Skip to Content

Thursday, March 28th, 2024
ئاسایشی هەولێر چۆن “ڕەمەزانی” لەبەرچاوخستم؟

ئاسایشی هەولێر چۆن “ڕەمەزانی” لەبەرچاوخستم؟

Closed
by July 14, 2013 گشتی

 

 

 

 

 

 

وشەی “ڕەمەزان” کۆمەڵە وێنەیەکی سەرنجڕاکێشی لە زەینمدا درووست کردبوو،  بەرلەوەی ئاسایشی هەولێر ئەو وێنە خەیاڵیانەم لێ زەوت بکەن.   

 تاوەکو بەر لە پارساڵ ، کاتێک گوێبیستی وشەی “ڕەمەزان؛ دەبووم، راستەوخۆ کۆمەڵێک وێنە دەهاتنە بەرچاوم کە لە منداڵیمەوە لەگەڵ خۆمدا هەڵمگرتبوون. لەوانە: خوانی زۆری ئێواران ، شیرینی دوای خواردن ئینجا میوە خواردن و خەونی ناخۆش بەهۆی ئەو زۆر خواردنەوە. گەرمای هاوین، نوێژی دایک و خوشکان بە پۆشاکی ئیسلامی سەیر سەیرەوە لەو مانگەدا، خولیای خواپەرستی وەک منداڵەکانی تری گەڕەک، لوقم و خورما و محەلەبی، مێشی سەر زلوبیا و پاقلاوەکانی شەقامەکانی سلێمانی . عەلاگەی زۆری ڕەش بەدەست خەڵکەوە کە جار نا جار دەیانگوت خراپە بۆ تەندروستی و مەیکڕن، ئینجا چاوەڕوانی و بێتاقەتی خەڵك بەهۆی برسیەتیەوە ، هاواری دەسگێڕەکان لە شەقامی مەولەوی، پرسیارکردنی بەردەوامی بێتەحەمولەکان بۆ کاتژمێری بەربانگ و دەشیانگوت، “ سەعاتی کۆنە یان تازە”، کە نازانم ئەو پرسیارەیان بۆ دەکرد لەکاتێکدا دەبووکاتژمێریان  هەر بگۆریبایە.  دوای هەموو ئەوانەش وێنەی تەقینی  تۆپی بەربانگ لەسەر تەلەفزیۆنە کوردیەکان کە دواجار لەگەڵ پەخشکردن ئارامیان بۆ شار دەهێنا.

ئەمانە کۆمەڵێک وێنەی نۆستالژی منداڵی و سەرەتاکانی هەرزەییم بوون، کە  لەگەڵ بیستنی وشەی “ڕەمەزان”  بۆ چەند ساتێک بیر و هۆشمی لە ژیانی  ئەوروپاو ناو مێترۆکان دووردەخستەوەو ، چەند خولەکێک بزەی دەخستە سەر لێوانم و، بەرەو وڵات بیری دەبردم.

 ئێستا ئەو وێنە نۆستالژیانە لە بیرمدا تەواو شیوێنران، چونکە  پار ساڵ، بێئاگا لەوەی ڕەمەزانە و بیرم چوبۆوە، کاتێک بەرنامەم بوو لە هەولێرەوە بۆ رۆژئاوای کوردستان بەڕێبکەوم لەگەڵ دوو رۆژانامەوانی دیکەی بەڕێزی باشووری کوردستان بۆ گەشتێکی رۆژنامەوانی، بڕیارمدا بەر لە رۆشتن سەردانێکی شەقامی “ئیسکانی” هەولێر بکەم. لە دڵی خۆمدا وتم، “ نەوەک نەیبینمەوە، با تۆزێک خەڵكیش ببینم.”

  کە گەیشتمە شەقامەکە ،هێواش هێواش ڕێمکردو، دواتر  جگەرەیەکم داگیرساند، بەڵام شەقام خامۆش، لە ڕۆژانی پێشتر نەدەچوو، ئەوانەش کە لەدەرەوە بوون، تەنیا مۆڕەیان لێدەکردم. 

بەخۆم وت، “ ئاساییە، خەلك لێرە هێندە زەردەخەنە ناکەن کە تەماشات دەکەن،” بەڵام مۆڕەکان تا دەهات زۆرتر دەبوون.

 لەو کاتەدا کە لێکدانەوەم  دەکرد لەگەڵ خۆم بۆ خەڵكی وا مۆڕەم لێدەکەن و چەند رۆژێک لەمەوبەر هێندە ڕەزا گران نەبووم،  دەورییەکی ئاسایش  لە بەردەممدا ئیستۆپێکی زۆر لەناکاوی گرت و رایچلەکاندم. لە چاوتروکانێکدا چەند ئاسایشێکیشی لێبەربۆوەو ئەوانیش بەربونە من و پرسیارکردن .

 ئاسیشێکیان کە  دەستی لەسەر چەککەی بوو وەک تاوانبارێکی گرتبێت، زۆر بە دڵتوندیەوە،  وتی، “ کاکە تۆ خۆت بەچی ئەزانیت جگەرە ئەکێشێت، مەمنوعەو رەمەزانە، عەیب ناکەیت.”  ئەوانی تریش بەدوایدا ڕەتلێک لەم قسانەیان دووبارە کردەوە.

  منیش: “کاکە ڕەمەزانی چی هەر ئاگام لێ نییە، بیرم لای ڕەمەزان نەبوو بڕوا بکەن.”

 ئاسایشێک، :”خۆت گێل مەکەو سەرکەوە دەی  تا مەخفەر.”

منیش لەتاو ئەوەی بەرنامەی رۆژئاوای کوردستان تێک نەچێت،  “ئێ کاکە داوای لێبوردن ئەکەم، وەڵلا خەجاڵەتم ، هەر ئاگام لێ نەبوو و بیرم لای خۆم نەبوو.” 

ئاسیشێکی تر بە زاراوەی سۆرانی دەشتی هەولێر، وتی، “ ئەدی کەنگی ئاگات لەخۆت دەبێتن خارە، هەنکی دە زەلامان دەبی، هە لەبەر خۆت نا لەبەر شحوری ئەو خەڵكەی، کا فڕێدە دەی فڕێد فڕێدە، خۆ جغارەکەش فڕێنادا.” 

من تاساو و ئەوان پێداگر ، بیریشم هەر لای رۆژئاوای کوردستانەو بەرنامەکانم تێکنەچن. ئیتر بەپەشۆکاویە وتم، “ ئەوە فڕێمدا چاوەکەم،  تەواو مەخفەری چی و شتی چی. بۆ ئەوەی موسوڵمان نییە لەم وڵاتەدا بۆی نیە جگەرە بکێشێت لە ڕەمەزاندا؟” 

ئەمجارە ئاسایشی یەکەم  هاتەوە گۆو، ئەمیان  بەزاراوەی سۆرانی ناوچەی سلێمانی، وتی، ، “ئەم قسە قۆڕانە چییە سەرکەوە دەی تەواو، عەیبە عەیب، بە قەد دوو زەلام ئەبیت راست ئەکات ، کەچی ناتوانی بەڕۆژو بیت وەکو ئەو عالەمە، خۆ گاور نیت. جگەرەکێشان مەمنوعە.” 

تا ئەوکاتە نەمزانیبوو “گاور” بەمانای “ناموسوڵمان”  دێت و برادەرێ دواتر بۆی روونکردمەوە کە لە سلێمانی گەرەکێکێش  هەیە بەناوی، “گاوران”، یەکێکی دیکەش بەناوی، “جولەکان”. 

 بە هەرحاڵ، ئەفسەری دەورییەکەش کە لە پێشی ئوتوبیلێکی بارهەڵگری ئاسیشەوە بوو، هاواریکرد ، “ ئەوە بۆ نایەت؟” بەدەم قسەوە دابەزی و،  زیاتر وتی ، “ئەوە چییە ئەو چەقە چەقە کاکە سەرکەوە و کاتمان مەگرە.”

 منیش: “بەڕێزم،۱٠ ساڵە ڕەمەزانم نەبینیوەو تازە هاتومەتەوە وڵات، ئاگام لەم یاسایانە هەر نییە و بیرمچوبۆوە ڕەمەزانە.”

 ئەفسەرەکە تەماشای کردم و داوای پاسپۆرتەکەمی کردو، لەوان باشتر هاتە پێشچاو، شتێک تێگەیشت. 

دوای لێدوان و ڕاوەستانێکی ۱٠ خولەکی ناوی نوسیم و ، هەڕەشەئامێزانە ، بەڵام  بە دەنگێکی تاڕادەیەک هاوسۆزیشەوە، وتی،  “  ئەمجارە بتگرینەوە بە خواردن و جگەرە کێشانەوە، یان مەشروب بخوێتەوە، تاجەژن ئەبێ لەسجندا بیت و بەرت نادەین.”  

ئاسایشەکانی دیکە ئیتر هێندە بە بێزاریەوە سەرکەوتنە پشتی ئوتومبیلەکەیانەوە ،بەدەم بازدانەوە  هەندێک جنێو و سوکایەتی تریان  پێکردم، وەک وا بێت بەڵگەی تەواویان نەبێت تاوانبارێکی گەورە کە لەبەردەستیاندایە، بیگرن. جا نازانم لەداخی ئەوەبوو کە بۆچی خۆیان دەبێت بەڕۆژوبن و خەڵكی تر ئەتوانێت نەیکات، یان هەر توڕەیی رۆتینی ڕەمەزانانە بوو ؟

   منیش لەبەرئەوەی پلانەکەی رۆژئاوا تێکنەچێت، هەر چییان وت زیاتر وەک  سوپاسنامە بۆ خۆم وەردەگێرایە سەر زمانی بیرم. ئینجا قبوڵیشی ناکەی چی، خۆ لە جێدا بەو چەک و یەک پۆشاکە سەربازی و چاو سوکردنەوەیەوە، هەر پڕ شەقیان دەکردم.

ئەوەی گرنگەو لە دڵمدا ماوەتەوە  تا  ئێستا، ئەوەیە، کە ئاسایشی هەولێر ئەو نۆستالژیایەی هەمبوو لەسەر کوردستا  لە کاتەی  ڕەمەزانانداو، زاخاوی مێشکی غەریبیم پێدەکرد، لێیان زەوت کردم .

 جا نازانم ڕێگەیەکی یاسایی هەیە لە دنیادا داوای مافی زەوتکردنی نۆستالژیاکانت بکەیت؟ چونکە ئێشتا لەگەڵ بیستنی وشەی رەمەزان نەک ئەو وێنانەم وەک جاران بە چێژی بیری وڵات لە غەرەیبیەوە بیرنایەنەوە، بەڵکو هەر نامەوێت گوێبیستی ڕەمەزانیش بم، چونکە    هەرچەندە نەگیرام و خۆشحاڵ بووم لەو رووداوە گچکۆکەیەدا، بەڵام نوکە  کە ڕەمەزان  دیسان بۆتەوە وێردی سەر زمانی موسوڵمانانی چواردەورم، لەگەڵ بیستنی وشەی “ڕەمەزان”، تەنیا چەک و هەڕەشەو پۆشاکی سەربازی و سوکایەتی ئاسایشی هەولێر دێنە بەرچاوم .

دوای ئەو رووداوە لە هەولێر، زۆر دەترسام لەوەی کە دەبێت رۆژئاوای کوردستان چۆن بێت.  لە خۆم دەپرسی، “تۆ بڵێی لەوێ چۆن نان بخۆین، جگەرە بکێشێن و شلەمەنی بخۆینەوە لە کاتێکدا دەبێت بەردەوام کار بکەین؟ دەبێت ئاسایشی تازە دامەزراوی ئەوێ چۆن بن ، لەکاتێکدا ئەمە ڕەفتاری ئاسایشی باشووری کوردستان ە لەبەرامبەر ناموسوڵمانان و ئەوانەی بەڕۆژو نابن، هەرچەندە زیاتر لە ۲٠ ساڵە دامەزراون ؟” 

تاوەکو گەیشتینە رۆژئاوا لە ڕێگە ئەو پرسیارانەم چەند جارێک لە خۆم دەکرد، بەڵام لە رۆژئاوا ژیان ۱۸٠ پلە پێچەوانەی باشووری کوردستان بوو لە ڕەمەزاندا و، ئازادی بۆ ئەوانەی موسوڵمان نەبوون یان بەڕؤژوو نەبوون لوتکەدا بوو،  ژیان ئاسایی و خوان و سفرەی رۆژانە هەمە چەشن وەک خۆیان بوون، ئیتر من و هاوڕێ رۆژنامەنوسەکانم، ڕەمەزانمان بە تەواوی لەبیرچۆوە ،چونکە  لەوێ بە پێچەوانەی هەولێرەوە، تەنانەت دەرگای باڕەکانیش بۆ هاوڵاتیان تا دەرەنگانی شەو، لەسەر پشتبوون.  

 

ڕۆژ ئەحمەد

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.