دیدار له‌گه‌ڵ نیهاد جامی..
نیهاد جامى: ئەو ژنەى لەدوا هەناسەم لەسەرە مەرگدا بێتە لام زەمانەتى چى دەكەى عاشقى نابم….
ئامادەكردنى/ ئاراز جەلال…..
* عەشق چییە؟ چۆن پێناسەى عەشق بكەین؟ ئایا عەشق وەك چەمك دەتوانین بیناسین؟
– هەمیشە پرسیاركردن لەبارەى عەشقەوە، دوانێكى پووچگەرایە، بەهۆى ئەوەى عەشق پڕۆسەیەكە لەڕێگەى ئەزموونەوە بەرهەم دێت، نەك ئاخاوتنەوە، بەڵام كاتىَ دەمانەوىَ ئەو ئەزموونە بگوازینەوە بۆ ئاستى نووسین ئەو كاتە ئەوەى لەپشت گفتوگۆكانمان وەستاوە، ئەوە كۆمەڵە سەرچاوەیەكى فكرى نیە، هێندەى كۆمەڵێك ئەزموونى عەشق لەپشت ئەو بیركردنەوەیە ئامادەیى هەیە، بۆیە هەر دەرەنجامێك پەیوەستە بەو دەرەنجامە خودیەى یادەوەرى، بەڵام هەمیشە ئەو كاتانەى بەدواى پێناسەیەك دەگەڕێین بۆ عەشق، دەمانەوىَ مەعریفەیەكمان لە عەشق دەستكەوێت، لەكاتێكدا هیچ مەعریفەیەك لە عەشق خۆى زیاتر ناتوانىَ بێتە دى، بۆیە پێویستە هەر پرسیاركردنێك لە چیبوونى عەشق بگۆڕین بەوەى بڵێین عەشق چى نییە، چونكە عەشق بنیاتنانى پانتایەكى فراوانە لە یۆتۆپیا، بنیاتنانى خەونە، گەڕانە بەناو پانتایەكانى بەهەشتێك كە دوو عاشق بنیاتى دەنێن لەدەرەوەى سنوورى كۆمەڵایەتى و ئاینى، ئەوەش عەشق لە پەیوەندى و بابەتەوە دەگۆڕێت بۆ چەمكێكى سەرەكى ناو ژیان، ئەو چەمكە پڕۆسەى نووسینەوەى خودە، نووسینەوەى خود پڕۆسەیەكە بەبىَ بوونى ئازادى نایەتە بەرهەم، بەواتاى عەشق لەگەڵ خۆیدا چەمكێكى نوىَ بەرهەم دێنێت كە ئازادیە، ئازادى و عەشق دوو چەمكن بەبىَ یەكترى ناتوانن بەردەوامى بدەنە ئەزموونى خۆشویستن، هەمیشە كە عەشق دەمرێت، ئەوە مردنى تاكڕەهەندى عەشقە، كە عەشقێكى فرە ڕەهەند نیە، عەشقى فرەڕەهەند بریتیە لەو عەشقەى كە هەڵگرى چەمكى ئازادیە، كە ئازادى سەركوتكرا، عەشق دەمرێت، چونكە عەشق بەبىَ ئازادى تواناى زیندەگى نیە، تۆ دەزانى عەشق و پەڕەسێلكە زۆر لەیەك دەچن، پەڕە سێڵكە ئەو باڵندە ڕەشە سنگ زەردە دەستت بەرى بكەوێت دەمرێت، ئەگەر ویستت عەشق لە ئازادى بەتاڵ بكەیتەوە و بتەوىَ یۆتۆپیاكانى لێبسەنیتەوە و بیگوازیتەوە ناو دنیاى واقیع، لەڕاستى عەشق لەوێدا وەك پەڕەسێلكە وایە دەست لێدانى دەسگیر كردنى بەڵكو مردنیەتى، عەشق هەمیشە جوانیەكەى لە ئازادیەكەیەتى.. عەشقێك كە تەمەنى تەواو بوو هەموو هێزى جیهان ناتوانىَ زیندووى بكاتەوە، لێرەوە هەموو ئەوانەى دەیانەوىَ لەژیاندا مومارەسەى عەشق بكەن، بۆ ئەوەى ژن بێنن، نەك لەبەر ئەوەى خۆشەویستێكیان هەیە سەرەنجام دەیانەوىَ بەهەمان ڕۆحى ئازادیەكە لەگەڵیدا بژین، بەڵكو بڕیار لەوە دەدەن عاشق بن بۆ ژنهێنان، عەشق بڕیارى تیا نیە.. بڕیار بدەین بۆ ئەوەى عاشق بین، بەڵكو عەشق ساتەوەختێكە بیركردنەوە و بڕیارى تیا نیە، كە هات پرسیار ناكات كە جێشمانى هێشت دیسان پرسیارمان لىَ ناكات، ئەوە لەبیرۆكەى لەدایكبوون و مردن دەچێت، بەبىَ ویستى خۆمان دێینە دنیا و بەبىَ ئەوەى بشمانەوىَ ئەو دنیایە بەجىَ بێلین دەمرین، لەدنیاى ئیًَمەدا زۆرن ئەوانەى بڕوایان وایە عاشقن و لە ڕٍاستیدا زۆر دوورن لە عەشق، گرفتى غەریزى لەپشت عەشقەوە مومارەسە دەكەن، ئەوەش وامان لىَ دەكات زۆر تەمومژاویانە سەیرى چەمكى عەشق بكەین، ئاسان نیە بەو لەشكرە گەنجەى گرفتى سێكسى هەیە پێى بلێیت تۆ عاشق نیت و شەهوانیت، ئێمە لێرەدا دوو گروپى نا ڕێكخراومان هەیە بەناوى عاشق و عاشق نین، یەكەمیان بریتین لەو گەنجانەى كە عەشق دەكەن بۆ ئەوەى بە سێكس بگەن، و گرفتى خۆشەویستیان نیە، خۆشەویستى كردنیان لەگەڵ هەر كەسێك بێت گرنگ نیە، گرنگ مومارەسەى غەریزە بكەن، گروپى دووەم بریتین لەوانەى عەشق دەكەن بۆ ئەوەى لەداهاتوودا ژن بێنن و ئەو بڕٍوایەیان هەیە كە ئەو خۆشەویستیە لە ژیانى هاوسەرى بەختەوەریان دەكات، ئەوانە جیاوازن لەوانى یەكەم بەوەى ئامادە نین لە كچەكان یا كچەكان لە كوڕەكان نزیك ببنەوە تا دەچنە ژیانى هاوسەرى، ئەوەش لەژێر ئەو بیانووەى دەبێت عەشقەكەى ئەوان عەشقێكى پاك بێت، لەڕاستیدا شتێك نییە پێى بڵێین عەشقى پاكو عەشقى پیس، دەكرێت جۆرى ناونانەكە واى ناوبنێن عەشقێك هەیە لە دۆخێكى كۆمەڵایەتیدا پێى دەڵێن (عەشقى گوند) و (عەشقى شار) ئەو دوانە جیاوازن بەپێى ئەو بنەما ئاكارییانەى كە سیستمى كۆمەڵایەتى لە گوند و شار بەڕێوە دەبات، كچى گوندى خاوەنى كۆمەڵە سیفاتێكە بۆ ئەوەى خۆى نەدۆڕێنێت دەبىَ ڕەچاوى ئەو ڕێسایە بكات لە عەشقدا، ئەوەش ئامادە نەبوونى چەمكى ئازادیە لە عەشقى گوند، ئەو عەشقە لە نەستى عاشقى كورددا وێنەیەكى پۆڵاینى هەیە، كە گوازراوەتەوە بۆ قۆناغە جیاوازە كۆمەڵایەتیەكان، نەك هەر ئەوەندەش عاشق ئەگەر بۆ خۆشەویستەكەى نەبوو دەبوو بمرێت، ئەوە تێگەیشتنێكى گوندیە، سەیركە لەكەلەپوورى كوردى مادام سیامەند لەچیاى سیپان هەڵئەدێرێت، دەبێت خەج خۆى بكوژآ، ئەوە ئاكارى كۆمەڵایەتى عەشقى گوندە، عەشق لەشاردا جیاوازە، ئەگەر كوڕەكە مرد هیچ مەرجنیە كچەكە خۆى بكوژآ، دەكرآ كچەكە بۆ ئەوەى غەریزەى مەرگدۆستى تیایدا ئامادەبوونى نەبێت، دەتوانىَ بەردەوامى بداتە ژیانى و كەسێكیترى خۆشبووآ، بەڵام لەگوندا ئەوە رووبدات بەكارێكى نا ئەخلاقى و بآ ئەخلاقى ناو دەبرآ. لەشاردا بەهۆى فراوانبوونى پەیوەندى شارى ئەوە بەدیاردەیەكى ئاسایى دادەنرێت، كچێك ئەگەر لەگوندێك عەشق بكات هەموو گوندەكە دەیزانن، بەڵام شار چونكە فراوانە بۆیە جۆرى پەیوەندیەكان لە عەشقیش گۆڕانى بەسەردا دێت، ئێستا پرسیارەكە ئەوەیە ئایا بەڕاست ئێمە كۆمەڵگایەكى عاشقین؟ عاشقبوون لەكۆمەڵگاى ئێمە چ مانایەكى هەیە، بەردەوام ئێمە كە دەمانەوێت بچینە ناو ژیانى هاوسەرییەوە دەمانەوێت بڕوا بەخۆمان بهێنین كە ئێمە لەرێگاى عەشقەوە دەچینە ناو ژیانى هاوسەرییەوە پەیوەندى نێوان عەشقو ژیانى هاوسەرى پەیوەندییەكە هەریەك خاوەنى چەمكى تایبەتى خۆیەتى، دەكرآ زۆرجار ئەو دوو چەمكە یان ئەم دوو تێگەیشتنە یەك نەگرنەوە، بۆچى یەك نەگرنەوە؟ لەبەر ئەوەى تۆ لەعەشقدا خەونى ئەوەت نییە كە ماڵت هەبێت، عەشق لەماڵ نیە عەشق لە باخچەو لەشەقامدایە، كە دەڵێى ماڵ واتە كۆبوونەوەى دوو كەس لەژێر پەیمانێكى كۆمەڵایەتى بۆ ئەوەى كەسى سێیەم بێتە بوون، كاتآ كەسى سێیەم هاتە نێوان پەیوەندى نێرومآ كەواتە عەشق نییە خێزان هەیە، عەشق سیستمى كۆمەڵایەتى بنیاتى نانێت، ئارەزووى دوو كەس لەیەكتر و هۆگربوونیان بەیەك و هەست كردن بەوەى بەرامبەر تەواوكەرى ڕۆحى تۆیە، ئەوە تێگەیشتنى ئیرۆسیمانە بۆ عەشق، نەك بێین عەشق لەماڵدا بیخەینە زیندان و یاخود لەپێناو غەریزەى تایبەتى بەكارى بێنین.
* كەواتە لێرەدا بەتێڕوانینى تۆ جیاوازیەك هەیە لەنێوان عەشقو زەواج ئەویش عەشق پەیمانێكى سۆزدارى و عاتیفەیە، بەڵام زەواج پەیمانێكى كۆمەڵایەتییە؟
– پێموایە دەبىَ تۆزێك قوڵتر سەیرى بكەین، بەوەى ئەو باسە دەبىَ لە ئاستى قسەكردن لە ئازادیەوە لێى بڕوانین، ئەگەر زیندەگى عەشق وەك ئاماژەمان بۆیكرد پەیوەست بێت بە یۆتۆپیاكانى عاشق و ئازادى عەشق، ئەوە لەژیانى هاوسەریدا یۆتۆپیا نەك هەر بوونى نیە، مرۆڤ ناتوانىَ بیریشى لىَ بكاتەوە، كەچى لە ژیانى هاوسەریدا ئەو پەیمانە كۆمەڵایەتیەى نێوان هاوسەرەكان واى كردووە ئازادى بوونى نەبێت پەیوەندیەكان چۆتە ئاستى (مێرد/ ژن) یا (سەردار/ كۆیلە) ئەو پەیوەندیە وا دەكات كۆمەڵگا راستەوخۆ پەیوەندى بەتۆوە هەبێت، بەڵام لەعەشقدا ئەوەى پەیوەندى بە عاشقەوەیە تەنیا خۆشەویستەكەیەتى، دیارە مەبەستمان لەمانا ڕەمزیەكەیەتى، چونكە یەكێك لە جوانیەكانى عەشق ئەوەیە كە نهێنى نێوان دووكەسە، ئەو نهێنیانە لەنێوان ئەو دوانەیە.
* بۆچوونێك هەیە پرسیارى ئەوە لە عەشق دەكات: ئایا ئەو كەسەى خۆشت دەوىَ نابێت بە بەرهەمەكەى بگەیت كە مناڵى ئەو دوانەتانە؟
– كێشەى ئێمە لەعەشقدا ئەوەیە دەمانەوآ ئەو كەسەى خۆشماندەوێت دەبێت منداڵمان لێى ببآ، ئەو تێگەیشتنە كۆمیدیەى عاشقى كوردى بەوەى ئەو كەسەى خۆشتدەوآ بەوە وازناهێنىَ كە دەبىَ ببێتە ژنى، بەڵكو بڕواى وایە كە گەر خۆشەویستەكەى مناڵى نەبێت دەبىَ ژنیشى بەسەر بێت، كێشەكە ئەوەیە بۆ دەبێت منداڵى ببێت؟ كەى پێویستە عاشقان منداڵیان ببێت؟ كاتآ منداڵت لێى دەبآ هێندەى دەتەوآ خێزانێك دروست بكەى هێندە مومارەسەى خۆشەویستى ناكەى، بەداخەوە ئێمە دەمانەوێت وێنەى عاشق بەخۆمان ببەخشین، بەڵام لەراستیدا ئێمە هەرگیز پێویستمان بەكەسێك نییە خۆشمانبوێت، پێویستمان بە ژنێكە بۆ ئەوەى نەوەمان بۆ بنێتەوە، بمانكات بە باوك هەمان حاڵەت بۆ كچەكان، كچ لەكۆمەڵگاى ئێمەدا هێندەى كێشەى شوكردنى هەیە، بەهیچ جۆرێك كێشەى عەشقى نییە، پێویستى بەوە نیە كەسێك هەبێت خۆشى بوێت لەمانا ڕۆحیەكەى، ئەو عەشقى بەرامبەر وابەستە دەكات بەماڵى جوان و ئاڵتون و خشڵى زۆر، ئەوەش هێندەى درووستكردنى مالأَ و خۆ بنیاتنانى كەسێتیە لەسەر فرۆشتنى لەزەت و جوانى فرۆشتنە بە ئاڵتوون، ئەوەیە عەشقى پاك كە بەر لە زەواج هەریەكە لەو دووانە داكۆكى لىَ دەكەن؟ تێناگەم چ پاكیەك لەو جۆرە عەشقە هەیە؟ ئایا ئەو وێنە قێزەونە پاكە یاخود دوو عاشق مومارەسەى عەشق دەكەن بەبىَ ویستى هیچ پەیمانێكى كۆمەڵایەتى ئەگەر ماڵیشیان هەبێت كەسیان نابێَت بە كۆیلەى ئەویتر، بەڵكو خۆشەویستى ماڵ بنیات دەنێت، هەموو سامانى دونیا تواناى ئەوەى نیە تروسكەیەك خۆشەویستى ببەخشێت، كە خۆشەویستى نەبوو بەختیارى نابێت، لەم ماوەیە لەتەلەڤزیۆنى ئازادى كەناڵى كەركوك لەبەرنامەیەكى تایبەت بە جەژنى ڤالانتاین بانگ كرا بووم، زۆر لەو كچانەى تەلەفۆنیان دەكرد دەیانوت "عەشقى پاك نەماوە، بۆیە عەشق ناكەین"، سەیرە ئەو كچانەى ووڵاتى ئێمە بڕوایان وابێت عەشق بە ماچێك پیس دەبێت، خۆ تۆ كە كەسێكت خۆشدەوآ بڕیار لەوە نادەى ماچى بكەى، ماچێك لەلایەنى دوو عاشق دروستدەبآ بڕیارێكى ساتەوەختى نییە، لەحزەیەك ساتەوەختێك وا ئەخوازآ وابآ زۆر جار دووكەس لەشوێنێكدا شوێنەكە وائەخوازآ بەبآ ئەوەى كە كەس بڕیارى لەو ماچە دابآ بەبآ ئەوەى بڕیار لەوە درابآ كە جۆرێك مومارەسەى ئازادى مومارەسەى پەیوەندییەكانى خۆیان بكەن بڕیار لەوە نەدرا بوو ساتەوەختەكەى ئەو سرووتەى نێوان ئەو دوو عاشقە خوڵقاندى، جێگاى گریانە ئەوە بە عەشقى پیس ناو ببەى، لەكاتێكدا دوورەپەرێز بوون لە خۆشەویستەكەت و كوشتنى ساتەوەختەكانى عەشق و بەخشینەوەى ئەو ساتەوەختە بە مەلایەك بۆ ئەوەى دواى وێردە ئاینیەكەى ئەو ئیدى ئەوەى ڕووبدا ناو دەنرێت عەشقى پاك، ئایا ئەوە خورافەیەكى ئاینى و كۆمەڵایەتى نیە عەشقى پىَ دیل دەكەین، عاشق لاى ئێمە هێندەى وابەستەیە بە عەقیدەى ئایین بەوەى دەبىَ بە بیروباوەڕێكى ئاینى پێویستە مارە بكرآ ئینجا لێك نزیكببن یانى عەشقى پاك چەمكێكى تەواو هەڵەیە شتێكى نییە لەرۆحى عاشقەوە هاتبآ، خورافەیەكە لەرۆحى كۆمەڵگاوە هاتووە، كۆمەڵگا ناوى ناوە ئەوە عەشقى پاكە و ئەوە پیسە، لەجەوهەردا هیچ ڕەگێكى نییە، دەتوانین بۆچوونەكە لەوەدا كورت بكەینەوە كە عەشق چۆن پێویستى بەبڕێكى گەورەى خەیاڵ هەیە، ئاواش پێویستى بەئازادى هەیە.. ئازادیش هەرگیز پێمان ناڵآ دووجۆرە عەشق هەیە، عەشقى پاكو عەشقى پیس ، عەشق عەشقە و هیچ ناوێكیترى نییە.
* ئایا عەشق شوێن و تەمەن و زەمەن دەناسآ؟
– عەشق بە بڕیار بەڕێوە ناچێت، دەكرآ گەنجێكى 20 ساڵان عاشقى ژنێكى 50 ساڵى بێت، لەهەشتاكان ڕۆژنامەكانى عیراق بە سەرسووڕمانەوە ئەو هەواڵەیان بڵاو كردەوە كە گەنجێكى تەمەن هەژدە ساڵ عاشقى ژنێكى 50 ساڵى بووە و خۆشەویستەكەشیان بە زەماوەندى هاوسەرى كۆتایى هاتووە، ئەو سەرسووڕمان بوونە لەكوێوە هاتووە؟ هەر لەو شوێنە نیە كە دەبێت گەنجان عاشقى هاوتەمەنەكانى خۆیان بن، عەشق هەستە.. هەست نابینرێت شتێكە لەناخى مرۆڤدایە، تۆ بڵێى كفر بێت ئەمڕۆ منێكى 36 ساڵان عاشقى كچێكى 21 ساڵى بم؟ پێم وایە ئەوەیان پەیوەندى بەوە هەیە عەشق لاى ئێمە پەیوەندى بە ڕۆح وهەستەوە نەبووە، هێندەى وەك پڕۆسەى پەیوەندیكردن بووە بە جەستەى بەرامبەر، هەر ئەوەشە واى كردووە زۆربەى عەشقى كوردى لەسەر رێگاى مەكتەبى كچان و لەناو پاسدا دروستبووە، بەڕێكەوت كچێك دەبینى سەرسام بووە بەلەشو لارى دنیا لەخۆى تێك دەدا دەڵآ من عاشقى ئەو كەسە بوومە، ئەو كەسە ناناسىَ، لەناسیندا مەبەستمان لە ئاكار و بنەماڵە نیە، بەڵكو ناسینى دەروونى.. هەستى ئەو كەسە چیە بەرامبەر بەتۆ؟ گرنگ نیە تەنیا تۆ ئەوت خۆش بووىَ گرنگ بەدواى زانینى ئەو هەستەى تۆ هەستى ئەو چیە لەبەردەم ئەم عەشقەى تۆ، راستە سەرسام بوون بەشێكە لەخۆشەویستى، بەڵام سەرسام بوون بەجوانى روخسار هەموو شتێك نییە، وات لىَ ناكات عاشقى بێتو بۆ دنیاى خۆى راتبكێشێت، ئەوە عەشقێكى (شێخى سەنعان) یانەیە، كە لەدین وەرى دەگێرێت، بەڵام جیاوازى لەنێوان شێخى سەنعان لەگەڵ گەنجێكى عاشقى ئەمڕۆ لەكوىَ دایە، لە كێشەیەكى جەوهەریدایە، ڕاستە وەك دەڵێین ئەو عەشقە لە عەشقى ئەو دەچێت، بەڵام ئەو لێكچوواندنە ڕووكەشیە دەنا لەجەوهەردا جیاوازى قووڵ و بنەڕەتى لەنێوانیان هەیە، سەرسامبوون لاى شێخى سەنعان پڕۆسەیەك نیە هۆگربوون بە جەستە بێنێتە كایەوە، بەڵكو پڕۆسەیەكە هەست دەكات سەرسامە بە جوانى، سەرسامبوون لێرەدا تەواوكەڕى ڕووى جوانى خۆیەتى، ئەوە بەشێكیترى شیعرە، چونكە ئەو خەڵوەتە تەنیا وەرگەڕان نیە لە دین، بەڵكو ڕووكردنە بۆ مەى خواردنەوە و بێهۆشى، لەكاتێكدا رۆح دڵنیاى دەكات لەوەى ئەو هەڵە نیە "قەت نەكەى مەى بنۆشى شێخى سەنعاى غەڵەت.. ئەو نەچوو ژ ئەرمەنستایىَ.. دیبەرا كوانىَ خەتا كوانىَ غەڵەت" هیوادارم لە ووتنەوەى شیعرەكەدا هەڵەم نەكردبێت، بەڵام ئەوە سەرسامبوونى شێخى سەنعانە، كەچى لاى گەنجى ئەمڕۆ ئەو وێنەیە سەراوو ژێر بووە، وێنەیەكە بەتەواوى قڵپ كراوەتەوە، سەرسامبوون بەدواى گەیشتن بە جەستە، خۆى بەتاڵ دەكاتەوە و ڕۆح شتێكى تیا نیە، چونكە لەجەوهەردا ئەوەى هەبوو سەرسامبوون بوو بە جەستە نەك ڕۆح، سەیرت بەوە نەیەت كوڕ و كچێك پەیوەندى خۆشەویستیان هەبێت، كوڕەكە سەرسام بوونى ڕۆحى بێت و سەرسامبوونى كچە جەستەیى بێت، بەدواى نزیك بوونەوە كچەكە پێى بڵێت "دەبىَ جیابینەوە من هیچ شتێكم پێنیە بۆ هیچ پیاوێك" ئەو دەیالۆگەوە بەدواى هەستى سەرسامبوونى جەستەیى و غەریزیى كۆتایى دێت، ئەگەر سەرسامبوونى ڕۆح بێت هەموو تەمەنت دوور نیە ئەو دەیالۆگە لە خۆشەویستەكەت نەبیستى، ئەوە عەشقە ڕووكەشەكانى ئێمەن بەناوى عەشقى قووڵ سەرەنجام كۆتایى دێت، چونكە لەو كاتەدا ئێمە عەشقمان ناوىَ، بەڵكو داواكارى شتێكین لەسەرووى عەشقەوە، كە بەعەشق جێبەجىَ ناكرێت، بۆیە زۆرجار دابڕان یان چەپاندنى غەریزە وات لێدەكات خۆت بە عاشق ناو بەریت، بۆ ئەوەى زیاتر بگەینە دەرەنجامى قسەكانمان و بتوانین لەسەر ئەو تێگەیشتنانە ڕۆشنتر بدوێین، پێویستە پرسیارى ئەوە لە عاشق بكرێت: بۆ عەشق دەكەى؟ پێموایە زۆرجار ئەگەر كەسێك گرفتى سێكسى نەبێت، كۆمەڵێك گرفتى نەرجسى غەریزى چەپاندراو نەبێت، كە عاشق دەبێت دەیەوآ لەرێگەى عەشق كەسایەتییەكى نوآ بۆ خۆى بخولقێنآ، دەكرآ بڵێن عەشق پرۆسەیەكە بۆ نوسینەوەى خود، چونكە خودى كوردى بەر لەعەشق خودێكى تێكشكێنراوە، خودێكە لەماڵەوە جۆرى پەروەدەى وایلێكردوە ببێت بە كەسێكى تێكشكاو بەوەى تۆ بەمنداڵى گەورە دەبى خێزان هەر بەمنداڵەكەى دوێنآ سەیرت دەكا لە قوتابخانە تۆ خوێندكارێكى شەرمنو ترسنۆكى لەژێر دەستى دارى حەیزەرانى مامۆستاكانداو لە كۆڵاندا هەرواتر، تاگەورە دەبى بە كۆمەڵێك شكستدا تێپەر دەبى، هەمیشە عەشقى ئێمە كە شكست وێناى دەكات لە پەیوەندى خۆشەویستى پێیوایە كەسێكى فاشیلە، لە كاتێكدا عەشق پرۆسەیەك نیە بۆ بنیادنانى بەرەو ژیانى هاوسەرىو عەشق پرۆسەیەكە بۆ نوسینەوەى خود، بۆ ئەوەى تۆ لەرێگاى عەشقەوە خۆت بنوسیتەوە، وێناكردن دابڕانە لە دونیاى واقیع.. دابڕانە لەكۆمەڵگا بۆ ئەوەى یۆتۆپیایەكو بەهەشتێك دروستبكەى، بەهەشتێك لەنێوان ئەو دوو عاشقە ئەو دوو كەسە كە عەشقى تیا دەكەن، خەونێكە دوو عاشق بونیادى دەنێن لەكۆمەڵگادا، دەكرآ ئەمەش ناو بنێن بەفیردەوسى عەشق، فیردەوسێك كە ماڵى نیە، كێشەى عەشق ئەوەیە كە ماڵى نیە، كاتێك عەشق ماڵى بوو، كەواتە تۆ عەشقت كۆیلە كردووە، من هەمیشە پێداگرى لەسەر ئەوە دەكەم زۆرجاریتریش ئەوەم وتووەو دەیڵێمەوەش عەشق لەباخچە دەكرآ عەشق لەشەقامدا دەكرآ، كەعەشق چووە مالأ دەمرآ، عەشق كە تەمەنى تەواو تۆ ناتوانى بیگرى بۆ ئەوەى نەمرآ، زۆرجار عەشقێك كەتەمەنى تەوابوو هەموو هێزى دونیاى بۆ بەكار دەهێنى بۆئەوەى نەمرى، بەڵام عەشقەكە كۆتایى پێهاتووە، جا ئەم عەشقە تەمەنى 10ساڵە یان 3 سەعاتە هەر نەشتەرگەرییەكى بۆبكەى كە عەشق تەمەنى تەواو بوو هەردەمرێت بەئێمە چارەسەر ناكرآ، سەبارەت بەپرسیارەكەت لەبنەڕەتدا پەیوەندى بە هەستى مرۆیى ئینسان هەیە، لەكۆمەڵگاى ئێمەدا تۆ بەرنامەى عەشق بوونت نیە تا لەحزەیەك عاشق دەبى تۆ بەرنامەى ژن هێنانت هەیە، هەمیشە پیاوێك كە ژن دەهێنآ ژنەكەى 5-6سالأ لە خۆى بچووكتر بێت ژنێكیش كە شوو دەكات پیاوەكەى لەخۆى گەورەتر بێت، كارەساتە بۆ كچە عاشقێك كاتآ عاشقى پیاوێك دەبێت و هەستى كرد لەخۆى منداڵترە دەستبەردارى ئەو عەشقە دەبێت لەبەر ئەوەى پرۆژەى عەشق نیە، پرۆژەى ژیانى هاوسەرییە بیركردنەوەیە لەمالأ، من نموونەم بەخۆم هێنایەوە ئەگەر منى تەمەن 36سالأ ئەمڕۆ عاشقى كچێكى 21ساڵان بم ئەمە چ پەیوەندییەكى بەوحاڵەتەوە هەیە، بەڵام تێگەیشتنى ئێمە وەك كورد بۆ عاشق تێگەیشتنێكى ناتەواوە، ئێمە هەمیشە دەبێت ئەم دوو چەمكە لێك جیابكەینەوە عەشق خۆى چیەو ژیانى هاوسەرى چیە؟ عاشق بە ئازادى دەژى و مومارەسەى حاڵەتێكى سروشتى مرۆڤە، ژیانى هاوسەرى دروستكردنى مالأو بونیادنانى گوایە كەسێتىو منالأ نانەوەو ئەم جۆرە شتانە بەهەمان سیستەمى دایك و باوك، لەكۆمەڵگاى ئێمەدا دەمانەوێت دایكو باوك دروستكەین، هەمیشە خەونى باوكایەتیش ژیانى هاوسەرییمان لادروست دەكات.
* زۆرجار ئەو قسەیە دەكرێ دەڵێن ئینسان دەتوانآ یەك جار عاشق بآ؟
– جوانە، من پێموایە تۆ لەهەموو تەمەنت یەك جار كەسێكت بەڕاستى خۆشدەوآ زۆر بەجدى ئەو كەسەت خۆشدەوآ، كاتآ ئەو عەشقە تێكدەشكآ هەوڵدەدەى ئەو عەشقە لەڕێى كەسیترەوە بەدەست بهێنى وەك وتمان ناكرآ تۆ دنیا كۆتایى پآ بهێنى لەسەر كچێكەوە، كۆمەڵێك عەشقى تر كۆمەڵێك ئەزموونى تر بۆ ئەوەى ئەو عەشقەى لەدەستداوە جارێكتر وەریگرێتەوە، بەڵام ئەو عەشقەى كە بەدەستت هێناوە بەئاسانى بۆ هەتا هەتایە نایدۆزیتەوە، بۆیە هەمیشە بەدواى ئەوەى ئەو عەشقە بدۆزیتەوە، بەڵام عەشقێك كەبدۆرێنى بۆ دەتەوێت بیدۆزێتەوە، كە ئەیدۆڕێنى ماناى ئەوەنیە بۆ لەعەشق ئەوە هەبوو ئەوە نەبوو، زۆرجار كەسێك هەیە زیاتر لەوەى كە تۆ خوازیارى لە روحتەوە نزیكە هەستدەكەى، بەراستى بەهەموو مانایەك خۆشت ویستووە، بەڵام دیسان پێمانوایە ئەو كەسانەى كە خۆشماندەوێن دەبێت بۆ ئێمە بن، دەبێت بۆ ئەبەد لەگەلأ ئێمە بژێیێن.
* نەتیجەى عەشق چى لێدێت، مادام یەكێك بتەوێت لەگەڵت بژىو بۆ تۆ بێت، لەكاتێكدا عەشقو زەواج دوو شتى لێك جیاوازن؟ لەچ چوارچێوەیەك ئەو كەسە لەگەڵت دەژى هەتا هەتایآ؟
– عەشق هەمیشە بۆ زیندەگى و مانەوە پێویستى بە بڕێكى زۆرى خەیاڵە، بەبىَ یۆتۆپیاكانى عاشق.. عەشق تواناى ژیانى نیە، لەدیدى كۆمەڵگاوە ئەوە ماناى وایە عاشق هیچ ئەنجامێكى نیە، با پرسیارى ئەوە لەخۆمان بكەین چى (رۆمیۆ جوڵێت) ى گەورەكرد بەوەى كە ماڵیان هەبوو، نا لەبەر ئەوەى رۆمێۆ و جولێت بۆ یەكترى نەبوون بۆیە گەورە بوون.
* كەواتە ئەو عەشقە عەشقە كە ناكامە؟
– گرفتى عەشق ئەوەیە هەمیشە ناكامە، تەنیا ئەو عەشقە نەبىَ لەرێى ژیانێكەوە دروستبآ بۆ ئەوەى بۆ ئەبەدى ئەو دوو عاشقە بچنە دۆخى سروشتى مرۆڤ و بچن لە كێوو دەشتو دەرەكاندا بژیین، دەنا هیچ عەشقێك نیە تۆ لەژیاندا ماڵت پێك هێناوە سەبەتەیەك مناڵت دروسكردووە ناویشى بنێى عەشق، چونكە هاتنى كەسى سێیەم بە قەولى ( هربرت ماركۆزە) هەموو وەزیفەیەكى عەشق لە عاشق خۆى وەردەگرێتەوە، چونكە كەسێكیتر دێتە ئەو پەیوەندییە، عەشقەكە لەوە دەردەچآ پەیوەندییەكى نێرو مآ بێت، دەبێتە بەرهەم هێنانى منداڵ، ئەو كاتە عەشقى چى كە تۆ كوڕت هەیە كچت هەیە، كە كەسى سێیەم دێت عەشق خۆى دەمرێت.
* كەواتە عاشق شتێكى بان كۆمەڵایەتیە كە بەكۆمەڵایەتیبۆوە سەخیف دەبێت تێكدەچآو نەتیجەى خراپى دەبێت؟
– سەیرم بەوە دێت هەوڵ بدەین عەشق بەكۆمەڵایەتى بكەین، چۆن بە كۆمەڵایەتى دەكرآ؟ عەشق پرۆسەیەكە بۆ نوسینەوەى خود، سیاسەت بۆ بە كۆمەڵایەتى ناكرآ، هیچ شتێك یە شتێكیتر ناكرآ، ژیانى هاوسەرى بەكۆمەڵایەتیدەكرآ، چونكە پەیمانێكى كۆمەڵایەتى بەڕێوەى دەبات، بەڵام عەشق چ پەیوەندیەكى كۆمەڵایەتى هەیە، ئێمە هەمیشە دەمانەوێت لەپالأ عەشق شتیتر بكەین شتیترمان لە عەشق دەوآ كەوەزیفەى عەشق نیە، عەشق هیچ وەزیفەیەكى پآ جێبەجێناكرآ، جگە لەو شتە سرووشتیانەى دوو كەس كە لەپەیوەندى خۆشەویستیدا هەیانە. عەشق شتێكى نیە بیبەخشآ جگە لە خۆى وەك عەشق كە دەیبەخشآ، عەشق كاتآ ئازادى لێوەر دەگریتەوە دەمرىَ، هەمیشە ئێمە ئازادى لێوەردەگرینەوە دەڵێین نا ژیانى هاوسەرى بەعەشق جوان دەكەین، ژیانى هاوسەرى هەرگیز بەعەشق جوان نابآ، بۆیە ئەگەر سەیر بكەى، پەیوەندى سێكسى لە نێوان دوو عاشقەكە هەبآ پەیوەندیەكە كەس بڕیارى لىَ نادات، كۆمەڵگاش بڕیارى لىَ نادات، ئازادى خود بڕیار لەو عەشقە دەدات، هەرچى پەیوەندى بە سێكس لە ژیانى هاوسەرى، ئەوەیان وەك جۆرێك لەواجب بەیتى مەكتەب دەچآ، هێندە لە پرۆسەیەكى سێكسى ناچآ بۆ مومارەسەى دیاردە سروشتیەكان. لە كۆمەڵگاى ئێمەدا سێكس لە ژیانى هاوسەرى ، رێك لە خواردنى نانى بەیانى دەچآ، نانى بەیانى خواردنێكە دەبێت بەزۆر بیخۆیین بەسروشتى واین، پێویستە بیخۆین و پێمان ناخورێت، بەڵام بە ناچارى دەیخۆین، ئەو سێكسە هەر لەو ژەهرە دەچآ كەسوقرات دەیخواتەوە، لەبەر ئەوە سێكس لەژیانى هاوسەرییدا وەك گریمانەیەكە، دەبێ بیكەین، خۆشەویستیبوونو سەرسام بون وامان لێناكات بۆ ئەوەى پەیوەندى سێكسى ئەنجام بدەین، بۆیە ئێمە چۆن سآ ژەمە نان دەخۆینو شەوان دەخەوین و سێكس دەكەین، ئەوەش بەڵگەیەكى زۆر زیندومان پێدەڵآ ئەوەمان پێدەڵآ كە "سێكس لەژیانى هاوسەرى هەموو رەهەندەكانى ئازادى لەدەستداوە، رەهەندێكیترى هێناوەتەدى خەونو بیركردنەوەیە لە منداڵ" دەكرآ تۆ ژنەكەت خۆشبوآ، بە هەموو مانایەك هاوسەرەكەت خۆشبوآ، دەكرآ خۆشەویستەكەت هەرگیز هاوسەرەكەت نەبێت، دەكرآ خۆشەویستەكەت لەشەقامبآ لەگەڵتا لە باخچەبآ، بەڵام زەحمەتە بتوانآ لەماڵەوە لەگەڵتا بێت، سەرەنجام كە هاوسەرەكەت نەبوو بەخۆشەویستت، تۆ پێویستت بەوە دەبێت خۆشەویستێك یا هاوڕێیەكى ڕۆحیت هەبێت، ڕەنگە پرسیارى ئەوە ڕووبەروومان بێتەوە كە ئایا ئەوە خیانەت كردن نیە لە هاوسەرەكەت؟ لێرەدا پێویستمان بە گریمانەیەك هەیە بۆ خیانەت، بەوەى لەنێوان دڵى خۆت و هاوسەرەكەت كامیان هەڵدەبژێرى.. بۆچى؟ چونكە تۆ كاتىَ بتەوىَ خیانەت لەهاوسەرەكەت نەكەى دەبىَ خیانەت لەدڵى خۆت بكەى، كاتىَ بشتەوىَ خیانەت لەدڵت نەكەى بەدڵنیایەوە دەتوانى خیانەت نەكردن لەدڵ ناوبەرى بە خیانەت كردن لە هاوسەر، سەرەنجام هەر یەكێك لە ئێمە ئازادە لەوەى خیانەت لە هاوسەرەكەى دەكات یان لە دڵى.
* زۆرجار ئەو قسەیە دەكرێ، عەشق دەبەستنەوە بەقولأ بڕین؟ پرۆسەیەكە ئینسان پێكەوە بەشدارى دەكەن لەنێو ئەم پرۆسەیەدا زۆرجاران قۆڵى یەك دەبڕن و ملى یەك دەشكێنن؟ زۆرن ئەوانەى هەمیشە كچ بۆ كوڕو كوڕ بۆ كچ پەنجەى تاوان بۆیەكترى درێژ دەكەن لەنێو ئەم پرۆسەیە قوڵیان بڕیوە گاڵتە بەشعوریان كراوە .. هتد؟
– ئەو دەستەواژانە هێندەى دەستەواژەى ناو دەزگاكانى ئەشكەنجەن پەیوەندیان نیە بە عەشقەوە، عەشق بۆ ئەتك كردن و سزادان نیە، عەشق بۆ خۆشنوودى ڕۆحە، ئەو عەشقەى ئێوە ئاماژەى بۆ دەكەن بڕوا ناكەم ئەوە گاڵتە پێكردن بێت بەشعور، بەقەد ئەوەى، ئەو ویستوویەتى ماڵى لەگەلأ هەبێت ئەویتر بڕواى بەوە نەبووە رۆژێك گەیشتووە ئەوەى عەشقەكەى تەمەنى تەواو بووە، كە عەشقەكەى تەمەنى تەواو بووە عەشقەكەى مردووە، ئەو دیاردەیە ئێستا دەیبینى لەكۆمەڵگاى ئێمە كەدیاردەیەكى زۆر خەتەرناكە، بڵاوبوونەوەى وێنەى خۆشەویستەكەى لەرێگەى موبایل پێموانییە ئەوە عاشق بێت و پەیوەندیشى بەعەشق بێت، شتێكە كۆمەلێك كەسایەتى ناو كۆمەڵگە دەیەوێت تۆڵە لەكەسێك بكاتەوە، هێندەى دیاردەیەكى خێلەكیە، بەڵام بەشێوازى تەكنەلۆژى بەرێوە دەچآ، ئەوە خێڵى چەكدارە بە مۆدێرنە، یانى رێك ئەو دیاردەیە دیاردەیەكى ئاسایى نیە لەكۆمەڵگادا بەئاسانى بەسەریدا تێپەڕین، بەقەد ئەوەى چەكداركردنى خێڵە بە ئامرازەكانى تەكنەلۆژیا، یەعنى عەقڵیەتى خێلە لە ژێر ناوى خۆشەویستى قەناعەت بە كچێك بكاتو شتێكیترى دەوآ لە ژیان.
* دەشآ وا لێك بدەینەوە كە كەسەكان نازانن چییان لەیەكدەوآ؟
– ئەگەر یەكێك بیەوآ مومارەسەى سۆزدارى خۆى بكات ئەویتر بیەوآ زەواج بكات لەگەڵى، كەواتە تەواوى لێكنە گەیشتوون، نازانن چییان لەیەك دەوآ زۆرجار بەتایبەت كوڕ پێویستى بەوەیە بەهاوڕێكانى بڵآ، ئەها خۆشەویستەكەم چۆن سێكسى لەگەلأ دەكەم عوقدەى گرٍێى كەسێتیە، كاتىَ كەسێتى ئەو مرۆڤە ناتەواو بووە كە خێزان و كۆڵان و قوتابخانە بەر پرسن تیایدا وا دەكات گرێى سێكسى لەناودا قووڵ بێتەوە، ئەو قووڵ بوونەوەیە لەڕێگەى پەیوەندیكردن بە كچێكەوە حیكایەتى بەسەرەوە دەكات، ئەگەر باوەڕیان بە حیكایەتەكانى نەكرد، ئەوا پەنا دەباتە بەر وێنە و فیلمى مۆبایلەكەى تا بە هاوڕێكەى بڵێت ئەهاوێنەى حیكایەتەكەم، بۆ ئەوەى بەس باوەڕى پێبكەن، عەشق لەبەینى دوو كەسە كەسى سێیەم هاتە ناوى عەشق نیە، كەسى سێیەم بۆشى نیە بگاتە نهێنیەكانى عەشقى دوانەیەك، چونكە بە ئاشكرا بوونى بۆ كەسى سێیەم و چوارەم واتە ئەو ئەفسونەى عەشق بەتالأ دەبێت ئەو ئەفسونە دەمرآ، وەك كەسێكیترى لێدێت، بۆیە ئەوە قۆلأ بڕین نیە، تۆ ئەگەر بتەوآ تۆڵە لە كورێك بكەیەوە، دەچى حەز لە خوشكەكەى دەكەى دوایى وێنەكەى دەگرى بەموبایل بڵاویدەكەیتەوە، ئەو تۆڵە كردنەوەیە پەپوەندى بەعەشقەوە نیە، شتێكى ئینحیرافى ئاكاریە بەرهەمى كۆمەلگاى خێلەكییە.
* ئەوە عەشق نیە، بەڵام لەنێو عەشق كە دووكەس هەرەس دێنن بەهەر نەوعێك بێت، ئیدى دەڵێن فێڵى لێكردووم غەدرى لێكردم…هتد
– ئەو چەمكانەى تۆ دەیڵێى قۆڵ و فێل لەبەر ئەو كەسە پێیوایە ماڵى لەگەڵ هەبێت لەسەرەتاوە وتم لە كۆمەلگەى ئێمە ئەوانەى عەشق دەكەن دەیانەوێت بۆیەك بن، یەكێكیان سەرسامە بەویتر، ئەویتر كەهەست دەكا پێى سەرسامە، ئەلێى دەبىَ ئەو پیاوە بێت ئەو ژنە بێت كە ماڵم لەگەڵى هەبێت، ئاسایشە ماڵت لەگەڵى نەبێت، هیچ بەقوڵ برینى نازانم من هەموو ژیانم لەتەمەنى هەرزەكاریمەوە تا ئێستا رەنگە تا سەد ساڵیتر عەشق بكەم، باوەڕم وایە ئەو ژنەى لەدوا هەناسەم لەسەرەمەرگدا بێتە لام زەمانەتى چى دەكەى عاشقى نابم، عەشق كە هات لە دەرگا نادات پرسیار لەكەسیش ناكات، بەڵام هیچ ماناى ئەوە نیە، ئەو كەسەى كەخۆشت دەوىَ دەبىَ ژیانى هاوسەرى لەگەڵ پێك بێنى، جا ئەگەر وابىَ خۆ دەبىَ سەد ژن بهێنین، ئایا ئەوە راستە هەر كەسێكمان خۆش ویست و بیر لە ژیانى هاوسەرى بكەینەوە لەگەڵیدا.
* ئایا عەشق راستگۆیى تیایە؟
– كچێكى وەك تۆ ئەگەر پێت وایە ڕاستگۆیى تیایە با هەموو دونیا بڵێت ڕاستگۆیى لە عەشق نیە، بڕوا بە كەس مەكە، چونكە ئەوە پەیوەندى بە ئەزموونى خودگەرێتیەوە هەیە، بەڵام بۆخۆم لەو باوەڕەدا نیم عەشق بەدرۆ بەرێوە بچىَ، ناتوانى، بەهۆى ئەوەى تەمەنى زۆر كورت دەبىَ ئەگەر بەدرۆ بەرێوە بچىَ.
* پرسیارێكى شەخسى بەڵام هیوادارین بەڕاستگۆیى وەڵام بدەیتەوە: تۆ چەند جار عاشق بووى؟
– نازانم چەند جار عاشقبوومە، هیچ كاتێك بىَ عەشق ناژێم، بەڵام ئەوەندە دەزانم یەك عەشق هەبووە لەژیانى من كاریگەرى قوڵى لا دروستكردووم، لەپشت هەردەركەوتنێكى نالێم سەركەوتن بەتایبەت لەنوسیندا هەست دەكەم ئەو تێكشكاندنە رۆحییە كاریگەرى گەورەى بەسەرمنەوە هەبووە، رەنگە لەساتە وەختى خۆى نەمزانیبىَ گوزارشت لەم حالەتە بكەم، بەڵام زۆر جار هەموو ئەو دەركەوتنو پەلاماردانەى من دەست بردنم بۆ زۆر بابەتى فەرهەنگى و ئەدەبى هونەرى وشتى تر پەیوەندى هەیە بەو تێكشكانەوە، ئەگەرچى لەوانەیە ئەو عەشقە هەرچەندە تەمەنى چوارساڵى خایاند، بەڵام بڕوام وانیە هێشتا ئەو عەشقە بووبێت كە بەدواى خودى خۆم تیاى گەڕابم، بەڵكو ئەو عەشقە تەنیا هۆكارى شكستەكەى پاڵى پێوەنام زۆر بەقووڵى كار لەسەر نووسین بكەم، لەوانەیە من تا ئێستا بەدواى ئەو عەشقەى خەونى پێوە دەبینم بەدیم نەكردبێت، ئەگەر ڕۆژێك ئەو عەشقە هات دوور نیە هاوڕێیەكى خۆم بێت، دووریش نیە ڕێكەوتێك كۆمان بكاتەوە، قەت بەدووریشى مەزانە هەموو تەمەنم بەو عەشقە نەگەم، بەواتاى دەكرىَ من بمرم و عەشقى ڕاستەقینەى خۆم نەدۆزیبێتەوە.
* كەواتە پێناسەى تۆ چییە بۆ عەشق؟
– گەڕان بەدواى خۆشنوودى ڕۆح و ئازادى بەخشین بە خود، شكاندنى دیوار و شیشە ژەنگ گرتووەكانى ماڵ، ئەوە پرۆسەیەكە بۆ نوسینەوەى خود.
* نوسینەوەى خود چییە؟
– خوڵقاندنى دنیایەكى نوىَ كە بەرهەمى خوڵقاندنى خۆت بێت، بۆ ئەوەش دەبىَ عەشق هەمیشە بەردەوام بێت، بىَ عەشق ئەو دنیایە نایەتە دى، تۆ چۆن لەدەرەوەى عەشق تواناى ئەوەت هەیە خۆت بنووسیەوە، كۆمەلًَگا دنیایەكى بۆ درووست كردى و بەپێى نەریت و ئاكارەكانى خۆى دەتجولێنێتەوە، بەڵام عەشق هاتنە دەرەوەیە لە مێژووى گێڕانەوەى حیكایەتى كۆمەڵگا، ئینتیماكردنە بۆ دنیایەكى تر كە بوونى نیە و عەشق دەیهێنێتە بوون، دنیایەك دەتوانین خۆمانى تیا بنووسینەوە، خودى نووسراو خودى ناو دنیاى عەشقە، وەك چۆن خودى نەنووسراو خودى ناو دنیاى كۆمەڵگایە خودێكى موتوربە كراوە بە وەعز و شكست و دۆڕاندنەكانى كردوویانە بە كارەكتەرێكى ترسنۆك و بێدەنگ لە كۆمەڵگا، هەموو تەمەنم نەمتوانیوە بێدەنگ و ترسنۆك بم، ویستوومە خودێكى نووسراوى ناو دنیاى عەشق بم كە خۆم خوڵقێنەریمە، تۆ هەست ناكەى زوڵمێكى گەورەم لێدەكەى دەتەوىَ بمگوازیەوە بۆ ئەزموونى خودى، لێگەڕىَ با نهێنیەكانى عەشق بە شاراوەیى بمێننەوە ئەوە ئەفسوونى عەشقى هەر یەكێكمانە لەگەڵ یار با بە قسەكردن لێى ناشیرینى نەكەین، ئەوەندەم بەسە بەهۆى عەشقەوە هەست دەكەم بوونم هەیە.
* بۆ خۆت دیارە خۆت نى؟
– هەمیشە تێكشكانى گەورەى ئینسان وات لێدەكات تۆ لەبەرامبەر كۆمەلێك دەسەڵاتدا لەبەرامبەر كۆمەلێك باوكدا لە كۆمەلگادا ناتوانى خۆت بیت، عەشق دەتوانىَ بەشێكى ئەو شتانەت بۆ بگەرێنێتەوە كە لەدەستت داوە ئەگەر پانتاییەكى زۆر تەسكو دەستنیشانكراویش بێت. بەڵام عەشق دەتوانىَ ئەوانەمان پێببەخشىَ كە لەعەشق نەبێت لەهیچ شوێنێك دەستمان ناكەوێت، تۆچۆن چێژ لە فیلمێكى سینەماى وەردەگرى هەمان ئەو چێژە زۆر بە فراوانتر لەعەشقدا بوونى هەیە، دەستكەوتنى چێژ لە عەشق وەرگرتنى لەزەتى خودیە، دەتوانىَ داتببڕێت لە ژیانى ڕۆژانەى پووچگەراى كۆمەلگا.
* چ شتێك زۆر گرنگە لەعەشق؟
– خەونو ئازادى، لەهەرشوێنێك خەونو ئازادى بونى نەما عەشق نیە، بەڵام كارەساتە لەعەشقدا خەونمان بۆ ئایندە هەبێت، دەبێت خەونمان بۆ ئەو ساتەوەختە هەبێت كەتیایدا دەژین تاچەند ئەو پانتاییە فراوان دەكەین، تاچەند ئەو خەونە لەسەر پەلكە زێرینە لەعەشقدا دەژێت كەخەون و ئازادیت مومارەسە كرد لەعەشقدا هیچ گرفتێكت نابىَ، چونكە عەشق وەك عەشق سەیرى دەكەى، زۆر بەختەوەریش دەژى تەنانەت ئەو تێكشكانە رۆحیانەى كە ئێمە لەعەشق تووشیان دەبین، سەرەنجام لە قۆناغێكیترى تەنیایىو دابرانى تۆ لەو عەشقەدا چێژێكت پێدە بەخشىَ چێژێكى ماسۆشیت پێدەبەخشىَ كە تەنها عاشقە كە تووشى شكست دێت دەتوانىَ چێژى لێوەر بگرىَ، بەڵام بەداخەوە خەڵكى ئێمە لە تێكشكاندا پێیان وایە كوڕەكە دەڵێت كچەكە خیانەتى لێكردمو دنیا وێران بوو تەواو كۆمەلێك حیكایەت كە ئەسلو ئەساسى نیە لەسەر ئەوكەسە دروست دەبێت،چەند سەیرە ئەو كەسەى تا دوێنىَ خۆشت دەوىَ لە جیابوونەوە حیكایەتى لەسەر درووست بكەیت. بەراست لەتێكشكانیشدا چێژێكى زۆر زۆر سەیر هەیە كە تۆ لەتەنیایى خۆتدا دەیبنى تۆ چەند چێژت لەو ساتەوە بینیوە عاشقبووى لەتێكشكانەكانیشدا كاتێك بیر لەو رابردووە دەكەیتەوە هەست دەكەى عاشق و شێت دوورووى دراوێكن یەكترى تەواو دەكەن.
* عەشق دەكرىَ تەقلید بێت؟
– كاتىَ دەلێین عەشق واتاى ئازادى و خەونو خەیاڵ كە سنورى نییە كەواتە لەدونیاى كەسێكیتر ناچێت، خەونى هەر عەشقێك لەخەونى عەشقێكیتر چوو كەواتە بۆخۆشمان هەموو تەمەن دواى عەشقێك دەبىَ كۆتایى بە ژیان بێنین، دیارە لێرەدا مەبەستمان عەشقە لە كولتورى جیاواز نەك هەر لە كولتورى كوردى، لەتەواوى شتەكانى سەر زەوى عەشق تاكە شتێكە كە تەقلید نازانێت، تەنانەت ئەدەب و هونەر كە دەیانەوىَ تەقلید نەبن بەرەو ئەزموونى عەشق دەگەڕێنەوە، ئەو میكانیزمەى عەشقە واى كردووە ژیانى ئێمە تازەبوونەوە بەخۆیەوە ببینێت، بەبىَ عەشق كۆنخوازێكى ترسناكین، چەند داماوە ئەو عاشقەش دەیەوىَ لەڕێگەى لاسایى كردنەوەى عەشقى تر وێنەى عاشق بەخۆى ببەخشێت.
* هەندێكجار دەكرىَ هەندێك كەس تەقلیدى دووتاكى تر دەكەنەوە بەجۆرێك لەجۆرەكان لە پرۆسەیەكى عەشقى تارادەیەك كاملترە؟
– پێویستە لە ڕووداوێكى سادەوە سەیرى شتەكان نەكرێت، كىَ دەڵىَ هەموو پەیوەندیەك بە عەشق دەناسرێت، گواستنەوەى ئەزموونى عەشقێكیتر بۆناو عەشقى خۆت، سەرەتا سەرسامبوونە بە ئەزموونى وەرگیراو، دواتر نەبوونى ئەزموون لە عەشق و دواتر بەخشینى شوناسى عاشق بەخۆت بەوەى بۆ هاوڕێكەم بەهۆى عەشقەكەیەوە هەست بكەم بووە بە خاوەن كەسایەتیەك منیش وەك ئەو نەبم، ئەوە دەریایەكە زۆر قووڵە لەوانەیە ڕۆژێك ئەوانى لە ئاوى ئیجە نوقم بوون و ماسى خواردیانى بگەڕێنەوە لامان حیكایەتى ئیجە و ماسیمان بۆ بگێڕنەوە كە چۆن ماسى و نەهەنگەكان لەهەناوى خۆیاندا لەترسى میت و جەندرمە ئەوانیان شاردۆتەوە، بەڵام ئەوانەى دەكەونە ناو ئەو دەریاى خۆشەویستیە و لێى نوقم بوون تا مردن كەسێكى خنكاون نەك بە خۆشەویستى بەڵكو بە گومانى كەسێتى
* تەسەور ناكەى ئەو چەكەى كە پێویستە هەتبى لەعاشقدا كە عاتیفەیەو قبوڵكردنى ئەویتر وەك خۆى، هەستدەكەى لەو چەكەدا لاوازن، دەوافیعى تر هەیە، بۆ ئەوەى تەقبولى بكاتو هەر زووش بەپەلە هەست دەكا شكستى هێناوە؟
– پاڵنەرەكان پاڵنەرى سۆزدارین چەكى یەكەمیان عەشقە، تۆلە كردنەوە یان هەستى تۆلە كردنەوە زۆرجار ئەو حالەتە دروست دەكات ئەوەش رێك پێچەوانەى عەشقە، چونكە كەسى عاشق تۆلە كردنەوە نازانىَ، عەشق درووست كردنى ڕووبەر و دنیایەكە لە شووشە، هەموو دنیا دەتوانىَ دوو عاشق لەو دنیاى شووشەى عشقە ببینێت، دەشتوانن بەرد بگرنە ئەو دنیایە و شووشەكان بشكێنن، بەڵام عاشق ناتوانىَ پارچە شووشە شكاوەكان بگرێتە ئەو كەسانەى رقو گیانى تۆڵە و رقیان تیایە، چونكە عاشق خەونى یۆتۆپیا و ئازادى بەرێوەى دەبات ئەوانیش گرفتى سایكۆلۆژى ناو كۆمەڵگا.
* ئایا كەسێك دەتوانىَ لەیەك وەختدا دووكەسى خۆش بوىَ؟
– كارەساتێكى گەورەیە هەستى مرۆیى چەند كەسێك وەك یەك بن، بەڵام دەكرىَ عەشقێك بەتەنیا نەتوانىَ تۆ بگەیەنىَ بە پلەى ئۆرگازم، ئۆرگازم بە مانا ئیرۆسیەكەى نەك بە مانا فرۆیدیەكەى، لەو كاتەدا پێویستى بە عەشقى تر هەبێت بۆ گەیشتنە ئۆرگازمى عەشق، ئەوەیان دەكرىَ حالەتێكى دەگمەن بێت، بەڵام كاتىَ هەستى كرد ئەو پلە ئیرۆسیەى ئۆرگازم دەتوانىَ لاى یەكێك لەو دوانە پێى بگات، دەبێت بەرەو ئەو خۆشەویستیە بڕوات و خۆى كۆ بكاتەوە، بەبىَ خۆ كۆكردنەوە عەشق ناتوانىَ خەون ببینێت، دیارە ئەوەى ئێمە باسى دەكەین زۆر بەدەگمەن لە كۆمەڵگاى كوردى ببینرێت و كچێك قبووڵى بێت خۆشەویستەكەى دوو خۆشەویستى هەبێت، بەڵام با نموونەیەكت لەئاستى فەلسەفەدا بۆ بێنمەوە (سیمۆن دى بۆڤار) لەتەواوى ئەو ژنانەى قسەیان لەسەر فێمێنزم هەیە، نموونەیەكى زۆر زۆر جیاوازە، جگە لە (ژۆلیا كریستیڤا) نموونەیەكیتر مان نییە، لەجۆرى بۆڤار، ئەو لەیەك كاتدا دوو پەیوەندى هەبوو لەوكاتەى لەگەڵ سارتەر بوو پەیوەندى لەگەڵ فەیلەسووفێكى ئەمریكیش هەبوو دەڵىَ "كە لەپاریس بە ( سارتەر) م دەوت بەسەفەر دەچمە ئەمریكا، سارتەر زۆر پێى ئاسایى بوو بەڵام كە لە ئەمریكا بە فەیلەسوفە ئەمریكیەكەم دەووت دەچمە پاریس بۆ لاى سارتەر كەچى ئەو دەیوت: خۆت یەك لا بكەوە لە نێوان من و سارتەر یان من یان ئەو، دەڵىَ لەبەر ئەوەى سارتەر قەد پێى نەدەوتم یان من یان ئەو، بۆیە بڕیارمدا سارتەر هەڵبژێرم، چونكە سارتەر برواى بە ئازادى بوو ئازادیەكانى نەدەكوشتم، بۆچى دەڵێین بۆڤار نموونەیەكى جیاوازە، ئەو لە كتێبى (من و سارتەرو سیاسەت) ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە كچێكى هەرزەكار بوو كە سارتەرى ناسیووە، هەندىَ ڕۆژىَ لەناو دەغڵەكان لەگەڵ سارتەرى هاوڕێى دانیشتووە، كاتىَ خێزانەكەى بەو پەیوەندیە دەزانن، بەمەبەستى نەدۆڕاندنى ئەو خۆشەویستیە، چونكە خێزانەكەى ڕقیان لەشوعییەت بوو، بۆیە بە خێزانەكەى خۆى دەڵێت "دەمانەوىَ بەیەكەوە كتێبێك لەدژى شوعییەت بنووسین" ئەوەش بۆتە هۆى ئەوەى كە خێزانەكەى ڕێگە لە هاوڕێیەتیەكەى سارتەر نەگرێت، عەشقى سارتەر و بۆڤار نمونەیەكى دەگمەنى ناو تەواوى ئەو قسانەى ئێمەیە، كە هەموو ژیانیان هاوڕىَ و عاشقى یەكتر بوون و ئامادەش نەبوون ببن بە ژن و مێردى یەكترى، ئەو ئازادى بەخشینە بە خۆشەویستیەكەیان تا ئەو ڕادەیە بووە هەندىَ جار بۆڤار خۆى كچى جوانى بۆ سارتەر هێناوە كە لەگەڵى پەیوەندى سێكسى ببەستىَ، هەڵبەت ئەگەر ژن و مێرد بان بەپێى ڕێساى كۆمەڵایەتى خێزان ڕەفتاریان دەكرد و ئازادى بوونى نەدەبوو تا بگاتە ئەوەى سارتەر پێى ئاسایى بێت بۆڤار دۆستى ترى هەبێت و بۆڤار بۆخۆشى كچ بۆ سارتەر بێنێت، ئەوە بەو مانایە نیە عەشق خاڵى بكەینەوە لە ئیرەیى (غیرە)، مەسەلەى ئیرەیى لە عەشقدا بابەتێكى گوماناویە، ئەگەر كەسێك ئیرەیى لە خۆشەویستەكەى نەبێت دەبىَ گومان لەو پەیوەندیە بكەین، بەڵام ئەو ئیرەییە بەو ڕادەیە نەبێت مرۆڤ وێران بكات، دیارە بۆڤاریش ئەو ئیرەییەى هەبووە، بۆیە سارتەر بەهۆى ئەو نەیتوانیوە ناوى ئەو كەسە بخاتە سەر یەكێك لە كتێبەكانى كە پێشكەشى كەسێكى كردووە تەنیا دەنووسێت: پێشكەشە بە ( n) دیارە لێرەدا پێویستە لەباسكردنى ئەو پەیوەندیە بپەڕینەوە بۆ عەشقى كوردى، بەوەى ئێمە چەند كچى وامان هەیە، بروا ناكەم كچێكى واشمان لە كۆمەڵگەى ئێمەدا دەست بكەوىَ بۆ عەشق، ئامادەبىَ ئەوە قبووڵ بكات خۆى دەستە خۆشكێكى یان بە كچێك بڵىَ خۆشەویستەكەم حەزى لێتە لەگەڵتا بخەوێت، لەكۆمەڵگەى ئێمەدا ئەو باسە نزیك بوونەوەش لێى هەر بە بىَ ڕەوشتى ناو زەد كراوە، چونكە عەشقى ئێمە نەیتوانیووە هەڵگرى ئازادى بێت، دیارە مەبەستمان لەوە نیە كە پەیوەندى لەو شێوەیە درووست بێت بەقەد ئەوەى ئایا ئێمە پەیوەندى لەو شێوەیە تاچەند قبووڵ دەكەین؟ دواتر ئایا دەتوانین ئەو جۆرە پەیوەندیانە قبووڵ بكەین؟ پێموایە تۆ وەك نێر هەستێكى چەند گەورەت هەیە، بۆ عەشق دواجار ئەو عەشقەى تۆ پێویستى بەوەیە فرێى بدەیتە دەرەوە و بەرامبەر وەریگرێتەوە وەك جولەى تیشكى خۆرو مانگ وایە، تۆ پێویستت بەو ئینعیكاسە هەیە، ئەوەى بەرامبەرت ئەوە نادۆزێتەوە. مەبەست ئەوەیە دۆزینەوەى كورێكى شێتى عاشق ئاسانترە لە دۆزینەوەى كچێكى عاشق، چونكە كچى كورد خەونى ماڵى هەیە نەك خەونى عەشق، بەڵام ئەو كوڕانەمان دەست دەكەوێت كە خەونى ماڵیان نیە، كە ناتوانن خەونى ماڵیان هەبىَ، تۆ بروانە بێینە سەر ئەزمونى ماڵ.. ماڵ چیە، با بیر كەینەوە كە منداڵ بووین ئێوارە درەنگ تۆ لە كۆڵان یارى دەكەى دایكت بانگ دەكاتەوە ئەڵىَ "دنیا تاریك بووە وەرەوە ماڵەوە" ماڵ ئەو سنورە جوگرافییە بۆ ئەوەى لەتاریكى بمانپارێزىَ و دز نەمان فڕێنێت واتا ماڵ لەئەسڵدا زیندانێكە موعتەقەلێكە تاخۆر هەڵدىَ ئێمە بۆمان نیە بێینە دەرەوە ئێمە لەمنداڵیەوە روحمان بەو موعتەقەلە گۆشدەكرىَ لەمناڵیەوە لە هەرزەیى هەوڵ دەدەین ئەو دیوارە بشكێنین، عاشق دەبێت ئەو دیوارە بشكێنێت، هەر كەوتمان بابچین ماڵێك دروست بكەین و ژیانى هاوسەرى دروست بكەین پاشان ماڵێك بۆ منو تۆ لەراستیدا با شورەیەكى گەورە بەرز بكەینەوە پێى بلێین زیندانێك بۆ كۆتكردنى عەشقەكەمان، هەتا هەتایىَ غەریزە ئازاد بكەین تا كۆمەڵێك منداڵى سەقەتو ئیفلیج بنێینەوە.
* چیتر؟
– ئەوەى لەهەمووى گرنگترە ئێمە كە باسى ژیانى هاوسەریمان كرد، ڕاستەوخۆ باسمان لەو ژیانە نەكرد، بەڵكو لەڕوانگەى عاشقێكەوە دنیاى عەشقەوە سەیرى هاوسەرێتیمان كرد، بۆیە ئەوە ڕەتكردنەوەى بیرۆكەى ئەو ژیانە نیە بەقەد ئەوەى زیندانێكە بۆ عەشق.
* كەواتە ژیانى هاوسەرى بەلاى تۆوە ماناى چیە؟
– ئایا ئەوە قوڕسترین پرسیار نیە لەخۆمانى بكەین، ئێمەیەك كە لەڕوانگەى عەشقەوە سەیرى دنیا بكەین بۆ ماف بەخۆمان بدەین لە ئەزموونى كۆتكردن و یاساكان بدوێین، بەڵام بە كورتى ژیانى هاوسەرى دەتوانین واناوى بەرین كە بریتیە لە بوونى ماڵێك پڕیبكەین لە (منداڵ، ئاڵتوون، ژن، سەیارە، كەوەنتەر، موبەریدە، غەسالە، سەلاجە) بۆیە كاتىَ لەڕوانگەى عەشقەوە ماڵ درووست دەكەین لەڕاستیدا ماڵ بە خەون درووست ناكرێت، بۆیە ئەو كاتە نە عاشقین و نە دەتوانین لە ژیانى هاوسەرى و ئەزموونى ماڵیش تێبگەین، چونكە لە بنەڕەتدا ویستوومانە لە عەشقەوە بپەڕینەوە ماڵ، پەڕینەوە لە پردى سیرات زۆر ئاسانترە لە پەڕینەوە لە عەشقەوە بۆ ژیانى هاوسەرى، چونكە ژیانى هاوسەرى پێویستى بە عەشق نیە، پێویستى بە پارە و توانایەكى دارایى باش هەیە، بۆ ئەوەى لەو ماڵەدا بەختەوەربن، كەچى بەختەوەرى عەشق لەماڵى خودا پێداو نیە، بەڵكو لە خۆشەویستى ڕاستەقینەى پەیوەندى دووكەسەكەوەیە، وابزانم تا ئێرە توانیمان گەر بەخێرایش بێت لەتەواوى مەسەلەكان گفتوگۆ بكەین، خۆ ئەگەر لەوە زیاتر لێى قووڵ بینەوە لەتواناى ڕۆژنامە دەچێتە دەرەوە و دەبێت پڕۆژەى كتێبى بۆ تەرخان بكەین.
<
