Skip to Content

Friday, April 19th, 2024
لە ئەنفالی ٨ەوە بۆ ئەنفالی٩، – رەشەکوژیی کوردانی سوریا-

لە ئەنفالی ٨ەوە بۆ ئەنفالی٩، – رەشەکوژیی کوردانی سوریا-

Closed
by August 5, 2013 گشتی

 

 

 

 

دیمەن و وێنەی جەستە، روخساری خوێناویی منداڵ و ژن، دوکەڵی ناو  ئاسمانی  سەر ئەو گوندانەی کە لە دەشتاییەکاندا وەک تارمایی لەناو دوکەڵدا گنگل دەدەن،  ماڵە  کاوڵبووەکانی کوردانی خۆرئاوا کە  وەک مەرگێکی بزواو، دیگیتالیی بە کۆمەڵیی لە فەیسبووک و راگەیاندنەکانەوە بڵاو دەکرێنەوە،  دیمەن و وێنە هەژەندهێنەرەکانی ئەنفالی ٧ و ٨ی دۆڵی بالیسان، دۆڵی گەرەوان و گوندەکانی بنار چیای هەندرێن و دۆڵی باڵندە و سەر زێی بادینان لە ١٩٨٨دا لە یادەوەریی و چاومدا زیندوو دەکەنەوە. هاواری زارۆکەکانی کوردانی خۆرئاوا وەک چۆلەکەگەلی باڵشکاو و تینووی راونراو لە ژێر هەڕەشەی موسلمانە بەڕۆژووە جیهادیستەکانەوە، ناڵە و گریانی “ئیڤان”، ئەو کیژە شەش حەوت سالییە ئێزدییەی دەڤەری شێخانم دێننەوە بەرچاو کە وەک رەنگاڵەیەکی هەڵەتەکراو لە ژێر تۆپباران و بۆردومانی فڕۆکە جەنگییەکانی بەعس و قەناسی کوردە هەڵەپاسەکاندا لە نیوەشەوێکدا بە بەژنی برینداری چیایەکەی ئەوبەری زێی بادیناندا باڵەفڕێی دەکرد. گریانی ئەو ژنانەی کە لە ژێر هێرشی دڕندانەی ئەسحابەکانی بەرەی ئەلنەسرا لە گوندەکانیانەوە ئاوەرە بوونە،  دیمەنی ئەو بووکە کراس سپییەم بە یاد دێتەوە کە لە ژێر تۆپ بارانی بەعسەوە بە دوای مێردە دابڕاوەکەیەوە پرچە درێژەکەی دەڕنییەوە. بەڵێ، لەوێدا ئەمڕۆ  بە بەر چاوی جیهانەوە ناسیۆنالیستی شۆڤینی عەرەبیی و تورکیی تێکەهڵکێشراو بە ئیسلامی سیاسییەوە، کورد ئەنفال دەکا.

لەوە گەڕێ، لە کاتێکدا ئەو ئەنفالکردن و رەشەکوژییەی کوردانی سوریا لە لایەن بەرەی ئیسلامی سیاسیی، وەک بەشێک لەو سووپایەی کە ناوی “سووپای ئازاد”ی سوریەیە، بە بەرچاوی دەستەڵاتی ئەوروپایی دیمۆکراسی و رێکخراو  و ناوەندە بەناو مرۆڤدۆست و ژینگەدۆست و ئاژەڵدۆستەکانەوە روودەدەن، کەچی بەرانبەر ئەو هێرشە دڕندانە مێش میوانییان نییە.  لەوەش گەڕێ،  کە  ئەو ئەنفالکردنە بە پشتیوانی جیهانی ئیسلامیی، تورکیای ئیسلامی نەرمڕۆ و دەستەڵاتە سنوییەکاندا روودەدا و کوردیش گوایە بەشێکە لەو ئوممە ئیسلامییە.  لێ ئەوەی جێگەی داوەشان و دەفەتانە، نەک هەر ئەو بێدەنگیی ئیسلامی سیاسیی، یەکگرتوو و کۆمەڵی ئیسلامییە و ئەوانیترە- بۆ نموونە فەتوایەکەی عیرفان ئەحمەد کاکەی ئەندامی بزووتنەوەی ئیسلامی لە فەیسبووک دا بخوێنەوە، کە رەخنە لە عەدولڕەحمان سەدیق دەگرێ، چونکە لە تەلەفزیۆنی رووداودا جیهادی سورییەی رەتکردۆتەوە، هەروەک بیر لە پشتەوە، کۆنتکستی قسەکانی مەریوان نەقشەبەندیی، نوێنەری ئاوقافی حکومەتی هەرێم بکەوە کە لەسەر چوونی ئەو کوردانە بۆ جیهاد لە سوریەدا کردوویەتی -،   بەڵکو  بە جیهاد زانینی ئەو ئەنفالکردنەی کوردانی خۆرئاوایە لە لایەن زۆرێک لە نوێنەرانی ئەو دوو هێزە ئیسلامی سیاسییەی کوردستان، کە گوایە لە بەرەی ئۆپۆزیسیۆنی کوردستانن و قەولیشە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕاندا حکومەت بگرنە دەست و کوردستان لەو میحنە سیاسیی و گەندەڵییە رزگار بکەن!   راستت دەوێ، حەقە ئەو ئیسلامییانەی کە بە ناڕاستەوخۆ و راستەوخۆ ئەو ئەنفالکردنەی کوردان و چوونی گەنجانی کورد بۆ جیهاد لە سوریە بە جیهاد دەزانن، زیندان و دادگەیی بکرێن، چونکە ئەوە ئەوپەڕی خیانەتکردنە لە نیشتمان و بگرە ئیسلامیش. بەڵام کە لە کوردستان و بە تایبەتیش لەناو حکومەتی کوردستاندا، ویست و شکۆی نیشتمانیی نەبێت، ئەو کارە کی رایبەڕێنێت؟!

تشتێکی سەیر ناڵێم، کە دەلێم لەوەتەی ئەو سیستەمی جیهانی ئەوروپا و ئەمێریکیی نوێباو هەیە بۆ ئەوەی لە بری حەقیقەتی ئاسمانیی، مەسیحیی  خۆی بکا بە خاوەنی حەقیقەتێکی سەر زەوی، ئەفسانەگەلێکی لە بەختەوەریی سەر زەویی بۆ کۆمەڵگەکانی خۆیی و جیهان،  کاڵایە تەکنیکییەکانی دابهێنێن، بەردەوام لە هەوڵی سازکردنی بەها و مۆراڵی  ساختەی لە چەنشنی “مافی گەلان”، “ئازادی”، “دیمۆکراسی” و …. تاد بوونە. هێزە موسلمانە سیاسییەکانی جیهانی ئیسلامیش لەوەتەی هەن هەمیشە بە دەست چەقینیان لە کۆلەواریی تەفیسرە حەرفییەکانی قورئان و لە هەمبەر هەستی رق و تۆڵەی بە کۆیلەبوونیان لە بندەستی دەستەڵاتدارانی ئەمێریکا و ئەوروپاوە، لە هەوڵی فتوا و ئەنفالکردنی کورد و ئایینەکانی تر بوونە. 

هەر دوێنێ لە یەک کاتدا کە درامایەکی میسریی باس  لە هەژدە کچی کوردی فۆرشراو بە مەلهایەکانی میسر دەکا، کە  لە هەشتایەکاندا رژێمی بەعسیش لە ژێر شەرعییەتی ئایەتی قورئانەوە ئەنفالی کرد بوون، هەمان کاتیش هێزگەلێکی ئیسلامی لە نموونەی گرووپه‌کانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی عێراق و بیلادی شام و به‌ره‌ی ئەلنه‌سرای سه‌ر به‌ ئه‌لقاعیده‌ بە پشتگیریی دەستەڵاتی ئاکەپەی ئیسلامیی تورکیا و ئەوروپا و ئەمێریکا و دەوڵەتە عەرەبییەکانەوە، زۆر دڕندانە هاووڵاتییانی بێ تاوانی کورد ئەنفال دەکەن.

گاڵتەجاڕی ئەوەیە، ئەو گەلەکۆمەکێ و ئەنفالکردنەی کە لە لایەن ئەو هێزگەلە ئیسلامییە تێرۆریستەوە بە دژی  گەلی کورد لە  خۆرئاوادا بەڕێوە دەچێ، بەناوی جیهاد دژی گەریلایەکانی ی پ گ ەوەیە نەک گەل کورد بەڕێوەدەچێ، گوایە هێزی ی پ گ بەشێک نەبن لە کورد و مندڵ و ژن و پیری گوند و شارەکانیش بەشێک بن لە ی پ گ! سەیری ئەو تەڵەکەبازییەی ئیسلامی سیاسی بکە کە بەناوی ئیسلامەوە سەودای پێدەکەن!  هەروەک کۆیلەبوونی ئوممەی ئیسلام و دەستەڵات و مرۆڤی عەرەب بە دەستی دنیای خۆرئاوا و ئەمێریکاوە، بە ئەنفالکردنی کورد کۆتایی دێت.  لەوەش کارەسات تر،  پشتگیرییکردنی راستەوخۆ و  ناڕاستەوخۆی ئەو هێزە بەناو ئیسلامییە سیاسییە نەرمڕۆ و تونڕۆ و موسڵمان و مەلا هەست شۆراوانەی کوردستانە، کە ئەو ئەنفالکردنە کە بەناوی ئیسلامەوە بە دژی هاونەتەوەکەیان ئەنجامدەدرێ 

ئەو هەڵوێستە نائەخلاقیی و نانیشتمانییەی کە هێزە ئسیلامییە سیاسیی و بگرە بەناو نەتەوەیی و هاووڵاتییە ئاساییەکانی کورد بەرانبەر کوردانی سوریە نیشانی دەدەن، بێجگە لە درێژبوونەوەی ئەو بە کۆیلەکردنەی کورد نەبێت کە بە مێژووی بندەستی بە کوردیی بەخشیووە، هیچ سەرچاوەیەکی دیکەی نییە. ئەو بێدەنگییەی حیزبە بەناو ناسیۆنالیسیتەکان و ئیسلامییە سیاسیی و موسڵمانە بەڕۆژووەکانیش بەرانبەر ئەنفالکردنی براو خوشکەکانیان لە بەشی خۆرئاوادا، نەک هەر نائیسلامییە، بەڵکو بەردەوامییەکە لەو ئەخلاقە داوەشاوەی جاشایەتیی و هەڵەپاسی کە داگیرکارانی کورد و کوردستان بە دیاریی لە ناو رووح و مۆراڵی کوردییان موتەربەکردووە و هەمیشە لە دۆخە سەختەکاندا کە کورد رووبەڕووی قڕکردنی بە کۆمەڵی دەبێتەوە، بەشێوەی نوێ بەرهەمدێتەوە.

راستییەکەی ئەو مەکینەی ناسیۆنالیزمە شۆڤینییە عەرەبیی، تورکیی و فارسییە جا چ لە ژێر ناوی سێکولار بی یان ئیسلام، لە هەوڵی ئەوەدایە شکۆی کورد بشکێنن. ئەو ناسیۆنالیستە باڵادەستانە هەر کاتێک هەستییان کرد کە هێزێکی کورد خەریکە لەو بندەستییەی لە ژێر دەستی ئەواندا یاخی دەبێت و سەرەوەریی رادەگەیەنێت، یەکسەر بەناوی بە مانۆڕ و پیلانی جیاواز، بە تەڵەکەبازانە تایبەتیش بە ناوی ئیسلامەوە، بە شێوەیەکی گەلەکۆمێیەوە هەوڵیانداوە ئەو ویستی ئازادیی و شکۆمەندییەی کوردییە تێکبشکێنن.  ئەوەی جێگەی تێدامانە، هەمیشە بە پاڵپشتی کوردگەڵێکی داتەپیوەوە، وەک هەنووکە دەبینین بەناوی ئیسلامەوە، ئەو تێکشکاندنەی کورد ئەنجانمدراوە.  ئەوەتا وەک دەبینین لە کوردستانی سوریەدا کە کورد لەوێدا سەتەیەکە شکۆی دەشکێنرێت،  هەنووکە ‌هێزێک بەناوی پ ی د کە کاراترین هێزی سەربازیی بەناوی ی پ گ ەوەی هەیە، وێڕای رەخنە و تێبینییمان لەسەر ئەو هێزە، بۆیە هەرچی هێزە شۆڤینییەکانی ئەو هەرێمە هەیە، لە هەوڵی تێکشکاندنی ئەو ویستی سەربەخۆیی و شکۆمەندییەن کە ئەو هێزە هەیەتی.  

لێرەوە، بە رای من، داواتکردنی سالح موسلیم لە لایەن تورکیاوە، گەمەیەکی تەڵەکەبازانەی تورکیایە، کە وێڕای ئەمەش، تورکیا ناچار بوو بەو دواتکردنە  دان بە شکۆی کورد و پ ی د بنێت، کەچی دەیەوێ لە پشتەوەی ئەو دان پێنانەوە بە هاندان و پشتگیریی ئەو هێزە ئیسلامییانەوە کورد قڕان بکا.  تورکیا بەو تەڵەکابازییەوە خۆی لە پشتگیرییکردنی ئەو رەشەکوژییەی ئەو هێزە ئیسلامییانە دەدزێتەوە. هەروەک سالح موسلم دوای سەردانەکەی بۆ تورکیا گوتی، کە تورکیا نکۆڵی لەوە دەکا کە ئەو هێزە ئیسلامییانە لە تورکیاوە کۆمەکی بکرێن. بەڵێ تێرۆرکردنی عیسا حیسۆش، بەشێکە لەو پیلانی شکۆ شکاندنەی کورد و ویستەی پ ی د.

ئەمڕۆ مرۆڤ چاوەڕیی دەکرد کە بەو رەمەزانەوە مەلایەکانی کوردستان خوتبە و وەعزەکانییان بە دژی ئەو ئەنفالکردن و گەلەکۆمەکێیەی کە بەناوی ئیسلامەوە لە لایەن بەرەی ئەلنسرا و قاعیدە و عەرەب شۆڤینیی و کوردە دەماغ شۆراوەکانی کوردستانەوە بە دژی برا موسلمان و هاونەتەوە ئێزدییەکانیانەوە بەڕێوە دەچێت، تەرخان بکەن.  لەوەش زیاتر، ئەگەر ئەو مەلا و شیخ و موشایەخە عەبا لەبەرکردووانەی ئێستامان ئیسلامی راستەقینەن، کە  زوو زوو لەسەر سادەترین دیاردە، سەری بێ سەرپۆسی کیژێک، کتێبێکی کەمێک ئیرۆتیکیی و … تاد دەیکەنە بەزم و هەرا، دەبێ داوا لە هەموو ئەو موسڵمانانەی کە بە زمانی بەڕۆژووەوە گوێیان لێدەگرن، کە ئەمساڵ ئەو پارە و پوولەی کە بە مەڕ سەر بڕین و چونکە عەمرە و حەج  خەرجی دەکەن، وەک ئەرک و کاری چاکە بۆ کوردانی لێقەوماوی کوردستانی سوریە تەرخان بکەن، کە ئەمەش وەک کارێکی چاکە، خێرەکەی یەکجار زیاترە.  ئاشکرایە لەم رۆژگارەدا ئەو فەرزانەی ئیسلام لە کن زۆرێک لە موسڵمانی پارەداری کورد بوونەتە بازرگانیی و گەشت و گوزار، کەچی بەناوی کاری چاکە و دیندارییەوە دەکرێن. ئاخر هەموو دەزانین، خێرکردن و بە جێگەیاندنی فەرزەکانی ئیسلام تەنێ مەڕ سەربڕین و چونە عەمرە و حەج نییە، بەڵکو بە هاناوە چوونی لێقەوماوان و هەژارانە. ئایا ساڵانە چوون بۆ عەمرە و حەج، کە بوو بەشێک لە مۆدەکانی موسڵمانانی کورد لەم رۆژگارەدا، لە لایەن حەشاماتێک لەو دەوڵەمەندە نەدیی و بدییانەی عەبدی خودای ئیسلام، لە پێناو بەهەشتی ئەو دونیایەی دوای مردنە یان بەشێکە لەو گەشت و گوزار و بەزمی بازرگانییەی کە  ئەو بازاڕی نیولیبرالیزمە باڵادەستەی ئەمڕۆ بەرهەمیهێناوە؟  

بەهەمە حاڵ، ئەرکی ئەم نووسینە باسکردنی مێژووی ئیسلام نییە، لێ هەموو دەزانین مێژووی ئیسلام هەر لە دوای کۆچی پێغەمبەرەوە،  لەسەر میراتگریی خەلەفات و دەستەڵاتداجەنگ و جیهادکردنی یەکتر بووە. لەناو ئیسلامدا هەر گروپە و خۆی بە میراتگری “ئیسلامی حەقیقیی”  پێغەمبەرەکەیان محەمەد لە قەڵەم داوە. هەر لەو کاتەوە تا هەنووکەش، هیچێک لەو گروپانەش دان بەویتر نانێن. هیچێک لەو گروپانەش بیر لەوە ناکەنەوە کە ئەو بیرکردنەوە چەقبەستووە لە تەفسیکردنی ئەو ئایەتانەی قورئان و حەدیسانە، بێجگە لە بەرهەمهێنانی زیاتری تێرۆر بەناوی ئیسلامەوە هیچی تری لێ بەرهەم نایەت. لە ئاکامی ئەو بە ئایدیۆلۆژیی کردنەی ئیسلام لە لایەن میراتگرانی پێغەمبەر، لە سونە و شیعەی نەرمڕۆوە بگرە تا بە کۆی گروپە سەلەفیستەکانەوە دەگات، ئیسلام لە سیستەمێکی سیاسیی ویرانکار هیچی تری بەرهەم نەهێناوە. ئەوەندە بەسە، مرۆڤ ئەوە بە یاد خۆی بهێنیتەوە، کە لەسەردەمی خەلافەتی عەباسیی و ئومەوییدا، کە بە سەردەمی زێڕینی ئیسلام دەژمێردرێت، چەندین خەلیفە و خەڵک لەسەر کێشەی میراتگریی و تەفسیرکردنی قورئان و ئیجتهاد و مەیلی دەستەلاتەوە بە دەستی خەلیفە دەستەڵاتدارەکانی ئەو دوو خەلافەتەوە کوژراون. 

لە سەتەی بیست و بیست و یەکدا ئوممەی ئیسلام، بە تایبەتیش کورد، بە دەست ئەو ئیسلامییە توندڕۆیەوە خڵتانی خوێن کراوە. هەنووکەش رۆژانە بە سەتان موسلمان بە دەستی ئەو هێزە ئیسلامییە سیاسییەوە، بە شیوەیەکی دڕندانە دەکوژرێن و سەردەبڕدرێن، کەچی زۆربەی هێزە ئیسلامییە سیاسییە بەناو دیمۆکراتییەکانی تر، کە گوایە ئەوان نوێنەری حەقیقی ئیسلامن، لە بری ئەوەی بیر لەوە بکەنەوە کە ئیسلام و هیچ ئایینێکی تر لە توانایاند نییە لەم رۆژگارەدا کۆمەڵگە بەڕێوە ببەن، کەچی بۆ ئەو وێرانکارییەی کە ئیسلامی سەلەفیی رۆژانە کۆمەڵگەی موسلمانیی خۆیان لە خوێن دەگەوزێنن، پاساوی شەرمنانە دەهێننەوە، کە گوایە ئەو هێزە سەلەفییانە نوێنەری ئیسلامی “راستەقینە” ناکەن، کەچی هەر ئەو ئیسلامییانە بە دەگمەن نەبێ، هەڵوێستی راشکاو بە دژی ئەو ئیسلامییە جیهادییانە وەرناگرن.  ئەوەتا میراتگری ئیسلام و فریادرەسی ئوممەی ئیسلامی، ئەندامی بزووتنەوە ئیسلامیی کوردستان، چوونی گەنجانی کورد بۆ سوریە و ئەنفالکردنی کورد بە جیهاد دەزانێت.  ئەو ئیسلامییانە هەموویان ناڕاستەخۆ، هاوسۆزی هەر هێزێکن کە بە ناوی ئیسلامەوە کار دەکەن، بەڵام بۆ ئەوەی بگەن بە دەستەڵات، بە رێگەی پۆشینی دەمامکی بڕوابوون بە دیمۆکراتیی و ئازادی بیرو ڕاوە، خەڵک فریودەدەن. 

بە کورتی، ئیسلام بەوە جوانە کە موسڵمانەکان دوور لە نیازی دەستەڵاتی دونیایی، بڕوایان پێ هەبێت. ئیسلام دەبێ لە سیاسەتاندن بسێنرێتەوە و بگەڕێنرێتەوە بۆ هێزێکی رووحی ماعنەویی، لێبووردەیی، دڵدانەوە، کاری چاکە، ئاشتبوونەوەی جڤاکیی و … تاد.   

بەڵێ، ئەوەی کە لە سووریەدا  دژ بە کورد دەکرێ، قۆناغێکی ترە، دەستپێکی ئەنفالی ٩ یە. چونکە رژێمی بەعس ئەنفالی ٨ لە سنووری زاخۆ و رووباری خاپوور کۆتایی پێهێنا، ئێستاش دوای ئەو پرۆسەیە بە شێوەیەکی سیستەماکیی، بە پاڵپشتی دەستەڵاتدارانی تورکیا و کەندا و سعودییەوە، زۆر بە روونی ئەنجامدەدرێت. 

لێرەوە لەو دەمەی کە لە باشووردا قسەکردن لە “کۆنگرەی نەتەوەیی” بازاڕی گەرمە، گەرەکە ئەو کۆنگرەیە، ئەگەر  بەناوی کۆنگرەی نەتەوەییە،واتە لەو چەشنە کۆنفراس و کۆڕ و کۆبوونەوە سیاسییانەی کە روویانداوە، کە تەنێ  نیشاندانی سەرکردە و سەرۆک و کەسایەتی قات و بۆینباغ جوان و دروشمی زل بوونە، نییە، گەرەکە هەر ئێستاکە یەکەم کاری ئەو کۆنگرە هەڵوێست وەرگرتنێکی کردەیی بێت بەرانبەر ئەو کۆمەڵکوژیی و گەلەکۆمەکێیەی کە بە پاڵپشتی تورکیا و دەوڵەتە سوننە مەزهەبەکانی عەرەبییەوە لە هەمبەر کورد لە سوریادا بەڕێوە دەچێت. ئەگەر  ئەو کۆنگرە نەتەوەییە لە هەنووکەدا هەڵوێستی کردەیی لە هەمبەر ئەو کوردکوژییەی کە لە سوریە روودەدات وەرنەگرێت، نەک هەر   کۆنگرەیەکی کردەیی نییە، بەڵکو دەکرێ وەک هەر کاسبییەک لە کاسبییەکانی سیاسەتی حیزبیی پێناسە بکرێت. بۆیە ئەگەر نوێنەرانی ئەو کۆنگرەیە خاوەن بەرنامەیەکی راستگۆی نەتەوەییە، گەرەکە بەر لە هەموو کارێک داوا لە پارتی  بکات بێ شەرت  قەید نەک هەر سنوور ئاوەڵا بکاتەوە، بەڵکو وەک ئەرکێکی نیشتمانیی و مرۆڤایەتی واز لە ئەجێندای ئابووریی و حیزبی بێنێت، لە بری ئەوە  وەک حیزبێک کە دەستەلاتی بەسەر ئەو سنوورەوە هەیە،  لە هەڵمەتی کۆکردنەوەی  هەرچی پێداویستییەکی ئابووریی و تەندروستیی و مەعنەوییە لەگەڵ حیزب و رێکخراوە مەدەنیی و مرۆڤایەتییەکانی کوردستان بەشدار بێت، تا کورد لەو بەشەدا لەو دۆخە هەژەندهێنەرە نەبێتە سووتەمەرۆ. ئەمەش بەو مانایە نییە کە رێگە بۆ هەموو خەڵکی کورد لە خۆرئاوا خۆشبکرێت، ماڵ و خاکی خۆیان بە جێبهێڵن و بێنە لە کوردستانی باشووردا بژین، نەخێر دەبێ ئەو بە شێوەیەکی سیستەماکیی بەرنامە بۆ پشتیوانکردنی ئەو دۆخەی کوردستانی سورییە دابڕێژرێت، تا ئەو دەستکەوتەی کە کورد لەوێ بە دەستی هێناوە، بپارێزرێت و پەرەی پێ بدرێت. 

لە کۆتادا،  ئەمڕۆ مرۆڤ لە هەر گۆشەیەکی ئەو جیهانە بێت، قەدەری هەژەندهێنەری کورد سەری لە دوا دەنیت. ئاوها دیسانەوە بە دیار دیمەنی زارۆی گریا و ژنی راکردووی کوردانی خۆرهەڵاتەوە،  یادەوەریی من لە دوورگە دوورە دەستەکانی  سکاندیناڤیاوە، تژی دەبیت لەو هەموو زریکە و زایەڵەی گریانی زارۆ و ژن و پیر، شوێنپێی دیمەنی سووتەمەرۆی چیا و رەز و وبا‌غ، بۆنی تارمایی دووکەڵی ماڵی کورد.

 

 2013.8.2

Stockholm

هەندرێن

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.