ئەوانەی لە رێگای تەکفیرکردنەوە ئاسایشی نیشتیمانیی تێکدەدەن دەبێت سزای یاسایی بدرێن
بۆ بەرێزان:
سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان
سەرۆک وەزیرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان
پەرلەمانی کوردستان
دادوەری گشتی هەرێمی کوردستان
ئێمە وەک بەشێک لە خوێندکاران و قوتابیانی خوێندنی باڵا لە دەرەوەی وڵات لە ١٩ ی ئاداری ٢٠١٢ لە کەمپینێکدا، بە واژۆی دەیان قوتابی، ڕای گشتیمان لە مەترسی وتارەکانی مەلا عبدالصمد لەسەر ئاسایشی نیشتیمانیی و پێکەوەژیانی ئاشتیانەی پێکهاتە ئایینی و مەزهەبی و نەتەوەیی و لایەنگرانی ئایدیۆلۆژیە جیاوازەکان لە کوردستان ئاگادارکردەوە. لەکەمپینەکەدا داوامان لە مەلای ناوبراو کردبوو کە داوای لێبوردن لە گەلی کوردستان بکات. داوامان لە لایەنە پەیوەندارەکانیش کرد ئیجرائاتی یاسایی پێویست وەربگرن. بەداخەوە هیچ ئیجرائاتێکی یاسایی وەرنەگیرا و مەلای ناوبراویش لە وتارێکی دیکەدا توندتر هێرشیکردەوە سەر موقدەساتەکانی خەڵکی کوردستان. بۆیە ئێمە کە لەخوارەوە ناومان هاتووە بە پێویستی دەزانین کە جارێکی تر سەرنجتان بۆ کەیسی ئەو مەلایە رابکێشین.
مەلای ناوبراو لە وتاره‌كانیدا بە پێچه‌وانه‌ی ئه‌و رێنماییانه‌ی كه وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف بۆ وتاربێژان ده‌ریكردووه مینبه‌ره‌كه‌ی كردۆته شوێنی جوڵاندنی هه‌ستی خه‌ڵك و هاندانیان بۆ توندوتیژی. لە وتارێکدا کە نوسینگەی فریشتە لەسەر ئینتەرنێت بڵاویکردۆتەوە باس لە نەورۆز دەکات و دەڵێت “نەورۆز ئی موسڵمانان نیە”… “جائیز نیە ئیحتیفال و ئاهەنگگێران بە موناسەبەی نەورۆز. جائیز نیە بە نەورۆز بگوترێت جەژن”… جەژنی نەورۆز “جەژن نیە، موناسەبەت نیە، هیچ نیە”. بە کورتییەکەی دەڵێت نەورۆز “ئی نەزان و نەفامی ئەم زەمان”ـەیە و “تەشەبوه بە کافرەکان و بە جولەکەکان و بە دیانەکان”. ئەو مەلایە تەواوی یادکردنەوەی نەورۆز و شانازییەکانی کوردستانیان بە مێژووی کورد و کوردستان لە پەیوەند بە نەورۆزەوە بە “کوفر” لە قەڵەمدەدات.
بەمجۆرە، ئەم مەلایە بە دوو شێوە لە هەوڵی تێکدانی ئاساییشی نەتەوەیی ئێمەدایە، یەکەم: بەئاشکرا سوکایەتیدەکات بە موقەدەساتە نیشتیمانییەکانی کوردستان، وەک نەورۆز، مێژووی کوردو کوردستان، لەم رێگایەوەش کۆی مێژووی گەلی کوردستانە بە داستان و ئەفسانە و ڕووداوە حەقیقەتەکانییەوە لەکەدار و بنکۆڵ دەکات. مەترسی ئەم هەوڵە جگە لەوەی هێرشە بۆ سەر موقەدەساتی نەتەوەیەک و دوبارەکردنەوەی گوتاری داگیرکەرانی کوردستانە لەبەرگی ئایینیدا، لەهەمان کاتیشدا دەبێتە هۆی پشێوی و دڵەراوکێی کۆمەڵایەتی لە کوردستاندا. پشێوی و دڵە راوکێیەک ئەگەر رێی پێنەگیرێ له دواجاردا دەبێتە هۆی بەیەکدادانی ئەوانەی کە دەکەونە ژێر هەژموونی خیتابی تەکفیری ئەو مەلایە و هاوڵاتیان و نیشتیمانپەروەرانی کوردستان کە نەورۆز و سرودی ئەی رەقیب و حکایەتی سەرکەوتنی کاوە بەسەر زوهاک بە شانازی و سیمبۆلی نیشتیمانی دەزانن. جێگای سەرنجە کە ئەم دووبەرەکی نانەوەی مەلا عبدالصمد لەکاتێکدایە کە هەوڵەکان بۆ سەربەخۆیبوونی کوردستان و دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی لە هەموو کاتێک چڕتربوونەتەوەو پاراستنی یەکڕیزیی و تەبایی و یەکدی قەبوڵکردن و هاوکاریکردن لە هەموو کاتێک زیاتر گرنگ و پێویستە.
دووەم: حوکمی تەکفیرکردن لە دژی گەلێک مانای جیهادکردنە لە دژی ئەو گەلە، بەتایبەتی حەڵاڵکردنی خوێنی ئەوانەی کە ئاهەنگی نەورۆز دەگێڕن و پابەندی سروودو مێژوو و ئەفسانە و داستانە مێژووییەکانی خەڵکی کوردستانن. ئەم فەتوایە بەڕاشکاوی دەستئاوەڵاکردنی کەسانی توندرەوە بۆ کوشتن و لەناوبردنی ئەوانەی پابەندی فەتواکە نابن. لەهەمانکاتیش شەڕکردنە لەگەڵ دامودەزگاکانی هەرێم و حکومەتی کوردستان. ئەمجۆرە حوکم و فەتوایانە بەپێی یاسا كارپێكراوه نێودەوڵەتی و عێراقی و کوردستانییەکان دەچێتە خانەی تیرۆر و تەحزیز لەسەر کوشتن و ڕق و رەگەزپەرەستی لەسەر بنەمای بە کوفر لەقەڵەمدانی کلتور و نەریت و موقەدەسات و شانازی و بەها نەتەوەییەکانی، دواتریش ئەو کەسانەی شانازیی بەم کلتور و نەرێتە دەکەن.
گوتاری تەکفیرکردن و سوکایەتیکردن بە کلتور و بەهاکانی گەلێک و هاندانی توندوتیژی لەسەر ئەو بنەمایە جگه له‌وه‌ی سوكایه‌تیکردنە بە کوردستانییان هاوكات به‌پێی یاسای ژمارە ٣ ی ساڵی ٢٠٠٦، یاسای بەرەنگاربوونەوەی تۆقاندن (تیرۆر) لە هەرێمی کوردستان – عێراق، سزای بۆ دیاریکراوە:
“مادەی یەکەم: کردەوەی تیرۆر بەکارهێنانی توندوتیژی سازدراوە، هەڕشەپێکردنیەتی، هاندانە بۆی، یان پێهەڵدانیەتی کە تاوانکار پەنای بۆ دەبات بۆ ئەنجامدانی پرۆژەیەکی تاوانکاری، کەسێک یان کاسانێک پێی هەڵدەستن و تاکێک یان کۆمەڵە کەسانێک دەکەن ئامانج، یان هەر بە ڕەمەکی ئەنجامی دەدەن بە نیازی نانەوەی تۆقاندن و ترس و شلەژان و ئاژاوەنانەوە لە نێو جەماوەردا بۆ ئەوەی زیان بە سیستەمی گشتی بگات، ئارامی و ئاسایش و سەلامەتی کۆمەڵگە و هەرێم، ژیانی تاکە کەسەکان، سەربەخۆیاییان، پیرۆزییان، ئاسایشیان، بخرێتە مەترسیەوە”… هتد
“مادەی دووەم: ئەم کردەوانەی خوارەوە بە تاوانی تیرۆرکاری (تۆقاندن) دادەندرێن و سزایان لەناوبردنە (اعدام):
بڕگەی ٢: تیرۆکردن بۆ مەبەستێکی سیاسی، ئایدیۆلۆجی، یان بەکافردانان.”
“مادەی چوارەم: ئەم کارانەی خوارەوە بە تاوانی تۆقاندن (تیرۆر) دادەندرێن و سزادەدرێت بە زیندانی، لە (١٥) ساڵ تێپەڕنەکات، هەر کەسێك
بڕگەی ٢: نووسراو، چاپەمەنی، کاسێتی تومارکراو، یان هاوشێوەی، وێنەی وا لەلابێت یان بەدەستبێنێت، کا هاندان، بەچاکزانین، یان پرۆپاگاندە لەخۆبگرێت بۆ ئەنجامدانی تاوانی تیرۆرکاری، بە مەبەستی بەخشینەوەی، یان بڵاوکردنەوەی.
بڕگەی ٤: بە ئەنقەست، هەوڵ، ڕوونکردنەوە، یان پڕوپاگەندەیەکی تۆقێنەر بڵاوبکاتەوە، هۆیەکانی ڕاگەیاندنی بینراو، بیستراو، خوێندراو، یان ئەلکترۆنی بە هەلوەربگرێت، یان بەکاریان بێنێت، لە ئەنتەرنێت بەیاناتی ئەوتۆ بڵاوبکاتەوە کە راستەوخۆ بگاتە ڕادەی هاندان بۆ ئەنجامدانی تاوانی تیرۆرکاری وەها کە ئاسایشی گشتی بخاتە مەترسیەوە و ترس بخاتە نێو هاوڵاتیان و هەڕەشە لە قەوارەی سیاسی هەرێم بکات.”
هەروەها بەپێی یاسای سزدانی عێراقی ژماره 111ی ساڵی 1966 سزای بۆ دیاریکراوە. لە مادده‌ى 372 ی یاسای ئاماژەپێکراودا هاتووه:
بڕگه‌ی یه‌كه‌م: يعاقب بالحبس مدة لا تزيد على ثلاث سنوات أو بغرامة لاتزيد على ثلاثمائة دينار.
بڕگه‌ی دووه‌م: من تعمد التشويش على أقمة شعائر طائفة دينية او على حفل او اجتماع ديني او تعطيل اقامة شيء من ذالك.
بڕگه‌ی پێنجه‌م: من ارهان علنا رمزا او شخصا هو موضوع تقديس او تمجيد او احترام لدى طائفة دينية.
هاوكات قسەکانی مەلا عبدالصمد پێچه‌وانه‌یه له‌گه‌ڵ رێككه‌وتنامه‌ی 10 دێسەمبه‌ری 1984 (الجمعية العامة) ى نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان كه له بڕگه‌ی (ج) دا هه‌موو (التميز العنصري) یه‌ك له وڵاتانی ئه‌ندام یاساغ ده‌كات. ئەمە لە کاتێکدایە کە ده‌ستوری عێراق بە پشتبەستن به‌م بنه‌ماییه له مادده‌ی (14) و رەشنوسی دەستوری هەرێمی کوردستانیش لەمادەی (١٩) زەمانەتی پاراستنی هه‌موو په‌یڕه‌وانی ئاینزاكانی ئەم وڵاتە ده‌كات، ئەویش بە ئازادکرنیان لە شێوازی په‌یڕه‌وكردنی تقوسه دینیی و کلتورییه‌كانیا‌ن.
بۆ ڕێگرتن و سنووردانان لە هەر هەوڵێک بۆ تێکدانی ئاسایشی نیشتیمانیی لە رێگای نانەوەی دووبەرەکی و هاندانی کاری تیرۆریستی و توندوتیژی داوا لە بەرێزان سەرۆکایەتی هەرێم و سەرۆکایەتی حکومەتی هەرێم و پەرلەمانی کوردستان دەکەین کە ئیجرائاتی یاسایی پێویست لە بەرامبەر مەلا عبدالصمد و نوسینگەی فریشتە وەربگرن. لەو ئیجرائاتانەی کە ئێمە داواکارین:
یەکەم: لە ڕێگەی دادوەری گشتییەوە مەلای ناوبراو وە خاوەنی نوسینگەی فریشتە بدرێنە دادگا و ئیجرائاتی یاساییان لەگەڵدا بکرێت. مەلای ناوبراو لەسەر ئیستیغلالکردنی پێگەی وەزیفی و مینبەری مزگەوت کە موڵکی گشتییە بۆ لێدانی ئاسایشی نشتیمانیی لە رێگای تەکفیرکردن و هاندانی توندوتیژی لە دژی گەلی کوردستان و سوکایەتیکردن بە موقەدەساتەکانی. خاوەنی نوسینگەی ناوبراویش لەسەر پروپاگەندەکردن و بڵاوکردنەوەی بابەتگەلی پەیوەست توندو تیژی و تۆقاندن.
دووەم: داوا لە داواکاری گشتی دەکەین، وه‌ك ئه‌ركێكیی خۆی، به بنه‌ما له‌سه‌ر یاسای سزادانی عێراقی کە لەسەرەوە ئاماژەمان پێداوە و یاسایی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر له هه‌رێمی كوردستان و ئه‌و رێنماییانه‌ی كه وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف بۆ وتاربێژانی ده‌ركردووه، بە هەموو ڤیدیۆ کلیپ و وتارەکانی مەلا عبدالصمد و بڵاوکراوەکانی نوسینگەی فریشتەدابچێت کە پڕاوپڕن لە تەحریزکردنی بەشێک لە ئەندامانی کۆمەڵگەی کوردستانی (موسڵمانەکان بەگشتی) لە دژی بەشەکانی دیکەی کۆمەڵگەی کوردستانی (مەسیحییەکان، یەیزیدییەکان، جولەکەکان، غەیرە دینەکان، یان ئەوەی بە خۆی وەک کافرەکان ناویان دێنێت).
بەدواداچوون و وەرگرتنی ئیجرائاتی یاسایی لە دژی مەلا عبدالصمد و نوسینگەی فریشتە، جگە لەوەی رێزگرتن و بەهێند وەرگرتنی خەمخۆری ئێمەیە بۆ دوارۆژێکی پرشنگدار بۆ کوردستان، لەهەمان کاتیشدا هەنگاوێکە بەرەو سەروەرکردنی یاسا. لەوەش گرنگتر پاراستنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە و ئاسایشی نشتیمانیمانە.
بۆ نمونەی قسەکانی مەلا عبدالصمد و بڵاکراوەکانی نوسینگەی فریشتە تەماشای ئەم لینکانە بکە:
http://www.youtube.com/watch?v=CZC-RZyZ3EA&feature=channel
http://www.youtube.com/watch?v=-o6NGSfaQy0&feature=share
ناوی قوتابیەکان / خوێندکارەکان
University of South Australia شێرکۆ کرمانج 1
University of Adelaide ئارام رەفعەت 2
University Technology Malaysia ئاری سابیر عارف 3
University of Southern Queensland ئاکۆ کاکەڕەش 4
Nottingham University ئاڵا رەفیق محەمەد 5
University of Technology Sydney ئەیوب بۆکانی 6
University Technology Malaysia ئیسماعیل یەعقوب مەولود 7
Wolverhampton University بێنگین عادل هەرکی 8
University Technology Malaysia بێوار مەروان عەبولئەحەد 9
Nottingham University بروسک عەلی جەلیل 10
Nottingham University بیزا عبدولستار عاسم 11
Reading University پەروین حەمەد 12
University of Aarhus تەها حەمەد 13
University of Sheffield Hullam جبار علي كاك برا 14
Nottingham University جوان جەمیل محەمەد 15
University Technology Malaysia جەمشید رەشید محەمەد 16
University of Adelaide خالید عەزیزی 17
University of Sheffield Hullam دڵنيا اسماعيل رشيد 18
University of Sheffield ديار عمر كاكە 19
French Cultural and Language Center دەهام سمکۆ حسێن 20
Nottingham University رێبوار ئەرسەلان محەمەد 21
University of Stendhal-Grenoble رێزان نه‌جیب عه‌بدوڵلا 22
Nottingham University رەنج محەمەد ساڵح 23
University of Plymouth ڕزگار حاجی ساڵح 24
University of Leicester ڕێباز ملا نبی 25
University of Leicester ڕێژین ظاهر فتاح 26
Nottingham University ڕەوا غەریب 27
University of Leicester ڕەوەند بەکر نوری 28
University of Cardiff زانا عزیز عبدالکریم 29
University of Southern Illinois زانا مجيد صادق 30
University of Lille – France زه‌به‌نگ محه‌مه‌د 31
Exeter University زوبێر رسول أحمد 32
Newcastle University سادات عبداللە عزیز 33
سالار عەبدو مەحمود 34
University of Southern Queensland ساماڵ فەرەج حەمەسالح 35
University of Sheffield Hullam سروە صالح محمد 36
University of New England سلێمان سعيد محمد 37
University of Technology Sydney سلێمان سەحابی 38
French Cultural and Language Center سه‌نگه‌ر فرحان سالح 39
University of Southern Queensland سۆما فتاح رەسول 40
University of Southern Queensland سەعد رضا بلباس 41
Birkbeck College – London Uni سەعید جەعفەری 42
New Castle University سەلام حاجی ئیبراهیم 43
University Technology Malaysia سەمیرە ڕەشید تەیب 44
University of Sheffield شوان كاكەيى 45
University of New England شوكت عبدالرزاق محمد صديق 46
Newcastle University of شێرکۆ نەرمین سبحان 47
Kangan Institute-Melbourne شێروان خدر تۆفیق 48
School of High Education for Social Science شیڤان بیبۆ دەروێش 49
Derby University شیڤان فازل سابیر 50
University of California Davis شەرمین سادق 51
School of High Education for Social Science صه‌نعان شێخ عومه‌ر محه‌مه‌د 52
Nottingham University عومەر فەیسەل ئەحمەد 53
University of South Australia فریاد ئەحمەد 54
French Cultural and Language Center فه‌رمان حه‌سه‌ن عه‌بدوڵلا 55
University of Technology Sydney فەرزاد سەنعەتی 56
University of Technology Sydney فەرهاد ئەسڵانی 57
Nottingham University کاروان عثمان عبداللە 58
University of Sheffeild Hallam کاروان محەمەد عزیز 59
University of Huddersfield کاروان مستەفا کەریم 60
University Technology Malaysia گەرمیان فازل ئیبراهیم 61
Nottingham University of محەمەد شوکری شوکر 62
University of Kentucky منهل نبیل 63
Royal Holloway University of London هاوار فازل عیسمە 64
هاوڕێ راس 65
University of Shefield Hallam هاوکار محێدین جەلیل 66
University of Sorbonne هه‌ڵگورد سه‌مه‌د 67
French Cultural and Language Center هێرش محەمەد مجید 68
University of Sheffield هیمداد محمود حمەصاڵح 69
هەلالە حەوێزی 70
Kings College University ھەردی شکر محمود 71
University of Southern Illinois ھەژار سابیر ئەمین 72
Nottingham University یادگار عەلی محەمەد 73
University of Strasbourg یاسین سالح 74
