی دنیایان  کردۆتە ئامانجی کەمپینە سەربازیەکانیان. کەواتە، دەوڵەتە ڕۆژئاوایەکانیش بەهامانشێوە “تیرۆریستن”  گەر قسە لەسەر کوشتنی خەڵکی سیڤیل و بێتاوانە بۆ ئامانجە ڕێکخراوەی و ئابووری و کۆمەڵایەتیەکان،  لەهەمووشی گرتنگر گەر بۆ ئامانجە سیاسیەکان بن؟ پرۆفیسۆری بەریتانی، کۆنۆر گرەیتی، کە پرۆفیسۆری زانکۆیە لە قوتابخانەی سیاسی و ئابووری لەندەن ، ناسراوە بەوەی کە دوای کۆمەڵێک لێکۆڵینەوەی ئەکادیمی زۆر لە سەر “تیرۆریزمی گلۆبالی” و کێ کێیە لەم کەین و بەینەدا، گەیشتە ئەو بڕوایەی: ” حکومەتەکانیش هەمان ئەو توندوتیژی و شەڕەنگێزییە پیادە دەکەن بۆ ئامانجە سیاسیەکانیان وەک بەناو ‘تیرۆریستەکان’ دەیکەن ، بەڵام حکومەتەکان و پارتە سیاسییەکان دەوڵەتیان هەیە و لە ڕێگای دەوڵەتەوە پێداگری لەسەر کەمپینە سەربازیەکانیان   دەکەن و   دەیکەنە توندوتیژیەکی یاسایی ، توندوتیژیەک و تیرۆریزمێك کە بە یاسا  ڕێگەپێدراوە”.  بە پێی لێکدانەوەکانی کۆنۆر ، ئەوە ئەندامانی حکومەتن لە دەوڵەت بە ئارەزووی خۆیان دیاری دەکەن  بەکێ بگوترێت “تیرۆریست”،  چونکە کردەوەکانی  بەرپرسانی حکومەت و جەنگەکانیان  “تیرۆریزم”  نین بەڵکو “جەنگی یاسایین”.  ئەمە ڕوون  و  ڕاستە کە تەماشای دەکەیت لە مێژووی مۆدیرنیشدا کێ “تیرۆریست” بووە. لە وڵاتی بەناو “بەریتانیا” بۆ وێنە،  ئێرلەندییە شۆرشگێرە سەربەخۆخوازە سۆسیالیستەکان تیرۆریست بوون، بەلآم  داگیرکاری ئێرلەندا لەلایەن بەریتانیا و توندوتیژیەکەی بەریتانیا بۆ سەر خەڵكی ئێرلەندا وبەزۆر بەلکاندنی ئەو وڵاتە بە “بەریتانیاوە”  ” تیرۆریزم و توندوتیژی” نەبوو ، ئەدەبیاتی چەپی شۆرشگێڕ و  پێشکەوتوخوازی لێدەرچێت هیچ کەسیش لە میدیای باودا  بە “تیرۆریزم” ناوی نەهێناوە. لەو شەست وڵاتەی ئەمریکا داگیریکردن و فاشیزم  و حکومەتی ڕاستڕەوی توندڕەی بەسەردا سەپاندن لە سەدەی بیستەمدا  لە کیشوەری ئەمریکای لاتیندا بۆ نموونە هیچیان ” تیرۆریست” نەبوون و “هەڕەشەیان” لە ئەمریکا نەکردبوو،  بەڵام خەڵكی بێتاوانی ئەو وڵاتانە  چەپەکانیان بەگشتی،  بە شێوەیەکی سیستەماتیکی کۆمەڵکوژ دەکران چونکە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکی بە  “تیرۆریستی” لەقەڵەمدابوون و ئیدی بەناوی “تیرۆریست”یەوە لەناوبران، تەنها لەبەرئەوەی  ملیان دانەدەواند  بۆ سیاسەتی نێودەوڵەتی ئەمریکای ئەو دەمانەو ، لەبۆ سەربەخۆیی و ئازادی و  ئابووری خۆیی و دیموکراسی خۆڕسکی خەڵکەکەیان تێدەکۆشان.  ئەگەر “تیرۆیزم” و  “تیرۆریست” بوونی لایەنێک بەوە بێت کە هەدەفەکانی خەڵكی سڤیل دەگرێتەوە بۆ برەودان بە ئامانجە سیاسی و ئابووریەکانی، ئەوا لە سەر ئاستی جیهانی ئەمریکا گەورەترین تیرۆریستی دنیایە، ئەو وڵاتەی تاکە وڵاتە لە جیهاندا تەواوی چەکە قەدەغەکراوەکانی دژی خەڵكی سیڤیلی وڵاتانی دیکە بەکارهێناوە. بە چەکی ناوکی ئەتۆمییەوە کە هیرۆشیما و ناکازاکی پی ئاتۆمباران کرد و  بە سەدان هەزار قوربانی بێتاوانی لێکەوتەوە، هەروەها چەکی کیمیاوی ناسراو بە “پرتەقاڵ” کە دواتر  لە داگیرکاری وڵاتی ڤێتنام بەکاری هێنا “دژی بڵاوبوونەوەی کۆمۆنیزم” کە سەرباری قوربانەیە ڕاستەوخۆکان،  تا ئێستا منداڵی کەمئەندام دوا دەرەنجامە کوشندەکەیەتی و کشتوکاڵی زۆرینەی وڵاتانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیاشی بێپیت کردووە تا ئەمڕۆ و ، جووتیارە هەژارەکان باجەکەی دەدەن بە ژیانی خۆیان و خاو و خێزانیانەوە.  ئەمانە پیشەی ئەمریکا بووە تا دەگاتە بەکارهێنانی چەکی قەدەغەکراوی فۆسفۆڕ لە فەلوجە  لە جەنگی عێراقی دوای ساڵی ٢٠٠٣دا، ئاخر لە عێراق وای لێهات ڕێژەی مرۆڤ کوشتن بگاتە ١٢٠ مرۆڤ لە ڕۆژێکدا دوای  بەناو  “ڕزگاری”، بەڵآم نا، ئەمە بنیاتنانی”دیموکراسی” بوو نەک “تیرۆریزم”   . ئەی بۆردومانکردنی وڵاتانی زێدە گچکەی دیکە  لە کیشوەری ئاسیا وەک وڵاتی لاهۆس ، کە لە حەفتاکاندا  فڕۆکە سەربازییە ئەمریکییەکان  ١٠ بەقەدەر  جەنگی جیهانی دووەم  تەنە بۆمبی کوشندەیان بەسەردا باراندن و بۆردومانیان کردن و ئەمڕۆ منداڵەکانی  سەدەی دەیسبووک و تویتەر لەو وڵاتە هێشتا باجی ئەو تەقەمەنیانە دەدەن کە پێشتر دەرفەتی تەقینەوەیان نەبووە کە ئەمریکا باراندی بەسەریاندا “لە دژی بڵاوبوونەوەی کۆمۆنیزم”. پاشان کەمبۆدیا و هێنانی پۆڵ پۆت لەلایەن ئەمریکاوە  بوو بۆ دەسەڵات، کە دواتر هەر بەدەستی ڤێتنامیە “کۆمۆنیستەکان” کۆتایی بە جینۆسایدە ملۆینیەکەیان هات نەک ئەمریکا .  لە ئەمریکای لاتینیش ئەمڕۆ گۆڕەپانی  سانتیاگۆ لە وڵاتی چیلی گەواهی ئەو کۆمەڵکوژیانە دەدات کە لە سەر دەستی ئەمریکا و بریکارە فاشیەکانیان جێبەجێکران دەرحەق بە خەڵک و چەپ و نوێخوزەکان، لەدوای پشتگیریکردنی سەربازی بۆ بەزۆر  ڕووخاندنی حکومەتە دیموکراتیە هەڵبژێردراوەکەی سیلڤادۆر ئەلێندێ  لە ساڵی١٩٧٣دا، کە بە کۆدەتای سەربازی و  پئنۆشێی فاشی  هێنانەیە سەرکار. ئەمە لە ساڵی ٢٠٠٢شدا لە ڤەنزوێلا ڕەنگی دایەوە کاتێک بۆ بەتایبەتیکردنی ئابووری ڤەنزوێلا و دژی خۆماڵیکردنە دیموکراتیکەکەی  بەکۆدەتای سەربازی ئەمریکا هەوڵی رووخاندنی حکومەتە دیموکراتیە هەڵبژێردراوەکەی هۆگۆ شاڤێزیدا بەڵام سەرنەکەوتن و خەڵك بە خۆپیشاندانی جەماوەری شاڤێزیان هێنایەوە، هەنوکەش خەریکی هەمان پلانن  لە وڵاتی هەندۆراس لە دژی حکومەتە هەڵبژێردراوەکەی خەڵكی ئەو وڵاتە ، چونکە پلانە ئابووریەکانی بە دژی قازانجەکانی ئەمریکان لەو وڵاتەدا . گەر بەو پێوەرانەبێت بۆیە دەبێت ئەمریکا دەچێتە خانەی گەورەترین دەوڵەتی تیرۆریستیەوە لە مێژووی مرۆڤایەتیدا،  گەر “تیرۆریست” بوون بەوەیە خەڵكی بێگوناه و بێتاوان کۆمەڵکوژ بکەیت لەبۆ ئامانجە سیاسیەکان، کە لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکادا نەک زۆر دیارە بەڵکو نۆرمە،  چونکە    بە درێژایی سەدەی بیستەم لە دوای جەنگی جیهانی دووەمەوە هەتاوەکو ئێستا لەبۆ ئامانجە سیاسی و ئابووریەکانی  خۆی،  سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا کۆتایی هێناوە بە ژیانی ملۆیانن خەڵكی بێگوناه و بێتاوان و سیڤیلی  دنیا  ، زۆربەی ئەو قوربانیانەش لە ڤێتنام بۆ وێنە منداڵ و ژنان بوون، چونکە وەک باوە ، پیاوەکان زیاتر لەبەرەی جەنگدان لەو ساتەوەختە مێژوویانەدا، ئەمە هەمان سیناریۆ بوو لە عێراق و ئەفگانیستانیشدا.  ئەم بەڵگانە تەواو گەواهی ئەوە دەدەن کە بە درێژایی سەدەی بیستەم ئەمریکا یەک پرەنسیبی  بە بنەما گرتووە، ئەویش : ” لەگەڵمانیت یان دوژمنیت”.  ئەم گوتەیە پێناسەی سیاسەتی ئەمریکا دەکات لە دنیای مۆدێرندا  و بەر لە ڕاگەیاندنی جەنگی عێراقیش لە ساڵی ٢٠٠٣ دا ، جۆرج بۆشی کوڕ ئەم گوتەیەی بە بیری  کۆنگرێسی ئەمریکی هێنایەوە، هەرچەندە خاوەنەکەی  بێنیتۆ مۆسۆلۆنی دیکتاتۆری بەناوبانگی فاشیستی ئیتاڵیایە،  کە  دامەزرێنەری فاشیزم  بوو و پارتیزانە کۆمۆنیستەکان لە کۆتایی جەنگی جیهانی دووەم گرتیان و، دوای دادگایکردنی لەلایەن  خەڵکی ئەو ناوچەیەی کە لێی گیرابوو، هەڵیانواسی.

وەک پیشتریش ئاماژەم پێداون،  کە بەڵی من لەگەڵ بۆچوونەکانی مەلا کرێکاردا نایەمەوە، وەلێ ڕوون و  ئاشکرایە کە سزادانی وی لەسەر گوتەیەک بەرتەسکردنەوەی خودی گوتنە،  بەرهەمی درێژکراوە و دەرەنجامی ڕاستەوخۆی سیاسەتەکانی  ئەم “جەنگە” ماڵوێنرانکەرەیە کە بەناو “دژە تیرۆرە.”  بە پێنج ساڵ زیندانیکردن لە بۆ گوتنێک کە بەراورد ناکرێت بە وەی ڕۆژانە دەکرێت بە خەڵكی دنیا  لەسەر دەستی بریاردەرە بیرۆکراتەکانی ئۆفیسەکانی حکومەت لە ئەوروپاپێموایە داپڵۆسینە و پلانبۆکراوە، ئەجێندەی سیاسی باڵادەستە ، ئەم گرتنە سیاسی بوو و خەیاڵاتە پرۆپاگەندە بکەین بڵێین گرتنی “یاسایی” بوو، بۆیە شکی تیا نییە ژێر پێنانی نرخە ڕاستەقینەکانی ئەلفو بێی دیموکراسیش بوو، هەروەها لە کەیسی “لیبڕاڵیزمی” نەرویژیشدا، پپێموایە پیشێللردنی مافەکانی ئازادی رادەڕبڕین و مافەکانی هەبوونی بیرکرنەوەی بەناو” ئیندیڤیدوالیستیانە” بوو لە گۆڕەپانی بیرکردنەوەی کۆمەڵگەی نەرویژیدا، هەر بۆیە نەک بە تەنها سزادانەکە، بەڵکو تەواوی ئەو سیستەمەی ناوی “دادپەروەرییە”  بەتایبەتی “دیموکراسیەکەی” ئێستای وڵاتی نەرویژ دەخاتە ژێر پرسیار و گومانی قوڵەوە، چونکە کرێکار گوتنی هەیە،  لیرەشەوەیە دەڵێم  ئازادی کەن هەر ئێستا و بۆ بەرنامە راستەوخۆکان بنگهێشتی بکەن، با  خۆی و بۆچوون و  کەیسەکەی و بەشداربوانی  بە  ئازادی و ڕاشکاوی و ڕوونی،  خۆیان بدوێن، کۆمەڵگەش دایالۆگیان بکات، تا بڕیاری دایالیکتیانە،  عادیلانە، ئاشتیانە، دیموکراتیانە لەسەر بابەتەکان بدرێن، ئەمەیە دیموکراسی لەژێرەوە ،  کە یەکسانیخوازیەکەی هێندە فراوان و ڕاستگۆخوازە، بەراورد ناکرێت بەوەی  ناوی “دیموکراسی”یە و   لە فۆرمە کاپیتالیستیەکەیدا ئەمڕۆ لەربەرچاوە.

ماویەتی …