Skip to Content

Thursday, March 28th, 2024
چاوپێکەوتن لەگەڵ هەندرێن

چاوپێکەوتن لەگەڵ هەندرێن

Closed
by November 27, 2013 گشتی

 


رووناکبیری کورد لە ئاوابوونە، بۆیە دەبێ سەرلەنوێ لە دایک ببێتەوە

 

 

هاولاتی: ماوه‌ی چه‌ند ساڵێکه‌ مه‌سه‌له‌ی ” به‌ دوبه‌ی کردنی هه‌ولێر” له‌ئارادایه‌، ئێوه‌ یه‌کێک بوون له‌و نووسه‌رانه‌ی که‌ دژی ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ بوون ، بۆچی ؟

هەندرێن: سروشتی هەموو حکومەتێک هەڵگری سیاسەتێکە، کە پێی دەگوترێت سیاسەتی حکومەت. ئەوە سیاسەتی حکومەتە، بەهایەکان دەسازێنێ و دەستییان پێوە دەگرێت. گەرەکە لای هەمووان روون بێت کە سیاسەتی حکومەتی کوردستان، سیاسەتێکی ئابوورییە. لەو سیاسەتە ئابوورییەدا، هەموو بەهایەکانی کۆمەڵگە، پەوەردە، سیاسەت، کولتوور، مرۆڤ، بەختەوەریی ژیان، ژیار و … تا، لە ئابوورییدا دەبینرێت. ئەو “بە دوبەی کردن”ە هەر لە هەولێردا نییە، بەڵکو لە کۆی  ئەو بەشەی کوردستانە. زیاتر باسی هەولێر دەکردرێت، چونکە هەولێر کراوە بە سێنتەری و کۆمپانیایەکان و دەستەڵاتی سیاسیی و ئابووریی. هۆکاری ئەمەش بەشێکی دیارە و بەشەکەی تریشی راڤەکاریی دەوێ، کە لێرەدا  ناکرێ. 

ئەوەی پەیوەندی بە منەوە هەیە، نە دژایەتیی و نە لانەگرییشە، بەڵکو پەیوەندی بەو ئاکامە بەدەی ئەو سیاسەتی بە بازاڕکردنەوە هەیە کە دەمێکە جێکەوتووە. 

 دوبەی خۆی کۆمەڵگە نییە، بەڵکو بازاڕە. وەک بازاڕێک بۆ کاڵایەکانی بازاڕی سەرمایەداری، بۆ کۆمەلێک خێڵی بەدووی کەنداو سازکرا. دوبەی کۆمەڵگەیەکی مۆدێرن نییە، بەڵکو پۆستخێڵە. خێڵە دەوڵەمەندەکانی دوبەیی و کە بەسەر خێڵ و زەویی و زار و کۆمەڵێ  حوشتر دەستەڵاتدار بوون، دوای بە بازاڕکردنی دوبەی بوونە بە خاوەن کۆمپانیا. کەواتە ئەوەی لە دوبە و کەنداو گۆڕدرا بونیاتی پەیوەندییەکانی کۆمەڵگە نەبوون، بەڵکو شێوازی  ئابووریی بوو.  

دوای ئەو سیاسەتی”بە دوبەی کردن”ەی کوردستان، بە کۆمەڵێ جیاوازیی نابنەڕەتییەوە، کۆمەڵگەی کوردستان هەمان دۆخی دوبەی هەیە. ئەو بە بازاڕکردنەی کوردستان کوردستان وایکرد ئەو چینە دەوڵەمەندە، کە چینێکە لە بازرگانگەلێکی سازکراو، جێگەی خێڵەکان بگرنەوە.

ئەوەی گرینگە بیڵێم ئەوەیە، کۆمەڵگەی کوردستان پێویستی بە سیاسەتێکی ئیدیالی کولتوورسازیی هەیە نەک سیاسەتی “بەدوبەی کردن”. چونکە هەموو دەزانین، کوردستان بەلای کەمییەوە لە ماوەی سی ساڵ زیاتری دەستەڵاتی رژێمی بەعسدا یادەوەریی، سروشت، کولتوور، زمان، بوونی وێران کران. کورد هەنووکە لە قۆناغی بە نەتەوە بوونە. بوون بە نەتەوە تەنێ بەو بە ئابووریکردن، دوبەی کردنە ساز نابێت، بەڵکو بە کولتوورسازیی ساز دەبێ. کورد لەوەتی هەیە لە لایەن دوژمنی دەرەکییەوە یادەوەریی تاڵاندەکرێ، کەچی ئەو سیاستی بە دوبەی کردنە، لە ناوەڕا تاڵانیدەکا. کورد پێویستی بە ئاوادان کردنەوەی دێهات و سروشتە، چونکە رەگی ژیانی کوردستانە، کەچی بە هۆی ئەو سیاسەتی بەدوبەی کردنە دێهات و سروشت و ژینگەی کوردستان وێران بوون. 

 ئاکامی ئەو سیاسەتی “بە دوبەی کردن”ە بە گشتیی کۆمەڵگەی کوردستان، لە بری ویستێکی بە کۆمەڵیی بۆ ژیانێکی هاوبەش،  بە واتەی فرۆیدیی،  کرد  بە هەوەس و مەیلێک لە ئابووریی سێکسیی. ئەو “بە دوبەی کردن”ە، کە بەرهەمێکە لەو سیاسەتی گلوبالیزمی نیو لیبرالیزم، بە تایبەتیش لایەنە ئابوورییەکەی سەرمایەدارییە. سەرمایەداریش، بە واتای مارکس، بە هۆی قازانجیی زیاتر و زیاتر لە سنوورێکدا ناوەستێ، بەڵکو پێویستی بە فرەوانکردنی بازاڕەکانییەتی. بۆیەش هەوەسی قازانج، کاڵاگریی وەک سێکس بێکۆتاییە. سەرمایەداری بۆ ئەوەی بە کاڵایەکانی هەوەسی مرۆڤ داگیر بکا، پێویستی بە ریکلامە. ئەو ریکلامەش تەنێ لە ئاستی بازاڕ نەوەستاوە، بەڵکو کۆی بوارەکانی ژیانی کۆمەڵگەی تەنیوەتەوە؛ ژیانی کردووە بە ریکلام. 

ئەو گلوبالیزمەی کە ئەمڕۆ نیولیبرالیزم رێبەرایەتی دەکا، لەرۆژئاوا و جیهانیشدا  دژایەتی دەکرێ. بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنجە، ئەو سیستەمە نیولیبرالیزمە بە رەوایەتی دەستەڵاتی دیمۆکراتییەوە کە هاوپەیمانییەتی، هەموو ناڕەزایەتییەکانی خەڵک بە دژی ئەو دۆخە بە ئابوورییکراوەدا، بە ئاژاوەگێڕ و پاساوی ساختە لە قەڵەم دەدا و هەوڵی کۆنترۆلکردنی دەدا. لێرەوە ئەو سیستەمە دیمۆکراتییە پەرلەمانییە جیهانییە بە رەوایەتی هەڵبژاردنی لە لایەن خەڵکەوە، نەک هەر گوێ لەو دەنگە جیاوازانە ناگرێ ، بەڵکو بە تووندییش وەڵامی دەدەتەوە. کەواتە ئەو سیستەمە دیمۆکراتییە نولیبرالیستییە بە رەوایەتی دیمۆکراتییەوە،دژی مافی دیمۆکراتیی خەڵکە.

هەنووکە شەڕی هێزەکانی کوردستان شەڕی  چاکە و بەختەوەری گشتی نییە. کێبەرکێی هێزەکان لە بری بەهایە مێژوویی و سیاسیی و کولتوورییەکان، بوون بە گرێ و بوغز لەسەر پارە و پایە. ئەوەتا لە ئاکامی “بە دوبەی کردن”، وێڕای لێکداپچڕانی کۆمەڵگەی کوردستان، مۆدێلی “بە هەرێمکردنی سلێمانی”ی و شارەکانیش هاتە سەری. هۆکاری بە هەرێـمکردنی سلێمانی ئابوورییە، نەک سیاسیی و کولتووریی. ساڵانێکە هێزە سیاسییەکان لەسەر ئەوە خەڵکیان راهێنا، کە بوودجەی کوردستان لە هەولێر سەرف دەکرێ، هەولێر خزمەتی زیاترە، هەولێر پیشکەوتووە، کەچی سلێمانی دواکەوتووە و بۆتە قوربانی … تاد کۆی ئەو جیاوازییانەش لە نێوان هەولێر و سلێمانی باڵەخانە و شەقامی عەنتیکە و گومانی پارەیە نەک جیاوازی بونیاتیی. 

 

هاولاتی: پرسێک که‌ پێشتر  قسه‌تان زۆر له‌سه‌ر کردووه‌، مه‌سه‌له‌ی به‌ کلتورکردنی ئابوری یان بازاڕه‌، به‌ گشتی ترس له‌م کلتوره‌   لە چیدایه‌؟

هەندرێن: چونکە “بە کولتوور کردنی ئابووریی یان بازاڕ”ە  بەدکاریی سازاندووە، چونکە هەنووکە لە کوردستاندا هەر دار و دیواری شار و ماڵەکان  بە ریکلا داگیرنەکراون، بەڵکو مرۆڤ، مێدیا و بواری کولتوورییش بوون بە بەشێک لە مەکینەی ریکلام، کە بەرهەمی بە ئابوورییکردنە. چۆن؟ ئەمڕۆ نووسەر و رۆژنامەنووس بە گشتیی  نووسین لە غەمی هۆشیارکردنەوە و داهێنان و دەستپێوەگرتنی بەهایەکانی ژیان و دادپەوەریی نانووسن، بەڵکو لە پێناوی قازانجدا دەنووسن. رۆژنامەکان خۆیان لەسەر مۆدە و مۆدێلی ریکلام  سازکراون. رۆمان و شیعر و تابلۆ و گۆرانی، بۆ ئامانجێکی ئیدیالیی، کولتووری باڵا، چاکەی کۆمەڵگە و … تاد بەرهەم ناهێنرێن، بەڵکو وەک کۆی کاڵایەکانی تر بۆ کەیفسازیی و پایە و قازانج بەرهەمدەهێنرێن. ئەو ” بە ئابووری کردن”ە رووحی بەرهەڵستکاریی تاڵانکرد لە جڤاکی کوردستاندا. مەبەستم لە “بەرهەڵستکاریی” تەنێ لایەنی سیاسیی نییە، بەڵکو هێشتنەوەی شکۆمەندی مرۆڤە، ئامادەکردن و بەرهەمدارکردنی مرۆڤە.

 لە دۆخی”بە کولتوور کردنی ئابووریی”ەدا غەمی دەزگە رۆشنبیرییەکان بۆ کولتوورسازیی نییە، بەڵکو بۆ کەیفسازییە. ئەوەتا پاشگری “دکتۆر”، “مامۆستا”، ئوستاز” و … تاد  بوو بە مۆدە. ئەو پاشگرانە مانای زانین نین، بەڵکو جۆرێک لە ریکلام و پایەن.  ئەمەش جێگرەوەی شۆرەتی مرۆڤەکانە لە کۆمەڵگەی کوردستاندا. چۆن؟ دیارە زۆرینەی مرۆڤی کوردستان پاشناویان پەیوەندیی بە ناوچە و خێڵەکانەوە هەیە. کە ئەمەش بە زۆری دۆخی چینایەتی کۆمەڵگەی کوردستان نیشاندەدا. لە ئاکامی ئەو “بە دوبە کردن”ەی کوردستاندا، ئەگەر لە کاتی خۆیدا پاشناوی ناوچە یان خێڵ بە تەنیا بەس بوو بێت بۆ ناسنامە و پایەی مرۆڤەکان، کەچی هەنووکە  لە ئاکامی ئەو بە ئابووریکردنەدا، پێشگری “د” و “م” و … تاد  زیاد بوونە. 

ئایین و بۆنە ئایینەکان پێشتر دڵدانەوە و خێر و بەرەکەت بوون، هەنووکە ئایینداری لە سایەی بە کولتوور کردنی ئابوورییدا، بوو بە بازارگانیی و گەشت و گوزار.  ئەمڕۆ بازرگانێکی ناشەرعی ساڵانە دەچنە حەج و عەمرە، بەشێکی بۆ بازرگانییە و بەشێکی بۆ گەست و گوزار و پایەسازییە. ئەوەندە بەسە ئاماژە بەوە بکەین، لەم جەژنی ئەمساڵدا بینیمان چۆن بازرگانەکان سکی گوێرەکە و ئاژەڵییان پڕ زیخ و چەو کردبوو تا قووڕستر بن و پارە زۆر بکەن. کەچی پیشتر قوربانیکردن لە جەژنی قورباندا مانای چاکەخوازیی بوو. 

دیارە لە  ئاکامی ئەو بە کولتوورکردنی ئابوورییەدا مۆرال، بەهایە کولتوورییەکان، یادەوەریی کۆمەڵگە، ئاکاری چاکە، پەیوەندییە مرۆڤایەتییەکان، پەوەردە و … تاد تاڵانکراون. بەشێک لە بەرهەمە بەدەکانی ئەو سیاسەتە بە ئابوورییکردنەش: تووند و تیژیی، هەراسانی دەروونیی، نهێلیستیی (عەدەمیی)، بێبایەخبوونی پەیوەندییە خێزانیی و خۆشەویستییەکان، بە مەکینەبوونی مرۆڤ، هاووڵاتییانی کوردستان وەک مەکینەیەک بەهای ژیان تەنێ لە چەند دەستکەوتێکی ئابوورییدا دەبینن، وەک: خانووی رازەوە لە دەرەوە و وێران لە ناوەوە، دوا مۆدێلی تڕومبێل، پارە کۆکردنەوە کە کۆتایی نییە. کولتوور لە بری بەها، بوو بە کاڵا؛ غەمی نووسەر، هونەرکار لە جیاتی داهێنان، بوو بە داهات؛ لە بری غەمی شکۆی کولتووریی، بوو بە  غەمی پاشکۆی کوێخاخوازیی. غەمی پەوەردە لە جیاتی بەرنامەی ئاگایی هاوبەشی مرۆڤی کورد بە یادەوەریی خۆیی و جیهان، بەرهەمهێنانی نەوەی نوێی داهێنەر، بوو بە شەهادە و شۆرەتی رووکەش و تەنبەڵسازیی خوێندکار.  شەهادە بوو بە کاڵایەک کە مرۆڤ بتوانی لە پێناوی پارەی زۆردا خۆی بە بازاڕ بفرۆشێ. 

ئەو مۆدێلە ئابوورییە،  لە بری سازکردنی کولتوورێکی رۆشنگەریی، کە کورد زۆر پێویسیتییەتی، کولتوورێکی رووکەشی بەرهەمهێنا. کولتووری رووکەشیش، بە واتەی رۆلان بارت، حەزی خوێنەر بۆ خوێندنەوە تاڵاندەکا. ئەو کولتووری بە ئابووریکردنە، مرۆڤی ئاوەدان نەکردەوە، بەڵکو تەنیای کرد، تەنیاییەکی بەتاڵ، نەک داهێنەر. دواجار دۆخی کۆمەڵگەی کوردستان، لە دۆخێکی چاکەکوژییدا دەژیت. چونکە  دۆخێکە کە دژی کولتووری رۆشنگەرییە. لەوەش زیاتر، ئەو دۆخی بە ئابوورییبوونە، چێژی مرۆڤەکانی تاڵانکردووە. ئەمڕۆ بێچێژی، هەست بە تامنەکردنی ئەڤینداریی، خوێندنەوە، خواردن و جوانیی و … تاد یەکێکە لە ئاکارە بەدەکانی کۆمەڵگەی کوردستان.

 

هاولاتی: به‌ بڕوای ئێوه‌ ڕۆشنبیر ده‌بێت چۆن بێت به‌تایبه‌تی کورد؟

هەندرێن: من مەیلی دەمڕاستی چۆنییەتی رۆشنبیرم نییە. لێ لە وەڵامی پێشوودا دەکرێ دیدی ئیدیالیی من بۆ بوونی رووناکبیر بەدی بکرێ. ئەگەر تشتێک هەبێ ناوی “رووناکبیری کورد” بێ، ئەگەریش ئەو رووناکبیرە ئاگایی لەسەر ئەو بەهابوونەی خۆی هەبێ لە کوردستاندا، ئەوە دەبێ بەر لە هەمووکارێک، ویستی راچڵەکانێکی بە کۆمەڵیی هەبێ، کە من بە گومانم لەوە. رووناکبیر دەبێ بەهای چاکە بەرهەم بهێنێ، نەک بەشێک بێ لە چاکەکوژیی. کورد رووناکبیری رۆشنگەریی گەرەکە، چونکە کوردستان لە دۆخێکی ئاژاوەدا دەژی. چونکە پارە و پابەندبوون بە نەریتە بەدەکان، کە بە ئابووریکردن بەشێکە لە هۆکردەکانی. رووناکبیری کورد لە ئاوابوونە، بۆیە دەبێ سەرلەنوێ لە دایک ببێتەوە. رووناکبیرگەلێکمان گەرەکە لە بری بوون بە کاڵا، ببێ بە باڵا؛ لە بری پاشکۆی سیاسەت، ببێ بە پێشەنگی چاكە و شکۆ. دواجار “رۆشنبیر” گەرەکە وەک ناوەڕۆکی ناوەکەی بێ.

 

هاولاتی: تاچه‌نده‌ رۆشنبیری کوردی ڕۆڵی له‌ ئاراسته‌کردنی کۆمه‌ڵگه‌ی کوردیدا هه‌یه‌؟

هەندرێن: رۆشنبیری کوردیی بە گشتیی، نەک رۆڵی لە ئاراستەکردنی کۆمەڵگە نییە، بەڵکو رۆڵی لە مەرگی کۆمەڵگەدا هەیە. رۆشنبیریی کوردیی بەشێکە لەو چینە بازرگانەی کە من لە نووسینێکدا بە پۆست کوێخام ناودێر کردنەوە. رۆشنبیری کوردیی کتومت وەک سیاسییە بازرگان  و پارەدارانە وایە کە پێناسەی چینایەتییان نییە. رۆڵی ئەو رۆشنبیرە، پەرەدانە بە رووکەشیی و بێبەهایی.

هاولاتی: له‌ دوایین وتاردا ده‌ڵێیت : (نووسین لای من هه‌میشه‌ دۆخێکه‌ له‌ به‌رهه‌ڵستکاریی، تا له‌گه‌ڵ گشتایه‌تیی و ئاپۆڕه‌دا نه‌بم.) ئایا ده‌بێت نووسه‌ر دوور بێت له‌کۆمه‌ڵ هه‌تاوه‌کو داهێنان بکات.

هەندرێن: بەڵێ، لە کن من، نووسین هەڵکوڵینی هەرێمی ناوەکیی نووسەرە، تا ببێ بە خۆی. چونکە کۆمەڵگە سروشتی وایە، دەیەوێ تۆ ببی بە بەشێکە لە ئاپۆرە. بۆیە مەسەلە دوور بوون نییە لە کۆمەڵگە، بەڵکو جیاواز بوونە لەو گشتایەتییەی کە کۆمەڵگە رێگرە لە بوون بە تاکەکەس بوونت، لە بوون بە خۆت. بوون بە بەشێک لە گشتایەتی، دوورکەوتنە لە بوون بە خۆت. تا ببی بە خۆت، دەبێ بەرهەڵستی بەرانبەر ئەو بە ئاپۆرەکردنە بکەی کە کۆمەڵگە لەسەری سازکراوە. داهێنان بە بێ تەنیایی ناکرێ. مرۆڤ سەر بە گشتایەتیی بێ، ناتوانێ بچێتە ناو هەرێمە نادیارییەکانی ناوەکیی خۆیەوە، چونکە بیرکردنەوەی ئاپۆرە بە دژی تایبەتمەندی تاکەکەس بوونی تۆیە. لێرە لەبەر نەبوونی مەودا هەر ئەوەندە دەگوترێ.

پرۆفایل:

له‌ 1963 له‌ده‌ڤه‌ری هه‌ولێر له‌دایكبووه‌. دوای 9 ساڵ پێشمه‌رگایه‌تیی، له‌1991ه‌وه‌ له‌وڵاتی سوێددا ده‌ژیی. 

 

له‌سویددا وێڕای ماجسته‌ر له‌ “‌مێژووی هزر” تا به‌كه‌لۆری و سێ ساڵیش فه‌له‌سه‌فه‌ی خوێندووه‌. هەروا مۆدێرنیزم/پۆستمدێرنیزم، زمانی گرێكی كۆن، روانبێژی، مێژوو، گه‌شه‌سه‌ندنی زمانی منداڵ په‌روه‌رده‌ بۆ وانه‌گوتنه‌وه‌ خوێندووه‌. وێڕای وه‌رگێڕان و بڵاوكردنه‌وه‌ی كۆشیعری “سكاندیناڤیا دوورگه‌یه‌كی تر له‌بخوور”، چه‌ندان شیعرو وتارو چاوپێكه‌وتنی له‌گۆڤار، رۆژنامه‌، رادیۆ و تیڤییه‌كانی سوێیدا بڵاوكردونه‌ته‌وه‌‌.‌


به‌رهه‌مه‌ چاپكراوه‌كان:

1- له‌سێبه‌ری كێوه‌كان ونتده‌كه‌م، له‌پێده‌شتێك ده‌تبینمه‌وه‌شیعر، ساڵی 1986، له‌بڵاوكراوه‌كانی راگه‌یاندنی حیزبی شیوعی عێراق‌.

2- دوا نوێژه‌كانی چیا و سه‌فه‌ری مه‌حاڵ – شیعر، ساڵی 1993، سوێد.

3- سكاندیناڤیا: دوورگه‌یه‌كی تر له‌بخوور – شیعر، ساڵی 1996 سوێد

4- نامه‌كانی مه‌رگ و نامه‌كانی روانینوانێك – ئاماده‌كردن و ورگێڕانی كۆمه‌ڵی نامه‌ی شاعیری فه‌ره‌نسی: ئارتۆر رایمبۆ، ساڵی 1997، ‌سوێد .

5- سكاندیناڤیا دوررگه‌یه‌كی تر له‌بخوور‌، كراوه‌ به‌سوێدیی و له‌ساڵی 2004, چاپخانه‌: Tranan، ستۆكهۆلم .

6- مه‌هاباد له‌ئۆلۆپیاده‌كانی خوادا، وه‌رگێڕانی كۆمه‌له‌شیعرو چاوپێكه‌وتنی سه‌لیم به‌ره‌كاته‌، ساڵی 2004 له‌سلێمانی، چاپخانه‌ی سه‌رده‌م بڵاویكردۆته‌وه‌. 

7- فه‌لسه‌فه‌ی كۆچه‌ری، وه‌رگێڕانی له‌سوێدی/دانماركییه‌وه‌، سه‌نته‌ری ئه‌ده‌ب و فیكری نما، هه‌ولێر، ساڵی 2005 چاپیكردووه‌.

8- نیگای ده‌ست، كۆشیعرێكی هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ ئیلیۆنۆرا برو، شیێروان خدر و موته‌لیب عه‌بدوڵا، 2005، له‌چاپخانه‌ی دیلان له‌سلێمانی چاپكراوه‌. 

9- گوڵناره‌كانی شوێنپێ له‌باخچه‌كانی تاراوگه‌دا، ده‌قێكی په‌خشانییه‌، سه‌نته‌ری ئه‌ده‌ب و فیكری نما، هه‌ولێر، 2006، چاپیكردووه‌.

10- گشتی ئه‌مه‌یه‌، مارگه‌رێت دۆراس، په‌خشان، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، ساڵی 2006،

 چاپیكردووه‌.

11. “خامه‌یه‌كی رۆشنبیریی له‌پشت گوێی زماندا”، 2007، گۆڤاری “هه‌نار” له‌سلێمانیدا چاپكراوه‌ .

١٢. وەرچەرخان لە بیرکردنەوە؛ دابڕان لە ستەمگەریی، ٢٠٠٨، گۆڤاری هەنار، سلێمانی.

١٣.زمان ئاسۆیەکە لە نێوان ئاسمان و زەویدا، ٢٠٠٩، چاپخانەی گۆڤاری هەنار، سلێمانی.

١٤.کورد پێویستی بە یەک زمانی هاوبەشی نیشتمانی هەیە، بە هاوبەشی لەگەڵ کامیار سابیر، لە بڵاوکراوەکانی  پەخشی سەردەم، ٢٠٠٨ سلێمانی.

١٥.وەرگێڕانی رووخساری ئەوانیتر، خانەی وەرگێڕان، ٢٠١٠ سلێمانی.

١٦.چیایەکانی من، گۆڤاری کۆنسێپت، ٢٠١٣ سلێـمانی.

١٧.مەسعود محەمەد؛ ئێستێتیکای شێوازاندنی هزرێکی خۆکرد، لە بڵاوکراوەکانی نما، هەولێر ٢٠١٢.

 ئەم  چاوپێکەوتنە لە ژمارەی رۆژی ١١٨٦، پێنج شەممەی ٢٠١٣ دا بڵاوکراوەتەوە.

سازدانی: ئەردەلان عەبدوڵا
Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.