به‌ره‌و كه‌ناری شپرزه‌یی.. گه‌شتێك له‌پێناوی جوانیدا
من حه‌سوودم چونكه ژیانم خۆشده‌وێت‌و ناتوانم له‌گه‌ڵیدا به‌رده‌وامبم ( كامۆ)
( به‌ره‌و كه‌ناری شپرزه‌یی) ناونیشانی كتێبێكی تازه‌ی چیرۆكنووس ( ره‌ووف بێگه‌رد)ه و له‌ماوه‌ی رابردوودا له‌لایه‌ن ده‌زگای چاپ‌و په‌خشی سه‌رده‌مه‌وه چاپ‌و بڵاوكرایه‌وه، ئه‌م كتێبه بۆ خوێنه‌ری ئێمه سه‌نگ‌و گرنگی خۆی هه‌یه، چونكه یاده‌وه‌ری تایبه‌تی چه‌ند رۆژێكی كه‌می نووسه‌ره‌و باس له‌سه‌فه‌رێكی كورتی خۆی ده‌كات بۆ چه‌ند وڵاتێكی ئه‌وروپایی، ئه‌گه‌رچی سه‌فه‌ره‌كه‌ی كورته‌‌و ماوه‌كه‌ی دیاریكراوه به‌لام به‌لام سیحری نووسین‌و گێڕانه‌وه سیخناخی كردووه له به‌سه‌رهات‌و چیرۆك‌و رووداو ، له‌هه‌ندێك شوێنیشدا نووسه‌ر گه‌شته‌كه‌ی به‌ره‌و ناخی خۆی‌و خه‌یاڵ‌و ژیانی رابدووی ده‌گوێزێته‌وه‌‌و وێنه‌كانی ژیانی خۆی تێكه‌ڵ ده‌كات به وێنه به‌رجه‌سته‌كانی گه‌شته‌كه‌ی.
ئه‌ڵبه‌ت سهفهرو گه‌ڕان‌و دیتنی كولتوورو شارستانیه‌تی دیكه بۆ هه‌ر تاكێك گرنگی‌و به‌های تایبه‌تی خۆی هه‌یه، ئێمه له‌به‌رده‌م چه‌ندین تێكست‌و كتێبی گه‌وره‌ی جیهانیدا له‌گرنگی‌و به‌های سه‌فه‌ر تێگه‌یشتووین‌و زانیومانه گه‌ڕان‌و دیتنی شوێنی جیاواز چ كاریگه‌رییه‌كی له‌سه‌ر روانین‌و تێگه‌یشتن‌و فكرمان هه‌یه، ئاخر سه‌فه‌ركردن ته‌نها پڕۆسه‌یه‌ك نییه بۆ گۆڕینی جوگرافیایه‌كی دیاریكراو، به‌ڵكو له‌خۆیدا دووباره نوێ بوونه‌وه وه‌رگرتنی پێناسه‌ی تره به چه‌مك‌و مانا‌و ره‌هه‌نده‌كان، فراوانكردی مه‌وداكانی بینین‌و خه‌یاڵ‌و وێناكردنمانه بۆ شته‌كان.
مرۆڤی به ئاگاو هۆشیار ده‌توانێت له‌ساته وه‌ختی سه‌فه‌ردا به‌تایبه‌ت سه‌فه‌ره قوڵ‌و دوورو درێژه‌كان كه له‌ئاسمانه‌وه ده‌ستپێده‌كات‌و به‌ده‌ریا پان‌و به‌رینه‌كان كۆتایی دێت، به‌ر گه‌وره‌یی گه‌ردوون بكه‌وێت‌و دیسان ئه‌و پرسیاره له‌خۆی بكاته‌وه: من كێم‌و چیم پێده‌كرێت له‌م گه‌رده‌وونه بێسنوور گه‌وره‌و بێئه‌نداز به‌رینه‌دا؟
دیاره سه‌فه‌ركردنی كه‌سێكی ئاسایی بۆ هه‌ر كارێكی تایبه‌ت بێت، جیاوازی هه‌یه له‌گه‌ڵ سه‌فه‌ری كه‌سێكدا كه ئه‌زموونێكی زۆرو زه‌وه‌ندی له‌گه‌ڵ نووسین‌و مێژوویه‌كی ده‌وڵه‌مه‌ندی له‌ناو كتێبدا گوزره‌راندبێت، ته‌ماشاكه سه‌فه‌ری بازرگانێك‌و سیاسیه‌ك، وه‌ك سه‌فه‌ری شاعیرێك‌و چیرۆكنووسێك‌و رۆشنبیرێك نییه، دنیای ده‌ره‌وه پڕه له‌كورد، له‌ناویاندا چه‌ندین نووسه‌ریش هه‌ن كه‌چی هیچیان وه‌ك ( كۆشكی باڵنده غه‌مگیه‌نه‌كان) باس له گرنگی سه‌فه‌ر ناكه‌ن‌و هانی ئینسان ناده‌ن دیتنی سه‌ر زه‌مینی دیكه، له‌راستیدا وه‌ك چۆن هه‌ر لێره‌ش دنیابینی شاعیرێك‌و بازرگانێك جیاوازه بۆ ژیان‌و سرووشت‌و مرۆڤ‌و شته‌كان، به‌هه‌مان شێوه بۆ سهفهرو چه‌مكه‌كانی دیكه‌ش هه‌روا جودان.
ئه‌م گه‌شته‌ی مامۆستا ( ره‌ووف بێگه‌رد) گه‌شتێكی ته‌واو جیاوه‌زه، ئه‌مه گه‌شتی كه‌سێكه خه‌یاڵی پڕه چیرۆك‌و فه‌نتازیا، به‌ئه‌ندازه‌ی گرنگیه‌كه‌شی درك به‌مه‌ترسیه‌كانیی ده‌كات، ئه‌و وه‌ك مووسافیرێكی شپرزه له‌سه‌ره‌تاوه بڕیار ده‌دات سه‌فه‌ره‌كه‌ی له‌شێوه‌ی چیرۆكدا ده‌ست پێبكات، هه‌ر بۆیه له‌یه‌كه‌م پله‌ی گه‌شته‌كه‌یدا به‌ره‌و دوونیا، به‌وریایه‌وه هه‌نگاو ده‌نێت‌و به‌وردی سه‌رنج له‌شته‌كان‌و كه‌سه‌كانی چوار ده‌وری ده‌دات، هونه‌رمه‌ندانه وه‌ك فۆتۆگرافه‌رێكی به ئه‌زموون راوی له‌حزه به له‌حزه ده‌كات‌و تۆماریان ده‌كات.
كتێبه‌كه له‌شێوه‌ی بیره‌وه‌ری ئه‌و سه‌فه‌ره‌یدا و له‌ژێر كاریگه‌ری ئه‌و كه‌شه رۆحی‌و جه‌سته‌ییه‌ی دنیای ده‌ره‌وه‌ی كوردستان بۆی درووستكردووه ده‌ست به‌نووسینه‌وه‌ی ئه‌و حاڵه‌تانه ده‌كات كه به‌ری كه‌وتووه، ناوبراو وه‌ك ئاماژه‌مان پێدا به‌و پێیه‌ی خۆی چیرۆكنووسه‌و ژیانێكی زۆری له‌ناو رۆمان‌و نووسین‌و خوێندنه‌وه‌دا گوزه‌راندووه، وه‌ستایانه ئه‌و توخمو ره‌گه‌زانه‌ی له‌نووسینه‌كه‌یدا به‌رجه‌سته كردووهو تێكه‌ڵی یاده‌ورییه‌كانی كردووه كه ده‌شێت بۆ چیرۆكێكی سه‌ركه‌وتوو یاخود نۆڤلێتێكی جوان بشێن.
نووسه‌ر به‌یه‌ك دنیا گومان‌و پرسیار‌و دڵه‌راوكێوه ده‌ست به‌گه‌شته‌كه‌ی ده‌كات، خۆی گوته‌نی ناحه‌قی نییه‌‌و ئه‌مه یه‌كه‌م جاریه‌تی شان بداته به‌ر گه‌شتێكی وه‌ها قوڵ‌و دوور، چه‌شنی ئه‌و كه‌ناریه‌ی چه‌ندین ساڵ زیندانی كرابێت‌و دواتر بڵێیت: تۆ ئازادیت فه‌رموو هونه‌ره‌كانی فڕینی خۆت نمایشكه له ئاسماندا ، ئاخر ئه‌ویش له‌ته‌مه‌نێكی تردا‌و پاش چه‌ندین ساڵ زیندانی ناو خێزان‌و ده‌زگا‌و كۆمه‌ڵگه‌‌و نه‌ریت گه‌شتێكی بۆ هاتۆته پێش بۆ دنیایه‌كی تر‌و كولتوورو شلرستانیه‌تێكی ته‌واو جیاواز، نایشارمه‌وه به‌شبه‌حاڵی خۆم ئه‌م كتێبه كاریگه‌ری زۆری له‌سه‌رم داناوه‌‌و تائه‌ندازیه‌ك روانینمی گۆڕیوه.. پێشموایه خوێنه‌ری ئێمه پێویسته ژیرانه به‌ركه‌وتنی له‌گه‌ڵدا بكات‌و تێكه‌ڵاوی ناو ئه‌و بیره‌وه‌یانه ببێت.
رایه‌ك له‌سه‌ر ۆمان هه‌یه‌‌و پێیوایه كه رۆمان به‌درێژایی مێژوو هه‌وڵی داوه كه مرۆڤ رزگار بكات‌و خودی خۆشی بناسێت، هاوكات هه‌وڵی ئه‌وه‌شی داوه كه پارێزگاری له ئازادییه‌كان‌و مافی به‌سه‌ر بردنی ژیان‌و دۆزینه‌وه‌ی شته جوانه‌كان بكات، نووسه‌ر كتومت له‌م روانگه‌وه ده‌ستی به‌نووسینه‌وه‌ی بیره‌وه‌ریه‌كانی ئه‌و گه‌شته‌ی كردووهو ئازادییه‌كی بێسنوورو‌و ره‌هاشی بۆخری دابینكردووه.
ئه‌و كاته‌ی نووسه‌ر له‌ناو ماشێنێكدایه له ئێران به‌ره‌و فڕۆكه خانه ده‌ڕوات، له‌ناو بێده‌نگی‌و خه‌یاڵاتێكی سه‌یردا نوقم ده‌بێت، ئه‌و له‌وه‌سفكردنی ئه‌و حاڵه‌ته‌یدا به‌جۆرێك وینه‌كه ده‌خاته پیش چاوی خوێنه‌ر، كه ئیدی واده‌زانین ئه‌وه خۆمانین سه‌فه‌ر ده‌كه‌ین‌و ئه‌وه ئێمه‌ین گومان‌و پرسیاری سه‌فه‌ر رۆحمانی داكرشتووه، ئه‌وه ئێمه‌ین نازانین گه‌مه‌ی رۆشتن چیمان پێده‌كات‌و ته‌سلیمی چ قه‌ده‌رێكمان ده‌كات، ره‌گه‌زی گێڕانه‌وه‌ش به‌و زمانه ساده‌‌و بێگه‌رده خه‌سڵه‌تێكی دیكه‌ی جوانی به چیرۆكه‌كانی سه‌فه‌ری به‌خشیوه‌‌و مه‌ودای داوه به‌وه‌ی فه‌نتازیتر وێناكانی خه‌یاڵی به‌رجه‌سته بكات، ره‌وف بێگه‌رد وه‌ك مووسافیرێك كه چاوی له ئاسۆیه‌كی نادیار‌و لێڵ بڕیبێت، له‌ناوماشێنه‌كه‌دا كه تا ئه‌وكاته به‌بێده‌نگی دڵی شه‌وگار‌و ته‌نهایی ده‌بڕێت قسه‌یه‌ك له‌زاری شۆفێری ماشێنه‌كه‌وه ده‌بێته یه‌كه‌م به‌ركه‌وتنی گفتوگۆیه‌كی چڕ‌و پڕ له‌سه‌ر ژیانی ناو ئه‌و وڵاته، به‌پێی وه‌سفی نووسه‌ر شۆفێره‌كه زانكۆی ته‌واو كردووه كه‌سێكی له‌وه هۆشیارترو چاو كراوه‌تره به‌رامبه‌ر به‌ژیان‌و مرۆڤ كه ته‌نها وه‌ك شۆفێرێك لێی بڕوانێت، نووسه‌ر تامه‌زرۆیه بۆ ئه‌وه‌ی له‌م گه‌شته‌یدا به‌ر كۆمه‌ڵێك چیرۆكی جیاواز بكه‌وێت، هه‌ر بۆیه به‌درێژایی ئه‌وماوه‌یه‌ی تاده‌گه‌نه فڕۆكه خانه‌ی نێو ده‌وڵه‌تی تهران، له‌رێگه‌ی گفتوگۆیه‌كی كورت‌و چڕه‌وه حیكایه‌تی غه‌مگینی ئه‌و شۆفێره‌مان بۆ ده‌گێڕێته‌وه كه جه‌نگ هه‌ردوو قاچه‌كانی لێده‌سه‌نێته‌وه‌ن وێنای ئه‌و پیاوه‌مان وه‌ك غه‌مگینترین پیاوی ئه‌و وڵاته نیشانده‌دات، سه‌ره‌تا شۆفێره‌كه وه‌ك كه‌سێكی به ئاگاو هۆشیار وه‌سفی وڵاتی ئیران ده‌كات‌و ده‌ڵێت: ئه‌م ولاته‌ی ئێمه له‌خانه‌ی شێت‌و ته‌مه‌ڵ‌و گه‌لۆر ده‌چێت،بۆیه كه‌سمان له سبه‌ینێی خۆی دڵنیا نییه‌‌و نازانین چیمان به‌سه‌ر دێت.
نووسه‌ر به‌درێژایی ئه‌و رێگایه‌ی كه بۆ فڕۆكه‌خانه ده‌چێت، گوێ له‌چیرۆكی شۆفێره‌كه ده‌گرێت‌و له‌ڕێگه‌ی چه‌ند پرسیارێكی كورت‌و وروژێنه‌ره‌وه كه زیاتر له چاوپێكه‌وتنی رۆژنامه‌وانی ده‌چێت زانیاری زیاتر‌و چیرۆكی تازه‌تر ده‌بیستێت‌و له‌بیره‌وه‌ریه‌كانی سه‌فه‌ره‌كه‌یدا یاداشتی كردووه، ئه‌و شۆفێره نمونه‌ی مرۆڤی جوان‌و خاوه‌ن دیدگا‌و به‌ئیراده‌یه كه رۆژگاری ره‌ش نه‌یتوانیوه تێكی بشكێنێت، قه‌یرێك رێده‌كه‌ن‌و درێژه به‌چیرۆكه‌كه‌ی ده‌داته‌وه كه پاش ته‌واو كردنی زانكۆ گیراوه به‌سه‌ربازی، دیمه‌نێكی شه‌ڕی ئیران‌و عیراق به‌شێوه‌یه‌ك گوزارشت لێده‌كات ئیتر خوێنه‌ر ده‌كه‌وێته گومانه‌وه كه ئه‌وه فیلمێكی جه‌نگییه ده‌یبینێ یاخود چیرۆكی واقیعی ژیانی شۆفێرێك، له‌شوێنێكی گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكه‌كه‌یدا باس له‌وه ده‌كات كه به‌هۆی بۆردوومانی هێزه‌كانی عیراقه‌وه چه‌ندین سه‌ربازی هاوڕێی به‌دیار چاویه‌وه هه‌پڕون به‌هه‌پڕون ده‌بن، ده‌شگێڕیته‌وه له‌و ه‌شه‌ڕه‌دا به‌برسێتی نه‌شاره‌زا له‌ده‌ست هێزه‌كانی عیراق راده‌كه‌ن به‌بێ ئه‌وه‌ی بزانن ئاراسته‌ی رۆشتنه‌كه‌یان به‌ره‌و كوێیه، دواجار له‌گوندێكدا ده‌گیرسێنه‌وه به‌و هیوایه‌ی گونده‌كه ئیرانی بێت‌و كه‌مێك بحه‌سێنه‌وه‌‌و نانێك بخۆن، دواتر بۆیان روون ده‌بێته‌وه كه پێش ئه‌وان ئه‌و گونده‌ش بۆمباران كراوه‌‌و ئه‌وه‌ی توانای راكردنی نه‌بووه له‌وێ كوژراون، وێنه‌ی چه‌ندین منداڵ‌و په‌له‌وه‌رو ئاژه‌ڵمان نیشان ده‌دات به‌كوژراوی، حاڵه‌تی ده‌روونی سه‌ربازه‌كان ته‌واو تێك ده‌چێت، له‌وكاته‌دا شۆفێره‌كه ده‌گێڕێته‌وه كه دوو باڵنده‌ی له‌ناو قه‌فه‌زێكدا بینیوه له‌تاو ئه‌و كاره‌سات‌و دیمه‌نی شه‌ڕ‌و كوشتارو بۆنی بارووده باڵه‌فه‌ره‌یان بووه، هه‌ستی ئینسانی ئه‌و سه‌ربازه كه خودی شۆفێره‌كه‌یه تاو ده‌سه‌نیت‌و هه‌ر دوو باڵنده‌كه له‌ناو قه‌فه‌زه‌كه‌دا ئازاد ده‌كات، ئه‌و له‌كاتێكدا خه‌می دوو باڵنده ده‌خوات كه تۆپ‌و سارووخ‌و بارود‌و ناپاڵم وه‌ك مێش‌و مه‌گه‌ز بێڕوحمانه مرۆڤده‌كوژن‌و ژیان وێران ده‌كه‌ن، ئه‌م دیمه‌نه هیومانیزمه مژده‌یه‌كی جوان‌و دڵخۆشكه‌ره بۆ ژیان‌و مرۆڤایه‌تی، نمونه‌ی ئه‌م هه‌ڵوێسته مه‌گه‌ر ته‌نها له رۆمان‌و ئه‌و چیرۆكه جیهانیانه‌دا بخوێنینه‌وه كه له‌سه‌ر شه‌ڕ‌و ئاكامه نه‌گریسه‌كانی نووسراون.
تا ئه‌و شوێنه‌ی ده‌گه‌نه فڕۆكه‌خانه ئه‌م جۆره گفتوگۆو چیرۆكانه به‌رده‌وامن.
نووسه‌ر له‌گه‌شته‌كه‌یدا له‌رێگه‌ی بیره‌وه‌رییه‌كانیه‌وه كۆمه‌ڵێك رووداوی سه‌یرو كاریگه‌رمان نیشان ده‌دات، به‌گه‌لێك شوێنی سه‌رسوڕهێنه‌رمان ئاشنا ده‌كات، سه‌ردانی شوێنی داهێنه‌ره‌و بلیمه‌ته‌كانی دنیا ده‌كات‌و به‌ئێمه‌شی ده‌ناسێت، له‌هۆڵی شانۆگه‌رییه‌كانه‌وه تا ده‌گاته گه‌له‌ری‌و مۆزه‌خانه‌‌و جێنزرگه‌ی نووسه‌رو ئه‌دیب‌و هونه‌رمه‌نده داهێنه‌ره‌كان، نووسه‌ر زۆر به‌وردی شته‌كان ده‌گێڕێته‌وه روداوه‌كانی له‌شێوه‌ی چیرۆكێكی زۆر جوان‌و پڕ بایه‌خدا ته‌وزیف كردووه، كتومت ئه‌ڵێی دووچاوی كردووه به سه‌د بۆ ئه‌وه‌ی زۆرترین شوێنی گرنگ ببینێ، سه‌یر له‌وه‌دایه نه‌یهێشتووه یه‌ك له‌حزه‌و یه‌ك بست شوێن‌و یه‌ك به‌سه‌رهات‌و حیوارێك كه ئه‌و بینیویه‌تی‌و گوێبیستی بووه به‌سه‌ریدا تێپه‌ڕێت.
هه‌ر له درێژه‌ی گێڕانه‌وه‌كانیدا باس له‌چه‌ندین ولاتی ئه‌وروپایی ده‌كات كه‌له‌وێ دۆستان‌و هاوڕێانی چ پێشوازییه‌كی گه‌رمیان لێكردووه‌‌و كاتێك له‌ماڵیاندا ماوه‌ته‌وه یان خۆی گوته‌نی خه‌ریكی سازكردنی به‌زمی(چه‌م) بوون، یاخود له‌گه‌ڵ هاوڕێ رووناكبیره‌كانیا گفتوگۆیان له‌سه‌ر پرسه سیاسی‌و رۆشنبیری ئه‌ده‌بیه‌كان كردووه.
یه‌كێك له چیرۆكه واقعیه‌كانی ناو كتێبی ( به‌ره‌و كه‌ناری شپرزه‌یی) چیرۆكێكی رۆمانسی نێوان كوڕو كچێكی هۆڵندییه،ئه‌م چیرۆكه‌واقعییه یه‌كێك له‌هاوڕێكانی ( بێگه‌رد) خۆی دیویوتی‌و له‌نزیكه‌وه ئاگاداری بووهو قسه‌ی تێدا كردووه، ده‌گێڕێته‌وه كوڕو كچێكی هۆڵندی كه‌هه‌ردووكیان كه‌ڕ‌و لاڵ بوون ده‌كه‌ونه ناو عه‌شقێكی زۆر تایبه‌ت‌و جیاوازه‌وه، هه‌موو رۆژانێكی شه‌ممان كچه له‌باڵكۆنی ماڵی خۆیانه‌وه كورسی‌و مێزێك داده‌نێت‌و ده‌خواته‌وه، له‌ناو باخه‌كه‌ی خوار ماڵی خۆشیانه‌وه كوڕه به‌هه‌مان شێوه كورسی‌و مێزێك له‌ره‌نگی ئه‌وه‌ی كچه‌كه داده‌نێت‌و تا دره‌نگانێكی شه‌و ده‌خۆنه‌وه‌و ته‌ماشای یه‌كتر ده‌كه‌ن، ئه‌و هاوڕێیه‌ی كاك ره‌وف بۆی گێڕاوه‌ته‌وه ئه‌م حاڵه‌ته چه‌ند ساڵێك به‌رده‌وام بووه، ته‌نانه‌ت كاتێك خۆیان له‌دووره‌وه عه‌شقیان كردووه به‌و شێوه‌یه، سه‌گه‌كانیشیان له‌ناو باخه‌كه‌دا خه‌ریكی گه‌مه‌‌و راوراوێن‌و رابواردن بوون، ئه‌مه چیرۆكێكی زۆر گرنگ‌و جیاوازه، به‌ڵام كۆتاییه‌كی تراژیدی هه‌یه، ئه‌ویش به‌هۆی به‌ریه‌ك كه‌وتنیانه پاش چه‌ندین ساڵ چاوه‌ڕوانی‌و عه‌شقی دووراو دوور له‌شه‌وی كریسمسدا، ئه‌و كوڕو كچه پاش مه‌ستبوونێكی زۆر به مه‌ی‌و عه‌شق‌و خۆشه‌ویستی، ئیتر كه‌س له‌و ناوه نایانبینێته‌وه، پاش چه‌ند رۆژێك هه‌ر دوو سه‌گی كوڕو كچه‌كه به‌بێ خاوه‌نه‌كانیان ده‌گه‌ڕێنه‌وه بۆ ناو باخه‌كه، به‌پێی وه‌سفی گێڕانه‌وه‌كه كچه‌كه مۆزیكسانێكی به‌توانا بووهو به‌رده‌وامیش سه‌رقاڵی خوێندنه‌وه بووه، ئه‌و كه‌سه‌ی ئه‌م چیرۆكه‌ی بۆ نووسه‌ر گێڕاوه‌ته‌وه بۆ خۆی چه‌ندینجار سه‌ردانی ئه‌و ماڵه‌ی كردووه له‌گه‌ڵ كچه‌كه‌و دایكیدا كه به‌ته‌نها پێكه‌وه ده‌ژیان قسه‌و باسی كردووهو ئاشنایه‌تی‌و متمانه‌یان به‌یه‌كتر په‌یدا كردووه.
به‌گشتی ئه‌م كتێبه‌ی مامۆستا (ره‌ووف بێگه‌ر) سیخناخه له‌و جۆره چیرۆكه سه‌یرانه كه مرۆڤ حه‌زبه‌خوێنده‌وه‌یان ده‌كات له‌لایه‌كی دیكه‌شه‌وه وه‌ك كارێكی دیكۆمێیاری ناوی چه‌ندین سه‌نته‌رو شوێنی گرنگی ئه‌ده‌بی‌و هونه‌ری یاداشت كردووه كه خۆی سه‌ردانی كردوون ، راسته چیرۆكه‌كانی ناو ئه‌م بیره‌وه‌ریانه له‌سه‌ره‌تادا به‌و شێوه‌یه نه‌گێڕدراونه‌ته‌وه، به‌ڵام نووسه‌ر سوودێكی باشی له بیرۆكه‌كان وه‌رگرتووه‌‌و به‌سه‌رهاته‌كانی وه‌ك كه‌ره‌سته‌یه‌ك لای خۆی یاداشتكردووه‌‌و تێكه‌ڵاوی كردوون له‌گه‌ڵ خه‌یاڵ‌و فه‌نتازیای نووسیندا‌و فۆڕمی گێڕانه‌وی چیرۆكی پێبه‌خشیون، ئه‌و ته‌نها گوێی له‌ناوه‌ڕۆكی باسه‌كان گرتووه‌‌و دواجار نمونه‌ی كارێكی ئه‌ده‌بی لێدرووستكدوون له سیاغی بیروه‌ریدا.
یه‌كێك له‌لایه‌نه جوان‌و گرنگه‌كانی ئه‌م كتێبه بوونی ئه‌و راستگۆیی‌و بیلایه‌نییه‌ی نووسه‌ره له‌گێڕانه‌وه‌و وه‌سفكردنی شته‌كان‌و وێناكردنی شوێنه‌كاندا،راستگۆیی له‌گه‌ڵ خودی خۆی‌و بیركردنه‌وه‌و پێشهاته‌كانیدا،نووسه‌ر به زه‌قكردنه‌وه‌ی وێنه‌كانی ژیانی تایبه‌تی خۆی له ناو ئه‌م تێكسته‌دا، هێنده‌ی تر بیره‌وه‌ریه‌كانی زیندوو كردووه، له‌مباره‌یه‌وه ( دانتی) رایه‌كی هه‌یه‌‌و ده‌ڵێت: مه‌به‌ستی یه‌كه‌می هه‌ر بكه‌رێك له‌هه‌ر كردارێكدا كه ده‌یكات، كه‌وتۆته سه‌ر كه‌شفكردنی ئه‌و وێنه‌یه‌ی كه تایبه‌ته به‌خۆی، ئێمه له‌م كتێبه‌دا ته‌واو وێنه‌ی ئه‌و ره‌ووف بێگه‌رده ده‌بینین كه كه‌له‌رێگه‌ی ژیان‌و تێكسته‌كانیه‌وه كێشاویه‌تی بۆیان، ئه‌وه‌تا له‌چه‌ندین شوێندا باس له نه‌شاره‌زایی‌و بێئاگایی خۆی ده‌كات له‌هه‌ندێك حاڵه‌تی گه‌شته‌كه‌یدا، نه‌شیشاردۆته‌وه كه چه‌ندینجار به براده‌ره‌كانی وتووه بیبه‌ن بۆ ئه‌و بازاڕه‌ی له‌شفرۆشه‌كانی لێیه، ته‌نانه‌ت ئه‌مه‌ی وه‌ك ئاره‌زوویه‌ك وه‌سفكردووه‌‌و به‌شێوه‌یه‌كی جوان وێنای ئه‌و بازاڕه‌ی كردووه كه ئافره‌تی سۆزانی لێیه له‌ناو جامخانه‌كاندا كاتێكیش ئه‌و سۆزانیانه‌ی بینیوه هه‌ستی به‌خه‌له‌لێك كردووه له‌گه‌ردوون‌و سرووشتی ئاسایی ژیاندا، ئاخر خه‌ڵكانێك بۆ نان‌و بژێوی خۆیان‌و منداڵه‌كانیان نه‌ك جه‌سته‌ی خۆیان به‌ڵكو ئاره‌زووه ئینسانیه‌كان‌و حورمه‌تیشیان ده‌فرۆشن ئه‌مه‌شهاوكێشه‌یه‌كی نادرووستی نێوان كارو سه‌رمایه‌یه،به‌ركه‌وتنی نووسه‌ر له‌گه‌ڵ دنیای گه‌وره‌و تازه‌ی ئه‌وروپادا له‌لایه‌كه‌وه خۆشحاڵی كردووه له‌لایه‌كی دیكه‌وه رۆح‌و دڵی بریندار كردووه، ئه‌و له خۆشترین كاته‌كانی ژیانی ئه‌وێیدا ته‌نانه‌ت له‌كاتی مه‌ستبوون‌و به‌مه‌ی‌و جوانی غه‌رقبوونی له‌ناو گفتوگۆ چڕه سیاسی‌و رووناكبیریه‌كانیشدا، به‌رده‌وام دڵی لای نیشتمان‌و نه‌ته‌وه‌كه‌ی بووهو خۆزگه‌ی خواستووه وڵاته‌كه‌ی ئه‌ویش له‌ریزی وڵاته پێشكه‌وتوه‌كاندا بوایه، له كتێبه‌كه‌یدا هه‌ر كات خه‌می له‌وڵات خواردبێ‌‌و بیری له نه‌هامه‌تییه‌كانی ئێره كردبێته‌وه زمانه‌كه‌ی ته‌واو شه‌فاف‌و ساده كردۆته‌وه ئه‌مه‌ش بێگومان به‌شێكه له‌خه‌مخۆری‌و دڵسوتاوی ئه‌و بۆ نیشتمان.
له‌راستیدا ئه‌م نوسینه ته‌نها وه‌ك ناسنێكی ئه‌و كتێبه‌یه‌‌و توانای راڤه‌كردنی ره‌هه‌ند‌و مانا قوڵه‌كانی نییه، هاندانێكه بۆ ئه‌وه‌ی خوێنه‌ری ئێمه له‌ڕێگه‌ی گێڕانه‌وه‌ی گه‌شتی نووسه‌رێكه‌وه له‌مانا و ره‌هه‌نده‌كانی سهفهرو وڵاته پیشكه‌وتووه‌كان‌و كولتوورو شارستانیه‌ته گه‌وره‌كان تێبگه‌ن، گێڕانه‌وه‌ی گه‌شتێكی دوورو درێژ له سیاغی بیره‌وه‌ریدا‌و به زمانێك‌و سه‌ردێكی چیرۆكئامێز، له‌لایه‌كه‌وه تواناییه‌كی هونه‌ری‌و زه‌وق‌و مه‌عریفه‌ی ده‌وێت، له‌لایه‌كی تره‌وه پڕ كردنه‌وه‌ی بۆشاییه‌كه له‌ئه‌ده‌بی كوردیدا، چونكه ماوه‌یه‌كی زۆره ئه‌م لایه‌نه‌ی ئه‌ده‌ب كه گێڕانه‌وه‌ی بیره‌وه‌رییه له‌بۆشاییه‌كی ترسناكدایه.
