دروستبوونی کۆمۆنەی شار، هەوڵدانێک بۆ پاراستنی شاری کۆن

(جاز لەسلێمانی، ئەزمونی شارێکی کولتوری  لەقاوەخانەی یانزە..)*

کاتێک باس لەشار دەکەین دەبێت باس لەجاز بکەین، شار بوونی نییە بەبێ جاز. کاتێک لەقاوەخانەیەک موزیکی جاز دەبێتە میوانی، ئیدی دەبێت بڵێین کەچەمکی تاک لەنێو کۆدا لەدایکبووە، ئیندڤیدیوم نمایشی خۆی دەکات. لە(قاوەخانەی یانزەCafe11)ی گەڕەکی عەقاری و لەئێوارەیەکی هەینیدا جاز بووە میوانی ئەو قاوەخانەیە. ئەو هەستەی منی داگرتبۆوە، سەرسامی من بوو بەو هونەرمەندە گرنگانەی، کە سەرەتایەکی بەهێزن بۆ لەدایکبوونی جازی کوردی (شێرۆ و توانا فەرج و کاوان مەحمود ) ئەوانە ئەندامی ئەو باندی جازە بوون، ئەو ئێوارەیان بەهانەسەیەک، گەشاندەوە، کەئەم شارەدەمێکە ونیکردووە، هەناسەی خەونی بە(شاربوون)ە، خەونی ئەوەی ببین بەشارێکی ڕاستەقینە. بەشارێک وەک هەموو شارەکانی دیکەی دونیا. ئەم خەونە لای من لەگەڵ موزیکی جازدا دەگەشێتەوە، هەرچەندە لەم ساتە وەختەدا من  (تێۆدۆر ئادۆرنۆ)ی فەیلەسوفی ئەڵمانیم بیردەکەوێتەوە، کەدوای هاتنەوەی لەمەنفای ئەمریکی ڕقی لەجاز بوو، من بەپێچەوانەی (ئادۆڕنۆ) نوسەری کتێبی (مینیما مۆڕالیا / مۆڕاڵە بچوکەکان)، جازم لەمەنفادا ناسی، یارمەتیدام بۆئەوەی پابەندبم بەخودێکەوە کەخۆی تاقیدەکاتەوە، جاز تەحبیرە لەتاکڕەوی ، لەخود تاقیکردنەوەیەک، لەشارێکدا دەیەوێت مرۆڤەکان تاکڕەوی خۆیان بدۆزنەوە، نەک ببن بەکۆیەکی ناشرین  لەنێو گوتارێکی گشتیدا. 

لێرەوە من باس لەشارێکی خەیاڵ بۆکراو دەکەم،  شارێک هێشتا لەنێو فانتازیادا دروست دەبێت، ئەو شارە سلێمانیە، ئەو سلێمانیەی  هێشتا دەیەوێت ببێت بەشارێکی کولتوری، وەک چۆن هەر لەگەڵ لەدایکبوونیدا ئەم شارە خاوەن کولتورێکی دێرینەیە، بەڵام بەردەوام سیاسەت هاتووە کولتوری لەڕۆشنبیرو هونەرمەند و نوسەرەکانی سەندۆتەوە و کردویەتی بەگوتاری سیاسی، لەدوایشدا کەسیاسەت شکستی هێناوە، تاکە شوناس کەماوەتەوە، شوناسی کولتوری ئەم شارە بووە. ئیدی  ئەم شارە ناوەستێت لەوەی بیر لەکولتور نەکاتەوە، ئەم شارە نایەوێت ساتێک بەبێ کولتور بژی،  موزیک بێت، یان دروستبوونی تەوژمی سیاسی یان خۆپیشاندان، یاوەکو ڤیستیڤاڵەکان بێت، یاخود شانۆ، یان نوکتە، یان تێکەڵی دووڕەگەزەکە بێت بەکراوەیی.. لەم خاڵە گەرمەوە من بەرگری دەکەم لەشوناسی ئەم شارە، بەوەی دەبێت پێش هەموو شتێک ببێتەوە بە شار، بەمانای (شاری کۆن) یان (شاری دێرین)، نەک پایتەختی ڕۆشنبیری! هەتاوەکو (شاری کۆن) نەپارێزین لەهێرشی سەرمایەی نائۆرگانیزەکراو و گوشاری چڵێسی پارەداران، ناتوانین شارێکی مۆدێرن دامەزرێنین.  هەتاوەکو شاری کۆن نەپارێزین و گرنگی پێنەدەین، ناتوانین باس لەڕۆشنبیربوونی شار بکەین، تاوەکو شاری کۆن لەهەڕەشەی مۆڵ و گراج و فەوزا و ناشرینی بیناسازی بێ پیلان نەپارێزین، ناتوانین باس لەشاری مۆدێرن بکەین.  گەر ئەوەمان کردە پڕۆژە، ئەوسا دەبێت باس لەبەپایتەختبوونی کولتوری بکەین.  ئەم شارە  ئێستا لەژێر هەڕەشەی بەگوندبوونێکی گەورەدایە، ئەم شارە بچوکە لەژێر هەڕەشەی پارەدا خەریکە شوناسی (شارە کۆنینەکەی ) لێ دەسەنرێتەوە و لەبەرامبەریشدا خەونی شاری مۆدێرن و تازەش لەنێو دروستبوونی گەراجی گەورە و مۆڵی ناشرین و ڕووخاندنی سینەماکاندا دەبێتە هەڵم. ئەمشارە کۆڵانە تەسک و باریکەکانی، وەک پیرمەسوور و سابوونکەران،  لەبەردەم هەڕەشەی ڕووخان و بەگەراجکردندا بەرەو لەناوچوون دەچن.  لەلایەکی دیکەوە جادەکانمان وەک قەفەسی گەورەیان لێکراوە و شیشبەندکراون و ئەمە لەژێر ناوی پاراستنی مرۆڤی پیادەیە لەپەڕینەوەدا، لەشارێکدا شوینی پەڕینەوە لەژێر ڕەحمەتی ئۆتۆمبێلدایە، هێزێکی نییە شوفێر ئیجبار بکات کەبوەستێت بۆ پیادە، نەترافیکی پەڕینەوەی تایبەت و نەپردی ژێرزەمینی و نەپردی پەڕینەوەی گونجاو کەقادرمە کارەبایەکەی کاربکەن و بۆ مرۆڤی پیرو پەکەوتەش بگونجێت ، جچای کەمئەندام. لەنێو ئەم شیشبەندیکردنەدا  مرۆڤ واهەستدەکات بەنێو بەندیخانەیەکی گەورەدا ڕێدەکات، مرۆڤ  لەسەر جادەکاندا یان لەژێر هەڕەشەی ئۆتۆمبێلە یان پابەندە بەیاساکانی شیشبەندیەوە، مرۆڤ وەک چەمک، وەک بیرکردنەوە لەسەر جادە و شەقامەکانمان ونە، ئەمەش وەها دەکات گومان بکەین لەنیەتی بەڕۆشنبیرکردنی شارەکە. لەم شارەدا کەشاری ڕۆشنبیریە بەتەعبیری زۆرێک، ئەوەندە ئۆتۆمبێل مافی هەیە، ئەوەندە مرۆڤ مافی پەڕینەوەی نییە و تەنانەت لەنەخشەی  جادەکاندا مرۆڤ وەک بونەوەرێکی کولتوری فەرامۆش کراوە، جچای وەک بونەوەرێکی ڕۆشنبیری.  شوێنی پەڕینەوەکان، شوێنی دوورن لەیەکدی و بێئەمانە لەبەرامبەر هێرشی ئۆتۆمبێل،  جچای مرۆڤی پەکتەو کەمئەندام. گەر مرۆڤ لەبەر نەبوونی شوێنی گونجاوی پەڕینەوە، نەزانێت چۆن لەجادەکاندا بپەڕێتەوە، وموغامەرە بکات، ئۆتۆتۆمبێل و پیادە لەم شارەدا لەزۆرانبازیەکی بەردەوامدان . گەر پیادە مافی موغامەرە خۆکوژیەشی هەبێت،  ئەوا شیشەبەندی شار ئەو هەستەی پێدەبەخشێت کەئەو بچوکترین بونەرەوە لەگوندێکی گەورەدا و دەبێت لەدەروازەی شیشبەندیەوە بپەڕێتەوە، ئیدی خووینەری ئازیزم، چۆن دەبێت باس لەپایتەختی ڕۆشنبیری بکەین، کەمرۆڤ لەپەڕێنەوەدا گرفتی هەبێت، گەر جادە و شەقام لەنەخشەی ئەندازەییدا، مرۆڤ دۆست نەبێت ، چۆن ئەم شارە دەبێتە شاری ڕوناکبیری… 

هەموو جارێک کەبەگەڕەکی جوانی عەقاریدا تێپەڕدەبم، بەتایبەت ئەو ئێوارانەی پۆلە ڕێشۆڵە دادەبارنە نێو درختەکان، ئەو ترسە موچرکەم پێدا دەهێنێت، لەوانەیە ئەم خانوو و شەقامانە لەبەردەم هێرشی ناکولتوری و بەڕبەڕیەتی پارەدا ببێت بەگەراجی گەورەو مۆڵی گەورەی سەر شیوازی تورکی، ئیدی چیدی شار ناناسینەوە، چیدی  خۆمان نانسینەوە . گەر شار لەنێو شیشبەند و بەگەراجبووندا بناڵێنێت چۆن دەبێت بیر لەپایتەختی ڕۆشنبیری بکەینەوە!. بەدیوێکی تردا  بازاڕیەت پێناسەی شاری کردووە، بە جادەو شەقامی شەعبی،  شار وەک (باب شەرجی) بەغدا و (عەلاوی) بەردەم گەراجەکانی لێهاتووە، وەک  بازاڕی پڕ زەلکا و قوڕی بەردەم ئیمام کازم و باتوبی موسڵی لێهاتووە ، شار بۆتە شتێکی دیکە کەنایناسین،  شار بۆتە ڕووبەرێکی بێ سنوور  بۆ شوینە شەعبیەکان، عەرەبانەی جگەر و عەرەبانەی کراس و عەرەبانەی  سی دی و نۆکاو پاقلە و شێلم و هەنار و خورما و …هتد .. لەهەموو شوێنێکدا ئامادەیە، بەتایبەت  دەمەو عەسران  دوای کاتژمێر چوار، شار دەکەویتە  بەر هێرشی عەرەبانەی بێ شومار کەلەهەموو کۆڵانەکانەوە هێرش دەبنە سەر سەنتەری شار و چیتر پیاسەکردن مانای نامێنبێت. عەرەبانەکان هێرش دەکەنە سەر هەموو ڕووبەرەکان، شار دەبێتە مەرزێکی گەورە و ئێوارە زووش شار وەک مریشکی کڕکەوتوو دەکوژێتەوە، شارێک شەو تادرەنگ بازڕو دوکانی نەکرێتەوە، شار نییە بەمانای وشە، ئیدی ئەم ڕووبەرە بەچ پێوەرێک پایتەختی ڕۆشنبیریە. 

نمونەیەکی دیکە لەهێرشکردنە سەر شوینە دیارەکانی شاری کۆن، جادەی سەهۆڵەکەیە، کەلتوریکی گەنجانەیە لەهەشتاکانەوە درێژ دەبێتەوە تاوەکو ئێستا،  کولتێکە، سوب کولتورە، یاخود کولتوریکی بچوکە  بۆ نەوەی ئێمە کەدەچینە کامڵیەوە و بۆ نەوەی نوێش شوێنێکە وەک شوناسی لێهاتووە،  ئێستا بۆتە مەیدانێکی ناشرینی عەرەبانە و ئۆتۆمبێلی ترسناکی ئاسایش و پۆلیسی ترافیک و دەستگێڕ و شیسبەندی جادەش لەولا بوەستێت، ئەم شوێنە  لەم فەوزایەدا  فەرامۆشکراوە و هەموو شوناسەکەی لێ زەوتکراوە.

ئیدی دەبێت کامە شار بێت، کەباس دەکرێت ، دەبێت بکرێت بەپایتەختی ڕۆشنبیری! کەشوین ئاوەها بەردەوام هێرشی بکرێتە سەر، کەشاری کۆن لەناوچووندا بێت، شاری ڕوناکبیری لەکوێدایە . بەدیوێکی تردا بەڕێزانم، خۆی لەخۆیدا ئەم ناوە (پایتەختی ڕۆشنبیری ) لەڕووی مەفهومەوە ئیشکالیەت ئامێزە و وەرگێڕدراوە لەزمانی عەرەبی، لەزمانی عەرەبیدا ئەم دوو وشەیە جیانەکراوەتەوە (کولتور و ڕۆشنبیری) لەوشەی سەقافە (الثقافة) تەعبیر لەخۆی دەکات، بەڵام بۆچی دەبێت ئێمە بەڕێگەکانی ئەواندا هەنگاوبنێین، بەمەرجێک چەمکێکی جیهانی هەبێت و زمانەکەشمان ئەو نەرمیەی تێدا بێت، کەبتوانین لەڕووی زمانەوانیەوە، دوومانایە جیابکەینەوە لەیەکتری.  بێگومان زمان بوونە لەخودی خۆیدا و گەر هەڵە لەزماندا کرا هەڵەیە لەبوونگەرایی ئەو ناولێنانە. پێشنیاری من ئەوەیە بڵێین  ( پایتەختی کولتوری)، بۆ نمونە لەزمانی ئەڵمانیدا Kulturhauptstadt لەئینگلیزیدا Capital of Culture   بەکار دێت ، لەهەموو زمانەکانی دونیادا وشەی کولتور بەکار دێت، وشەی ڕۆشنبیری باریکی فیکری و فەلسەفی و سیاسیە، بەمانای ڕۆشنبیری و ڕۆشنبیر  کایەکی تایبەتە و کولتور هەموو کایەکانە. من ئاوەها بیردەکەمەوە  کەڕۆشنبیری پابەندە بەو فیگورەی کەناوی (ڕۆشنبیرە) و تایبەتە بەو تێزەی کەناوی (ڕۆشنگەریە Aufklärung)، گەر ئەم شارەش ناوبینێن (پایتەختی ڕۆشنبیری ) ئەمە وەها دەکات کەخەیاڵمان بۆ شارێک بڕوات پڕێتی لەو فیگور و کەسە  سەیر و پڕ کێشانەی کەناوی ڕۆشنبیرە. وەک ئادۆڕنۆ لەکتێبی مینیما مۆڕاڵیادا دەڵێت: (لەلاوازیەوەیە یان بەهرەمەندیەوە پیشەی ڕۆسنبیریان بۆ خۆیان هەڵبژاردووە)،، چونکە ڕۆشنبیر بەهەموو پێناسەیەک دەمانگەیەنێتە سەر ئەو بڕوایەی کە کەسێکی پڕ گرفتە، ڕۆشنبیر  قەیران دروستدەکەن، سینیزمن (گاڵتەجاڕن )و هەمیشە ڕاڤەی دونیا دەکەن، خودایە سیاسەتی کوردیش بەهەموو هێزیکیەوە ڕقی لەم فیگورە جدییە.. بەمەش گەر سلێمانی ببێتە پایتەختی ئەم هەموو ڕۆشنبیرە، حەتمەن بەدڵی سیاسەت نابێت، بەتایبەت سیاسەتی کوردی لەمسەری ئۆپۆزیسەنەوە تائەوسەری ئیسلامەوی و کۆنزەڤاتیڤ، بەمەش  بەدڵی کۆمەڵگەش نابێت، بەدڵی جیهانیش  لەڕووبەرێکی بچوکدا بەرگەی ئەم هەموو ڕۆشنبیرە ناگرێت.

 هیوادارام ئەو ئازیزانەی کەپێشنیاری کردنی شاری سلێمانیان کردووە بەپایتەختی ڕۆشنبیری ئەم گفتوگۆیەم لێ قبوڵ بکەن و وەها تێنەگەن کەمن پشتگیری پێشنیاری وەها نیم، بەڵام ئازیزانم ئەمە گرفتی ڕۆشنبیرە، مادامەکی ئێوە پایتەختێکی ڕۆشنبیریمان لەسەر ڕووبەری یاسا بۆ پێکدێنن، ئەوە کاری ڕۆشنبیریە کەدەبێت هەمیشە دیوی نادیار و نەبینراو گفتوگۆ بکات، نەک ئەوەی کەدیار و ئاشکرایە.  بەمەش گەر شار ببێت بەپایتەختی ڕۆشنبیری، ئیدی دەبێت لەم پایتەختەدا ئەم فیگورە گەمەی ڕۆشنبیری خۆی بکات، گەمەی ڕەخنەو جیاوازی و تاکڕەوی، ئەمەش لەم ناولێنانەوە دەستێپێدەکات، ئەمەی دەیڵێم جۆرێکە لەئەقڵی سینزمی ڕۆشنگەرانە…من وەک ئەڵتەرناتیڤ پێشنیاری  (پایتەختی کولتوری) دەکەم لەجیاتی (پایتەختی ڕۆشنبیری یان ڕوناکبیری)،  ئەم ناوە (پایتەختی کولتوری ) وەک شاریکی کولتوری نێزیکمان دەخاتەوە لەکارکتەری ئەم شارە، لەقسەخۆشی خەڵکی شارەکەوە بیگرە، تاوەکو کلوتوری چایخانەکانی وەک چایخانەی شەعب، لەسەیرانەکانی ڕۆژی هەینیان، بەمێژووی سەیرانەکانی پیرمێردی شاعیریشەوە، کە خەڵکی ئەم شارە وەک هەموو شارە کولتوریەکان  حەزیان لە ئاهەنگ و نەورۆز کردنی  و جوڵەی ڕۆشنبیری و سیمینارات و ڤیستیڤاڵی موزیکیە .. لێرەوە من، دوای دەستخۆشی لەو لیژنە دڵسۆزە کەبەتەنگی سلێمانیەوەیە،  پێشنیاری ناوی  ( شارێکی کولتوری ) دەکەم وەک لەوەی ببین بەپایتەختی ڕۆشنبیری، کەئیشکالیەتیکی دەسەڵاتی سیاسی و یاسایی و دابەشبوونەکانمان بیردینێتەوە. لەوانەشە پڕکێشی ئەوە بکەم و بڵێم، ئەم شارە بێ هیچ یاسایەک، بەبێ هیچ حکومەتێک  دەمێکە بەرگری دەکات لەشوناسی کولتوری خۆی، کەچی ئێستاش لەژێر هەڕەشەی لەناوچووندایە، ئەم ڕەخنەیەم مانای ئەوە نییە کەمن پشتگیری هەوڵی پەڕلەمانتاران و کەسە دڵسۆزەکان ناکەم لەهەوڵیاندا، بەڵام پێشنیاری من ئەوەیە، ئەم شارە بەشاری کولتوری یان پایتەختی کولتوری پێناسە بکەین..

لێرەوە دەمەوێت باس لەو کولتورە نوێیە بکەم کەچەند ساڵێکە لەم شارەدا گەشەی کردووە و شایەنی ئاوڕدانەوەی جدیە، کەئەویش دروستبوونی (قاوەخانەی یانزەCafe11) و (قاوەخانەی کولتوریە Kulturcafe) لەم شارەدا، کەدوو قاوەخانەن هەریەکەو بەستایلی خۆی کاردەکات و ئەتمۆسفێرەی خۆی هەیە، بەشێکە لەو بەرگریکردنە خۆڕسکەی لەشارێک کەهێشتا دروست نەبووە، شارێکی خەیاڵ بۆکراو، کەدەبێت لەهەناوی کولتورەوە لەدایک بێت، نەک لەشوناسێکی سیاسیەوە، یان بڕیارێکی حکومیەوە. قەیدی نییە باسیاسەت بێت و ئەم تێزە بگرێتە خۆی، بەمەش سیاسەت دەبێتە سیاسەتێکی زیندەگیانە و بەرگری لەشوناسی کولتوری شارێک دەکات، قەیدی نییە بائەمە ببێت بەپڕۆگرامی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاری سلیمانی و جەنگی دیموکراتیانەی سیاسەت، بەڵام با لەهەمان کاتیشدا لەئاستی خوتبەی سیاسیەوە ببێینە کارکردن بۆ فراوانکردنی ڕووبەرەکانی کولتور، با لەدروشمی بریقەدارەوە بێینە سەر مەیدانی کارکردنی جدی.  یەکەم هەنگاویش بەڕای من بەڕێزانم لەکارکردن بۆ پایتەختبوونی ئەم شارە (ئازادیە) ، بائەم شارە ببێت بەشارێک نمونەی قبوڵکردنی ڕای جیاواز و دیالۆگی ئەقڵانی بێت، باکولتوری جیاوازی و تاکڕەوی ئازادانە لەسەر ئاستیکی باڵا  فراوانبکەین، نەک لەسەر ئاستی ئەو دروشمەی دەڵێت (،  لێ گەڕی باتێپەڕ بێت)، ئەمەش نیزیکمان دەخاتەوە لەداڕزان بەناوی ئازادیەوە، نێزکمان دەخاتەوە لەفەوزا وەک لەکلتوری دیالۆگ، وەک چۆن ئەمڕۆ سەنتەرە ڕۆشنبیرییەکان لەمانا بەتاڵ بوونەتەوە، کاتی ئەوە هاتووە ئەم زۆر و بۆرییە بەناوی ڕۆشنبیریەوە کۆتایی پێ بێت.  دەبا هەمووان کولتور ئۆرگانیزە بکەین، بەوەی یەکمجار سلیمانی (شاری کۆن) بپارێزین لەهەڕەشەی فەوتاندن و لەناوچوون ،. لەڕوویەکی دیکەوە با ئێمە بێن جارێ  ڕێگربین لەو هەڕەشانەی لەسەر شاری سلیمانی هەن، کەفەوتاندنی ڕۆژبەڕۆژی (شاری کۆنە) بەسینەما دێرینەکەیەوە، بۆ نمونە با هێشتا (سینەما سیروان) بەشێوازە کۆنە جوانەکەی ماوە بیپارێزین لەئیفلاس و تەنانەت نۆژەنکردنەوەیەک بەپێچەوانەی ستایلە کۆنەکەی!، بابێین  ژێر پردەکە ئۆرگانیزە بکەین و بازاڕی پەلەوەران و کەوبازان و قەیسەرییەکانی و  مەیدانی ماستفرۆشان و ئاسنگەران و خومگرەوەکان و مزگەتە دیرنەکان و  کۆڵانەکە کۆنەکانمان لەهێرشی ئۆتۆمبێل و بەگەراجبوون بپارێزین، بیانپارێزین لەبەرامبەر هێرشی بەڕبەڕیانەی مۆڵ و گەراجی ئۆتۆمبێلکردن و بینای تازەدا. هەڕەشەی تێکدانی خانووی کۆن و کۆڵانی باریک و کردنی شاری کۆنە بەگەراجی گەورە بەدەوری مۆڵە ناشرینەکان کەزۆر زوو کۆن دەبن، دەبنە ئاژەڵێکی پیری ئەفسانەیی ترسناک و ناشرین، باشار لەهەڕەشەی بەئەسفەلتکردن و کوتلەی کۆنکرێتی بپارێزین و درەختەکانمان لەهەڕەشەی بڕینەوە بپارێزین، ئەمانە   هەڕەشەی جیدین دەبێت سیاسەت بیکات بەرنامەی کاری خۆی، گەر شاری کۆن بوونی نەبێت، لەهەناوی ئەویشدا شاری نوێ و مۆدێرینش مەحاڵە لەدایک بێت. 

لەهەموو شارێکی مۆدێرندا، شارێکی کۆن نوستووە. لەهەموو شارێکی کۆنیشدا کولتوریکی مۆدێرن نمایشی خۆیدەکات و خۆی تاقیدەکاتەوە، لێرەوە لە(قاوەخانەی یانزە Cafe11) دا کە موزیکی جاز دەبێتە میوانی و جازی کوردیمان گوێ لێدەبێت، ئەو خەونە لەو چرکەساتەدا دەبێتە هەقیقەت، بەوەی لەهەناوی شاری کۆندا خەونی نوێ لەدایک دەبێت، لەهەناوی شاری کۆندا جازی کوردی لەدایک دەبێت، ئەمەش زیندووترین نمونەیە، لەو ئێوارەی جازەدا، (شاری کۆن) کەبەشێکی گەڕەکی عەقاریە، وەک  چەمکی (شاری کۆن) بەهەقەت مومارەسەی ئەو لەدایکبوونە نوێیەی کرد، لەگەڵ جازیستەکانمان ئەو چەمکە دەبێتە ڕاستەقینە و خۆی نمایشدەکات، من هەستمدەکرد خەونەکەم هاتۆتە دی، بەوەی سلێمانی جازی هەبێت، لێرەوە  سلێمانی وەک پیشەی خۆی کولتورێکی نوێ نمایش دەکات، دەبێتە دەستپێشکەرێکی جیدی. من پێموایە  هەر شارێک جازی هەبوو، مانای ئەوەیە کولتوری تێکەڵبوونی ڕەگەزی نێرو مێ دەبێتە کاراکتەری دیاری، ئەو کاراکتەرەی ئیسلامی سیاسی  هەوڵی لێسەندنەوەی دەدەن لەمشارەدا. لێرەدا پێویستە ئەوە بڵێم،  کەئەوەی دڵخۆشیە لەم قاوەخانەیەدا، (کەمن زۆربەی کات بەخۆم و کتێبەکانمەوە سووچێکی هێمن بۆ خۆم هەڵدەبژێرم)،  تێبینی ئەوە دەکەم کەخانمە لەچک بەسەرەکان لەهەمووان زیاتر بەسەربەستیەوە لەوێ دادەنیشن و دەبن بەنمونەک بۆ ئەو خانمانەی کەحیجابیان سیاسی نییە، بەقەد ئەوەندەی بارێکی کایەی تایبەتی خۆیانە، پەیوەندی خۆیانە لەگەڵ ئایندا، من کەئەم خانمانە دەبینیم، بەختەوەر دەبم بەجیاکردنەوەی ئاین لەسیاسەت، ئاین وەک کایەکی تایبەت لەنێوان ئیندڤیدوم (تاک) و خواوەند، لەم شوێنە بچوکەدا  ئیسلامی سیاسی گرەوی خۆی دەدۆڕێنێت. لەم شوێنە بچوکەی ئەم شارەدا  کەدیزاین و جاز و فۆتۆگرافی و شیوەکاری دەبێتە شوناسی، ئەو هێزە نەبینراوە دەبینیم کەلەم شارە خۆی نمایشدەکات، دەیەوێت دوور لەهاوکێشەکانی سیاسەت شوناسێ شارێکی خەیاڵ بۆکراو لەخەونەوە بکات بەواقیع. لەهەناوی شاری کۆندا شاری مۆدێرن ئامادەیە، لەهەناوی کۆڵانە بچوکەکاندا، قاوەخانە و دوکانی گەلەری تابلۆ و  باڕی بچوک و شوێنی سەمای هێمن و کافتریای موزیکی و شوێنی فرۆشتنی کاری دەستی و زۆریتریش ئامادەیە، بەمشیوەیە شار دەپارێزێت لەهەڕەشەی گوشاری چڵێسی، شار دەکرێتەوە بەنێو کولتور و ئەدەب و موزیک و ئازادیدا.  لەشاری کۆندا  شاری مۆدێرن ئامادەیە و لەشاری مۆدێرنیشدا شاریکی کۆنی کولتوری ڕەسەن پاڵکەوتووە، لێرەوە لەڕووبەرێکی بچوکی گەڕەکی عەقاری کەسیمای سلێمانیە، لەخانووی ژمارە یانزە ، لەکاتێکدا جاز نمایشی خۆی دەکات، شاریکی  خەیاڵ بۆکراو خۆی درێژدەکاتەوە …

تەواو

ئیسماعیل حەمەئەمین

• ئەم نوسینە بەدوو بەش لەڕۆژنامەی هاوڵاتی بڵابوونەوە، سەرەتایەک بوو بۆ بیرۆکەی دامەزراندنی گروپێک بەنای (کۆمۆنەی شار) کەئامانجی پارێزگاری کردنە لەشاری کۆنی سلێمانی ، دەکرێت لەهەموو شارێکدا ئرم گروپانە دروستبن ، لەپێناو پاراستنی سیمای کولتوری شارەکان . ئەم ڕایانەی سەرەوە بەشیکن لەو خەونانەی بەندەیە لەگەڵ هاوڕێ نوسەر و هونەرمەندەکانم  (کۆمۆنەی شار) کەگروپیکە ئامانجی پاراستنی شاری کۆنی سلێمانیە لەهەڕەشی بەمۆڵکردن و بەگەراجبوون ..