Skip to Content

Friday, March 29th, 2024
ئەگەر ناچارییەك لەچوونە مەنفادا نەبێت، ئەوە مەنفا ماناى راستەقینەى خۆى لەدەست دەدات

ئەگەر ناچارییەك لەچوونە مەنفادا نەبێت، ئەوە مەنفا ماناى راستەقینەى خۆى لەدەست دەدات

Closed
by July 22, 2008 گشتی

   
 توانا ئەمین: ئەگەر زمان چەكێكى گرنگ بێت، كەنوسەر لەبەرامبەر دەسەڵاتى مێژوودا پەناى بۆ دەبات، ئەوا جوگرافیا چەكێكى دیكەیە، گرنگى شوێن لەزەینى نوسەر و جێهێشتن و خۆگرتن لەشوێنەوە، نوسینەوەى شوێن و هەڵاتن لێى، مەنفاو یادەوەرى، مەنفاو كارەكتەرى موسافیر، موسافیرێكى نوسەر، نوسەرێك كەلەناشوێندایەو شوێنیش دەنوسێتەوە، نوسەرەكان و قەیرانى ونبوون لەمەنفا.
 بۆ وەڵامدانەوەى پرسیارى پشت ئەم دێڕانە، ئێمە سەرنجمان لەسەر یەك پرسیار تۆخكردەوە، نوخبەیەك لەنوسەرانى كوردى مەنفانشینمان هەڵبژارد تا لەئەزمونى خۆیانەوە، پەیوەندى نێوان تاراوگەو نوسەر بنوسنەوە، ئەگەر ونبون بەشێكى گەورەى هەموو سەفەرێك بێت، نوسەر جودا لەخەڵكى تر چەندێك لەو پشكەى بەردەكەوآ؟ بەمانایەكى تر مەنفا بۆ نوسەرەكان چەندێك شوێنى خۆ دۆزینەوەیە، چەندێكیش جێگاى ونبونە؟

 یوسف عیزەدین: سەرەتا دەبێت راڤەى سەفەر بكەین و تاپێمان بكرێت لەبازنەى مانا باوەكەى بهێنینە دەرەوەو جارێكى تر پرسیار لەخودى سەفەر بكەین، بەتایبەت بەدرێژایى زەمەنێك تێڕوانین و تەسەوورێك تاریفێكى شڵۆقى بۆ سەفەر كردووەو بۆتە مایەى جەنجاڵى و تێكەڵى.. كاتێك ئیبن بەتووتە-ى گەڕیدە بەدنیادا دەگەڕێت، نەموسافیرەو نەكۆچبەر، ناچارییەك لەدەسپێكى گەشتەكەیدا نابینرێتەوە هێندەى ئەوەى ئارەزوومەندانە وەك توریستێك حەز و ئارەزوویەكى شاراوەو پەنهان بۆ كەشف كردن و زانین دەبنە پاڵنەرى، گەرچى زۆرجار بەحوكمى بەرەو پێش چوونى رووداوەكان و هاتنە پێشى ئەو پێشهاتەى كەحیسابى بۆ نەكردووە لەگەڕیدەوە دەبێتە كەسێكى نیشتەجآ یان هاوڵاتى شوێنێكى تر، یان موسافیرى سەفەرێكى كورت.. تەنانەت لەزۆر كاتیشدا تەنها كەسێكى هەڵهاتووە لەمەترسییەكان.. هەرچەندە تاكۆتایى هەڵگرى رۆحى گەڕیدەیەكى سەرشێتەو رانەوەستانى بەتەواویى لەشوێنێكداو هەڵپەى بەردەوامى بۆ بینینى نەبینراوەكان و كەشف كردنى نەزانراوەكان ئەو پیاوە وەك گەڕیدە دەهێڵێتەوە.
 بەڵام كاتێك دەڕوانیتە( هەزار و یەك شەو)ەوەو حیكایەتى سندباد دەخوێنینەوە سەیر دەكەین باس لەسەفەرەكانى ئەو زاتە دەكات، چونكە سندباد تەنها وەك بازرگانێك و بەمەبەستى بازرگانى كردن و بەدەست هێنانى پارە رێگەى سەفەر دەگرێتەبەر، گەرچى رێگەى حەوت سەفەرى سەیر و سەمەرەش دەگرێتەبەر و تەمەنێكى زۆرى خۆشى تێدا دەباتە سەر، بەڵام بەوە نابێتە گەڕیدەو كەسیش وەك توریستێك تێى ناڕوانێت.
 بۆیە لەو بەراوردكارییەدا دەبینین، لایەنە زەینى و فیكرى و مەبەستى رێگە بڕینى كەسێك لەموسافیرەوە دەیكاتە گەشتیار یان بەپێچەوانەوە، ئەمە جگە لەكۆچ و كۆچبەرى كەئەویش بۆخۆى دنیایەكى ترەو زۆر جیاوازە لەدوانەكەى تر. لەكاتێكدا قەرەجەكان تووشى فۆبیاى مانەوە بوون لەشوێنێكدا و لەترسى ئینتیماكردن بۆ جێگەو پانتاییەكى جوگرافى دیاریكراو، هەردەم بەبآ گوێدانە باش و خراپى ئەو شوێنەى كەبۆى دەچن، لەكۆچكردنێكى بەردەوامدان و كۆچكردنەكەشیان هیچ ئامانجێكى بەرچاوى ئەوتۆ لەخۆناگرێت، جگە لەهەڵهاتن لەخودى كۆمەلأ و خەڵكانێك كەلەماوەیەكى زەمەنى دیاریكراودا لەدامێنى ژیان و ژیاریاندا ئیستێك دەكەن.
 بەڵام كۆچكردنى ئەو كۆچەرییانەى كەبەشوێن ئاوو لەوەڕگاو شوێنێكى لەبار و گونجاودا دەگەڕێن جیاوازە لەكۆچكردنەكەى پێشوو، واتە ئەوان بەناچارى بوونەتە كۆچەرى و گۆڕانكارییەكانى كەش و هەواو بوون و نەبوونى ئەوەى كەمەبەستیانە ناچارى كۆچكردنیان دەكات، ئەگینا ئەگەر بۆیان بلوێت نیشتەجآ بوونیان مەتڵەبە.
 لەكاتێكدا زۆرێك لەدەوڵەتەكانى دنیا، ئێستاشى لەگەڵدا بێت بەدەست نیشتەجآ كردنى قەرەجەكانەوە زەلالەتیانە ئەمە جگە لەوەى كەزۆر بەئاستەم بەكاركردن رادێن و تاپێیان بكرێت لەهەموو دیسپلینێك هەڵدێن.
 یەكێك لەكۆچكردنە زۆر باوەكانى مێژووى مرۆڤایەتیش ئەو كۆچە زۆرەملێیانەیە كەگروپێكى ئیتنیكى یان دەستەو تاقم و تەنانەت زۆر جار میللەتێكى پآ ناچار دەكرێت تا زێدو شوێنى خۆى جێبهێڵێت و هەڵبێت.
 بەو پێیەى كەلێرەدا تەنها وەڵامى پرسیارێكى دیاریكراو دەدەینەوە، رەنگە نەكرێت بەتەواویى راڤەى هەموو چەمكەكانى دیكەش بكەین و وەك پێویست باسى لێوەبكەین، ئەمە جگە لەوەى پرسیارەكە تایبەتە بەنوسەران جودا لەخەڵكى تر. هەر بۆیە لەوەڵامدا دەڵێم: كاتێك بەشوێن هۆكارى چوونە مەنفادا دەگەڕێین، ئەوە بێگومان ناچارییەك لەو چوونەدا دەبینینەوە، ئەگینا ئەگەر ناچارییەك لەچوونە مەنفادا نەبێت، ئەوە مەنفا ماناى راستەقینەى خۆى لەدەست دەدات و دەبێتە شتێكى تر.
 كاتێك( سۆلژینیستین) یەكێتى سۆڤێتى جاران لەزەمەنێكدا جآ دەهێڵێت، وەك موسافیرێك سەفەر ناكات، بەڵكو نەفى دەكرێت و بەناچارى زێدو شوێنى خۆى جآ دەهێڵێت.
 مەنفا و دابڕان بۆ نوسەرێكى وەك ئەو دەبێتە مایەى پێداچوونەوەو خوێندنەوەو گەڕانەوە بۆ ساتەوەختێكى مێژوویى، تا لەدیدگەیەكى جیاواز و نامۆوە، بڕوانێتە رووداوەكان و لەدوو توێى رۆمانى (پێچكەى سوور)دا، دیوێكى نەزانراوى هەموو ئەو شتانە بخاتەڕووى كە لەزەمەنێكى دیاریكراوى وڵاتەكەیدا بەڕێوەچووە.
 ئەمە لەكاتێكدا هەر خودى ئەو نوسەرە بەرانبەر بەدنیاى دەرەوەى وڵاتەكەى و چەشن و شێوەى سیستەمەكانیشى بێدەنگ نییە، ئەو لەدیدگەیەكى راڤەكارى رەخنەییەوە لەساڵى(1978)دا لێكچەرێك پێشكەش بەزانكۆى هارڤەرد دەكات و راشكاوانە رەخنە لەخاڵە سلبییەكانى كۆمەڵى ئەمریكى دەگرێت. ئەم تەرحەى بووە مایەى ئەوەى كەبەئاشكرا زۆرێك لەنوسەران لەرۆژنامەكاندا وتار لەدژى بنوسن و داوا لەحكومەتى ئەمریكى بكەن كەمافى پەنابەرێتى لێ بسێنێتەوە.
 لێرەدا بەتەواویى ئەوەمان بۆ روون دەبێتەوە كەنوسەرێكى زەین بارگاوى بەرەخنەو خوێندنەوەى دنیا، لەهیچ جوگرافیاو شوێنێكدا پاسیف و دەستەوسان نابێت.. واتە هەروەك چۆن زێدى پێشووى جێى رەخنەو خوێندنەوەیە، مەنفاش بەهەمان شێوە جێگەى باسەو هەرگیز نابێتە فیردەوس، تا وەك ئەڵتەرناتیڤێك شوێنى دۆزەخەكەى پێشووى ئەو بگرێتەوە، مەنفا لاى نوسەرێكى وەك سۆڵژینیستین ئامانج نییە، بەڵكو مەنزڵگەیەكە بۆ ئیدامەدان بەخوێندنەوەو نوسینەوەى راڤەكاریانەى ئەو دنیایەى كەبەناچارى جێى هێشتووە. بۆیە لەدیدگەى نوسەرێكى دنیابین و راڤەكارەوە، مەنفا خەونێكى جوان و دنیابینییەكى ترانسپارێنت نییە، دوا مەسكەن و مەنزڵگەى ئەو نییە، شوێنى داسەكنینى رۆحى و سەقامگیربوونى بار و حاڵەتە دەروونییە شێواوەكانى ئەوێكى نەفیكراو نییە، بەڵكو شوێن پێگەیەكە بۆ تێڕامانێكى نوآ و خوێندنەوەیەكى جدى، ساتەوەختى بوونى ئەو لەمەنفادا ساتەوەختى نامۆبوونیەتى بەهەموو ئەو هەڵوێستانەى كە ئەوى لەزەمەنێكدا كردبێتە كەسێكى پاسیف و بێكردار.
 جائیشكالەكە لەوەدایە ناكرێت بەگشتى باس لەنوسەران بكەین، دەبێت پرسایرەكە چڕتر بكەینەوەو بەدیاریكراوى ئاماژە بەكۆمەڵێك لەو نوسەرانە بكەین كەلەدەرەوەى دنیاى جەهل و گەمژەیەتییەوە نوسینیان كردۆتە هۆكارى سەر و ژێركردنى دنیایەك ناشرینى و دزێوى كەكەسانێك بەپڕكردنەوەى رۆژنامەو گۆڤار و لاپەڕەى كتێب و تاد…پێیان وایە كردەى نوسینیان بەئەنجام گەیاندبێت، لەكاتێكدا خودى ئەوانە تەنها عەریزەنوسن و لەجێى خوێندنەوەو تەئویل و راڤەكارى تەنها عەریزە بابەت و وتار و چیرۆكەكانى خۆیان دەنوسنەوە.
 واتە گرنگ لەوەدایە كێیە ئەو نوسەرەى كەلەمەنفادا دەژى، پێشتر خاوەن چ خەمێكى مەعریفى و هەڵگرى كامە دیدگەى رەخنەیى و راڤەكارى بووە، لەكوێوە خوێندنەوەى بۆ كۆمەڵەكەى خۆى كردووەو جێگەو شوێنى پێشوى چى بووە، تالەئێستادا بتوانین پرسیار لەونبوونى یان خۆدۆزینەوەى بكەین. ئەگەر نوسەرێك هەر لەسەرەتاوە بوونێكى جدى لەدنیاى نوسیندا نەبووبێت و لەدنیاى دزێویدا ونبووبێت، كامە مەنفا دەبێتە هۆكارى خۆدۆزینەوەى، رەنگە بۆ ئیدامەدان بەناوى خۆى سایتێكى شەڕەجوێن بكاتەوەو پێى وابێت بەتۆمەت بارانكردن و تەشهیركردنى كەسانێك، ئیدى ئەو بۆتە قارەمانێكى بێوێنە، یان رەخنەگرو نوسەرێكى ناوازە، لەكاتێكدا هەموو ئەمانە جگە لەبێدەسەڵاتى و بێتوانایى ئەو كەسانە زیاتر هیچى تر نییە. یان رەنگە ئاسایترین شێوازێكى مانەوەو بەردەوامى نوسەرانێكى چەقیو لەئاستێكى فیكرى و مەعریفیدا، سەربارى ئەوەى كەلەمەنفاشدا ژیان ببەنە سەر، جووینەوەو دووباركردنەوەى كاڵ و كرچى نوسینەكانى پێشووى خۆیان بێت.
 ئەمە جگە لەوەى كەمەرجیش نییە نوسەرێكى جدى تەنها بەچوونە مەنفا، تواناى نوسینى جوانترین دەقى خۆى هەبێت، یان نوسینى جوانترین وتارو تاد…
 ناكرێت سەرپێى وەڵامى پرسیارێكى وا ئاڵۆز بدرێتەوە، بەتایبەت كەتایبەت بێت بەنووسەرى كورد؟ ئەگەر نوسەرێك لەنێو خودى كۆمەڵەكەى خۆیدا لەزەمەنێكدا كەتێیدا ژیاوە، هیچ خوێندنەوەیەكى بۆى نەبووبێت و بەڕۆشنى لێى حاڵى نەبووبێت، دەبێت رۆشتن و دووركەوتنەوەو چوونە مەنفاى چى لەمەسەلەكە بگۆڕێت!؟.
 شایانى باسیشە گاڵتەجاڕییە گەر بڵێین بەناو نوسەرێك كەپێشتر لەدنیا حاڵى نییەو خاوەن مەعریفەو فیكرێكى رۆشن نییەو تابینەقاقاى نغرۆى تێڕوانینە دزێوو ناشرینەكانەو جگە لەرك و ئێرەیى هیچى ترى دەرحەق بەدنیا نییە، بەڕێكەوت لەمەنفادا فانووسە سیحرییەكەى عەلادینى چنگ بكەوێت و پاش هاتنە دەرەوەى عیفریتەكەى، داواى بەدەستهێنانى باڵەكانى مەعریفەو چاوى خوێندنەوەو وەچنگ كەوتنى توانستى راڤەكردنى دنیاى لێبكات و ئەویش بآ سآ و دوو هەموو ئەوەى پێبدات كەدەیەوێت، لەكاتێكدا كەناشێت و نابێت نوسەرێكى لەو چەشنە داواكارییەكى لەو چەشنەى هەبێت!؟.
 ئەمە لەكاتێكدا كەنوسەرى زەین بارگاوى بەپرسیار، پێویستى بەفانوسەكەى عەلادین و عیفریتەكەى نێویشى نییەو هەر خودى بینینى دنیایەكى جیاوازو نامۆبوونى و بردنە سەرى ژیان لەمەنفادا، دژایەتییە نێوەكییەكانى دەگاتە ترۆپك و هەردەم لەنێوان دوالیزمى(ونبوون و خۆدۆزینەوە)، لەنێوان جەهلى خۆیى و مەعریفەى بەرامبەرەكەى، هەوڵى تەماشاكردنى شتەكان دەدات و دواجار شوێن گۆڕكآ یان گۆڕانێكى فیكرى و زەینى لادروست دەكات و دەبێتە مایەى هەڵوێستەیەكى نوآ و جودا، كەبۆخۆى قسەو راڤەى نوآ لەخۆ دەگرێت.
 ئەگەر بڕوانینە بەرهەمى زۆرێك لەو نوسەرانەى كەلەترسى نازیزمى ئەڵمانى و جەنگ هەڵهاتوون و مەنفایان كردۆتە شوێنجێگەى مانەوەیان، دەبینین تەنها هەندێكیان توانیویانە لەدیدگەیەكى جیاواز و جوداو لەمیانى ئیغتیراب بوونیانەوە، بەهەموو ئەوەى كەهەبووە، خوێندنەوەیەكى نوآ بخەنەڕوو و دەقێكى جیاواز بنوسنەوە.
 لەكاتێكدا(گۆنتەر گراس)ێكى نازى، تابەدیل گرتنیشى لەلایەن ئەمریكییەكانەوە لەنێو گەرمەى رووداوەكاندا بووەو خۆى گوتەنى:( تا كۆتایى پێموابوو ئێمە لەجەنگەكەماندا لەسەر حەقین).
 بەڵام پاش ئازادبوونى لەساڵى(1946)دا، بەهەموو ئەو رابردووەدا دەچێتەوە كەلەزەینیدا جێى خۆى كردۆتەوەو پێشتر پێى ئاسایى بووە. ئیدى ئەو تێڕامان و لێخوردبوونەوەى بۆ هەموو ئەوەى كەڕوویداوە سەرسام و نامۆى دەكات و دەبێتە مایەى خوێندنەوەو راڤەیەكى نوآ، كە لەرۆمانى(دەهۆڵى تەنەكە)دا بەتەوایى بەرجەستە دەبێت و بەشێوەیەكى ناوازە كار لەسەر كەشفكردنى نەزانراوەكانى پێش جەنگ و دواى جەنگدا دەكات و كەم نوسەرى ترى ئەڵمانى-ش هەیە وەك ئەو توانیبێتى تاوتوێى مێژوویەكى بەسەرچوو و ئایندەیەكى نەزانراو و بآ ئاسۆ بكات.
 گۆنتەر گراس لەساتەوەختێكدا دەستبەردارى جەهلى خۆى دەبێت و بەمەعریفەى بەرانبەرەكەى دەڕوانێتە خۆى، لەنێوان دوالیزمى( ونبوون و خۆدۆزینەوە)دا لەجێى ونبوون خۆى
  دەدۆزێتەوە، لەكاتێكدا ئەگەر گەمژەیەك ببووایە مەحاڵ بوو هەموو ئەوەى كەپێشتر و دواتر دەیبینآ و دەیبیستآ، هیچى تێدا بگۆڕێت و ببێتە مایەى پرسیاركرنى.
 كەمێكن ئەو نوسەرانەى كەدەتوانن بوێرانە لەمیانى ئامادەباشى یادەوەرییەكانیانەوە خۆیان لەقەرەى راڤەكردنى رابردوو بدەن و جیاواز لەوەى مێژوونوسان دەینوسن، لەنێو قوڵایى پەنهان و نهێنییەكانى هەموو ئەوەى كەڕوویداوە شتێكى نوآ هەڵبهێنجن.
 لێرەدا دەبێت ئەو راستیەش بخەینەڕوو كەچۆن ناچارى نوسەرێك رەوانەى مەنفا دەكات، ئاواش نەمانى ئەو ناچارییە دەبێت رێگەى هاتنەوەى پێبگرێتە بەر. ئەمە لەكاتێكدا سەبارەت بەكۆچبەرێكى ئاسایى وانییە، چونكە ئەو بەمەبەستى باشكردنى ژیانى رووى كردۆتە شوێنێكى ترى دنیاو جگە لەدەستكەوتى مادى و باشكردنى بارى ئابوورى خۆى، هیچ تێڕوانینێكى ترى نییە بۆ ئە شوێنەى كەتێیدا دەژى. واتە ئەو شوێنە بۆ ئەو مەنفا نییەو ئەویش نەفیكراوێك نییە، ئەوى كرێكار لەكوێدا هێزى بازووى پارەیەكى زیاتر بكات، لەوێدا هەوڵى مانەوە دەدات و دنیا لاى ئەو كارگەیەكى بەرهەمهێنانەو شوێن یان رابردوو و یادەوەرییەكان، هیچ مانایەكى نییەو ئەگەر ناچاریش نەبێت گەڕانەوەى بۆ شوێنى یەكەمجارى لەبەرنامەیدا نییە.
 بەڵام كەباس دێتە سەر نوسەران مەسەلەكە دەگۆڕێت گەرچى بەناچارى دەبێتە كرێكارى یەكێك لەكارگەو شوێنەكان، بەڵام لەناخەوە هەر ئەو كائینەى پێشووەو هەموو پەل هاویشتنێكى بۆ بەدەستهێنانى بژێوى هێندەى تر دڕدۆنگ و نامۆى دەكات و دەیان پرسیارى نوێى لادروست دەكات. لەكاتێكدا ئەم حاڵەتە لاى كۆچبەرە ئاساییەكە كەبۆتە كرێكار جیاوازە. لێرەدا نمونەیەكى سەیرم بیر دەكەوێتەوە كەجێى پێكەنینە، كاتێك كەناڵێكى تەلەڤزیۆن-ى ئەڵمانى چاوپێكەوتنێكى لەگەلأ كرێكارێكى توركدا ئەنجامدا كەبۆ ماوەى بیست ساڵ شەقامێكى لەوآ پاك دەكردەوە، پاش ئەوەى حاڵ و ئەحواڵیان پرسى و زانیان زۆر بەختەوەرە بەكارەكەى و هیچ گرفتێكى نییە و لەسایەى ئەو پارەیەى كەلەئەڵمانیا بەدەستى هێناوە بۆتە خاوەنى زۆر شت لەوڵاتەكەیدا، سپیكەرەكە هەر سوور بوو لەسەر ئەوەى شتێكى سەیر لاى ئەو پیاوە بدۆزێتەوە، چونكە نەدەكرا ئەو پیاوە هیچ كێشەیەكى نەبێت، ئیدى پاش بگرەو بەردەیەكى زۆر كابراى كرێكار دانى بەوەدانا، كەكێشەى ئەو ئەو هەموو ئەڵمانییەیە كەلەو شارەدا هەن، تەسەوورێكى سەیرە هەر دەڵێى ئەو پیاوە لەوڵاتێكى تردا نییەو هێشتاكە لەنێو یەكێك لەشارەكانى توركیادا شەقام گسك دەدات، هەر بۆیە بەژمارەى زۆرى ئەڵمانییەكان نیگەرانە. ناكرێت نەدەیتە قاقاى پێكەنین، سەربارى ئەو كێشە سەیرەى كەلەئیدراكى ئەو كرێكارە سادەو ساكارەدا هەیە، ئەمە حیكایەتێكى پڕ حوزن و تراژیدى كرێكارێكى كۆچبەرە، كەهێشتاكە لەدنیاى پێشووى خۆى نەهاتۆتە دەرآ و تەنانەت بەچەشنێك لەچەشنەكان پرسیاریشى هەیە. ئیدى بۆ دەبێت زۆرێك لەنوسەرانى ئێمە، تائێستا نەیانتوانیبێت، پرسیارێكى لەو چەشنەش لەدەقەكانیاندا بخەنەڕوو، تۆبڵێى سایكۆلۆژییەتى مرۆڤى كورد لەسەرجەم مرۆڤەكانى تر جیاواز بێت؟ یاخود مەنفا لاى ئەو تەنها قاوغى ئەو لوولپێچە بێت، كەدەبێت كرمۆكەى هزرو بیرى بآ پرسیارى خۆى تێدا قەتیس بكات و لەپشت پانتایى جوگرافى مەنفاوە خۆیمان لێبكاتە نوسەرى مەنفا، دەبینین هەن دەیانەوێت بەزۆر هالەیەك بۆخۆیان دروست بكەن و ونبونیان لەزێدى پێشینەى خۆیان بكەنە جوانى لامان، تا ناشرینى بیرو هزرو پرسیارنەكردنى خۆیمان لابسڕێتەوە.
 نوسەرێكى بەتواناى وەك( شێرزاد حەسەن) پاش ئەوەى دەگاتە فینلەندا و دەمانگ تێیدا دەمێنێتەوە، سەربارى بارى ناهەموارى ئەو كاتەى كوردستان گەڕانەوەى لادەبێتە مەبەست و بآ دوودڵى دەگەڕێتەوەو سەبارەت بەو هەڵوێستەشى دەڵێت:( پێت دەڵێم من دوو ژیان ناژیم، یەك ژیان دەژیم، ئەگەر دوو ژیان بژیمایە یەكێكیان لەوڵات دەژیام و یەكێكیان لەتاراوگە، لەبەر ئەوەى قەدەرى من ئەوەیە كەیەكجار دەژیم و دەمرم، پێویستە لەوڵات بم، بەهەموو جوانى و ناشرینى ئەو وڵاتە خۆیەوە).
 بۆیە دەتوانین بڵێین ون بوون و خۆدۆزینەوەى نوسەرێككارێك نییە تەنها لەمەنفادا ئێخەى پێبگرێت، بەڵكو لەهەموو ئان و ساتێكدا نوسەر لەمابەینى ئەو دوو چەمكەدا، دەبێت لەبگرەو بەردەى بەردوامدا بێت، ئەمە جگە لەوەى دنیاى ئەنفۆرماتیك و میكرۆڤیزیۆنى ئەمڕۆ، مەنفاى لەمانا تەقلیدییەكەى خۆى بردۆتە دەرەوەو چەشن و شێوەى دابڕانەكەى گۆڕیوە.
 ئیدى مەنفا بورجێكى عاسى نییە، كەبەئاستەم نەیارانى كەسى نەفیكراو پێى بگەن، یان دنیایەكى داخراو نییە، تاخەڵكى ولاتى پێشووى نوسەر بێئاگابن لەهەواڵەكانى، بەهەمان شێوەش نوسەرى نێو مەنفاش بێئاگا نییە لەهەموو كەین و بەینى وڵاتەكەى پێشووى خۆى!؟. هەربۆیە پێش ئەوەى سەیر و سەمەرەیى لەمەنفا یان وڵاتى پێشووى نوسەردا هەبێت، دنیا هەر هەمووى بۆتە شتێك سەیر و سەمەرەو ترسناك. ئەگەر خۆى لەناشرینییەكانى وڵاتەكەى خۆى هەڵهاتبێت ئەوە بەچەشنێكى تر مەنفا دەیان ناشرینى ترى پێشكەش دەكات، ئەگەر پێى وابێت لەكۆمەڵێكى داخراوەوە روویكردۆتە كۆمەڵێكى كراوە، ئەوە بەچاوى خۆى هەوڵى ئەو هێزانە دەبینێت كەدەیانەوێت دەركەكانى ئەوێش دابخەن.
 ئەگەر بۆ جارێك بێت بەخەیاڵیداو پێى وابێت تێكەلأ كولتوور و شارستانیەتى كۆمەڵێكى تر بووە، ئەوە دەیان جار دەگاتە ئەو راستیەى كەئەو تەنها لەپەراوێزى دنیاى ئەواندا هەڵدەسووڕێت.
 نازانم بە چ ئەقڵیەتێكەوە كەسانێك پێیان وایە كەبتوانن ببن بەوان، لەكاتێكدا (ژاك دریدا)یەك تەنها لەبەر ئەوەى بەڕەگەز جولەكەیە، نەیتوانیوە لەنێ, كولتوورى رۆژئاوادا بتوێتەوە و هەمیشە لەنێو مێژوو و رابردووى خۆیدا ماوەتەوە و راشكاوانە گوتویەتى: ( ئێمە هەموومان مارانۆین) واتە هێشتا هەڵگرى خەسڵەتەكانى خۆمانین و لەنێو كولتوورى بەرانبەردا نەتواوینەتەوە، چونكە دیارە هەر خودى رۆژئاوا هەموو ئەو جولەكانەى بەمارانۆ ناودێركردووە، كەلەڕووكەشدا بوونەتە مەسیحى و لەنێوەوەڕا هەر جولەكە بەرازنەخۆرەكان بوون.
 لەكۆتایشدا جەخت دەكەمە سەر ئەوەى كەوەڵامدانەوەى پرسیارى(ونبوون و خۆدۆزینەوە)ى نوسەران لەمەنفادا، پانتایى و مەودایەكى فراوانترى راڤەكارى پێویستە و ناكرێت لەم دەرفەتەدا بەتەواویى تاوتوێمان كردبێت، ئەوەى كەگوتومانە تەنها هەوڵدانێكە بۆ ورووژاندنى هەندێك نەگوتراو.

 yousifazaddin@yahoo.com
 
  

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.