ئازادی بۆ مەلا کرێکار، ئازادی هەموومانە – بەشی یەکەم

Closed

byڕۆژ April 3, 2012 گشتی

گەرچی ئەمڕۆ زۆربەی بەناو “نوێخوازەکان” لە هەرێمی کوردستاندا گرتنی مەلا کرێکار بۆ ئەوان هەواڵێکی پێشوازی لێکراو و دڵخۆشکەر بوو، بە بڕوای من، بە پێچەوانەوە ، گرتنی ئەو کەسایەتییە سیاسییە چەوساندنەوە بوو . بڕوام وایە، گرتنی مەلا کرێکار پێشێلکاریە و زیاتر بەرتەسکردنەوەی دیموکراسییە. هەر بۆیە، پێویستە ئەمڕۆ بەرگری لە ئازادی مەلا کرێکار و مافی دەربڕینی بیروڕاکانی بکەین بە هەموو جیاوازیەکانمانەوە ئەگەر وەک چەپی دیموکراسیخواز ئامانجمانە پرۆسەی دیموکراسی زیاتر بەرفروان بکەین لەوەی لە فۆرمە کاپیتالیستیەکەیدا لەبەرچاوە؟
ئازادی نەک هەر بۆ مەلا کرێکار بە تەنیا،   ئازادی بۆ ئۆجۆلان، ئازادی بۆ هەموو ئەوانەی سیستەم ئەمڕۆ لە ترسی ئەوەی کۆمەڵگە گوێی لە ڕەخنەکانیان نەبێت، لە ترسی ڕووخاندنی خۆی مافەکانیان پێشێل دەکات. ئازادی بۆ هەموو ئەوانەی لە هەر کونجێکی ئەم دنیایەدا هەن و ئەمڕۆ دەستگیرکراون و خۆیان و بیروباوەڕە سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و ئاینی و جێندەری و   ڕۆحیەکانیان بەندکراون، بەهۆی سیاسەتی بە ناو “جەنگ دژی تیرۆر” ی ئەمریکاوە ، کە هەنوکە سیاسەتێکی نێودەوڵەتییە و پێداگرتن لەسەری، بەتایبەتی لە دوای ١١ی سێپتێمبەرەوە ، تژیتری کردوە لە چەوساندنەوە و جەنگ و ماڵوێرانی و جیاکاری. بۆیە، ئازادی بۆ مەلا کرێکار، نەک لەبەرئەوەیە کە لەگەڵ بۆچونەکانیاندا تەباین، ،نا، بەڵکو لەبەرئەوەی ئازادی ئەو ئەمڕۆ ڕاستەوخۆ بەندە بە ئازادی ئێمەوە، ئازادی سیاسی مەلا کرێکار ئازادی سیاسی هەموومانە.
ئەم بابەتە پەیوەندە بە دیموکراسی و مافی بەرامبەر بەجیاوازیەکانمانەوە . هەوڵدانە بۆ ئەوەی بگەینە وەڵامی ئەوەی بۆچی و چۆن وەک مرۆڤێک ، وەک نێونەتەوەخوازێک و وەک کوردێک، ئەمڕۆ دوور لە حەماسەت و خوێنگەرمی، لەم جەنگە یاساییەی نێوان دەوڵەتی نەرویژ و هێزە ئیمپریالیستەکان لە گەڵ مەلا کرێکاردا، وەک تاکە کەسێکی سیاسی کە تەنها گوتاری سیاسی هەیە، دەنگی کامیان بین و ، وەک “چەپ” بەرگری لە “ئازادی” کامیان بکەین؟ ڕەخنەکانی ئەم بابەتە ڕووبەرووی “چەپە” کانی هەرێمی کوردستانی- عێراق لە پەراوێزی زیندانیکردنی مەلا کرێکاردا. چونکە، ئەگەر تایبەتیانە لە دیدگایەکی مارکسیستیشەوە بڕوانیتە مەسەلەکە، گەر بۆ یەکسانی و باڵانسی هێزی سیاسی “چەوساوە و چەوسێنەر” یش بێت، پێویستە بەرگری لە لایەنی کەمینە و لاواز بکەین، گەر قسە لەسەر یەکسانیخوازیە، واتە پشتگیریکردن لە مەلا کرێکار و تەواوی ئازادیە سیاسییەکانی ئەو کەسایەتییە ئیسلامییە سیاسییە. وەلێ زۆر بەداخەوە، زۆر غافڵانە، ئەمجارەش وەک زۆر جارانی دیکە، “مارکسیست”ە کوردەکان کوێرانە نەیانتوانی پشتی پەردەی زانیاریەکان بخوێننەوە. پێدەچێت توانستی خوێندنەوەیەکی وایان نەبێت بۆ سیاسەتی ئیمپریالیستی و دەسەڵات و یاسا چەوسێنەرەوە جیهانیەکانی ئەمڕۆ؟ بۆیە ئەم “چەپانە”ی کورد،   زۆربەیان خێرا بوونە توتیەکی دەمشڕی سیاسەتی ئیمپریالیست و لە چەند بەیانامەیەکەدا، کە تەنگە نەفەس دەبیت بیانخوێنیتەوە، پاڵپشتی ئەو سیاسەتە جیهانیەی ئیمپریالیزمیان کرد، کە ئەمڕۆ لەڕێگای هێز و سەرمایەوە لە هەوڵی بەرتەسکردنەوەی دیموکراسیدایە لە تەواوی کایەکانی ژیاندا، وە سزادانی مەلا کرێکاریش ئەمڕۆ بەشێکی لێنەبڕاوەیە لەو سیاسەتە جیهانییە. هەندێک لەو “چەپانە”، هەموویان نا، هەنوکە شەڕیانە لە ڕۆژنامە و گۆڤارە کوردیەکاندا لەسەر پیاهەڵدان بەسەر ئەو بریارە “یاساییە”ی لە وڵاتی نەرویج ناوبراوی سزادا. زۆرێکیشیان کە بەناو “مارکسیستن”، بە جوینەوەی گوتە و تۆمەتەکانی سیاسەتی هەنوکەیی ئیمپریالیزمی جیهانی ئیدانەی مەلا کرێکاریان کرد، بەداخەوە ، بە هەمان ئەو میتۆدە باوەی بەشێکە لە ئەجێندەی جیهانی “جەنگ دژی تیرۆر” و بە ئاشكرا بانگەواز دەکات : ” لەگەڵمیت یان دوژمنیت.”
لە هەرێمی کوردستانیشدا، ئەمجارەیان لە چەندین کەسایەتی بەناو “چەپ” وە بگرە تا دەگاتە حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری، خەریکی ئەم جوینەوەیەن. لە کاتێکدا، وێناچیت هیچ خوێندنەوەیەکیان بۆ بیرۆکە و بۆچونەکانی هەنووکەیی مەلا کرێکار هەبێت، بەتایبەتی پەیوەندی ئەم کەیسە یاساییەی ئەو بە هەژمونی هێزە سەرمایەدارە گلۆباڵیەکانەوە، کە لەسەردەستی سیاسیەکانی ناو کۆشکی سپی بەتایبەتی و ئەندامانی سندقی دراوی جیهانی بە گشتی بەڕێوە دەچێت و یەک ئامانجیشیان هەیە، بەرتەسکردنەوەی دیموکراسی لە تەواوی کایە سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایتیەکان لە سەرئاستی نیودەوڵەتی.

“چەپ”ی کورد چۆن لە دژی چەپ لەم کەیسەدا ڕەفتاریان کرد؟
ئەمڕٶ لە ڕۆژئاوادا ، چەپە دیموکراسیخوازە شۆڕشگێرەکان زۆربەیان لە میراتی ڤٶڵتێر و مارکسەوە خەبات بۆ ئازادی ڕادەربڕینی تاکەکانی کۆمەڵگە دەکەن. پێیان وایە، فاشیست و نەژادپەرستەکانی لێدەرچێت، ئازادی ڕادەڕبرین مافێکی سەرەتایی دیموکراتیکی هەموو مرۆڤێکە بە تەواوی جیاوازیەکانیەوە و، ئازادی سیاسیش بەهەمانشێوەیە ، بەڵام، لە کوردستاندا ئەم پێگە سیاسیە تەواو پئچەوانەیە، بەناو   “چەپەکان” کە وەک بززوتنەوەی دژە – ئاینی   و دژە – ئیسلامی توندڕەو زیاتر کاردەکەن، وەک لەوەی کۆمۆنسیت بن، ئەمجارەش بە لێکدانەوەیەکی پڕ هەڵەی دیکە گورزێکی تریان لە چەپ و مارکسیست و ئازادیخواز و نوێخوازەکانی ناوچەکە دایەوە، لە ڕێگای ئەو بەیاننامە کرچ و کاڵانەوە کە لە سەر گرتنەکەی مەلا کرێکار لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوودا بڵاویان کردەوە و ، ئەوەندەی دیکە خەڵكی ناوچەکەیان لە خۆیان تۆراند.
قسە لەسەر ئەوە نییە کەم ئەم “مارکسیست و کۆمۆمۆنیستانە” نەیانەوێت دەنگی خەڵك بن، یان کەسانی شۆرشگێڕیان تیادا نییە و خەباتگێرنین و هتد، نا چونکە لەگەلێک جێگای دیکەدا لە مینبەری دیموکراسی و مافی ئازادییەکانی خەڵكی کوردستانەوە قسە دەکەن، بەڵام قسە لە سەر ئەوەیەکە ئەمڕۆ ئەوانەی نوێنەرایەتی ئەم بزووتنەوە بەناو “کۆمۆنیستیانە” دەکەن و دەیانەوێت لە هەرێمی کوردستاندا “شۆڕش” بکەن لەکاتێکدا زۆربەیان لەدەرەوەی کوردستانن، هیچ دوور نییە گەر بڵێین پێگەی سیاسیان لەم کەیسەی مەلا کرێکاردا. ، پێچوانەی تەواوی بنەما دیموکراسیەکانی ئەمڕۆی خودی چەپ بوو بە گشتی و بە پێچەوانەی تەواوی پێگەی سیاسی ئەمڕۆی شٶرشگێرانی چەپ و ڕٶشنفکران و ڕۆژنامەنوسانی ڕاستگۆ و ئازادیخوازانی نێونەتەوەیی ڕەفتاریان کرد.
هەڵەی مێژوویی ئەم “کۆمۆنیست و مارکسیستە” کوردانە لە هەرێم دەگەڕێتەوە بۆ ئەو میتۆدە سەرەتاییانەی کە لە درووستبونیانەوە بۆ تێکۆشانیان دایانڕشتووە، بەتایبەتی بزووتنەوەی “کۆمنیزمی کارگەری”، ئەمان لەسەرەتاوە لێدان لە ئاین و بیروباوەڕە ئاینیەکان بە تایبەتی ئیسلام، زۆرجاران تەحەداکردن بە سوکایەتیکردن پێی ئامانجی یەکمیان بووە لە ئەجێندەی سیاسیاندا. نەک هەر ئەوان، بەڵکو هەرکەسێک لەو مەملەکەتە کە خۆی بە “مارکسیست” دەناسێنێت، زاری دەکەیەوە ڕەخنەی تەنها ئاینی هەیە و دوای چەند موجامەلەیەکیش دەستدەکاتە سوکایەتی کردن بە ئاینەکان، بەوانەشەوە کە لەناو یەکێتی و پارتیدا خۆیان بە “نوێخواز” ئەژمار دەکەن و هەمان ڕەفتاریان هەیە بەرامبەر بە موسوڵمانان.
بۆیە ئەمڕٶ ، بەداخەوە، ” کۆمۆنیست” بوون لە گوێی خەڵکی کوردستاندا زەنگی بزووتنەوەیەکی دژە – خودایی لێدەدات، زەنگی دژە- ئاینیە ئاسمانییەکانە، نەک بزووتنەوەیەک کە بۆ ماف و ئازادیەکانیان تێبکۆشێت لە دژی ئیمپریالیزم و کاپیتالیزم، بە گشتی خەڵك لە کوردستاندا کۆمۆنیزم نابەستێتەوە بە خەبات بۆ ماف و ئازادییەکانیان ، بازاڕی خۆماڵی ، سەربەخۆیی ئابووری و ئینجا سەربەخۆیی سیاسی، پێکەوەژیان، فرەکەلتووری و مافی کەمینە و دیموکراسی بێقەید و شەرت لە ناو حزب و دەرەوەدا و هتد ، بەڵکو مارکسیزم تەنانەت لەناو ڕووناکبیرەکانیشماندا بە بزووتنەوەیەکی دژە- ئاینی و وەستانەوە لە دژی بیروباوەڕی خەڵکی موسوڵمان دەناسرێتەوە، لە کاتێکدا، بە هیچ شێوەیەک ئەمە کاری سەرەکی حزبێکی مارکسیستی نەبووە و نییە لە دنیادا، ئاخر لە حزبی سۆسیال دیموکراسی کرێکارانی ڕووسیا، کە لینین سەرکردایەتی دەکرد، چەند کۆنگرە بەستراون لەسەر ئەوەی گەر فراکسیۆنی “کرێکارانی جولەکە” راگەیەنن یان نا هتد وەک کەمینە ؟ ئەمە چونکە بۆ مارکسیزم و ئەحزابە سۆسیالیستەکان ئەوەندەی ئابووری و باری ژیانی خەڵك و ئاشتەوایی و دیموکراسی شۆرشگێرانە و نوێنەرایەتیکردنی هەمووان وەک یەک و چارەسەکردنی کێشەکان بەڕاشکاوی لەبەردەم میللەتدا کاریەتی، ئاین و نیقاشە تیۆرییە ئاینیەکان ئەوەندە کێشەی ئەو نین، ئەمە کاری کەسانی شارەزا و گروپی تایبەتی و لۆبیکەران و هتدن.
لەسەردەمی جەنگی ناوخۆی ڕووسیادا، کیشەی نێوان جۆن ریدی ڕۆژنامەنووسی بەناوبانگی سۆسیالیستی ئەمریکی و گریگۆری زینۆڤیڤ ئەوە بوو، کاتێک پێکەوە لە وڵاتانی کەوکاسیا پاڵپشتی میللەتانیان بۆ شۆڕشێ ئۆکتۆبەر کۆدەکردەوە و زۆرینەی دانیشتوانەکە ئیسلام بوون، زینۆڤیڤ پۆپۆلیستانە گوتویە: “شٶڕش جیهادە و جەنگی ئاینییە ، وەرنە ناومانەوە گەر ئاینەکەی ئیوەش دەیەوێت بنبڕی هەژاری بکات، وەرنە ناومانەوە.” لەسەر ئەمە ڕۆژنامەنووسی کۆمۆنیستی ئەمریکی ژۆن رید لەگەڵ زینۆڤیڤ ماوەیەک دەمەقاڵەی تیۆریان لەگەڵ یەکدەبێت، کە بە “دایالۆگی ناو شەمەندەنەفەرەکە” ناسراوە. لە ئەدەبیاتی چەپی مۆدێرندا. ئێستا لە ئەوروپادا زۆرن ئەوانەی بڕوایان بە ئاینێکی تایبەتی هەیە و چالاکوانی دیاری سۆسیالیستی و کەسانی دیار و ناسراوی ئەکادیمی بزووتنەوەی کرێکارانی جیهانیشن. لە ڕووی مێژووی و تیۆریشەوە زۆر نەڕۆین ، ماڵکۆلم ئێکس، کە موسوڵمان بوو و یەکەمجار لە ناو بزووتنەوەی ” نەیشن ئۆف ئیسلام” لە ئەمریکا، کەسایەتیەکی کاریگەری دنیا بوو لە جەنگ دژی نەژادپەرستی وڕەگەزپەرستی، یەکێکە لە شۆڕشگێرە ناسراوە دژە-ئیمپریالیستە یەکسانیخوازە سۆسیالیستەکانی سەدەی بیستەم لە جیهاندا و ئەمڕۆ چەپ زۆر شانازای پیوە دەکەن و دواجا موسوڵـانیش بوو و، حەجیشی کردبوو و و لە ئیسلامەوە بەرەو مارکسیزم هات و هەرگیزیش بیروباوەڕە عەقیدەییەکانی خۆی نەگۆڕی، بەڵام بۆچونە سیاسی و ئابووریەکانی سۆسیالیستی بوون و خۆی وەک مارکسیستێکی نێونەتەوەیی بە ئاین موسوڵمان دەبینی.   بە ڕاستی، لە ژماردن نەهاتوون ئەو چەپانەش ئەمڕۆ لە ئەوروپا لە ڕووی ڕۆحییەوە ئاینین و لەهەمان کاتیشدا بۆ بیروباوەڕە ئابووری و سیاسییەکانیان کۆمۆنیستین یان سۆسیالیستین. هەروەها لە ئێران بۆ نموونە ، شاعیری ناسراوی ئێرانی و شۆڕشگێری حزبی تودە خەسرە و روزبە کە شیعری ناوداری (مەرا بیبوس) ی فارسی بەر لە تیربارانەکەی بۆ کچە چوار ساڵەکەی نووسیەوە و ، بەر لەوەی بڕیاری تیربارانی دەرچیت لای دەوڵەتی شاوە، لەسەر تەلەفزیۆنی ئێرانی دادگاییان کرد و ڕاستەوخۆش پەخشکرا، لەوێدا خەسرەو ڕوزبە بە شانازییەوە دەڵێت:” من سەرەتا لە ئیسلامەوە بە بیروباوەڕەی یەکسانی و برایەتی پێی ئاشنا بووم .’ چونکە ئاین بۆ مارکسیزم “تلیاکی گەلانە”    بۆیە پێویستە دین لە دەوڵەت جیابکرێتەوە ئەمە ئامانجەکەیە، بەڵام ئەمە مانای ئەوە نییە ئاین و مۆڕالی ئیمانداران ڕەتکبریێەوە وەک “چەپ”ی کورد دەیکات، هەموو ئاینەکان وەک یەک لە پرۆسەی خوێندن و پراکتیکردنیاندا پیویستە وەک یەک مافی تەواوەتی خۆیان هەبێت و مارکسیزم بەرگری لەمە دەکات، گەر نا ئەمە مارکسیزم نییە، ستالینیزمە ، چونکە بۆ مارکسیزم دواجار ئاین کێشەیەکی تایبەتی تاکەکانە بۆیە کۆمەڵە ئاینییەکان تەواو ئازادن چۆن ئاینەکەیان پراکتیک دەکەن و دەوڵەتیش دەبێت ئاسانکاریان بۆ بکات، بەشێوەیەک، پیشێلی مافی کەسێکی دیکە نەکات، گەلی کوبا بە سروودی ئەنتەرناسیۆنال پێشوازیان لە پاپای کاتۆلیکەکان جان پۆڵی دووەم کرد و، چەند ڕۆژێک لەمەو بەریش پاپا بێنێدیکتی ئێستای کەنیسەی کاتۆلیکی لە هاڤانا بوو و بە ملیۆن کۆمۆنیست پیشوازیان لێکرد.
لە ئەوروپاشدا ئەمڕۆ ئاشکرایە بە گشتی موسوڵمانەکان بوونەتە بەشێک لە پرۆسەی ژیانی کۆمەڵگەی مەدەنی لیبراڵی و، ئەمەش ئەو تۆمەتانە بەدرۆدەخاتەوە کە کەلتووری باو و میدیای باو و سیاسەتمەدارانی باو لە ڕۆئاوا بۆ موسوڵمانانی هەڵدەبەستن، بە تایبەتی ڕاستڕەوە – ناسیۆنالیستەکان . تەنانەت لیبرالە ئیسلامیە سیاسیەکانیش هەنووکە گەیشتونەتە ئەم قەناعەتە، بۆیە ڕێگە بە دایالۆگ دەدەن و بەشدارن لە پرۆسەی سیاسی لە ڕۆژئاوا و پرۆسە کۆمەڵایەتییە مەدەنیەکانی دیکەی ئەمڕۆی دنیای مۆدێرندا، بە مەلا کرێکاریشەوە، وەکوتریش،کاری پوچەڵکردنەوەی بیری عەقیدەیی کیشەی ئەکادیمی و ئەوانەی ە کە بەدواداچونی زانستی دەکەن و ئەمڕۆ لە ئەوروپادا دەیانبینین و دەیانبیستین ، وەک وەک ستیفن هۆکینی زانستەوان و ریچارد داوکین و هتد. بریا ئەم بەناو “چەپانەی” ئێمەش وەک ئەو ئەکادیمیانە بیانتوانیایە ئارگومێنتی ئەکادیمی و مۆڕالیان هەبێت بەرامبەر کسایەتییە ئاینەکان و بتوانن لەگەڵ کەسانی ئاینیدا بێخەوش دایالۆگ بکەن و کۆمەڵگا بیانبینن و لێیان تێبگەن بە ڕاشکاوی. بەڵام کیشەکە ئەوەیە، “چەپ” لە دنیای کوردی بە گشتی بە زۆرێک لە ناسیۆنالیست- چەپەکانیشەوە، هەمیشە بەردەوام بوون لە هێرشێکی ناعەقڵانی لیوان لە لێو سوکایەتی و چەوساندنەوەی نا ئەخلاقی بۆ سەر موسوڵمانان، لەوەش کارەساتتر ئەوەیە زۆربەیان وەک بەشێک لە ئەجێندەی سیاسی خۆیان بەردەوام تەماشای ئەم ڕەفتارانەیان کردووە و دەیکەن. بە بڕوای من، ڕەنگدانەوەی تۆخی ئەو دنیابینیە سەقەتەش بەرامبەر بە ئاین بە گشتی، لایەنێکە کە ئەمڕٶ لە هەمووان زیاتر لە گۆڕەپانی سیاسی کوردستاندا “کۆمۆنیستەکانی” گچکە کردۆتەوە و، خۆت بۆیان نەگەڕییت تەنانەت لە ئینتەرنێتیشدا ناتوانیت بیاندۆزیتەوە.
ئێستا بەپێی ئەم خۆشحاڵیە بێت بە گرتنەکەی مەلا کرێکار کە زۆربەیان پێی شاگەشکە بوون، دەردەکەوێت زۆرێک لەم ئەحزابە هەرزەکارە خۆ بە “مارکسی” زانانە کە لە هەرێمی کوردستانی عێراقدان، زیاتر لە هەموویان، “حیکمەتیست” ناسنامەکان، وەک زۆرێک لە ئەحزابە شوعیەکانی دیکەی ناوچەکە پێناچێت لە ڕابردوو وانەیەکیان وەرگرتبێت. جگە لەو پێگە دژە-ئاینییە تەوهینئامێزەی هەیانبووە و هەیانە بەرامبەر موسوڵمانان، ئەمە دەگەرێتەوە بۆ زۆر هۆکاری دیکە، وەک بێئاگایی فیکری لەمەڕ دنیابینی خودی فەلسەفەی مارکسیزم. لە خوێدننەوەی ئەدەبیاتیانەوە زۆر سانا بێئاگاییان درک پێدەکەیت لەسەر هەلومەرجە تیۆرییەکانی چەپی جیهانی و بابەت و لێکدانەوەکانی نووسەرانی بەرەی ئازادیخوازی و ئەڵتەرناتیفخواز.   بۆ نموونە، زۆر بێئاگان لە باسە ڕۆژانە ئەکادیمی و تیۆری و شۆرشگێرەکانی بازنەی چەپ لە ڕۆژئاوا و ئەفریکا و ئەمریکای لاتین و ئاسیا و ناوچەکانی دیکەی دنیا. خوێندنەوەیان زۆر لاواز و کورتبینە، لایەنێکی دیکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە “چەپ” ی کورد لە عێراق تا ئێستاش بەشێوەیەکی جدی و بەرچاو لەناو بزووتنەوەی جیهانی چەپدا پیگەیەکیان نییە. پێشتریش نەیانبووە، تەنانەت لە سەردەمی یەکێتی سۆڤیەتی جارانیشدا هەر بیکاریگەر بوون . ڕاستە دەچنە خۆپیشاندانێک یان سیمینارێک هتد، بەڵام بۆ نموونە لەسەر ئاستی بزووتنە کرێکاریەکان و خەباتە سەندیکاییە چەپڕەوەکانی ئەوروپا و ڕۆژئاوا ، ئەم حزب و کەسایەتییە “چەپە” کوردیانەی خۆمان هێچ پێگەیەکی ئەوتۆیان نییە و لەو پلاتۆرمە گڵۆباڵیانەی ئەمڕٶدا ، “مارکسیستی” کورد نەک هەر دیار نین، بەڵکو بوونیان نییە. زۆر ڕێکخراوی جیهانی کرێکاری لە دەرەوەی کوردستاندا لە هەبوونی ئەم “کۆمۆنیستانە” هەر ئاگارد نین . “چەپی” کوردی زۆر دابڕاون، هیچ پەیوەندیەکیان لەگەڵ بزووتنەوە جیهانیە دژە سەرمایەداریەکاندا نەماوە. بەڵام، سەرباری ئەمانە ، نەشیانتوانیەوە هەتاوەکو ئێستا بەرەیەکی یەکگرتووی دیموکراتی چەپ تەنانەت لە هەرێمە گچکەکەی کوردستانی خۆماندا لە دژی چەوساندنەوەی نەتەوایەتی درووست بکەن. لە سەر ئاستی لۆکاڵی هێشتا نەیانتوانیوە خۆیان ڕێکبخەن ئیدی چما گاڵتەئامێز نەبێت کە باس لە گۆڕینی دنیا دەکەن؟
نەبوونی زانیاری درووست تەنانەت لەسەر نووسینەکانی خودی مارکس و کەمترین زانیاری لەسەر مێژووی بزووتنەوەی کرێکاری جیهانی، ئەوەندەی دیکە پەرتەوازە و گچکە و بێکاریگەری کردوون. هەر ئەندامێکی زۆرێک لەو حزبانە بدوێنی هیچ زانیاریەکی ئەوتۆی نییە لەسەر ئەو بابەتانە. سەرباری ئەوەی کە ناحەیقیشیان ناگیردرێت، چونکە لە ڕووی تیۆرییەوە مارکسیزم بۆ ئەوان لە چەند کورتراوەیەکی کتێبی سەرمایە و کۆنە نووسینی سۆڤیەتی و، بۆ کۆمۆنیستی کرێکاریش چەند نوسینیکی وەرگێردراوی لینین بۆ فارسی و گوتارە وەرگێردراوەکانی مەنسور حیکمەتی لێدەرچێت، چیدیان لەبەردەستدا نییە بخوێننەوە، وەک لە ڕاگەیاندنەکانیاندا ئەمڕۆ بە ئاشکرا دیارە. بۆیە، مارکسیزم ئەوەندە بە تێروتەسەلی لە لایان نەخوێندراوەتەوە . بەڵام لە سەرو هەموویانەوە، خاڵی جەوهەری بێکاریگەرییان دەگەڕێتەوە بۆ نەبوونی دیموکراسی نێوخۆیی لە ناو ئەم حزب و گروپ و ڕێکخراوە بەناو “کۆمۆنیست” و “چەپ” و “ئازادیخوازە” کوردیانەدا ، دیموکراسی لایان مانایەکی نییە ، هەر ئەمەشە ئیشکالاتی دیکەی ناوخۆیی بۆ درووستکردوون و بەتەواوی لە کۆمەڵگە دایبڕاندوون. بۆیە، هەمیشە لە بچوکبونەوەدان و خەریکی جیابووونەوە نێوخۆییەکانیانن.
لینین زۆر بە قەناعەتەوە ئەم جۆرە سیاسەتەی ئەحزابی توندڕەوی بەناو “چەپانە”ی بە نەخۆشی ناو دەبردن ، کە لە ئەدەبیاتی سیاسی مارکسیستیدا بە هێڵی ” توخ” یان “هەرزەکاری پێنەگەیشتوو” ناسراون. بۆ بەرگرتن لێیان للەناو پارتی سۆسیالیست دیموکراتی کرێکارانی ڕووسیای ئەوکاتەدا، لینین کتێبێکی لەسەر نوسسینن کە تیایدا پێی وابوو: “ئەم جۆرە بەناو شۆڕشگێرانە، نەخۆشی هەرزەکارانەی سۆسیالیستیان هەیە.”، کتێبەکەشی بەناو “چەپی کۆمۆنیزم – نەخۆشییەکی هەزرەکارانە.” بڵاوکردەوە. خوێدننەوەی ئەو کتێبەی لینین گرنگە بۆ تێگەێشتن لە سیاسەتی تۆخی ئەمڕۆی   ‘کۆمۆنیزم” و “چەپ” لە کوردستان بەرامبەر ئاین کە ئەمڕٶ   “کۆمۆنیزمی” کورتکردۆتەوە بۆ بزووتنەوەیەکی دژە- ئاینی زیاتر وەک لەوەی بزووتنەوەیەکی شٶڕشگێری سیاسی بێت. ئەگەر قسە لەسەر گۆڕینی دنیایە، لە پێش هەموو کەسێکی دیکەوە پێویستە خۆمان بگۆڕین و لە خۆمانەوە ڕەخنەبگرین تا هەنگاو بەرەو پێشەوە بنێن. “چەپ”ی کورد ئەمڕۆ لە هەمووان زیاتر پێویستیان بە پیاچونەوەیەکی سەراپا و خود- لێکدانەوەیەکی زۆر جدی هەیە، چونکە خۆداپۆشینیان بە کۆنە تۆزی ستالینیزم، دواجار ، لە دەوڵەتێکی داپڵۆسێنەری عەلمانی چیدیان لێ درووست ناکات کە ئەوەندەی تر یەکسانیخوازی پاشەکشە پێدەکات، ناشبێت لەبیرمان بچێت، موبارەک و بین عەلییش، هەردووکیان”عەلمانی” و بەناو “نوێخواز”   بوون.
کۆمۆنیزمی کرێکاری و لێکدانەوە پوچەکانیان بۆ کەیسەکەی کرێکار
حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری کوردستان و عێراق هەردووکیان بەم شێوە ‘لۆژیکیە’ پشت بەستوو بە لێکۆڵینەوە ‘ئەکادیمیەکان’ بەیاننامەکەیان لە دژی مەلا کرێکار ڕازاندۆتەوە: ” مەلا کرێکاری گەورە تیرۆریست جێگای زیندانە نەك ناو کۆمەڵگا!”
بەڕاستی ئەمە شەرمەزارییە لە پارتێکی سۆسیالیستییەوە بڵاوببێتەوە ، کە هەر لە مانشێتی ڕۆژنامە ڕاستڕەوە تابلۆیدە فاشتیەکانی ئەوروپا دەچێت کە چۆن بەسەر دەستگیرکردن و سزادانی موسوڵماناندا هەڵدەدەن. پێدەچێت ئەم بۆچونانە بێت وای کردبێت “چەپ” ی کورد لە پلاتفۆرمە گڵۆبالیەکابدا جێگای نەبێتەوە، چونکە ئەم بەیاننامەیە هەموو شتێکە بەڵام خاڵییە لە دنیابینی گەردوونی.
هەرکەسێک بە توسقاڵیک لۆژیکەوە بڕوانێت تێدەگات کە گرتن و سزادان بیروباوەڕە سیاسیەکان زیاتر تۆخ دەکەنەوە. بەڵام دیارە کۆمۆنیستی کرێکاری خوازیارە خەڵكی لەسەر بیروڕاکانیان بخاتە زیندانەوە؟ باشە من زۆر پێم سەیرە، ئەگەر واز لە لێکۆڵینەوە و خوێدننەوە زانستییەکان بێنین بۆ ساتێک، یان ئەو بەدواداچونانەی کە دەریانخستووە چۆن گوانتانامۆ و زیندانیکردنی ئیسلامیەکان خەڵكی زیاتر توندڕەو کردووە، ئەی باشە ئەندامانی سەکردایەتی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری، ئەوانەی لە زەمانی بەعسدا چالاکیان کردووە و زیندان کراون، نازانن کە زیندانکردن و داپڵۆسین لەسەر بۆچوونە سیاسییەکان هیچ لەمەسەلەکان ناگۆڕێت ؟ باشە داپڵۆسین و زیندانیکردنی سیاسیەکان لە ژێر دەسەڵاتی بەعس هیچی لەو جەنگە سیاسی و بەرگریانەی ساڵانی هەشتاکان کەمکردەوە لە بەرامبەر دەسەڵاتی بەعسدا؟ نەخێر، بەڵکو زیاتر کڵپەی پێسەندن تا ڕووخانی ئەو دەوڵەتە، کەواتە بۆ ئەم مانشێتە حەماسییە ڕاستڕەوە فاشیست ئاسایە ؟ ئاخر بەڵگە نەویستە گەر گوانتانامۆ نەبوایە ئیسلامی توندڕەو لە ئەوروپادا هەر نەدەبوو چونکە پێشتر نەبووە ، بە درێژای مێژووی ئەوروپاش هەرگیز نەبووە هەرچەندە ملیۆنان موسوڵمان لە ئەوروپا دەژین. ئەمە تەواو دیاردەیەکی نوێی دنیای دوای ١١ی سێپتێمبەرە. سانایە تێبگەیت کە تەقینەوەکەی لەندەن کە بەدەستی موسوڵمانانی بەریتانی کرا نەک عەرەب یان ئەفگانی ، ڕاستەوخۆ دەرەنجامی ئەو توندوتیژیانە لەسەر موسوڵمانانی ئەو وڵاتە بوون، ئەی باشە کە مەنسور حیکەمەت دەڵێت “کۆتایی هێنان بە تیرۆریزم کاری ئێمەیە” و ئەگەر بەم میتۆدەی بەیاننامەکەی سەرەوەی کۆمۆنیستی کرێکاری بێت بۆ نەهێشتنی بەناو “تیرۆریزم” ی مەلا کرێکار، دەی لەنێوان میتۆدی کۆمۆنیستی کرێکاری و دەوڵەتی سەرمایەداری نەرویژ و ئەمریکادا چی جیاوازییەک هەیە؟
بەیاننامەکە پاشان حەماسیانەتر بۆ پرۆپاگەندەی سیاسی خۆشیان، کە بەداخەوە نازانن ئەوەندەی دیکە وەلایاندەنێت لە کۆمەلگە ، نووسیویانە:”ئێمە وەک حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی لە ڕوانگەی پێداگریمان لەسەر مافەکانی خەڵک ‌و داکۆکی لە ئاسایش ‌و ژیانی خەڵکی کوردستان لە ساڵی ٢٠٠٣دا، دوای ئەوەی مەلا لە مانگی ئۆگەستی ساڵی ٢٠٠٢ دا لە هۆڵەندا دەستگیرکراو بەدەستبەسەری گەڕێنرایەوە بۆ نەرویج، لە دادگا شکاتمان لێکرد. بەدادگ او حکومەتی نەرویجمان ووت کە ناوبراو دەستی بەخوێنی بەشێک لە خەڵکی کوردستان سوورەو سەرۆکایەتی گروپێکی تیرۆریستی ئەکات‌. داوامان کرد کە مەلا کرێکار دەبێ دادگایی بکرێ‌و سزای ئەو تاوانانەی وەربگرێ کە بەرامبەر بە خەڵکی کوردستان ئەنجامی داون.”
گەر توسقاڵێک دوور لەو حەماسەت بروانینە ئەم بەیاننامە ڕەسمیەی ئەم “کۆمۆنیستانە” پوچترین لێکدانەوەی وانتان بۆ دەردەکەوێت. باشە، ڕێبدەن بپرسین، کۆمۆنیستی کرێکاری بە چی خەیاڵاتێک داوای یاسای لە کام دادگا تۆمار دەکات؟ لەوەی وڵاتی نەرویژ لە کاتێکدا لەسەر داوای ئێران لەماوەیەی پیشوودا ئەنتەرپوڵ خەریک بوو هەموو کۆمیتە ناوەندی کۆمنیزمی کرێکاری لە ئەوروپا و ئەمریکاوە بپێچێتەوە و بیانخاتەوە دەستی تارانەوە ؟ بۆیە لەم تێڕوانینەوە مرۆڤ دەگاتە دووڕیانێکی تێگەیشتن، یان کۆمۆنیزمی کرێکاری زۆر بێئاگان لە سیاسەتی دنیای ئەمڕۆ و بۆیە ئەم لێکدانەوە و بەیاننامە پوچانە دەردەکەن، یان خۆیان بەشێکن لەو پرۆژەیەی کە دادگای نەرویژی بەشێکە لێی ؟ بەڵام هێشتا زۆر ناهۆشیار و نالۆژیکیانە زیاتر نووسیویانە: “لەم بارەیەشەوە چەندین بەڵگەمان پێشکەش بە دادگا کرد. بەڵام بە داخەوە لە ساتوسەودای نێوان دەزگا پەیوەندیدارەکانی نەرویج‌و(CIA)دا حوکمی دیپۆرتکردنەوەی بۆ کوردستان دراو ئەم حوکمەش بەدەلیلی ئەوەی لە عێراق حوکمی سێدارە هەیە ڕاوەستێنرا. ”
بە ڕاستی کارەساتە ئەم “کۆمۆنیستانە” هێندە ڕووکەش دەڕوانن و هەڵخڵەتاون و سەرباری ئەوەش بەوشیوەیە، وەک ڕۆژنامە تا سەر ئێسک راستڕەوەکانی ئەوروپا بانگەواز بۆ بۆچونێکی لەوجۆرە تژی لە چەوساندنەوە بە سروشت فاشییە دەکەن وەک ” دەستگیرکراو بەدەستبەسەری گەڕێنرایەوە بۆ نەرویج”.   پاشان، دەپرسین ، ئەو تاوانانەی مەلا کرێکار دەرحەق بە خەڵکی کوردستانی کردوون لە ڕاستیدا چین و ئەگەر قسە لەسەر دادگایکردنی تاوانبارانە، ئەدی تاوانبارەکانی دیکە چی، ئەی تاوانبارە “چەپە” کوردەکانی دیکە چی ؟