زالووی ناسیۆنالیزمی نەوت لە مەڵاشووی گۆڕاندا
بەشی دووەم ،لە وتاری
” بنیاتنانی دەوڵەوت و ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی”
بزوتنەوەی گۆڕان، لە ئاگایی و دنیابینییەکی قووڵەوە بێت یان بە پێچەوانەوە ، لە هەڵپەی هەندێ کادیری سیاسیی کلاسیکیی و رۆشنبیری سیاسییەوە بێت کە بژێویی ژیانی خۆیان بە “گۆڕان”ی شەریک لە دەسەڵاتدا گرێداوە ، یان لەبەر بێدەرەتانی سیاسیی و ئابووریی بێت، ئەوە گۆڕان، بەشداریی حکومەتەکەی پارتیی و پرۆژەی ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی و ناسیۆنالیزمی سامانە سروشتییەکانی پارتیی دەکات. لەهەمان کاتیشدا، بەردێک، لەسەر بناغەی ئەو دەوڵەتە کوردییە! عەنتیکەیەی پارتیی( وەک والیی سوڵتانیزمی تورکیە) دادەنێ، کە لەڕێی ناسیۆنالیزمی نەوتەوە، کەمپەینی بۆ دەکات. گۆڕان ترپەی دڵی شەقامی گۆڕان و نوخبەکانی خۆی، لەڕێی هەندێ کادیری گەنج و رۆژنامەنووسەوە، تاقیکردەوە. بۆ نموونە، عەلی حەمە ساڵح، کە زۆرترین دەنگی هێنا، بەوتارێک، ئەم نەرمنواندنەی گۆڕانی، لەهەمبەر کەیسی نەوتدا، بەڕای گشتیی، گەیاند و لە سایتی ناسیۆنالیزمی نەوت”رووداو”یشدا بڵاوی کردەوە.
. ئەم ئەندام پارلەمانە، ئەگەر کەی ئێن ئێن و گرینگیدانی لەڕادەبەدەری گۆڕان بەو نەبووایە، نەیدەتوانی هەزار دەنگێکیش کۆبکاتەوە. خۆی، دان بەم راستییەدا دەنێ و دەڵێ، ١% دەنگەکانیشم نەدەهێنا. هاتنەپێشەوەی گەنجان بۆ ناو کایەی سیاسیی و فیکریی و کولتووریی زۆر پێویستە، بەڵام گەنجی بەتوانا و خاوەن سەلیقە، گەنجێک، توانای سیاسیی و مۆڕاڵی سیاسیی هەبێ و خاوەنی رای خۆی بێت و ئازاد بێت، نەک گەنجانێک کە ئیتاعەی سیاسییە پیرەکان بکەن. تۆڕێکی گەورە ، لە ئەکادیمیست و کادیری پێشکەوتوو، تەکنیککار و کۆکەرەوەی داتا، لەپشت بەرنامەکانی عەلی حەمەساڵحەوە ( زمانی ژمارەکان و راڤەی ژمارەکان) بوون، ئەوەی ئەو دەیخوێندەوە، بەرهەمی کاری دەیان کەس بوو، بەڵام سەرمایەگوزاریی هەموو ئەو هەوڵانە، بۆ یەک کەس رۆیشت و پێی بوو بەئەندام پارلەمان.
خەڵک بەو رادە زۆرە دەنگیان بە ئەو دا، پێیانوابوو، وەک فریادرەسێک، سندوقە رەشەکانی پارتیی و یەکێتیی دەکاتەوە و بۆرییەکانی نەوت و رێگەی تانکەرە نەوتەکان دەگرێت، پەناوپەسیوەکانی بودجە و گرێبەستە نەوتییەکان ئاشکرا دەکات و شەفافیەتی داهاتەکان و خەرجییەکان دەردەخات. بەڕادەیەک، وەهمێکی سیاسیی گەورە لەسەر ئەم ئەندام پارلەمانە، لەئاستی شەعبییدا هەڵچنرابوو، کە راستەوخۆ، قسەی لەسەر پرسی بودجە و پارە و داهات و گۆڕینی ژیان و گوزەرانی رۆژانەی خەڵک، دەکرد. هاوکات، گۆڕانیش ئەگەر لەسەر حیسابی توڕەیی و پەستیی و پڕبوونی خەڵکی هەرێمی کوردستان نەبووایە، ئەگەر بابەتی گەندەڵیی و ئەو تاڵان و بڕۆیەی لەسەر داهاتی گشتیی و نەوت و بودجە و سامانی نیشتمانیی و زەویی و زاری کوردستان، دەکرێ، نەبوونایە، ئەگەر یەکێتیی بەو رادەیە، نەبووایە بە پاشکۆی تەماعە سیاسیی و ئابوورییەکانی پارتیی، هەرگیز گۆڕان، نەیدەتوانی لەناو لافاوی ئەو هەموو تەزویر و ساختەکارییەی پارتییدا، بە دووەم هێزی کوردستان، ببێت.
پاش ئەوەی عەلی، بە ئەندام پارلەمان بوو، رێکوڕەوان، بەهەمان میتۆدی کادیرێکی پارتیی دیموکراتی کوردستان، بەهەمان عەقڵیەتی ژۆرناڵیستێکی رووداو، هاتووە، رێگەی قانونیی و سیاسیی و عاتیفیی دەدۆزێتەوە، بۆ ئەوەی رای گشتیی لەدەوری رای گۆڕان کۆبکاتەوە، تا بەشداریی لە پرۆژە تاڵانییەکانی ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی و هەڕاجکردنی سامانی سروشیی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ پارتییدا بکات. هاتووە، کۆمەڵێ قسەی حەماسیی و نەتەوەیی کرچوکاڵ دەکات و خۆی کردووە بە پسپۆری بواری نەوت و موحازەرەی ئەکادیمیی و سیاسیی و زانستیی و تەکنیکیی لەسەر نەوت ناردنە دەرەوە، دەداتەوە و راکێشانی بۆڕی نەوت و غازی هەرێم بۆ تورکیا، بە گەورەترین دەستکەوت ! لەمێژووی حوکمڕانیی هەرێمی کوردستاندا ئەژمارد دەکات ؟ بەکورتییەکەی ئەوەی ئەو گوتی، پەیامێکی سیاسیی بوو، لەڕێی ئەوەوە گەیەنرا.
ئەم مۆتیڤ و پاڵنەرانەی گۆڕان هاندەدات، کە بەشداریی حکومەتەکەی پارتیی بکات، دوو هۆکارن. هۆکاری یەکەم، بێتاقەتییان لە ئۆپۆزیسیۆنبوون پێوەدیارە، وێڕای بێئاسۆیی سیاسییە تەمەن هەڵکشاوەکان و هەڵپەی ئەوان بۆ دابینکردنی بژێویی ژیان بۆ کادیرە سیاسییەکانیان و بەشدارییکردن لە کێکەکانی پرۆژە نەوتییەکاندا، لەگەڵ خانەنشینکردنی چەند هەزار گۆڕانخوازێک” تێرمێکی زۆر ناسیاسیی و موراهیقانە” و بەدەمەوەگرتنی هەندێ رۆشنبیری سیاسیی، بۆ ئەوەی لەکاتی شەترەنجی سیاسییدا، بیانجوڵێنێت. هۆکاری دووەم، ئەو رۆشنبیر و ئەکادیمیست و نووسەرانەن، خۆیان بە سەربەخۆ دەزانن، بەڵام ، لە پێناوی بەرژوەندیی خۆیان و کەسوکاریان ( نیپۆتیزمی سیاسیی) دا، گۆڕان ،هاندەدەن، حکومەت لەگەڵ پارتییدا، دروست بکات. ئەم خاڵەی دوایی، دەکەم بە بەشی سێیەم و کۆتایی ئەم باسە و بە وردتر قسە لەسەر هەلپەرستیی فیکر و رۆشنبیر و کایە کولتووریی و سیاسییەکانی ئەم توێژە دەکەم، کە بە ( intellectual opportunism ) ناسراوە.
بەکورتییەکەی، بەشدارییکردنی گۆڕان، هیچ پێوەندییەکی بە نیشتمانییکردنی حکومەتەوە نییە. خۆیان لەهەموو حیزب و کەسێک باشتر دەزانن، لای کەم لەم قۆناغەدا، ئەمکارە بەوان ناکرێ. هەموو ئەجێنداکانیان، لەم کاتەدا، دابینکردنی هەندێ سەرەداوی ماددییە، بۆ ئەوەی کێماسییە دارییەکانی خۆیانی پێ پڕ بکەنەوە. ئەم چوونە ناو حکومەتەوە، تەواو پێچەوانەی ئەو بانگەشانە و ئەو کەمپەینە حەماسییە بوو، بۆ هەڵبژاردن دەیانکرد. یەکێک لە خاڵییترین ئەو دروشمانەی گۆڕان هەڵیگرتبوو، گۆڕینی سیستەمی سیاسیی و دابینکردنی لای کەمی عەدالەتی کۆمەڵاتیی بوو. ئەم بۆچوونە ئیرتیجالییە هەرزەکارانەیەی گۆڕان، زیاتر لە وڕێنەکانی فەیلەسوفێکی ستالینیستیی وەک ژیژەک دەچێ، کە سەری قسە و بنی قسەی، باسی گۆڕینی نیزام( Order ) و هاڕینی نیۆلێبراڵیزم، دەکات.
گۆڕان و پارتیی: سەقامگیریی (سیاسیی، ئابووریی، کۆمەڵایەتیی و سایکۆلۆژیی)
نەوشیروان مستەفا، لەبەردەم کادیر و رۆشنبیرەکانی گۆڕاندا، جەختی لەوە کردەوە، کە چوار ساڵی ئاییندە، حکومەتێکی هاوبەش لەگەڵ پارتیی و لایەنەکانی تر پێکدەهێنن. حکومەتێکی ئارام و عاقڵ، کە بتوانێ هەندێ چاکسازیی بکات! هیچ شتێکی تازە لە قسەکانی نەوشیرواندا نەبوو! تەنیا شتێک کە نوێ بوو، ئەوە بوو، زۆر خۆشباوەڕیی تەخشان دەکرد، بەوەی فراکسیۆنی پارتیی، ببێ بە چاودێر بەسەر حکومەتەکەی خۆیانەوە!( تراژیدییترین، کۆمیدیای سیاسیی). بەدڵنیاییەوە، نەوشیروان، خۆی قەناعەتی بەو قسەیە نییە، بەڵام تراژیدیاکە لەوەدایە، ئەو هەموو کادیرە سیاسیی و رۆشنبیرە سیاسییە، ئەمەی وەک رۆتیناتی سیاسیی لێوەردەگرن و پاکانەیشی بۆ دەکەن. هەموو ئەو کادیرو رۆشنبیرە، زار پڕ مەعریفەو فیکرانەی لە ناو گۆڕاندان، ئەم بێدەنگییەیان بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، کە لە کۆنگرەی گۆڕاندا، چانسی خۆبردنە پێشەوەی خۆیان، یان خزم و کەسوکارێکیان هەبێت، یاخود چانسی وەرگرتنی پۆستێکی ئیداریی و مەعاشێکی باشیان، لە ناسیۆنالیزمە نەوتییەکە و حکومەتەکەی پارتییدا، هەبێ.
دەیگۆڕین، بوو بەبەشدارییکردن و موجامەلاتی سەرمێز لەگەڵ نێچیرڤان بارزانییدا، دەستاودەستکردنی دەسەڵات، کە گۆڕان بانگەوازی بۆ دەکرد، بوو بە دەستاودەستکردنی متمانەی ئەم دەست بۆ ئەو دەست، لەنێوان ئەندام پارلەمانەکانی گۆڕاندا، لەنێوان ئەندامە نوێیەکانی ئەم خولە و ئەندامەکانی خولی پێشووی پارلەماندا کە ئیعتیباری سیاسیی خۆیان، لە گەڵ ٤٩ میلیۆن دیناردا، لە تاڵانییەکەی بودجەی گشتیی، رەدەڵ و بەدەڵ پێکرد . یەکێک لەو کارێکتەرە شەعبیی و خۆشەویستانەی، نەوشیروانی پێ ناسراوەتەوە، لەڕووی ماددیی و دنیای پارەوە، خاکییبوون و سادەییە، خۆی گوتەنی برادەرەکانی لە کڵاوڕۆژنەی پارەو سامان و بەرژەوەندییەوەکانەوە تاقیکردووەتەوە. چۆن جورئەتی کرد، ئەندام پارلەمانەکانی پێشوو، بەو دەستە ئەمینە ئەژمارد بکات، کە تەنیا بۆ ٤٩ میلیۆن دینار، دزییان لە رابردوو، داهاتوو و کەسایەتیی سیاسیی خۆیان بۆ ئەبەد کرد؟ تەنیا عەبدوڵای مەلا نوریی لێدەرچێت، دیارە ئەو لەهەموویان عاقڵتر بوو، هێشتا گەنجە و داهاتووی سیاسیی خۆی ، لەپارەکە بەلاوە گرینگتر بوو.
بەڕاستیی ئەم دەربڕینە شاعیرانەیە، دەستاودەستکردنی دەسەڵات( لەنێوان ئەندام پارلەمانەکانی گۆڕاندا) و جێگەی متمانەی خەڵکی هەرێمی کوردستان بن، وێڕای ئەوەی لێوانلێوە لە ریتۆریکی سیاسیی وشاعیرانە و دیماگۆجییەت، ساویلکەیی و خۆشخەیاڵیی و پشووکورتیی و نا سەقامگیریی بزوتنەوەی گۆڕانیش دەردەخات. نەوشیروان، ئەوەندەی رووی لە کادیرو رۆشنبیرەکانی بزوتنەوەکەی بوو، باکی بەڕای گشتیی و رای ئەو جەماوەرە بەرینەی دەنگی بە “گۆڕان” دا، نەبوو. خودی خۆی، زۆر قسەی لەسەر گەوجاندن کردووە، ئایا بەڕاستیی ئەم بەشدارییکردنەی گۆڕان لەناو حکومەتەکەی پارتییدا، گەوجاندنی خەڵکی هەرێمی کوردستان نییە، ئایا پاکێجەکانی پاکسازیی و چاکسازیی و گرتنە دەستی دەسەڵات، بوون بە پاکێجی عوزرخوایی و عوزسازیی و بیانوو هێنانەوە بۆ گەوجاندنی خەڵک و بەشدارییکردن لە ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی و بنیاتنانی دەوڵەتە پرۆکسییە خێڵەکییەکەیدا؟ ئایا ئەم چوونە ناو حکومەتەوە، بەهۆی واژۆکردنی پرۆتۆکۆڵی سیاسیی و داراییەوە، لە ژوورە داخراوەکانەوە نییە؟
قسەکانی نەوشیروان مستەفا، لەسەر ئیستیقرار (سەقامگیر- stable )ی سیاسیی و ئابووریی و کۆمەڵایەتیی و سایکۆلۆژیی هەرێمی کوردستان، یان وەک تێرمە باوەکە کە بە سەقامگیریی( stability ) ناسراوە، شایانی ئەوەیە، بەر رەخنەی توند بدرێ. ئەوەی ئەو دەیڵێ، مەبەست لێی ئیستیدامە( درێژەپێدان-Sustainability ) ی پرۆژە نەوتییە نانیشتمانییەکان و خەونی بە مەلیکبوونی ماڵباتی بارزانیی و برەوپەیداکردنی هەژموونی ناسیۆنالیزمی سەرچاوە سروشتییەکان و ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتییە. گۆڕان، بە ٢٤ کورسییەوە، بچێتە ناو حکومەتەکەی پارتییەوە، سەرەتای یەقبوونەوەی بەڵێنەکانی دەستپێدەکات. بگرە جۆرێکە لە خۆکوژیی سیاسیی و پارتیی زۆر دیپلۆماسییانە و پرۆفێشناڵانە، ژیلەی ئۆپۆزیسیۆنبوونەکەی بە تەواویی هەڵدەمژێت و ئەوەندە دەیچەکێنێتەوە، سەرومڕ وشکی دەکاتەوە و تەڕایی لێدەبڕێ، بۆ ئەوەی جارێکیتر رووی ئۆپۆزیسیۆنبوونی پێوە نەمێنێت.
دووفاقیی( بایپۆلار-bipolar ) سیاسیی
ریکڵامە سیاسیی و کەمپەینەکانی گۆڕان، پێش هەڵبژاردن ، لەگەڵ دیدوتێڕوانینی سیاسییان، بۆ چوونە ناو حکومەتەکەی نێچیرڤان بارزانییەوە، جۆرێک لە ناڕێکیی و هەڵبەز و دابەز( disorder ) ی لە خۆگرتووە. پێشتر بە شێوازێکی تر بیریان دەکردەوە، چوونە ناو حکومەتەوە، جۆرێک لە دەسەڵاتگرتنە دەست بوو، جۆرێک لە سەپاندن و جێکەوتکردنی ئایدیا و بەرنامە و پاکێجەکانی چاکسازییان بوو، کەچیی ئێستا، تەنیا بەوەی سواری شەمەندەفەری ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی ببن و بەشێکی زۆر کەم لە ئەندێشە سیاسییەکانیان جێگەی ببێتەوە، ئەوە لەگەڵ پارتییدا، پێکەوە چاودێریی حکومەت دەکەن! و بەشدارییشی تێدا دەکەن. کەسی سیاسیی، یان حیزبی سیاسیی، ئەگەر بەمشێوەیە زوو زوو رای سیاسیی خۆی بگۆڕێت، بایپۆلاری سیاسیی پێدەگوترێ.
راستە دووجەمسەریی، یان بایپۆلار، بە ئاقاری سیاسیی تریشدا ، بەتایبەتیی لەشەڕی ساردی نێوان ئەمێریکا و سۆڤێتدا، بەکاردەهات. بەکورتییەکەی لە ئاستی کۆمەڵایەتییدا و لە زانستی سایکۆلۆژییدا، دووجەمسەریی( بایپۆلار)، یان دروستتر بگوترێ، دووفاقیی، جۆرە ناساغییەکە، بەشێکی زۆر لە مرۆڤەکان دەیگرن، سەروەختێک، شادمان و دڵخۆشن، لە پڕێکدا، هەڵدەچن و توڕە دەبن و دواتریش هەر زوو پەشیمان دەبنەوە. ئێمەی مرۆڤ بە گشتیی نەخۆشییمان هەیە و کەسمان تەواو ساغ نیین، بەتایبەتیی لەباری دەروونییەوە، هیچ مرۆڤێ نییە، جۆرێک لە بایپۆلاریی تێدا نەبێ. ئەم بایپۆلارە لە کێڵگەی سیاسییدا، زۆر، وێرانە و کاولکاریی، بە دوای خۆیدا دەهێنێ. سیاسییەکان کارەسات بەسەر کۆمەڵگەدا دەهێنن، چونکە تەوزیفی کار و ئەجێندا و بەرنامەکانیان، لەسەر رای گشتیی و پشتی گشتیی( کۆمەڵگە)، ساغ دەکەنەوە.
بایپۆلارە سیاسییەکەی پارتیی، بەتایبەت گفتار و کرداری، دەکرێ بە ژمارە ٢ واتە بایپۆلاری ٢ –bipolar II ئەژمارد بکرێ، کە لە بایپۆلاری ئاسایی، مەترسییدارتر و باڵاترە. بایپۆلارە دووەکەی پارتیی، بە کوردییەکی خۆماڵیی و بە کورتیی، ئەمانەن: بە گوتار، قارەمانی بەستنی کۆنگرەی نەتەوەییە!، بەکردەوە خۆسەپێنە و دەیەوێ خۆی رابەری هەموو بەشەکانی کوردستان بێت. بە ریتۆریکی ناسیۆنالیستانە، دڵ و جەرگی بۆ کوردەکانی سوریە، بوو بەئاو، بەکردەوەش بۆ دژایەتییکردنیان، هاوکاریی “داعش” و میتی تورکیە دەکات و دڵ و جەرگیان، بەزیندوویی دەردەهێنێت. هەروەها، بەئەندازەی غەم و ژانی ( دڵ و دەروونی چل میلیۆن کورد)، حەماس و فشەی ناسیۆنالیستیی، بۆ کەرکوک هەڵدەڕێژێ، کەم تاکی کوردیش هەیە، بە کاروکردەوەی پارتیی، لە کەرکوکدا ئاشنا نەبێت. ناسیۆنالیزمەکەی پارتیی، بەتایبەتیی ناسیۆنالیزمی نەوت و ناسیۆنالیزمی سامانە سروشتییەکانی، بەتەواویی خستووەتە خزمەت ئەجێندا موخابەراتییەکانی دەوڵەتی تورکیەوە، لە ئاستی کوردستانیشدا موستەفیدی یەکەم، چەند کەسایەتییەکی بارزانییەکان نەبێ، ئیترزۆرینەی گەلی کوردستان لەهەرێمدا، جگە لە خاپەرۆی شیرینیی گرێبەستە نەوتییەکان، هیچیتری بۆ نامێنتەوە.
ئەم چوونە ناو حکومەتەوە، بۆ گۆڕان، لە زالوو قووتدان دەچێ و لە مەڵاشووی خۆی دەچەقێ. حکومەت و پارلەمان و ئیدارەی سەقامگیر، مانای ئەوە نییە، کە حکومەتێک بێت هەموو حیزبەکان بەشداریی تێدا بکەن، بەڵکو حکومەتێکە کە ئەجێندای نیشتمانیی، لە بەرنامە و فیکر و مێنتاڵیتیی ئەو حیزبەدا هەبێ کە سەرۆکی حکومەت، سەر بە ئەو بێت. حکومەتی سەقامگیر و جەوی سیاسیی سەقامگیر، بەمانای ئەوە نایات، ئۆپۆزیسیۆن بچێتە حکومەتەوە و بوغرایانە بڵێ، توانای کپکردنی شەقامی کوردیی و ناڕەزایەتییەکانی خەڵکم هەیە. ئەمە ناڕاستەوخۆ داننانە بەوەی گۆڕان توانای ئیحتیواکردنی ناڕەزایەتییەکانی خەڵکی هەیە و بە قیمەتی سیاسیی و ماددیی، ئەمە دەکات. بەدڵنیاییەوە، زیانێکی زۆر دەکات و جۆرێکە لە خۆکۆژیی سیاسیی، بەم خۆداهەڵواسین و تەشەبوسەوە (تشبث) خۆیان بە کابینە نوێیەکەی نێچیرڤاندا بکەن. ئەم چوونە ناو حکومەتەوە، جۆرێکە لەشەرعیەتدان بەو دەستدرێژییانەی ماڵی بارزانیی بۆسەر سامانی نیشتمانیی هەرێمی کوردستان کردوویانە و رۆڵی حیزبێکی تەواو پرۆکسی بۆ تورکیە دەگێڕن.
سەرەنجامیش، یەکێک لە پووچترین ئەو دروشمانەی ، گۆڕان، خەڵکی پێکۆدەکردەوە، دابینکردنی لای کەمی عەدالەتی کۆمەڵایەتیی بوو. ئەم عەدالەتە، جگە لە چەند وەزیر و مودیر عام و هەندێ مودیر ناحیە و قائیمقام و …تاد، کەبڕیارە تەعین ببن، لەگەڵ هەندێ خانەنشینیی بۆ ئەوانەی خۆیان بە داینەمۆی بزوتنەوەکە دەزانن، کەسیتر ناگرێتەوە. ئەوانەی پێشێانوایە، ئەم لێکدانەوانە، پێش رووداو کەوتنە، لە خەوێکی قووڵ و وەهمێکی سیاسیی گەورەدا دەژین و جورئەت ناکەن، لەبەرامبەر نەوشیروان مستەفادا، بچووکترین رەخنە بگرن. بەداخەوە، هەمان کولتووری تەقدیسکردنی بارزانیی و تاڵەبانیی، لەناو پارتیی و یەکێتییەوە، خەریکە بپەڕێتەوە بۆ ناو گۆڕان و بەتەواویی ، لەهەمبەر نەوشیرواندا جێکەوت ببێ و تەنیا و تەنیا قسەی ئەو بیخوات. گۆڕان، زۆر پشوو کورت، بوو. نەدەبووایە بەم قەبارەیەی ئێستایەوە، بەشداریی حکومەت بکات. درێژەی بە ئۆپۆزسیۆنبوون بدایە و لە پارلەمان و رای گشتییەوە، گوشارەکانی بۆسەر حکومەت درێژە پێبدایە، زۆر قازانجتری بوو. لە کورتمەودادا، هەندێ قازانجی ماددیی دەکات، بەڵام لە درێژمەودادا، ئەم زالووی ناسیۆنالیزمە نەوتییە، نەک هێڵێنجی پێدەداتەوە، بەڵكو دەبێ بیشیتفێنێتەوە. بە دڵنیاییشەوە، باجەکەی زۆر قورس دەدات.
