پێكدادان لەبۆشایدا ….. ئەرسەلان مەحمود
فەوزا چییە؟، ڕەگەزنامەی فەوزەوییەكان چییە؟، پێوەر لەڕێڕەوی راستینەیی میدیای كوردی چییە؟، ئەگەر بریارە هەوڵەكان بۆ بەرپێگرتن بەفەوزاو لارێبوونێكی وەها ناودێركراو، وەڕێخراون، پێویستە لەدو خاڵ بەڕونی تێبگەین.
یەكەم: هیچ كاروكاردانەوەیەك نابێ لەسەر حسابی سنورداركردنی ئازادییەكان بێ، هەروەك چۆن نایشبێ لەرۆشنایی ئایدیابینییەكی دیاریكراوەوە هەڵسەنگاندن بۆ هیچ كام لەدیاردەو دەركەوتەكان بكرێت.
ئەوەی رودەدات بەشی هەرە زۆری لەبنەمادا بەرئەنجامی وەها دنیابینی و ململانێیەكی شكڵپێگیراوە، پێویستە زۆر بەوردی لەو راستییە تێبگەین، لەسەروی ئەمیشەوە دەبێ بزانین ئەم حاڵەتە رەنگدانەوەی باكگراوندێكی زۆر شمولییەو، دیاریكردنیشی ئەستەم یا هەروا سادەو ئاسان نییە، یانی تەنێ چین و توێژێكی كۆمەڵایەتی و سیاسی و نوخبەگەراو، …تاد، لەهەڵایساندنی بەرپرس نین.
لەوڵاتیكدا سیستمێكت نەبێ دەسەڵاتەكانی حكومەت و، دامەزراوەگەلی بریاردەرو جێبەجێكار سنوردار بكاو بەیاسا رێكیبخات، وەك ئەوە وایە ژیان لەو شوێنە، كەوتبێتە ناو ئاشی ئاگرەوەو، هەرچی هات بەڕەوای دەبینێ نۆرەیبێ، ڕەنگە ئەمەبێ كرۆكی ئەم فەوزاو لاڕێبوونە.
لەروانگەی ئەم تێگەیشتنەمەوە دەمەوێ بڵێم بۆیە هیچ شتێك لەشرۆڤەكارییەكی وەها شمولی بێمانا تر نییە، چونكێ هەروا ئاسان حەقیقەتی تیادا نادۆزرێتەوە، هۆكارەكەیش ئەوەیە هەر لایەك، هەر یەكێك لەئێمە دەمانەوێ تێگەیشتنی خۆی بسەپێنی، لەكاتێكدا ئەو ناسەپێنرێ، بۆ ئەوەیش توانای بەرەنگاربوونەوەی دیاردەو دەركەوتە خراپ و، لاوەكییەكانت پێبدات، تێگەیشتن دەبێ بەدیبهێنرێ، سەرچاوەی وەدیهێنەریش، پاڵپێوەنانی بەشێك و، بوغزاندنی بەشەكەی تر نییە، بەشینەوەی قسەی بازاڕو جوێنیش نییە، ئەمەیش نییە ڕوخاندن بەئامانجبگری و، شتێك نەهێڵیتەوە بكەوێتە دەرەوەی ڕەخنە لێگرتنەوە، وەك ئەوەی لای بەشێك لەرۆشنبیرو رۆژنامەنووس بەداخەوە بووە بەباو.
لەسروشتی ئیشی رۆشنبیرو میدیاكاردا، پێویستە مەعریفەو باوەڕی بابەتی وەك پیشەوەر بەكارببرێ، نەك دەمارگیری و كاوێژكاری بكرێتە ریتمی رێكردن، لێ، ئایا رێكخراوەكانی بەناو كۆمەڵگەی مەدەنی و، سەندیكای رۆژنامونوسان، ماڵی وەها دەرهاویشتەیەكی رۆشنبیرو میدیاكارانن؟!، بەڕەهاییەوە دەڵێم نەخێر.
هەڵەیە پێمان وابێ تا ئێرە ئەم رێكخراوگەل و، سەندیكایە، توانیبێتیان رۆشنبیرێكی جیددی و رۆژنامەنوسێكی جیاوازیان پێگەیاندووە، بەڵكو بەشی هەرە زۆری ئەم فەوزایە شەتەكدراوی ئەوانە وایكردووە بێنەزمی و، فەوزا لەبوارەكەدا خۆشبێ.
نەبوونی سەركردەی رۆشنبیرە لەناو رێكراوو دامەزراوەگەلی بەناو مەدەنی، نەبوونی نوێنەرایەتییەكی راستینەی میدیاكاری بەدەنگ و متمانەدارە، ئەو پەڕی ناپسپۆری لێكەوتۆتەوەو، وایكردوە هەموومان رەخنەگرو، وتار نووس، رۆژنامەنووس و، ئەو رۆشنبیرە پەتی و دەمارگیر بین بێپەروا بڕیارو، راست و چەپ بەسەر گەشەو پاشەكشێی ژیان و كۆمەڵگدا بهێنین و، پێكدابدەین لەبۆشاییدا!..
دووەم: هەڵە سیاسیە گەورەكانی تایبەت هی ئەم دو دەیەی رابردو، هێشتا دەیەها راستی تازەیان لەهەناودا هەڵگرتووەو، دەبێ بیاندۆزینەوەو بەجورئەتیشەوە پەنجەیان بخەینە سەر، توانابینی پوچەڵكردنەوەی ئەم هەڵانە پێویستی بەمەعریفەو، خۆ رۆشنبیركردنی زیاترە، یانی زیاتر لەوەی ڕۆشنبیرو میدیاگەلێك هەڵگری سروشتیەتی، ئەو ئەنجامەی پێویستە پێیبگەین بێگومان هەروا عەفەوی نییە.
لەوەیە پێچەوانەی ئەم مەیلكردنە لای كەسانێك پتر سروشتی بێت، تا ئەو تێفكرینەی ئێمە، كەسانێك هەن دەڵێن ئەمەی ئەمڕۆ هەیە لەڕوی پراكتیكییەوە بوونی خۆی سەلەماندوە، ئیتر هەرچۆنێبێ نەقابیلی قسەلێكردنەو نە بۆ رەخناژۆ كردنیشە، چونكێ پیرۆزەو بەخوێن هاتۆتە دی، دەڵێن ئەوەی هەیە بەرهەمی شۆڕشێكی پێشمەرگانەیەو، بزاوتێكی رۆشنبیری رۆڵی لەبونیادنانی دا نەبووە، بەئاشكرا دەڵێن ئەوێڕۆژی دنیا كەڕو لاڵبوو، بێنەخشترین رۆڵگێڕ میدیا بووە، هەر بۆیە بەلایانەوە پاساوی رۆشنبیرو، هەڵڵاو هۆریای میدیا تائێستایش هیچ بایەخێكی نیە، بەڵكو بەكوشندەیش ئەژماریان دەكەن!..
لێ، پێداگری هەر دەسەڵات و سیستمێكی ئایدیایی سەرتاپاگیر، تا بەبێ دودڵی پەسەندبكرێت، بێگومان دیدێكە تا بێ ڕۆشنبیران تووڕە دەكاو، میدیاش بەئاڕاستەیەكی لاڕێدا دەوروژێنێ.
راست نییە ئاوەدانكردنەوە بەناو بدەیتە دەست كەرتی تایبەت، لەژێرەوەیش كۆمپانی و مقاولەكان لەبنەمادا هێلكەی هەمان كۆختبن، فەوزایی لێدەكەوێتەوە ساڵانە بەتریلیۆن دینارو دۆلار بەناوی كرانەوە، بدەیتە گۆڤارو رۆژنامەگەلێك، لەژێرەوەیش سێبەرو دەنگ و ڕەنگی حزب بن!..
ئایا میدیاكارێك حزب دایمەزراندبێ لەبنەمادا میدیاكارە؟ ئێمە لەكوردستان بەهەزارەها كارمەندی تیڤی و، میدیا جیاكانی تری لەو چەشنەمان هەن، بەڵام ئەوەی بۆینیە وەك خۆی بیر یكاتەوەو، بڵێ، هەر ئەمانن، داتاشینی ناوناتۆرەو بەشینەوەی بوغزیش ئەگەر راستیمان بووێ لەو ناوەندانەوە هەلایساو، هێشتایش نەكۆژاوەتەوەو، فرسەتبازانیشی لەپەناو پەسێرەوە هاتوونە ناو، دەیانەوێ لەو رێگەیەوە ئاوێتەیەك لەگولكردنی مرۆڤی كوردو، بەخود نامۆی لەناخیدا بچێنن، ئەمانە ترسناكن و، پێویستە هەڵمەتی ئەم بەر پێگرتنە دواجار بەپێی پێوەرێكی مۆدێرنی گەڵاڵەكراو بیانخاتە لیستی ڕەشەوەو، ناوەكانیشیان بڵاوبكاتەوە.
مرۆڤ دەتوانێت لیستێكی درێژی ئەو جۆرە نەریتە ریزبكات كە لەم دو دەیەدا باڵیكێشاوە بەسەر بیركردنەوەی ڕۆشنبیرو، میدیاكارانێكدا، بەڵام نابێ ئەوەمان لەبیر بچێت كە تواناو ئازادی ڕەخنەگرتن، تواناو ئازادی گەڕان بەناو پێگە نوێیەكاندا، تواناو ئازادی ئەزموونكردنی دیدگا نوێیەكان، ژینگەیەك دابیندەكات، بەبێ ئەو ژینگەیە، ڕۆشنبیران و میدیاكار ناتوانن هەناسە بدەن، دەبێ هەوڵەكان بۆ گەشەپێكردن و، فراوانكردنی وەها ژینگەیەكیش بن.
ئەو دەسەڵاتەی بوارنەداتە سەر هەڵێنانی رەهای ئەم ڕێچكانە، هیچ پاڵپشتێكی رۆشنبیرانی نابێت و میدیاكارانیش لێی دەكەونە تەقە، پێم وانییە هیچ جۆرە كۆنترۆڵكردنێك ببێتە مایەی خوڵقاندنی شێوە ژیانكردنێكی باشتری مرۆڤی كوردو حكومەتەكەی، پێم وانییە بێدەنگبوون و ڕازیبوون نیشانەی خۆشەویستی و ئینتیمابێ بۆ نەتەوەو، مانەوەی ئەم حكومەتە، بەڵام پێشم وانیە روبەروبوونەوەی دەمارگیرانە، ڕەخناژۆكردنی بێمروەتانە، روخاندنی بێباكانە، دڵڕەقی و، هاتوو هاوار، شتێكی بەمانا بخەنە سەر بوون، بەدڵیناییەوە ستەم هەر ستەمە، هەر كەس و دەسەڵاتێك بیكات، كەس و دەسەڵاتێكی ستەمكارە، لێ ئیشی ئێمەومانێكی نوسەرو رۆشنبیرو میدیاكارێكی كورد، ئەوە نیە لەتێفكرینی ئەوانی داگیركارەوە تەڕو وشك بەیەكەوە بسوتێنین، ئێمە پێویستمان بەئارگومێنتی بەهێز هەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی وەها گریمانە كردنێك، پێم وایە ئەو ئارگومێنتانە هێشتا وەك پێویست نەخراونەتە ڕوو، تەنێ ئەوە بەس نییە ئاماژە بەكەموكوڕییەكان بكەین، دەبێ هۆكارەكان رونبكرێنەوەو، ئیش بەپلانبكرێ.
