Skip to Content

Tuesday, April 23rd, 2024
مسوڵمانی ڕاسنه‌قینه‌ بۆ هه‌میشه‌ تيرۆرسته‌؟…

مسوڵمانی ڕاسنه‌قینه‌ بۆ هه‌میشه‌ تيرۆرسته‌؟…

Closed
by September 29, 2011 گشتی

محمد وه‌ك پێغه‌مبه‌رێكی تيرۆرست

هه‌موو دیارده‌یه‌ك له‌ كۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تیدا كاتێك ده‌بێته‌ باو، یاخود ده‌رده‌كه‌وێت و ته‌شه‌نه‌ده‌كات بێگوومان ئه‌م دیارده‌یه‌ ڕه‌گێكی مێژوویی هه‌یه‌و كۆمه‌ڵێك قۆناغی بڕیوه‌ تاگه‌یشتۆته‌ ئه‌و ئاسته‌ی ببێته‌ دیارده‌و كه‌سانێك هه‌ستن به‌ كردنی،  شه‌رعیه‌ت بده‌ن به‌ خۆیان بێ ئه‌وه‌ی هیچ هه‌ست به‌ ئازاری ده‌روونی و خۆ پێهه‌ڵه‌بوون بكه‌ن، دیارده‌ی تيرۆركردنی نه‌یارانی ئیسلام له‌لایه‌ن مسوڵمانانه‌وه‌، یه‌كێكه‌ له‌و بابه‌تانه‌ی كه‌ مێژوویه‌كی دوورو درێژی هه‌یه‌، ئه‌م كارانه‌ كه‌ ئه‌نجامده‌درێن ده‌قێكی شه‌رعی چ قورئان چ حدیث ده‌بنه‌ پاڵپشتی ئه‌و كاره‌و هانده‌ری مسوڵمانان.
هه‌میشه‌ مسوڵمانی ڕاسته‌قینه‌ ئه‌و كه‌سه‌بووه‌ كه‌ هه‌نگاو به‌ هه‌نگاو به‌شوێن پێی پێغه‌مبه‌ره‌كه‌یدا ڕۆیشتووه‌، ئه‌م شوێنكه‌وتنه‌ جا چ كوێرانه‌بێ یاخود شوێنكه‌وتنێكی به‌ ئاگاییانه،‌ مایه‌ی ئارامی ده‌رونی تاكی مسوڵمانی ڕاسته‌قینه‌بووه‌.
بۆیه‌ كاتێك قورئان ئه‌مر به‌ كردنی كارێك ده‌كات یاخود محه‌ممه‌د  كارێك ده‌كات له‌لای ته‌واوی مسوڵمانان دووباره‌كردنه‌وه‌ی ئه‌و كاره‌و به‌گوێكردنی فه‌رمانه‌كه‌ی قورئان جێگه‌ی شانازییه‌،
لێره‌دا وه‌ك نموونه‌ باس له‌ كرده‌وه‌یه‌كی ترۆرستی محمد په‌یامبه‌ری ئیسلام ده‌كه‌ین، كه‌ سه‌ره‌تا ده‌قی چیرۆكه‌كه‌ وه‌ك خۆی له‌كتێبی ژیاننامه‌ی محمده‌وه‌ ده‌گێڕینه‌وه‌، پاشان قسه‌ له‌سه‌ر ڕه‌هه‌نده‌كانی ترۆر ده‌كه‌ین له‌ناو چیرۆكه‌كه‌دا.
چیرۆكه‌كه‌ وه‌ك حۆی((كان كعب بن الأشرف من أشد اليهود حنقاً على الإسلام والمسلمين، وإيذاء لرسول الله صلى الله عليه وسلم، وتظاهرا بالدعـوة إلى حربه‏.‏

كان من قبيلة طيئ ـ من بني نَبْهان ـ وأمه من بني النضير، وكان غنياً مترفاً معروفاً بجماله في العرب، شاعراً من شعرائها‏.‏ وكان حصنه في شرق جنوب المدينة خلف ديار بني النضير‏.‏

ولما بلغه أول خبر عن انتصار المسلمين، وقتل صناديد قريش في بدر قال‏:‏ أحق هذا ‏؟‏ هؤلاء أشراف العرب، وملوك الناس، والله إن كان محمد أصاب هؤلاء القوم لبطن الأرض خير من ظهرها‏.‏

ولما تأكد لديه الخبر، انبعث عدو الله يهجو رسول الله صلى الله عليه وسلم والمسلمين، ويمدح عدوهم ويحرضهم عليهم، ولم يرض بهذا القدر حتى ركب إلى قريش، فنزل على المطلب بن أبي وَدَاعة السهمي، وجعل ينشد الأشعار يبكي فيها على أصحاب القَلِيب من قتلى المشركين، يثير بذلك حفائظهم، ويذكي حقدهم على النبي صلى الله عليه وسلم، ويدعوهم إلى حربه، وعندما كان بمكة سأله أبو سفيان والمشركون‏:‏ أديننا أحب إليك أم دين محمد وأصحابه‏؟‏ وأي الفريقين أهدي سبيلاً‏؟‏ فقال‏:‏ أنتم أهدي منهم سبيلا، وأفضل، وفي ذلك أنزل الله تعالى‏:‏ ‏{‏أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَى مِنَ الَّذِينَ آمَنُواْ سَبِيلاً‏}‏ ‏[‏ النساء‏:‏ 51‏]‏‏.‏

ثم رجع كعب إلى المدينة على تلك الحال، وأخذ يشبب في أشعاره بنساء الصحابة، ويؤذيهم بسلاطة لسانه أشد الإيذاء‏.‏

وحينئذ قال رسول الله صلى الله عليه وسلم‏:‏ ‏(‏من لكعب بن الأشرف ‏؟‏ فإنه آذى الله ورسوله‏)‏، فانتدب له محمد بن مسلمة، وعَبَّاد بن بشر، وأبو نائلة ـ واسمه سِلْكَان بن سلامة، وهو أخو كعب من الرضاعة ـ والحارث بن أوس، وأبو عَبْس بن جبر، وكان قائد هذه المفرزة محمد بن مسلمة‏.‏

وتفيد الروايات في قتل كعب بن الأشرف أن رسول الله صلى الله عليه وسلم لما قال‏:‏ ‏(‏من لكعب بن الأشرف ‏؟‏ فإنه قد آذى الله ورسوله‏)‏، قام محمد بن مسلمة فقال‏:‏ أنا يا رسول الله، أتحب أن أقتله ‏؟‏ قال‏:‏ ‏(‏نعم‏)‏‏.‏ قال‏:‏ فائذن لي أن أقول شيئاً‏.‏ قال‏:‏ ‏(‏قل‏)‏‏.‏
فأتاه محمد بن مسلمة، فقال‏:‏ إن هذا الرجل قد سألنا صدقة، وإنه قد عَنَّانا‏.‏
قال كعب‏:‏ والله لَتَمَلُّنَّهُ‏.‏
قال محمد بن مسلمة‏:‏ فإنا قد اتبعناه، فلا نحب أن ندعه حتى ننظر إلى أي شيء يصير شأنه ‏؟‏ وقد أردنا أن تسلفنا وَسْقـًا أو وَسْقَين‏.‏
قال كعب‏:‏ نعم، أرهنوني‏.‏
قال ابن مسلمة‏:‏ أي شيء تريد ‏؟‏
قال‏:‏ أرهنوني نساءكم‏.‏
قال‏:‏ كيف نرهنك نساءنا وأنت أجمل العرب ‏؟‏
قال‏:‏ فترهنوني أبناءكم‏.‏
قال‏:‏ كيف نرهنك أبناءنا فيُسَبُّ أحَدُهم فيقال‏:‏ رُهِن بوسق أو وسقين هذا عار علينا‏.‏ ولكنا نرهنك الَّلأْمَة، يعني السلاح‏.‏
فواعده أن يأتيه‏.‏
وصنع أبو نائلة مثل ما صنع محمد بن مسلمة، فقد جاء كعباً فتناشد معه أطراف الأشعار سويعة، ثم قال له‏:‏ ويحك يا بن الأشرف، إني قد جئت لحاجة أريد ذكرها لك فاكتم عني‏.‏
قال كعب‏:‏ أفعل‏.‏
قال أبو نائلة‏:‏ كان قدوم هذا الرجل علينا بلاء، عادتنا العرب، ورمتنا عن قَوْسٍ واحدة، وقطعتْ عنا السبل، حتى ضاع العيال، وجُهِدَت الأنفس، وأصبحنا قد جُهِدْنا وجُهِد عيالنا، ودار الحوار على نحو ما دار مع ابن مسلمة‏.‏
وقال أبو نائلة أثناء حديثه‏:‏ إن معي أصحاباً لي على مثل رأيي، وقد أردت أن آتيك بهم، فتبيعهم وتحسن في ذلك‏.‏
وقد نجح ابن مسلمة وأبو نائلة في هذا الحوار إلى ما قصد، فإن كعباً لن ينكر معهما السلاح والأصحاب بعد هذا الحوار‏.‏
وفي ليلة مُقْمِرَة ـ ليلة الرابع عشر من شهر ربيع الأول سنة 3 هـ ـ اجتمعت هذه المفرزة إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم، فشيعهم إلى بَقِيع الغَرْقَد، ثم وجههم قائلاً‏:‏ ‏(‏انطلقوا على اسم الله، اللّهم أعنهم‏)‏، ثم رجع إلى بيته، وطفق يصلى ويناجي ربه‏.‏
وانتهت المفرزة إلى حصن كعب بن الأشرف، فهتف به أبو نائلة، فقام لينزل إليهم، فقالت له امرأته ـ وكان حديث العهد بها‏:‏ أين تخرج هذه الساعة ‏؟‏ أسمع صوتاً كأنه يقطر منه الدم‏.‏
قال كعب‏:‏ إنما هو أخي محمد بن مسلمة، ورضيعي أبو نائلة، إن الكريم لو دعي إلى طعنة أجاب، ثم خرج إليهم وهو متطيب ينفح رأسه‏.‏
وقد كان أبو نائلة قال لأصحـابـه‏:‏ إذا ما جاء فإني آخذ بشعره فأشمه، فإذا رأيتموني استمكنت من رأسه فدونكم فاضربوه، فلما نزل كعب إليهم تحدث معهم ساعة، ثم قال أبو نائلة‏:‏ هل لك يا بن الاشرف أن نتماشى إلى شِعْب العجوز فنتحدث بقية ليلتنا ‏؟‏ قال‏:‏ إن شئتم، فخرجوا يتماشون، فقال أبو نائلة وهو في الطريق ‏:‏ ما رأيت كالليلة طيباً أعطر ، وزهي كعب بما سمع ، فقال‏:‏ عندي أعطر نساء العرب ، قال أبو نائلة ‏:‏ أتأذن لي أن أشم رأسك ‏؟‏ قال‏:‏ نعم ، فأدخل يده في رأسه فشمه وأشم أصحابه ‏.‏
ثم مشى ساعـة ثم قال ‏:‏ أعود ‏؟‏ قال كعب‏:‏ نعم ، فعاد لمثلها ‏.‏ حتى اطمأن ‏.‏
ثم مشى ساعة ثم قال‏:‏ أعود ‏؟‏ قال‏:‏ نعم ، فأدخل يده في رأسه، فلما استمكن منه قال‏:‏ دونكم عدو الله ، فاختلفت عليه أسيافهم، لكنها لم تغن شيئاً، فأخذ محمد بن مسلمة مِغْوَلاً فوضعه في ثُنَّتِهِ، ثم تحامل عليه حتي بلغ عانته، فوقع عدو الله قتيلاً، وكان قد صاح صيحة شديدة أفزعت من حوله، فلم يبق حصن إلا أوقدت عليه النيران‏.‏

ورجعت المفرزة وقد أصيب الحارث بن أوس بذُبَاب بعض سيوف أصحابه فجرح ونزف الدم، فلما بلغت المفرزة حَرَّة العُرَيْض رأت أن الحارث ليس معهم، فوقفت ساعة حتي أتاهم يتبع آثارهم، فاحتملوه، حتي إذا بلغوا بَقِيع الغَرْقَد كبروا، وسمع رسول الله صلى الله عليه وسلم تكبيرهم، فعرف أنهم قد قتلوه، فكبر، فلما انتهوا إليه قال‏:‏ ‏(‏أفلحت الوجوه‏)‏، قالوا‏:‏ ووجهك يا رسول الله، ورموا برأس الطاغية بين يديه، فحمد الله على قتله، وتفل علي جرح الحارث فبرأ، ولم يؤذ بعده‏.‏))الرحيق المختوم 172-174
واته‌:
 ( كعب) ى كورِى (أشراف ) داخ له‌ دڵترین جوله‌كه‌ بوو ، دژ به‌ ایسلام و موسوڵمانان زۆر ئازارى پێغه‌مبه‌رى ده‌دا ، به‌ ئاشكرا دژایه‌تى ده‌كرد. له‌ تیره‌ى ( طیء )ى – به‌نى نبهان – بوو ، دایكى له‌ خێڵى ( بنى النضیر ) بوو كابرایه‌تى ده‌وڵه‌مه‌ندى سه‌رومرى قۆزى نـــاو خێڵه‌كانى عه‌ره‌ب بوو ، یه‌كێك بوو له‌ شاعیره‌كان ، قه‌ڵاكه‌ى كه‌وتبووه‌ باشورى رِۆژ هه‌ڵاتى مه‌دینه‌ له‌ پشت ماڵه‌كانى ( بنى النضیر )ه‌ وه‌  .
كه‌ هه‌واڵى یه‌كه‌م سه‌ركه‌وتنى موسوڵمانه‌كان و كوشتنى پاڵه‌وانه‌كانى قورِه‌یشى پىێ گه‌یشت له‌ به‌در دا ووتبووى : ئه‌رى ئه‌و هه‌واڵه‌ رِاسته‌ ؟ ئه‌وانه‌ پیاو ماقوڵ و شاى خه‌ڵكین ، وه‌ڵلاهى ئه‌گه‌ر محمد ئه‌وانه‌ى كوشتبى ژێر زه‌وى بۆ من باشتره‌ له‌سه‌ر زه‌وى .
كه‌ هــه‌واڵى سه‌ركه‌وتنى موسوڵمانه‌كانى بیست ، ده‌ستى كرد به‌ جنێودان و خــــــراپه‌  ووتنى پێغه‌مبه‌ر ( د.خ ) موسوڵمانه‌كان و پیا هه‌ڵدانى دوژمنه‌كانیان و ، هاندانیان دژ به‌ پێغه‌مبه‌ر ، به‌وه‌شه‌وه‌ نه‌وه‌ستا ، سوار بوو بۆ لاى قورِه‌یش له‌لاى ( المطلب )ى كورِى ( أبى وداعه‌ السهمى ) دابـــــه‌زى ، ده‌ستى كرد بـــــه‌ خوێندنه‌وه‌ى شعرو گریــــــان بۆ كوژراوه‌ موشریكه‌كــــان  ( قلیب ) ، بۆ وروژاندنى غیره‌تیان و قوڵتر كردنه‌وه‌ى رق و كینه‌یان دژ به‌ پێغه‌مبه‌رو ، بانگى ده‌كردن بۆ شه‌رِ كردن له‌گه‌ڵیدا ، كاتیك له‌ مه‌ككه‌ بوو ( أبوسفیان )و موشریكان پرسیاریان لى كرد : ئایا ئاینى ئێمه‌ت به‌لاوه‌ خۆشه‌ویستتره‌ یان ئاینه‌كه‌ى محمد و هاوه‌ڵه‌كانى ؟ كاممان له‌سه‌ر رِێگه‌ى هیدایه‌ته‌ ؟ ووتى : به‌رِاستى ئیوه‌ له‌سه‌ر رِێگه‌ى هیدایه‌تن ، باشترن ، له‌م باره‌یه‌وه‌ ئایه‌ت دابه‌زى (أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَٰؤُلَاءِ أَهْدَىٰ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا) النساء 51 واته‌ : ئایا سه‌یرى كه‌سانیك ناكه‌یت كه‌ به‌هره‌یه‌كیان له‌ كتێبى ئاسمانى پێدراوه‌ ، كه‌چى له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا باوه‌رِیان به‌ فاڵچى و جادووگه‌ریى هه‌یه‌ ، ده‌رباره‌ى ئه‌وانه‌ش كه‌ كافرن ده‌ڵێن : ئه‌وانه‌ى چاكترن و رِێبازى رِاستریــان گرتووه‌ له‌وانه‌ى كه‌ باوه‌رِیان به‌ ئاینى ئیسلام هێناوه‌ .
پاشان ( كعب ) به‌و شێوه‌یه‌ گه‌رِایه‌وه‌ بۆ مه‌دینه‌ ، ده‌ستى كرد به‌ هه‌رزه‌ گوێى كردن به‌رامبه‌ر به‌ ژنانى هاوه‌لانى پێغه‌مبه‌رى خــــوا ( د. خ ) به‌و زمانه‌ پیس و خراپه‌ى ئازارى ده‌دان ئیدى پێغه‌مبه‌رى خوا ( د. خ ) فه‌رمـــــــووى : (( كىێ ده‌توانێت ( كعب ) ى كــــــورِى ( أشرف ) له‌ ناوبه‌رێت ؟ چــــــونكه‌ به‌رِاستى ئــــــــازارى خـــوداو پێغه‌مبه‌رى داوه‌ )) ( محمد ) ى كورِى ( مسلمه‌ ) و ( عباد)ى كــــــورِى ( بشر )و  ( ابو نائیله‌ ) كه‌ ناوى ( سلكان ) ى كـــــــــورِى ( سلامه‌ )بوو بـــــراى شیرى ( كعب ) بوو هه‌روه‌ها ( الحارث ) ى كورِى ( اوس ) و ( أبو عبس ) ى كورِى ( حبر ) خۆیان ته‌رخان كرد بۆ ئه‌و كاره‌ . فه‌رمانده‌ى مه‌فره‌زه‌كه‌ ( محمد )ى كورِى ( مسلمه‌ ) بوو .
رِیوایه‌ته‌كان له‌باره‌ى كوشتنى ( كعب )ى كورِى ( أشراف )ه‌ وه‌ ده‌ڵێن :-  كه‌ پێغه‌مبه‌ر  فه‌رمووى : كێ ده‌توانێت ( كعب ) بكوژێت ، چونكه‌ به‌راستى ئازارى خوادو پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى داوه‌ ؟ ( محمد )ى كورى ( مسلمه‌ ) وتى : من ئاماده‌م پێغه‌مبه‌رى خوا ، ئایا حه‌زده‌كه‌ى بیكوژم ؟ فه‌رمووى : به‌ڵێ ، وتى مۆڵه‌تم به‌رى با خۆم برِۆم قسه‌یه‌كى له‌گه‌ڵدا بكه‌م ، فه‌رمووى برِۆ قسه‌ى له‌گــــه‌ڵدا بكه‌ .
(محمد)ى كورى ( مسلمه‌ ) چوو بۆ لاى ( كعب ) و پێى ووت : به‌رِاستى ئه‌م پیاوه‌ (پێغه‌مبه‌ر) هاتۆته‌ لامان و داواى صه‌ده‌قه‌مان لى ده‌كات ، شكست و ماندووى كردووین

( كعب ) ووتى بیگومان كه‌ ئیوه‌ لێى بێزارن .
(محمد)ى كورى ( مسلمه‌ ) ووتى ئێمه‌ به‌م حاله‌ شوێنى كه‌وتووین ، حه‌زناكه‌ین به‌ جێى بهێڵین تا بزانین چى لىێ به‌سه‌ر دێت ؟ ئیستا هاتووین به‌ قه‌رز هۆقه‌یه‌ك یان چه‌ن هۆقه‌یه‌كمان بده‌یتىێ.
( كعب ) ووتى باشه‌ بارمته‌م ده‌وێت .
( ابن مسلمه‌ )ووتى : چیت ده‌وێت بۆت بارمته‌ بكه‌ین ؟
ووتى : ژنه‌كـــــانتان .
(ابن مسلمه‌ ) ووتى  چـــۆن ژنه‌كانمان داده‌نێین ، له‌ كاتێكدا تۆ قۆزترین پیاوى عه‌ره‌بیت ؟
(كعب ) وتى : كوره‌كانتانم له‌لا دابنێن .
( ابن مسلمه‌ ) وتى : چۆن كوره‌كانمان لاى تۆ بێت جنێو به‌ هه‌ر یه‌كێكیان بدرێت و پێیان بوترێت : ئه‌مه‌ بارمته‌ى هۆقه‌یه‌ك یان دوو هۆقه‌یه‌ ، به‌ڵام چه‌كت بۆ بارمته‌ ده‌كه‌ین .
به‌ڵێنى پێدا كه‌ بێته‌وه‌ بۆ لاى ( ابونائله‌ )ش هه‌مان شێوه‌ى ( محمد)ى كورِى (مسلمه‌ )ى كرد ، چووه‌ لاى كه‌عب و چه‌ند ساتێك شعریان بۆ یه‌كترى خوێنده‌وه‌ پاشان پىێ ى ووت : (ابن الأشرف ) دایكت سنگت بۆ بكوتێت ، من بۆ شتێك هاتوومه‌ لات بۆت باس بكه‌م ، به‌مه‌رجێك نه‌یدركێنیت  .
( كعب ) وتى : بـــاشه‌ .
( أبو نائله‌ ) ووتى : هاتنى ئه‌م كابرایه‌ مه‌به‌ستى پێغه‌مبه‌ر  بوو به‌ به‌ڵا بـــۆ ئێمه‌ ، عه‌ره‌ب كه‌وتنه‌ دژایه‌تى كردنمان و ، ئابله‌قه‌یان له‌سه‌ر داناین ،
هه‌موو رِێگاكانیان لىێ گرتین ، تا ماڵ و منداڵمان زایه‌ بوو ماندوو بوین ، خۆمان و ماڵ و منداڵمان تیا چووین ، قسه‌و گفتووگۆ به‌رده‌وام بوو به‌و شێوه‌یه‌ى كه‌ له‌گه‌ڵ  ( ابن مسلمه‌)دا رِووى دا (ابو نائله‌ ) له‌ قسه‌كانیدا ووتى : چه‌ند هاوه‌ڵێكم له‌گه‌ڵدایه‌ هه‌مان رِاوبۆچوونى منیان هه‌یه‌ ، حه‌زم كرد بیانهێنم شتیان پىێ بفرۆشیت و چاك بیت له‌گه‌ڵیاندا .
( ابونائله‌ ) و ( محمد بن مسلمه‌ ) له‌وه‌دا كه‌ مه‌به‌ستیان بوو سه‌ركه‌وتنیان به‌ ده‌ست  هێنا ، ئیدى ( كعب ) به‌لایه‌وه‌ ئاسایى بوو كه‌ چه‌كى پىێ بدینایه‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وانى تریشدا بونــــایه‌ .
له‌ شه‌وێكى مانگه‌ شه‌وى چوارده‌ى مانگى رِه‌بیعى یه‌كه‌مى ساڵى ( 3 )ى كۆچه‌ ، مه‌فره‌زه‌كه‌ له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ردا كۆبونه‌وه‌و له‌گه‌ڵیان چوو هه‌تا ( بقیع الغرقد ) و رِه‌وانه‌ى كردن و پاشان ئامۆژگارى كردن و فه‌رمووى ( برِۆن به‌ناوى خواوه‌ ، خوایه‌ هاوكاریان بكه‌ ) ، پاشان گه‌رِایه‌وه‌ ماڵ و ده‌ستى كرد به‌ نوێژ كردن و پارِایه‌وه‌ له‌ په‌روه‌ردگار .
مه‌فره‌زه‌كه‌ گه‌یشته‌ قه‌ڵاكه‌ى ( كعب )ى كورِى ( أشراف ) ، ( ابونائله‌ ) بانگى لىێ كرد ، هه‌ستا بێته‌ خواره‌وه‌ بۆ لایان ژنه‌كه‌ى كه‌ هێشتا تازه‌ بووك بوو پێى ووت : له‌م درِه‌نگ وه‌خته‌دا بۆ كوێ ده‌چێت ؟ گوێم له‌ ده‌نگێكه‌ ده‌ڵێت خوێنى لێ ده‌تكێت .
( كعب ) وتى : ئه‌وه‌ ( محمد )ى كورِى ( مسلمه‌ )ى برامه‌ و( ابو نائله‌ )ى براى شیریمه‌ ، پیاوى پایه‌دار ئه‌گه‌ر بۆ كوشتنیش بانگ بكرێت ده‌رِوات به‌ ده‌میه‌وه‌ ، پاشان هاته‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ لایان بۆنى عه‌ترى له‌ خۆى دابوو ، پرچى به‌ردابوه‌وه‌ . پێشتر ( ابونائله‌ ) به‌ هاوه‌ڵه‌كانى وت ، ئه‌گه‌ر ( كعب ) هات من قژى ده‌گرم و بۆنى پێوه‌ ده‌كه‌م ، كه‌ بینیتان من به‌ ته‌واوى ده‌ستم له‌سه‌رى گیر بوو ، ئێوه‌ به‌ شمشێر لێى بده‌ن ، كه‌ ( كعب ) دابه‌زییه‌ ناویان ساتێك قسه‌ى له‌گه‌ڵدا كردن ، پاشان ، ( ابوتائله‌ ) پێ ى ووت: ( إبن الاشرف ) ده‌كرێت به‌شیوى ( عجوز ) دا كه‌مێك بچینه‌ خواره‌وه‌و قسه‌كانى ترمان له‌وى ته‌واو بكه‌ین ؟ وتى : ئه‌گه‌ر ئێوه‌ پێتان خۆش بیت قه‌یدى نیه‌ . ده‌رچوون و كه‌وتنه‌ پیاسه‌كردن ، له‌رِێگه‌دا ( ابونائله‌ ) ووتى : شه‌و نیه‌ له‌م شه‌وه‌ بۆن خۆشتر ، ( كعب ) كه‌یفى ده‌هات ، ووتى : بۆنخۆشترین ژنى عــــه‌ره‌ب لاى منه‌ ، ( أبونائله‌ ) وتى : مۆڵه‌تم ده‌ده‌یت بۆنێكى سه‌رت بكه‌م ؟ ووتى : به‌ڵى ده‌ستى خسته‌ ناو قژى بۆنى كردوو ووتى : به‌ هاوه‌ڵه‌كانى چه‌ن بۆنى خۆشه‌ .
پاشان كه‌مێكى تر رۆشتن ، ئنجا ( أبو نائله‌ ) وتى : ئایا جارێكى تریش بۆنى بكه‌مه‌وه‌ ؟  (كعب ) وتى : به‌ڵى : ( ابونائله‌ ) ده‌ستى خسته‌ قژى ( كعب )، تا توند گرتى و ده‌ستى لى گیر بـــــوو ، ووتى : دوژمنى خـــوا بكوژن ، دایانه‌ به‌ر شمشێر ، هه‌ر مابوو نه‌مرد ، ئـــــــه‌نجا ( محمد )ى كورِى ( مسلمه‌) پاچێكى هه‌ڵگرت له‌ پشتیه‌وه‌ چه‌قاندیه‌ سه‌ر سێبه‌نده‌ى و خۆى دا به‌سه‌ریدا تا نووكى پاچه‌كه‌ له‌به‌ر موسه‌ڵانیه‌وه‌ ده‌رچوو ، ( كعب )ى دوژمنى خوا هاوارێكى ئه‌وه‌نده‌ توندى لىێ به‌رزبوه‌وه‌ و ، هه‌موو قه‌ڵاكه‌ى به‌ خه‌به‌ر هێناو مرد ، خه‌ڵكى ناو قه‌ڵا هه‌موویان ئاگریـــــــان داگیرساند ، مه‌فره‌زه‌كه‌ گه‌رِایه‌وه‌ له‌كاتى لێ دانه‌كه‌یدا ( الحارث ) كورِى ( أوس ) سه‌ره‌نوكى هه‌ندێك له‌ شمشێره‌كان كه‌مێك بریندارى كردبوو بوو ، خوێنى له‌به‌ر ده‌چوو ، كاتێك مه‌فره‌زه‌كه‌ گه‌یشته‌وه‌ ( حره‌ العريض ) سه‌یریان كرد ( الحارث ) یان له‌گه‌ڵدا نیه‌ ، كه‌مێك وه‌ستان سه‌یریان كرد وا هات ، شوێنى جێگا پێكانى كه‌وتبوو ، هه‌ڵیان گرت ، تا گه‌یشته‌ ( بقیع الغرقد ) ( الله‌ اكبر ) یان كردوو پێغه‌مبه‌رى خـــوا (د.خ ) فه‌رمووى : یاخوا سه‌رفراز بن ، ئه‌وانیش ووتیان : له‌گه‌ڵ تۆدا پێغه‌مبه‌رى خوا ، ئه‌نجا سه‌رى دوژمنى خوایان فرِێدایه‌ به‌رده‌مى ، سوپاسى خواى كرد له‌سه‌ر له‌ناوبردنى ( كعب ) ، ئه‌نجا  تفى كرده‌ سه‌ر برینه‌كه‌ى ( حارس ) چاك بوه‌وه‌ و ئازارى نه‌ما.
گوڵاوی سه‌رمۆر/277-282
محه‌ممه‌دی په‌یامبه‌ری ئیسلام له‌ تیرۆركردنی نه‌یاره‌كانیدا په‌نای بردۆته‌ به‌ر هه‌موو چۆره‌كانی فێڵ و هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندن، وه‌ك له‌ ڕووداوه‌كه‌دا ده‌یبینین كه‌ هه‌ڵده‌ستێت به‌ ئاماده‌كردنی ئه‌و چه‌ندكه‌سه‌و له‌ چوارچێوه‌ی هاوڕێیه‌تیدا متمانه‌ی دوژمنه‌كه‌یان به‌ده‌ست ده‌هێنن له‌ پێناو تیرۆركردنیدا، كه‌ ئه‌مه‌ له‌مه‌یدانی شه‌ڕدانییه‌ تا پاساو بهێنرێته‌وه‌ به‌و بیانووه‌ی كه‌ به‌رامبه‌ریش خۆی بۆ كوشتنی ئه‌مان ئاماداه‌كردووه‌.
محه‌ممه‌دی په‌یامبه‌ری ئیسلام ئاماده‌یه‌ له‌سه‌ر جنێودان به‌ خۆی یاخود به‌ هاوه‌ڵانی خه‌ڵكی بكوژێت، گه‌ر ڕاسته‌وخۆش نه‌یتوانیبێت بیكوژێت ئه‌وا وه‌ك كعب به‌ هه‌ر فێڵو هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندنێكبێت شه‌رعیه‌تی داوه‌ به‌كاره‌كانی خۆی.
ئیسلام له‌م ده‌قانه‌وه‌ بۆ گه‌یشتن به‌ ئامانجه‌كانی وه‌ بۆ له‌ناوبردنی نه‌یاره‌كانی هه‌موو هۆكارێك و ڕێگایه‌ك به‌ شیاو و گونجاو ئه‌زانن ته‌نانه‌ت له‌ شێوازی كوشتنه‌كه‌شیدا وه‌ك له‌ ڕوداوه‌كه‌دا هه‌یه‌ ئاماده‌ن له‌ژێر فه‌رمانی محه‌ممه‌د دا نه‌یاران به‌ پاچ بكوژن، جا ئه‌گه‌ر بێتو ئه‌وكه‌سه‌ وه‌ك كعب ته‌نیا جنێوێكیشی دابێت.

 ئارام جه‌لال
Aram.jalal@hotmail.com


Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.