بەهلول …. نوسینى : دیار عومەر

 ئەم کەسایەتیە جیاوازیەکى ئەوتۆى نیە لەگەل کەسایەتیە کۆمیدیەکانى ترى شکسپیر، وەک ئەو کەسایەتیە کۆمیدیەى کەلە شانۆگەرى (دوانزدەمین شەو) دا دەبینرێ.. هەرچەندە رۆل پێدانى بەهلول کارێکى زۆر ئەستەمە لەتراجیدیایەکى مەزنى وەک (لیرشا) ئەستەمیەکەى لەوە دایە کەلە تراجیدى ترین بەشى شانۆگەریەکە رۆلى سەرەکى هەیە .. زۆر قسەو باس هەیە بۆ ئەم جیاوازیە . هەندێک پێیان وایە کەسایەتیەکى وەک بەهلول لە دەقێکى تراجیدیدا . زیاتر ناخۆشیەکان بەدەر دەخات . بەشێکى دەلێن ئامادەبوونى بەهلول لەشانۆى ئەلیزابسى تەنیا بۆخۆش کردنى زەو قى بینەر بوو بەتایبەت لەنمایشە دوورو درێژەکان، ئەگەر نا بینەر پاشماوەى خواردەمەنى لەئەکتەر ەکان دەگرت !! لە (لیرشا) دا قسەخۆشەکانى بەهلول زیاتر لەدلێکى پرلە غەم و ناخۆش دەوترێ،ناشتوانرێ یەکەم عەقل و ناوى ببەین چونکە زۆرزالەو بەسەر قسەو وە لامە خێراکان و گونجانى لەگەل لیر کەروبەرووى رەشەبا دەبێتەوە . بۆیە بەهلول ترادجیدیایەکى تر دەنوێنێ و دوور لەشێواندن لەهەموو بەدەرکەوتنێکى دا خەمى ئەوانى ترى بەسەردا زالە وەکو ئەوەى لەیەکەمى دەرکەوتنى دەکرێت.. لیر : کەوا بەهلولەکەم ؟ دوورۆژە نەم بینیوە .. پاسەوان: لەوەتەى کچە بچووکەکەت چوتە فەرەنسا ئەوی!ش دونیایى لێ تاریک بووە . ( بەشى یەک دیمەنى چوار) . هیچ شتێکى تایبەت بەخۆى نیە تاخەمى لێ بخوا، کارتێکردنە کانیش هیچ پەیوەندیان بەوە نیە کە دەرى دەخات . شکسپیر واى داناوە کە بەهلول بەهەستێ کى قولەوە ئامۆژگارى گەورەکەى بکات . بەهلول : زیاتر لەوەى دەرى دەخەى ، هەلى بگرە، کەمتر لەوەى کەدەى زانى قسەبکە، کەمتر لەوەى کەهەتا قەرز بکە ، زیاتر لەوەى بەپێ ئەرۆى سواربە ، زیاتر لەوەى کەدەیزانى فێربە، زیاتر لەوەى کەهەزلدەرێژى بیگرەوە، خۆت لەمەى رزگار بکە ئینجا شورەیت، کونجى مالى خۆت بگرەو ئەوسا لەهەریەک لەوپیستانەى هەیتت زێتر لەدوو دەق دەبێت.(بەشى یەک دیمەنى چوار). تەنیاى بەهلول بۆى هەیە دلى (لیرشا) بداتەوە بەقسە هیچەکانى ( لیر) یش تەنیا لە بەهلولى قبول دەکات ،شلەژانى بارى دەروونى لیر زۆرى لەرێى ئەو پەندانەى بەهلولەوە دەست پێ دەکات کەوەکپلیکانەیەک پایە پایە پێى ئەلێت بارى دەروونى (لیریش ) ش لەگەل ئەم پەندانە گرژ تر دەبێت تەنیا( لەدیمەنى چوار پەردەى یەک )دا (13) جا بەهلول بەگالتە پێ کردنەوە باسى لیر دەکات کە هێشتا هیچ نەگونجانێکى وا لەئارا دانیە لەنێوان لیر و کچەوکانى . بەهلول لەبەردەم لیرش دا بە (کێنت ) دەلێ: ( لایەنى یەکێک دەگرێت کە گەورەى شکۆمەندى خۆى لەدەست داوە ..) کەراستەو خۆ مەبەستى لێرە..پایەکى تر سەر دەکەوێ.
 بەهلول: (بۆ لیر) ئەو میرە بێنە کە هانى دایت دەست لە زەوى و زارەکەت هەلگرێت ، خۆت وەرە لە جیاتى ئەو بوەستە ئێستا بەهلول قسە خۆشو بەهلول قسە ناخۆش بۆ دەردەکەوێى ئەوەتە یە کێکیان جل و بەرگى رەنگاو رەنگە.دووە میشیان لەوێ وەستاوە (ئاماژە بۆ لیر دەکات) (بەشى1 دیمەنى4) ئەم قسانە بهلولیش راستەو خۆ کاردەکاتە سەر لیر کە تێبگا هەلەێکى گەورەى کردووە. ئامۆژگارى و پەندەکانى بهلول دەرگاى مەرگەساتەکە دەکەنەوەو لیریش دەکەوێتە گێژاوى مەرگەساتەکەوەو بروا بەگەمژەیى خۆى دێنێو دەڵێ:ئاخ لیر …ئاخ لیر !دە ئەم دەرگایە دەکوتە کە ئەم شێتىو نەفامییەى لێ چووە ژوورەوە (لەسەرى خۆیى دەدات)جێگەى بە عەقل و ئاوەزت لێژکرد..(بەشى1 دیمەنى 4) پێش ئەوەى لیر بزانى کە لەو پایەى لە دەست داوە بەهلول بەناراستەوخۆ دواى دەرکردنى لیر لەلایەن گۆنرێل پێى دەلێت ..بەهلول دیسانەوە پێش رووداو دەکەوێتەوە ئەوەتا لیر لە گۆرەپانى بەردەمى کۆشکى البانى راوەستاوەو چاوەرێى پێشوازى رێگانى کچى دەکات کەچى بەهلول دەلێ :ئێستە دەبینى (رێگان) یش وەک کچەکەى ترت مامەڵەت لەگەڵ دەکەت .کەشکیش براى دۆیە .ئەوەى دەیزانم باهەر بیزانم .
 لیر: چى دەزانى کورم ؟!
 بەهلول هەردوکیان یەک سێوى ترشن بوونەتە دوولەت..(بەشى1 دیمەنى5)قسەکانى بەهلول یەکە یەکە شوێنى خۆى دەگرێ و پێشوازى رێگانیش لە لیر بەفەلەقەدانى کێنت دەبێت.هیچ جیاوازیەکى نیە لەگەڵ (گۆنرێل)ى خوشکى.
 کێنت:من خزمەتىکارى لیرشام بەئەرک وفرمانى ئەو نێردراوم ئەگەر لەفەلاقەم بدەن بۆ شکۆمەندى پاشا سوکایەتیە بۆکەسایەتى بەهەیبەت و بەرێزى دەست درێژیەکى زۆرە.
 کۆرنۆول:دەلێم ئەو فەلاقەیەم بۆ بێنن،دەبێ تا نیوەرۆ لەم فەلاقەیە بمێنێتەوە.
 رێگان:تا نیوەرۆ!کەورەم تا ئێوارە تابەیانى..
 کێنت:ئاخر بۆ خانم خۆ ئەگەر سەگى بەردەرگاى باوکیشت بم نابى بەم شێوەیە مامەلەم لەگەل بکەى.
 رێگان:مادام بیاوى ئەمى. ئەو مامەلەیەت حەقە مستە.(بەشى2 دیمەنى) هێشتا رەشەبا هەلى نەکردووەو لیریش نەچۆتە بیابان کە لە فەلاقە دراوە بەهلول ئاماژە بۆ جێهێشتنى لیر دەکات لەناو رەشەبادا.
 بەهلول : ئەوە تەنیا لەبەرژەوەندى خۆیدا بێت و هەلوەداى پلەو پایەبێت کەباو باران هەلدەکات لەناو رەشەبادا جێت دەهێلێ .
 (بەشى 2 دیمەنى 4)
 گۆنرێل و رێگان هەلوە دانى پلەو پایەى لیر بوون بەلام هێشتا رەشەبا هەلى نە کردووە تاروومەتەکانى لیر شەقار شەقار بکات.بەهلولیش لەگەل رەشەباکە وندەبێت و هیچ ناوێکى نامێنێ لەدە قەکە . بەلام(ئەدگار-تۆمى هەژار)پر لەقسەو پەندە لەزۆربەى شوێنەکان جێگاى بەهلول دەگرێتەوە..لەلایەکى تر دەقەکە پێویستى بە بەهلول نامێنێ ،چونکە لیرشا پلەو پایەى لەدەست دا . بەهلولەکانیش تەنیا بۆ میرەکانن لە کۆشکى میر و مالە دەولەمەندەکان دەژین شالیریش لە بیابان

بەهلول
 کچەکانى لیرو کورەکانى گلۆستەر لەزۆربەى دەقەکانى شکسپیر چیرۆکە لاوەکیەکان لەخزمەت چیرۆکە سەرەکیەکەدان تەنیا لەشالیر دا نەبێت کەدوو چیرۆکى دەبینرێ لەدەقەکەدا هەردووکیان هەلگرى یەک بیرۆکەن

چیرۆک بیرۆکە
 1-شالیر و کچەکانى ناپاکى رۆلە بەرامبەر باوک
2-گلۆستەرو کورەکانى
 
چیرۆکى شالیر خێراترە لەچیرۆکى گلۆستەر بەلام ئاکامەکەى دوورترە چیرۆکى گلوستەر سەربارى لەسەر خۆى رووداوەکانى زووتر دەگاتە ئاکام هەردوو ئاکامیش هەلگرى یەک مانان ئەمەش ئەوە دەگەیەنێ کەشکسپیر لەچیرۆکى شالیر دلنیا نەبووە بۆیە بەناچارى چیرۆکێى هاوبیرى ترى لەگەل داناوە ئەم دوو چیرۆکەش پێویستیا بەهاوسەنگى هەیە. کچەکان لەچیرۆکى یەکەمدا کورەکان لەچیرۆکى دووەم دا کەهەردوولا رۆلن.بۆچى لیریش کورێکى نەبوو؟ بۆچى گلۆستەر کچێکى نەبوو ؟رۆلەکان لەهەردوو چیرۆک بۆیەک مەبەست بەکار هێنراوە لەنووسین و گرێدانەوەى ، کەراستەو خۆ بیرى سەرەکى دەقەکەیە . دەبوایە لیر زوو بیزانیبا کە بەرەو کۆتاى دەچێت. تەنیا کورێکى نیە حێگاى بگرێتەوە بەناوى باوکیە بانگ کرێت ، وەک شتێکى روونیش نازناوەکەى بۆ زاواکانى دەمێنێتەوە .
 *لیر کۆردیلیابێبەش دەکات لەزەوى و زارى گلۆستەر ئادگار بەدەر دەنێت* لیر غەدرى لێدەکرێو گۆندرێلو رێگان پشتى تێدەکەن گلوستەر هەردوو چاوەکانى بەفرت و فێلەکانى ئەدموون کوێر دەبێت لەزۆر شوێن کەسایەتیەکانى ئەم دووچیرۆکە تێکەل بەیەکتر دەبن بەلام بەشَوەیەکى سەرەکى نیە هەر بۆیەش لەچیرۆکى شالیر گرینگى دراوە بە کێت نەک گلۆستەر کەهەردووکیان راوێژکارى لیرن چونکە گلۆستەر خاوەنى چیرۆکى خۆیەتى.
 لیرشا و کێنت
کاتێک شانۆنامەى لیر دەخنوێنێتەوە لیرت وا دێتە بەرچاو کە پێغەمبەرێک بێت و جلى هونەرمەندانەى لەبەر دابێ قژو ریشى سپى بە گێسکى دەست رۆیشت و دە چێت رەوانینى کەسایەتیەکان ناو شانۆ گەریەکە گرینگى نیە بۆ لیر چونکە چارەنوس رووى لێ وەرگیراوە رەشەباکە لەگەل شلەژانى بارى دەرونیەکەى دەگونجێت بەلایەنى لیرەوە روحى خراپە لە ئادە میزادى چاکدایە ئەگەر نا چۆن هەست بەزولم و زۆردارى دەکات لەباوەرى لیردا نەبوو ئەوکەسانەى پێى باش بوون بەم شێوەیە هەلسوو کەوتى لەگەل بکەن.
 لیر- بە گوێرەى دەسترۆیى و عەقل بێ مەگەر خۆم هەلخەلەتێنم ئەگینا باوەرناکەم کچم هەبێت.
 (دیمەنى4بەشى 1)
لیر زور لەخۆى دەکات تا بزانێت بەچ ئاکامێک دەگات ؟ فەرمانى رەواى چیە؟! سەرئەنجام مرۆڤ توشى چى دەبێت؟! لیر وەک ئوێنەیەک وایە بۆ کەسە نێزیکەکانى تا خۆیان تێدا ببینن .لەروانینى کێنت باشترین وێنەى بەوەفایى و بەهێزى و بەتوانایى کێنتى دەرکراو لەبەر دل پاکى خۆى بەشێوەیەکى (رووپۆشانە ) وەفاو خۆشەویستى خۆى بۆ لیر نیشان دەداتەوە لیر لەپال هەلگەراوەکەى بوار بە کێنت نادات ئامۆژگارى بکات و تێیبگەینێ، بگرە دەربەدەریشى دەکات . خۆگێل کردنى کێنت زیاتر بۆ دلدانەوەى لیرە بەشێوەیەکى هێمن ،بۆ ئەم مەبەستەش کێنت پەنا دەباتە بەر گالتە کردن و قسەى خۆش چونکە راستى زۆر تال و ناخۆش .وەفاى کێنت بۆ لیر زۆر شت ئاشکرا دەکات، دەشزانى کە کێنت وەفایەکى زۆرى لەدل دایە بەلام دەلێ: ( ئەو وەفیەى ئەوەى کەئەو خزمەتکارەو منیش منیش پاشام ، ئەگەر منیشى نەوێت ناچارە خۆشمى بوێ) ئەم بۆ چونەى لیر هەر لەدواى خۆگۆرینى کیت دەبێتەو شتێک بێمانایە چونکە لەراستیدا کێنت لیرى وەک مرۆڤێک وەک پاشاش خۆشى دەوێت. بۆیەش دوارۆژى خۆى بەلیر دەبەستێتەوە .
 کێنت :لیر نەمینێ منیش لەناو ئەچم لیر پێویستى بەکێنتە چونکە ئاگەدارى زۆرینەى ئەم رووداوە پیلانانەى کەبۆ لیر دەکێشرێن. ئەگەر بەراستەو خۆش پێى نەلێت ئەوە بەگالتەوە لیر ئاگادار دەکاتەوە . لیر لەئەنجامى بریارە شومەکانى روو نادەن دەچێت ، هەست بە ونبوونى خۆى دەکات بەلام خۆى لێ گێل دەکات و بەسەر خۆى ناهێنێت . ئەوەتا دەیەوێت پشت تێکردنى خزمەتکارانى بەشێکى ئاساى دابنێت ..وەک بیروکراتێت رەفتار دەکات . خۆشى وەک بەلەمێکى شاهانەى نێو دەریا پیشان دەدا کە دەورە دراوە بە مرۆڤى بێ توانا ئەوانەى گرینگى بەگۆرانى رەفتار هاتنە خوارەوەى پلەو پایەکەى نادەن لیر لەهەندێدیمەنى شانۆیەکە وەک فەرمان دەرێکى تورە بەدەر دەکەوێ کە بەسەیرى رەفتار دەکات ، دەرئەنجام لەکۆتاى پەردەى یەکەم دا نوێژ دەکات تا شێت نەبێت . لەدیمەنى شەشى پەردەى سێ لیر بەتەواوەتى شێت دەبێت و ئەقلى لەدەست دەدات دادگایەکى گالتە جارى دادەمەزرێنێ لەژورێکى نزیک قەلاى گلۆستەر کەتۆمى هەژار حاکمە و بەهلولیش زانایە هەر لەودیمەنە کێنت لەبەر خۆیەوە دەلێت : حەیف گەورەم کوانێ ئەو ئارام و خۆراگرەى کەجاران شانازێت پێوە ئەکرد دواى بانگ کردنى ( کۆردیلیا) ( لیر) بەجلێکى پر لەگولى کێوى دەر دەکەوێت . ئەمەش ئەوە دەگەینێت کە لیر دەزانى غەدر لە کۆردیلیا کردوە .
دیمەنى هەلگرتنى لاشەى کۆردیلیا گریان و هاوار کردنى لیر زۆر مرۆڤانەو سروشتە . مێشکێکى هێور بۆتۆ بەلام تورەیەکى لە لوتکەدا. لیر کۆمەلە لایەنێکى هەیە ، گرینگترینیان ئەو ساتانیە کەزۆر تورەو توندە تێکەل هەرەشەو دل رەق دەبێت دەرباز بوو نیلەم و توند بێ سەرووبەریە دەبەسترێتەوە بەلاوازى مێشکى لیر لەلایەکى تر روخانى خودى مرۆڤە ئەم تورەیە لیر لە دوو دیمەنى شانۆیەە دیارە .
 1-لەکاتى لەفەلاقەدانى کێنتى لیر زمانى دەشێوێت قسەکانى تێکەل و پێکەل دەبن .
 2-کاتێک بەرەنگارى رەشەبا دەبێتەوە بە بەشێک لە درندەیى کچەکانى خۆى دادەنێت .
 لیر : ئێوە نین کەمن خەمیان لێ دەخۆم .بەلکو کچەکانى خۆمن کە دەیانەوێت کۆشکى شاهانە بروخێنن ئێوە هیچ نین بەلام مندالتان ترسناکە (بەشى 3 دیمەنى2) کە لیر گولە کێویەکانى بەخۆیەوە بەستوە وەک شێتێکى تەوا خۆى نیشان دەدات کەچى بەرەو چاک بونەوە دەچێت لەئەنجامى هەموو شێتى و نەفامى لیر کۆردیلیا دەمرێت و ئەوسا لیر تێدەگات .

*ئاکامى هەلەو تاوان لەشالیر دا ….
 لەتراژیدیاى شالیر دا روداوە کانى پابەندە بەهەلەى کەسایەتى ئەوەتا لیر هەلەیەکى گوناه کردن ئەنجام ئەدات هەر ئەو هەلەیەش بەرەو رەشەباو شێتیەکەى دەکاتەوە دەمانگەیەنێتە کۆتاى شانە دەریەکان چ میرێکى نەزان و بێ ئەزموونە !! لەبرى دەربینى سۆززى کچەکانى بەم شێوەیە مال و لکى خۆى دابەش دەکات . ئەمەش سەرەتاى شێتیتى لیرە .
 لیر : ئەم نەخشەیە بدەنێ باپێتان بلێم ئێمە مەملەکەتەکەمان کرد بەسێ بە (بەشى 1 دیمەنى1)
کۆردیلیاش نەتاوان بارە نەبێ تاوانە کە ئاکامى مردنە تاوان بار نیە چونکە بەشێوەیەکى راست سۆزى خۆى بەرامبەر بەباوکى دەربرى تاوان بارە چونکە نەیتوانى قسە لەگەل شالیر بکە بەشێک لە مەملەکەتى پێ ببەخشێ بۆیە کۆردیلیا بەفکتەرێکى بەهەلە داچونى لیر دادەنرێ چونکە سروشتى لیر شا وادەردەکەوێت کە کەسێکى سەرکێش و خیرایە لەبریار دانى شتى بێ مانایە .
لیر : چیت لەتوانادا هەیە تائەو سێیەکەت بەرکەوێ
 کۆردیلیا: هیچ گەورەم .
 لیر: هیچ لەهیچەوە دێت ( بەشى 1 دیمەنى 1) .
 هەلەکان لێرەوە دەست پێدەکات . هەر زوو لیر سوێند دەخوات وەک کچێکى کۆچەرى سەیرى کۆردیلیا بکات ….هەلەى گلۆستەریش لەدایک بوونى ئەدمۆند بوو بەشێوەیەکى ناشەرعى . ئەدمۆندیش بەو شێوە لەدایک بوونى خۆى رقى هەلدەستێ .
ئەدمۆند : بۆ پێم دەلێن بیژى یان سوک وە خوێرى . ئێ خۆ گشت ئەندامەکان لەشم کۆک و لەبارن (بەشى1 دیمەنى2) پیلان دانانى ئەدمون بۆ لەناو بردنى ( ئەدگار ) و (گلۆستەر) لەئاکامى هەلەکانى گلۆستەر خۆى بوو .
ئەدمۆند: بۆت بمینێ کورە حەلال زادەکەى باوکم . دەبێت زەوى و زارەکەت بۆمن بێت مەیلى خۆشەویستى باوکم بۆ کورە حەلال زادەکەى چۆنە بۆ کورە بیژوەکەشى هەروایە (بەشى1 دیمەنى2) هەربۆیەش ئەدمۆند دەگاتەوە دادگا گەورەکەى شکسپیر کەبە حەق کۆتایى دێت وە بەدەستى ئەدگار دەکەژرێ.
 ئەدگار: ئەوە کێیە بەخۆى دەلێ کورە نەجیب زادەکەى گلۆستەر؟!
ئەدمۆند : منم چ قسەیەکت هەیە بیلێ .
 ئەدگار : شمشێرەکەت هەلکێشە. گۆنرێل رێگان بەقسە لەوسەکانیان شالیریان هەلخەلەتاندو زۆر درندانەش لەشەوێى تاریک و رەشەبادا ، دەرگاى کۆشکەکانیان بەروودا دادەخست ئاکامە بەچى گەیشتن ؟! خۆشەویستى هەردووکیان بۆ ئەدمۆندى حەرام زادە بەیەک چارەنووسیان دەگەیەنێ، کە مردنە .
 تاکەکەس لەتاقى کردنەوە کەى دەربازى ببێت (ئەدگار )ە هەرچەندەش بێ تاوان نەبوو لەباوەر هێنان بە فرت وفێلەکانى ئەدمۆند ، بەلام بەشێوەیەکى سروشتى باجى ئەو هەلەیە دەداتەوە .
ئەدگار : ئەوەندە بەزەیم پێدا دێتەوە خەریکە فرمێسکم پێ راناگیرێ وە خۆ گۆرینەکەشم لێ ئاشکرا بێت . (بەشى 3دیمەنى 6) ( کۆرنوال) ى دل رەقیش پێش ئەوەى چاوى دووەمى گلۆستەر کوێر بکات یەکێک لەخزمەتکارەکانى دژى دەوەستێت ، ئەویش دەیکوژێ بەلام پاشا بەهۆى برینێکى کوشندە لەجەستەى دەمرێ ئەم مردنەیان لەهەموو مردنەکانى ترى ناو دەقەکە تراژیدیترە.
 
ئەلبانى
 ئەم کاراکتەرە گەشەیەکى رۆحى تیادا روودەدات . بۆیە سەرنجمان رادەکێشێ . هەر لەسەرەتاى شانۆگەریەکەوە چەند سەرەنج و نیشانەیەک هەیە لەم کا رەکتەرە کە پێویستە بیرى لێ بکرێتەوە . بەلام ئەم شتانە ئاشکرا نابن تالەکاتى نەمانى خۆرەوشت و رووخانى پەیوەندیە کۆمەلایەتیەکان واى لێ ئەکەن بکەوێتە نێو چوار چیوەى ململانێیەکان .
کەدەکەوێتە ململانێ لەگەل ( ئەدمون)تەنیا بەمەبەستى هێنانە خوارەوەى پلەى (ئەدمون)کەلەلایەنى سیاسیشەوە دژن. سەرەتاى ئەلبانى بەرووێکى مزیف دەردەکەوێتائەو کاتەى لەتەوقى دەسەلاتى ژنەکەى ( گۆنرێل)رزگارى دەبێت ئەوسا بەشێوەیەکى تر بەدەر دەکەوێ کەشێوە راستیەکەیەتى هەمووکەسایەتیەکانى شانۆنامەى لیر هەر لەسەرەتاوە ئاشکرادەبن بۆنمونە (ئەدگار) و (کێنت) ( کوردیلیا) هتد. (ئەلبانى) یەکەم کەس کەناوى دێ لەشانۆگەریەکەوەوەک کەسێک دەستەراست و خۆشەویستى پاشا بێت ناوى دەبەن، بەپێى بۆچونى لیرشاش (ئەلبانى) پلەیەکى بەرزى هەیە. دەتوانین بەئاسانى حوکمى ئەوە بدەین کە (ئەلبانى ) بۆ پیاوێکى دەولەت و سەرکەوت و لەپێشرەوى خورەوشتى خێزانى بزر دەبێت کاتێک (گۆنرێل)خۆى ئاشکرادەکات وەک ژنێکى بێ دل و ژنێکى سەربەخۆ لە ئیش وکاروکانیدا….
 هەرچەندە ئەم گۆرانیەى بەسەر ئەم کەسایەتیە دادێت،سەربەخۆى نیشان دەدات بەلام لەلایەکى تریشەوە خزمەتى داواکاریەکانى تر پیلانى شانۆگەریەکە دەکات.
سیما خەماریەکەى (ئەلبانى) هەر لەسەرەتاوە دەخوێنرێتەوە لەکۆتایى توشى چەند گرفت و روداوى ناخۆش دەبێت. (ئەلبانى) دەورێکى گرینگى نیە تا ئەو کاتەى هەموو پیلانى شانۆگەریەکە دەکێشرێت بۆ ئاشکراکردنى بیرى سەرەکى شانۆگەریەکە کە (گۆنرێل) رقێکى زۆر بۆ باوکى نیشان ئەدات . (دیمەنى4 پەردەى1) کاتیکیش کە لیرشا ئەلبانى تاوانبار دەکا بە کردارى ژنەکەى ئەو تەنها داواى سەبرو تەحەمولى لیدەکات و زۆر سەیر تریش ئەلبانى نەزانى خۆى نیشان دەدات بەرامبەر بەو روداوانەى کە لەکۆشکى کونریل دا رودەدەن .
 ئەلبانى:گەورەم تکات لیدەکەم ئارامت هەبیت .
 لیر:(روولەگرنویل)هەى بەت فرندە درۆ ئەکەى .ئاخ لیر ئاخ لیر ئەم دەرگایە بکوتە کە ئەم شێت و نەفامیەى لی جوە ژوورەوە(لەسەرى خۆى ئەدا) جێگەىبە عەقل ولێژ کرد.
 ئەلبانى : گەورەم من هیچ خەتایەکم نیە. نازانم چ شتێ تورەى کردووى !! ئاخر مەسەلە چیە؟ ( دیمەنى4 پەردەى1) .
 ئەو قسانەى (ئەلبانى) لەبەشێکى ترى ئەو دیمەنە دا دەیکات وەک دژێک بەرامبەرژنەکەى ، هەرگیز واپێناچێ ئەو قسانەى هى کابرایەکى کەلەرێگاى ژنەکەیە میراتێکى زۆرو پایەکى زۆرى بۆ جێ مابێ……
 گۆرانێک لەکەسایەتى ( ئەلبانى ) روودەدات دوا ئەوەى ترسێک دەکەوێتە دلى رۆێشتنى سامانەکەى، بەتایبەتى ئەو کاتەى (لیر) دەردەکرێ دەکەوێتە بەر هەرەشەى (با) و گلۆستەر کوێر دەبێت …
 ئەم گۆرانەى کەسایەتى ئەلبانى ئەنجامێکە بۆ خراپ بوونى دوونیا ، واتە ژیانى ئەو سەردەمە بۆ هەموو کەسێک شلەژابوو ،بۆیە ئەویش دەگۆرێت ..پێش ئەوەى هەوالى کوێر بوونى (گلۆستەر ) و کوشتنى ( کۆرنۆل) ى پێ بگات ئەو زمانى گۆراوە توند تربوو لە قسەکردن . سەربارى توندو تیژى قسەکانى هەندێ شتى باش دەدرکێنێ وبەئەنجامى دەگەینێ… ( ئۆسوالد) ى خزمەتکارى (گۆنرێل) وا تێدەگات کە ئەلبانى کابرایەکە لە شێوەى (ئەوین) لەگۆران دایە .. کەس ناتوانێ نکۆلى لەوەفاى ئەلبانى بکات بۆ پاشا ..زیاتر لەبەر خورەوشتى خۆیەتى . ئەگەر دژایەتى لیر بکات ئەوا دەچێتە پال داگیر کەرانى . بەمەش کار لەدەولەت دەکات .
 ئەلبانى : بۆ ئەم ئیشە .. کار لەئێمەدەکات گەر فەرەنسا بیەوێ ولاتمان داگیر بکات. (پەردەى 4 دیمەنى1)
یان ئەبێ لایەنى ژنەکەى بگرێ یان داگیر کەرانى ولاتەکەى ..تا مردنى ژنەکەى هەر لەگەل خراپەکارى دایە و لایەنى دەگرێ.

کۆرنوال
 لەتێروانینى لیرەوە (ئەلبانى ) باشترە لە(کۆرنوال) . ئەو حاکمێکى نەزانیشى دەژمێرێ. هیچ دەست پێشخەرى و گۆرانێک وباشەیەکى لێ بەدى ناکرێ .هەر لەسەرەتاوە بەخراپە دەست پێ دەکات و بەخراپەش کۆتاى دێت. لەخراپەکاریا وەک پاشکۆى (رێگان ) وایە. تا ئەبێتە خاوەن دلرەقى خۆى ..لەپیلانەکەى بۆ گلۆستەر دانراوە بەشدارى دەکات، رەفتارو خورەوشتى خۆى زۆر جیایە لەگەل گلۆستەر لەسەرەتاى پەردەى دووەم دا پەیوەندى نێوانیان پەیوەندیکى بەبەزەیانەوەناشەرعى لەنێوان پیاوێکى بەدەسەلاتى پیاوێکى هەلخەلەتاو . ئەوە پەیوەندیەکى شوشەیى و روکەشە.
 لەتێروانینى خراپەوە (کۆرنوال)بەباوکى (ئەدمۆن) دادەنرێ.لەپەردەى دووەم تاکۆتاى شانۆگەریەکە کۆرنوال بەرێرەوێکى خراپ دەروات هیچ کەسێکیش رێگاى راستى نیشان نادات دیمەنى کوێر کدنى گلۆستر لوتکەى دلرەقى کۆرنوالە کە نە کچەکانى لیر نە ئەدمون وا دلرەق نین .

ئەدمۆن
 لێهاتوو شارەزایى ئەدمۆن لە فرت و فێل سەرسورمانە. شانۆگەریەکە بە ناشەرعییەتیک لەئەدمۆن دەست پێدەکات زیاتریش وەک نوکتەیە لەهەمان کاتیش ئاماژەکردنە بۆ کارەساتێک لە دوارۆژ،گلۆستەر بنوکتەوە دەلێت :بەلە دایک بوونى ئەدمۆن پلەو پایە دەست دەکەوێت .هاندەرێکە بۆکارى خراپ. لەروانینى کەسایەتیەکانى ترى شانۆیەکە ئەدمۆن پیاوێکى دابراو نزمە و شتى خراپیشى لێ بەدى دەکرێت . برواش ناکەن دەستى لەپیلانەکان دا هەبێ کە دەیکێشێ. ئەدمۆن سەرچاوە دلرەقیەکەى لە ئازارێکى گەورە چەکەرەى کردووە . دەوروو بەرەکەشى داى لێدەکەن وارەفتار بکات. هەموو کاتێکیش پاساوى هەیە بۆ کارەخراپەکانى..(کێنتە) تاکە کارەکتەرە دەتوانێ فێلى ئەدمۆن ببرێ. یەکەم هەلچونى پر لەرقى ئەدمون رەنگدانەوەى لەسەرئەدگار دەبێ.
ئەدمۆن: ئەى سروشتى تۆ خواوەندى منى . هەر خزمەتى یاساى تۆدەکەم. بۆ خۆم بەدابوو نەریتى بۆگەن ببەستمەوە ماوەى قسەو قسەلۆکى بێ سەرووبەرى خەلکى بەدەم لەمافى رەواى خۆم بێ بەشم کەن. بۆ پێم دەلێن بیژوو یان سوک و خوێرو ؟بیژو بیژو یانى چى؟ بۆت بمێنێ ئەدگار دەحەلال زادەکەى باوکم دەبێت زەوى و زارەکەت بۆمن بێت .مەیلى خۆشەویستى باوکم بۆکورە حەلال زادەکەى چۆنە بۆ کورە بیژوەکەى هەروایە ، ئەوسا گەورەم دەبەم و دەولەمەند دەبم .دەى خوایە دەست بە بالى حەرام زاداندا بگرى ..
 ئەبێ رازى بین بە کردەوەکانى ئەدمۆن چونکە قوربانیانى خراپەکارى ئەدمۆن تەواو باوەریان پێ هەبووە بۆیە کەوتونەت داوەکەى. لەبەر ناخۆشیەکانى ،وەک ئەکتەرێکى باش و لێهات و .کاتێک بەفێل باسى (جادووگەرى ) دەکات وەک شارەزایەک لەرۆژو مانگ گیران قسە دەکات ، ئەدگار توشى سەرسورمان دێ.
 ئەدگار : بەراستى خەریکى ئەم شتانەیە ؟!
 ئەدمۆن : بەلێ.
چ فێلەکانى چ نواندنەکەى وەک راستى وایە بۆیەش ئەدگار باوەر بە فێلەکانى دەکات . کۆرنوالیش هەلدەخەلەتێنن بۆمەبەستى خۆى بەکارى دەهێنێ دژى ئەدگارو گلۆستەر ..دواى مردنى کۆرنوال ئەدمۆن هیچ خەمى لێ ناخوات .. هەموو جەمسەرەکانى خراپەى لیریش یەک دەگرنەوە ئەوەتا رێگان و گۆنرێل شەیداى ئەدمۆن دەبن .کەچى لەبرواى ئەدمۆن دا نەبوو کە کەسێ خۆشى بوێت .
 ئەدمۆن: بۆمن زۆر بوو کە جۆرە کەسێ وا حەز لەم بکەن .
 رقى لە خۆیەتى لەم جۆرە پەیوەندیانە دەترسێ . خۆى وەک بوکە شوشەیەکى تورە دەخاتە بەرچاوو کەدەتوانێ بەگوێرەى حەزوو ئارەزووى کسانى تر هەلسوکەوت بکات. قسەو رەفتارەکانى لە فەرماندەرێکى لێهاتوو دەچێت ، هەر لەسەرەتاوە دەزانێ بێ شکە لەوەى کە هێزێکى لەبن نەهاتوەدێتە دەست. بەدلێکى ئازا دەچێتە شەرى تاکە کەسیانە؛بێ ئەوەى کەس لەبەرامبەرى بێت و دوایش دەدۆرێت .لەکۆتایى بەدەستى حەلال زادەکەى براى دەکوژرێ..

 *زەمەنى رووداوە…
 شالیر بەیەکێک لەتراجیداترین دەقى شکسپر دەژمێردرێت بەلام نادیارى زەمەنى رووداو لەم دەقە کۆمەلێک پرسیار دروست دەکات ئایا چیرۆکەکە چۆن بوو ؟چ جلوبەرگێکیان لەبەرکردبوو ؟! زۆران بازى شەرە شمشێر بە چ جۆرێک بوو ؟! هەر ئەو پرسیارانەش لەبەهاى چیرۆکەکەیان کەم کردۆتەوە لەشالیر زۆر جیاوازى مەزنى تێدا دەبینرێ .هەر بۆیەش زۆر رەخنە گران دەلێن :لەدەقى شالیر دا شکسپیر خۆى بۆ پیت و خالەکانى مێژووى شالیر ماندوو نەکردووە بەقەد ئەوەى خەیالى خۆى تەرخان کردووە بۆ درووست کردنى رووداوەکان .هەندێک لەم جیاوازیانە لە ژمارەى (5) گۆڤارى سینەماو شانۆ لەلایەن هیمداد عەبدولقهار وەرگێردراوە . کە ئاماژە بۆ چوار جیاوازى دەکات .
 1- بۆدەستگیر کردنى (ئێدگار) گلۆستەر وا پێش بینى دەکات وێنەى ئەدگار بەشەقامەکانى شاردا بگێرن . بەلام ئەم شێوازە گەرانە بەدواى تاوان بار تازەیەو هەرگیز ناشێ لەو سەردەم لە ئارادا بوبێ.
 2- شەرەکەى نێوان ئەدگاردو ئەدمۆند واوەسف کراوە کە بەپێى یاساکانى شەر ئەنجام دراوە لەلایەن نۆرمانیەکان و هێندراوە کە بەردەوام لە پێش شەرکردنەککن بوق و زەنگ لێدەدرا.
 3- ئاماژە پێ کردنى بەکار هێنانى چاویلکە لەبەشى یەکەم دیمەنى دووەم ى شانۆگەریەکە لەسەر زارى گلۆستەر ، بەلام چاویلکە تاسالى (1300ز) نەدۆزرایتەوە .
 4- لە بەشى یەکەمى دیمەنى چوارەم باسى دابوو نەریتێکى کاتۆلکیەکان کراوە بریتیە لە ماسى خواردن لە رۆژان هەینى . بەلام ئەم دابوو نەریتە بەماوەیەکى زۆر پێش مەسیحیەت هاتووە ئنگلتەرا جگە لەو چوار خالەى کەکاک هیمداد دەست نیشانى کردوە ئەوە هەندێ شتى تایبەت بەسەردەمى ئەلیزابیسى لەدەقەکەدا دەبینرێ وەک ئەوەى لەسالى (1606) لەلەندەن مانگ کاوە . شکسپیر لە شالیر باسى دەکات

کۆردیلیا
 بەکەمى دەردەکەوێت و قسە دەکات . لەتاقى کردنەوەیەکى لیر دەربازى نابێت و دواین پەناگەشى دەبێت . ئەو بلێسە ئاگرەى لەیەکەم دەرکەوتنیا هەلیدا بەشى سوتانى هەموو مەملەکەتى لیر کرد.بۆ ئەوەى ئەو کەسایەتیە وابە ئاسانى ناسرێتەوە ، وەک لە فلیمێکى لە بینەر لە پاشا ، ئەوەى درا بە پاشاى فەرەنسا شکسپیر ونى دەکات تا کۆتاى کەچى بەردەوام لەگەل شانۆ گەریەکەیە .کۆردیلیا زۆر ئالۆزى شاردۆتەوە هەردوواى وون بوونى ئەوا زۆر بەئاسانى ئالۆزیەکان نامینێ و هەموو شتێ روون و ئاشکرا دەبێت .. هیچ درۆیەک لە باوەرو هەستى خۆى ناکات و ئەوەى لەدلیەتى دەیلێ.
 لەچەند لایەنێک ( کۆردیلیا و پۆرشیا )ک (بازرگانى ڤنیسیا ) لەیەک دەچن . حەزوو ئارەزوویان بەدەست خۆیان نەبوو ،بەلام نەیان هێشت لەدەستیان بچێت. پۆرشیا سالارو ساکارو بەوەفاو سرشتى بوو ، لەهەمان کاتدا بەرەنگارى هەموو جۆرە فرت و فێل و درۆیەک بووەوە..
کۆَردیلیاش راستگۆترین قسەکەرە. راستەو خۆو بەراست گۆیى قسە لەگەل باوکى کرد ، بەلام لیر نازانێ ئەم قسانە لە چ سەرچاوەیەک هەلدەقولێنێ.. کاتێ کۆردیلیا رازى نابێ بەنواندنى خوشکەکانى راستەو خۆ تەختى لیر دەشلە ژێ و لەبەهاى کەم دەکاتەوە لەدواى دەرکردنى لەلایەن لیرەوە ئەو بەهایەو نرخە بەیەک جارى لەناو دەچێت . کۆردیلیا دەزانى لەراست گوێى لە قسە کانى هیچ قازانجێک نادات بەلام وەک درۆش دەریان نابرێت .
کۆردیلیا: گەورەم تۆم خۆش دەوێ بەگوێرەى پەیوەندى باوک و کچ نەزیاتر نە کەم تر( پەردەى 1دیمەنى1)
 یان دەلێ: خوشکەکانم دەلێن هەموو خوشەویستیان بۆ تۆیە ئەى چیان هەیە بۆ مێردەکانیان ؟؟! (پەردەى یەکەم دیمەنى یەکەم) بێ ماناى پرسیارەکانى لیر دەربارەى سۆزو خۆشەویستى کچەکانى بەرامبەر بەخۆى . کۆردیلیا بە دێرێکى شعر دەهێنێتە گۆ .من هەر لەگەل رەحمى تۆم تۆم پێ باشترە لەژیانێکى ناخۆش ( پەردەى 1 دیمەنى1) دەرکەوتنى کۆردیلیا، لەسەر شانۆ ، بکرێت بەسێ بەش ، ئەوەى دەتوانرێت تا ئێستا باسمان کرد بەشى یەکەمە..بەشى دووەم لەو کاتەوە دەستى پێدەکات کە بیر پێویستى بەرەحمى کۆردیلیا هەیە لەوەى . زۆر بەرەحمى و بەوەفاى دەردەکەوێ.فەرەنسیەکان ناتوانن لەسروشتى کۆردیلیاى بگۆرن و بێوەفاى بکەن بەرامبەر لیر لەکۆتایش لیر سەرى سور دەمینێ لەو هێزەى لەژێر دەستى کۆردیلیاى دایە .
کۆردیلیا: ئێمە نەهاتوین خۆمان نیشان بدەین ، خۆشەویستى ،خۆشەویستیەکى راست بۆ وەرگرتنى حەقى باوکمان ( بەشى 4 دیمەنى 4) دوو دیمەنى جیاواز لە تێگەیشتنى لیر بۆ کۆردیلیا . دیمەنى سەرەتایى سەرەتایى شانۆ گەریەکە دیمەنى پەشیمان بوونەوەى لیر لە بریارى هەلەکە.
لیر :تکات لێدەکەم کە لەبیرى کەى وە لیم ببورى من پیرم مێشکم تەواو نیە . (پەردەى 4 دیمەنى7) .
 بەشى سێیەم . لەسەر بریارى ئەدمۆن لە سێدارە دەدرێ بەمردووى لە سەر دەستى لیر بەدور دەکەوێ . لیر شەرمەزارو تەنیایە گریانى بۆ دەمێنێتەوە .
 لیر:بەردەوام دەنگى نەرم بوو ناسک و نزم بوو جوانترین سیفەتى ژنى تێدابوو( پەردەى 5 دیمەنى 3)
*هەرچەندە ئەم قسانە لەسەر زارى گلۆستەرى ناکرێت لەو دەقە کوردیەى کە ئێمە لەبەر دەستمان دایە کە ل وەر گێرانى على عوسمان یەعقوبە . بەلکو گلۆستەر دەلێ: لێى گەرێن بۆ کێ رادەکات . بچێتە ئەو پەرى دونیاش هەر دەست گیر دەکرێت ( بەشى 2 دیمەنى1)
*لەدەقى کوردیەکە بەهیچ شێوەیەک ئاماژە بۆ چاویلکە ناکرێ.