Skip to Content

Thursday, March 28th, 2024
دوکتۆر قاسملوو گه‌وره رێبه‌ری قۆناغه ئاسته‌‌مه‌کان!

دوکتۆر قاسملوو گه‌وره رێبه‌ری قۆناغه ئاسته‌‌مه‌کان!

Closed
by July 12, 2008 گشتی

 له ڕۆژی 22ی پووشپه‌ڕی ساڵی 1368ی هه‌تاوی‌‌، به‌رانبه‌ر به 13ی ژوئیه‌ی 1989ی زایینی رۆژی شه‌هید بوونی دوکتۆر قاسملوو به‌ملاوه؛ کۆمه‌ڵانی تێکۆشه‌ری خه‌ڵكی ماف خوازی کوردستان، وێرای به‌شێکی زۆر له ئازادی خوازانی ناوچه‌که‌و دۆستان‌و پشتیوانانی وه‌دی هاتنی مافه‌ ڕه‌واکانی نه‌ته‌وه‌ی ئازارچێشتووی کورد له چوار قوژبنی گۆی زه‌وی، هه‌ر یه‌ک له جێگاوو شوێنێک‌، هه‌ر که‌س‌و لایه‌نێک به شێوازی گونجاوی بارودۆخی زاڵ، یادی دوکتۆر عه‌بدولڕحمان قاسملووو رێبه‌ری لێهاتوو زانای بزوتنه‌وه‌ی کورد بۆ مافی نه‌ته‌وایه‌تی‌و دێموکراسی، هاوڕێ له‌گه‌ڵ عه‌بدوڵا قادری ئازه‌ر ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی ئێران‌و نوێنه‌ری ئه‌و کاتی حیزب له ده‌ره‌وه‌ی وڵات، به ڕێزه‌‌وه ده‌که‌نه‌وه‌و به بایه‌خه‌وه ئاوڕ له ڕۆڵی پێشه‌نگانه‌و ڕچه‌شکێنانه‌ی ده‌ده‌نه‌وه.
 له ڕاستی‌دا هه‌موو ئه‌م یادانه ئه‌گه‌ر به مه‌ودا دوور له‌ یه‌ک به‌ڕێوه‌ ده‌چن، ئه‌وا به دڵ هه‌موو له‌گه‌ڵ یه‌ک‌و به‌کۆ بۆ یه‌ک ئامانج‌و به مه‌به‌ستی به‌رزڕاگرتنی یاد‌و بیری دوکتۆر قاسملوو، که بیری نه‌ته‌وه‌ خوازی، دێموکراسی سه‌روه‌ری، یه‌کسانی، دادپه‌روه‌ری، داکۆکی کردن له ئازادی‌یه‌ کۆمه‌ڵایه‌تی‌و تاکه که‌سی‌یه‌کان‌و دابین بوونی مافه‌کانی مرۆڤه، به شانازی‌‌یه‌وه به‌ڕیوه‌ ده‌به‌ن‌و له شه‌پۆله‌ به ته‌کانه‌کانی هزمه‌ندی‌و مرۆڤ‌ ته‌وه‌ری باوه‌ڕو ڕوانگه‌کانی دوکتۆر قاسملوو به مه‌به‌ستی شکۆدار کردنی هه‌رچی پتری خه‌باتی رزگاری خوازانه‌ی کورد بۆ گه‌یشتن به کۆمه‌ڵگایه‌کی به‌دوور له ژێر ده‌ستی‌و چه‌وسانه‌وه هه‌ڵده‌هێنجن‌‌و فێر ده‌بن تاکوو له رێگای پڕ هه‌وراز و نشێوی شۆڕشگێڕی‌و ڕابوون‌دا بیکه‌نه‌ توێشووی خه‌باتی به‌کرده‌وه‌و وره‌ به‌رزانه ئاسته‌نگ‌و که‌ندو کۆسپه‌کان بنێنه‌ لاوه‌، له ئاکام‌دا به پشتیوانی سه‌رجه‌م چین‌و‌توێژه‌کانی کۆمه‌ڵگای کوردستان کۆڵنه‌ده‌رانه به‌ره‌و سه‌رکه‌وتن‌ هه‌نگاو بنێن‌.
 ئه‌گه‌ر دوکتور قاسملوو وه‌کوو شۆڕشگێرێکی وه‌ره به‌رزی خۆنه‌ویستی خه‌ڵک ویست، له زانستگا به‌ناوبانگه‌کانی رۆژئاواوه ژیانی زانستی‌و ئاسووده‌و بێسه‌ر ئێشه‌ی، له‌گه‌ڵ گوزه‌رانێکی دژوار، پڕمه‌ترسی‌و ئاسته‌م گۆڕیه‌وه، له خۆڕاو بێ بیر کردنه‌وه وه‌ها هه‌نگاوێکی نه‌نا. ئه‌م کرده‌وه ئاکامی تێگه‌یشتنی زانستی‌و هه‌مه‌لایه‌نه‌‌ی دوکتۆر قاسملوو له بارودۆخی خراپی خه‌ڵکی کورد‌و فام کردنی ئه‌و فه‌زا سه‌خت‌و تاقه‌‌ت پڕوکێنه‌ بوو که پێش تێکۆشانی دوکتۆر‌و به داخه‌وه پاش تێکۆشانی فره بواری ئه‌م جوامێره هه‌روا به‌سه‌ر به‌شێکی زۆر له خه‌ڵکی کورد‌دا سه‌پاوه‌و درێژه‌ی هه‌یه‌.
 قاسملووی بلیمه‌ت‌‌و گه‌وره رێبه‌ر بۆ کوردو به‌خته‌وه‌ری‌و سه‌روه‌ری خه‌ڵکی کورد به شانازی‌یه‌وه مه‌یدانی خه‌باتی وه‌دی هاتنی مافی نه‌ته‌وایه‌تی‌ هه‌ڵبژارد‌و له پێناوی دابین بوونی به‌خته‌وه‌ری‌و ئاسووده‌یی، ژیانێکی شیاوی مرۆڤی ئه‌مڕۆ بۆ کۆمه‌ڵانی هه‌راوی خه‌ڵکی کورد‌ستان‌، به دڵه‌وه تێکۆشاو زانایانه‌و به‌رپرسانه‌ هه‌موو زانست‌و ئه‌زموونی چڕوپڕی خۆی بۆ وه‌دی هاتنی ئه‌و ئامانجانه ته‌رخان کرد‌و له‌و باره‌وه زۆر چه‌مکی مودێرن‌و پێشکه‌وتوانه‌ی خزانده نێوو پانتایی بزوتنه‌وه‌ی میللی_دێموکراتیکی خه‌ڵکی کوردستان‌و شێلگیرانه حه‌ولی‌دا تاکوو به‌شێکی به‌رچاوی له‌م ڕوانگانه‌ی کرده پرنسیپی نه‌گۆڕ، به‌ چه‌شنێک ئه‌مرۆ به میلیۆنان مرۆڤ تێگه‌یشتوویانه وه‌کوو دیارده‌ی بایه‌خدار‌‌و چاره‌نووس‌ساز له مه‌یدانی حه‌وڵ‌و خه‌باتی خۆیان‌دا ڕچاوی ده‌که‌ن‌و بۆ پاراستنی سیما‌و ناوه‌رۆکی پێشکه‌وتوانه‌و جهیان په‌سه‌ندی خه‌باتی رزگاری خوازانه‌ی کورد له پێناوی وه‌دی هاتنی ویسته‌ ڕه‌واکانی‌دا وردینانه‌و به‌رچاو ڕوونانه به بێ لادان له‌م کولتووره جێگرتووه ئینسانی‌یه‌‌‌ که‌ڵک وه‌رده‌گرن‌و خه‌باتی خۆیان به‌ره‌و پێشه‌وه ده‌به‌ن.
 دوکتۆر قاسملوو له زه‌مه‌نێک‌دا که کۆمه‌ڵگای کوردستان له باری ئابوری‌یه‌وه سێبه‌ری سیسته‌مێکی کشت‌و کاڵی‌، وه‌رزێری‌‌و ئاژه‌ڵداری‌، تان‌وپۆیه‌کانی ده‌ره‌به‌گایه‌تی‌و خێڵه‌کی نه‌ریتخوازانه به‌سه‌ری‌دا زاڵ بوو، به ڕاده‌یه‌ک که به‌‌شێکی به‌رچاو له بنه‌ماکانی کۆمه‌ڵگا له‌سه‌ر خوێن‌ به‌ها، تۆڵه لێئه‌ستاندنه‌وه‌و زۆر دیارده‌ی دیکه‌‌ی له‌م چه‌شنه پێکهاته‌ی کۆمه‌لگای کوردستانیان پێک دێنا‌و دیارده‌یه‌کی ئه‌وتۆ له مۆدێرنازیسیۆن‌ له ئارادا نه‌بوو، ئازایانه‌و ژێر بیرانه به لێکدانه‌وه‌ی قوڵ‌و خوێنده‌وه‌ی هه‌ره وردی پێوه‌ندی‌یه‌کان‌و چۆنیه‌تی داڕشت‌و گرێچنی کۆمه‌ڵگا به بێ ئه‌وه‌ی ببێته‌ هۆکاری دوژمن کار‌ی‌و خوێن ڕشتن‌و پساندنی هاوپێوه‌ندی کۆمه‌ڵایه‌تی‌ کۆمه‌ڵانی به‌رینی خه‌ڵک، به بێ ئه‌وه‌ی هه‌ست‌و باوه‌ڕی خه‌ڵک به ناوی ڕادیکاڵیزم‌و شتی دیکه‌ی له‌م بابه‌ته‌ بریندار بکرێ، وشیارانه زۆر ڕوانگه‌ی پێشکه‌وتوانه‌ی کرده کولتووری زاڵی بزوتنه‌وه‌ی به‌رحه‌قی خه‌ڵکی کوردستان‌‌و ئه‌مڕۆ ئیدی ئه‌وانه‌ی رۆژگارێک دژی ئه‌م جۆره ڕوانیین‌و بیرکردنه‌وانه‌ بوون‌، ئه‌م شێوازانه‌یان به دیارده‌ی کۆنه‌په‌ره‌ستانه‌و بورژوازیانه ده‌زانی، ئێستا ئیدی حه‌قانیه‌تی ڕوانگه‌کانی دوکتۆر قاسملوویان به ته‌واوی بۆ ئاشکرا بووه.
 ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆ به‌شێکی به‌رچاو له بزوتنه‌‌وه‌ی کوردستان له کۆمه‌ڵگای نێونه‌ته‌وه‌یی‌دا رێزی لێده‌گیرێ‌و سه‌ره‌ڕ‌ای له‌بار نه‌بوونی دۆخێک که به‌رژه‌وه‌ندی‌یه‌کانی زۆرینه‌ی کورد‌و ناوه‌ندو وڵاتانی زلهێز لێکگرێ بدرێ، به‌ڵام خاوه‌نی قورسایی‌و پرستیژی تایبه‌ت به خۆیه‌تی، به‌شی هه‌ره به‌رچاوی ئه‌م ڕووانیین‌و حورمه‌ت لێنانه بۆ وشیاری‌و خه‌باتی دیپلۆماسی دوکتۆر قاسملوو‌ی سه‌ردارو ناودار ده‌گه‌ڕێته‌وه.
 بایه‌خی ئه‌م کاره کاتێک به باشی خۆی ده‌رده‌خات که هه‌وڵی هه‌مه‌لایه‌نه‌ی ده‌وڵه‌تانی نه‌یاری بزوتنه‌وه‌ی کوردستان بۆ خه‌وشدار کردنی جوڵانه‌وه‌ی ماف ویستانه‌ی خۆمان ببیین که به‌و هه‌موو توانا ئابوری‌و ده‌ست ڕۆیشتوویه‌وه لانی که‌م نه‌یانتوانی‌وه له‌م باره‌وه سه‌رکه‌وتنێکی ئه‌وتۆ بۆ خۆیان ده‌سته‌به‌ر بکه‌ن‌و ڕوخساری خاوێنی بزوتنه‌وه‌که خه‌وشدار بکه‌ن‌‌. تێکۆشه‌رو خه‌باتگێڕی کورد وه‌ک سیمبولی ئازایه‌تی‌و ئازادی خوازی له دونیادا ناسراووه‌و رێزی بۆ داده‌نرێت.
 ئه‌مه‌ش به‌رهه‌می ئه‌و حه‌ولانه‌یه‌ که به‌ر له هه‌ر که‌س دوکتۆر قاسملوو داهێنه‌رو ڕچه‌شکێنی بووه، دژبه‌ری له‌گه‌ڵ کردوه‌ی ته‌قاندنه‌وه‌و خۆکوژی، دیل کوشتن، بارمته گرتن‌و فڕۆکه رفاندن‌و هه‌ر کرده‌وه‌یه‌کی له‌م جۆره له لایه‌ن دوکتۆر قاسملووه‌وه به خه‌ستی دژایه‌تی ده‌کراوو ئه‌مرۆش رێبوارانی رێگای قاسملوو له هه‌موو بارودۆخێک‌دا له‌سه‌ر ئه‌م هه‌ڵوێست‌و بۆچوونه سوورو پێداگرن.
 لایه‌نێکی دیکه‌ی خه‌باتی دوکتۆر قاسملوو ئه‌و هه‌وڵه دیپلۆماتیکانه بووه که له‌ هه‌لومه‌رج زاڵی دونیای دوو جه‌مسه‌ردا که پێوه‌ندی‌و به‌رژه‌وه‌ندییه‌ ئابوری‌یه‌کانی وڵاتان به ته‌واوه‌تی سێبه‌ری خستبووه سه‌ر سیاسه‌ت‌و هه‌ڵسووکه‌وتی ده‌وڵه‌ته‌کان له‌گه‌ڵ یه‌کتر‌و له پاڵ ئه‌مه‌ش‌دا له ئارادا بوونی شه‌رێکی گه‌وره‌و ماڵ خاپوورکه‌ری دوو حکومه‌تی به‌عسی ئێراق‌و کۆماری ئیسلامی ئێران له‌گه‌ڵ یه‌کتر که مژ‌و تارمایی ته‌واوی خستبووه سه‌ر شه‌ڕی داسه‌پاو به‌سه‌ر کوردو کوردستان‌دا، لێبڕاوانه‌ کێشه‌ی سیاسیی خه‌ڵکی کوردستانی له قه‌تیس مانه‌وه‌ی ناوچه‌ی رزگار کرد‌و لێبڕاوانه له‌و مه‌یدانه‌دا ئه‌سپی له‌قاودانی تاو داو سه‌رنجی زۆر کۆرو کۆمه‌ڵی گرینگی جیهانی‌و ناوچه‌ی بۆ لای خه‌باتی خه‌ڵکی کوردستان ڕاکێشا که ئه‌مڕۆ به ئاشکارا به‌رهه‌م‌و بایه‌خه‌کانی ئه‌م هه‌وڵانه باشترو ئاشکراتر خۆ ده‌نوێنن.
 به‌حه‌‌ق ئه‌مڕۆش ڕۆڵه نیشتمان په‌روه‌ره‌کانی کورد‌و کوردستان له‌سه‌راسه‌ری دونیا به گشتیی‌، له کوردستان مه‌ته‌ر‌ێزی ماف خوازی‌و کۆلنه‌دان به تایبه‌تی به باشی وانه‌و وته‌کانی قاسملوویان کردۆته چرای رێگای تێکۆشان‌و له شه‌وزه‌نگی ئه‌نگوسته چاودا به بێ ئه‌وه‌ی رێگا هه‌تڵه که‌ن هه‌نگاو بۆ پێشه‌وه ده‌هاوێژه‌ن‌و به ئیمان به ده‌سته‌به‌ر کردنی ماف‌و ئازادی‌یه‌ ڕه‌واکانیان له خه‌بات به‌رده‌وامن.
 چ شانازی‌یه‌ک له‌وه گه‌وره‌تر ئه‌مڕۆ ڕووناکبیرتریین‌و زانستی‌و ئاکادمیکترین توێژه‌کانی کۆمه‌ڵگای ئێران به گشتیی‌و کوردستان به تایبه‌تی دوروشم‌و وانه‌کانی قاسملوو دووپات ده‌‌که‌‌نه‌وه‌و له ساڵرۆژی شه‌هید بوونی‌دا وێرای به‌رز ڕاگرتنی یاد‌و بیری دوکتۆر قاسملوو په‌یمانی وه‌فاداری‌ له‌گه‌ڵ ڕیبازه نه‌ته‌وه‌یی‌و دێموکراسی خوازانه‌که‌ی نوێ ده‌که‌نه‌وه‌و وێرای پێداگری له‌ سه‌ر دڕێژه‌دان به خه‌بات، "نا" به‌وانه ده‌ڵێنه‌وه که له‌م رێره‌وه‌دا مل بۆ ئاکامه‌کانی دێموکراسی مافی ئینسانه‌کان ناده‌ن‌و به قه‌ولی خۆیان فه‌رچه‌کیان به دێموکراسی نه‌گرتووه.
 سڵاو له یادوبیری دوکتۆر قاسملوو که چرای رێگای تێکۆشانمانه.
 rahim.rashidi@gmail.com
 www.rehim.blogspot.com
 

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.