بته گهورهکانی کورد و تێرۆری سهردهشت
پێشهکیی: ئهم وتاره، ویستم بینێرم بۆ رۆژنامهیهکی ئههلیی له کوردستان، بهڵام بهدڵنیاییهوه هیچ بڵاوکراوهیهک بهم ناوهڕۆکهوه ناتوانن بڵاوی بکهنهوه، چونکه پارتیی بێ سێ و دوو پێنج سهد میلیۆن دینار یان یهک بیلیۆن( میلیارد) دینار دهدات بهتهنگهیاندا لهڕێی دادگا حیزبیی و دادوهره حیزبییهکانی خۆیهوه. بۆ ئهوهی کهس تووشی گهڕ نهکهم، وهک پرۆتێستێک دژ به هێرشهکانی پارتیی بۆ سهر بنهماکانی ئازادیی رادهربڕین، تهنیا بۆ سایتی دهنگهکانی دهنێرم.
کامیار سابیر
سهردهشتیان فڕاندو تێرۆریان کرد، دهسهڵات و پیاوه رۆشنبیرهکانی حیزب گوتیان سهرهداومان دهستکهوتووه! پێش رووداوهکان مهکهون. چوار مانگه کادیرهکانی حیزب و دامودهسگا زهبهلاحهکانی راگهیاندن و ئینتیلێکچواڵه پڕبهرههمهکانی حیزب و خهریکی چنینی کڵاوی ” ئهمنی قهومیین” بۆ ئهوهی لهسهر زۆرینهی خهڵکی بکهن. سهرئهنجام سهردهشتی رۆژنامهنووسیان تێرۆر کردو بهتێرۆریستیشیان ناساند، بهکورتییهکهی کڵاو لهسهر گهلی کورد کرا و تهنیا چهند دهنگێکی کهم لێره و لهوێ بهدهنگ هاتن و ناڕهزایهتییان دهربڕی.
سادهترین پێناسهی دیکتاتۆریی ئهوهیه که تاکێک یان کۆمیتهیهک، یاخود گرووپگهلێکی جۆراوجۆر بهڕههایی دهست بهسهر دهسهڵاتدا دهگرن و لهسهروو یاساوه دهبن و هیچ فۆرمێکی فهرمیی و حکومیی ناتوانێ لهشته گرینگ و چارهنووسسازهکان بپێچێتهوه. کێ ههیه ئهگهر به ئهنقهست خۆی نهخهڵهتێنی و ددان بهو راستییهدا نهنێ، که کهس ناتوانێ له پارتیی و بنهماڵهی بارزانیی بپێچێتهوه لهسهر فڕاندن و تێرۆکردن و هۆنینهوهی ئهو چیرۆکهی لێژنهی لێکۆڵینهوهکهی پارتیی که سهرۆکی ههرێم ئهندامهکانی دامهزراندن؟ ئایا هیچ حیزبێکی سیاسیی کورد له کوردستانی عێراقدا بهئهندازهی پارتیی لهسهروو یاساوهیهوه؟ ئایا هیچ دهسگایهک بهئهندازهی دهسگای پاراستن لهسهروو یاساوهیهوه، تهنانهت ئایا هیچ کهسێک بهئهندازهی سهرۆکی ههرێم مهسعود بارزانیی و کوڕهکانی لهسهروو یاساوهن؟
حیزبێکی وهک پارتیی که کاری ئهندامهکانی تهنیا راپۆرتنووسینه لهسهر تاکهکانی کۆمهڵ و لهسهر خۆیشیان، چۆن رێگه دهدات چهمکی ئازادیی بوونی ههبێ؟ پارتیی ئهوهندهی له ئازادیی دهترسێ لههیچ شتێکی تر ناترسێ! ههروهک مێژوونووسی ئهمێریکایی، ولیام دورانت ( William Durant) دهڵێ” کاتێک داوای مۆڵهت بۆ ئازادیی بکرێ، دیکتاتۆریی بهڕێوهیه”. ههنووکه پارتیی و سهرۆکهکهی”مهسعود بارزانیی” دهیانهوێ خێر بکهن به گهلی کوردستان و ئهوان مۆڵهتی ئازادیی بهخهڵک بدهن و هێڵه گشتیی و تایبهتییهکانی ئازادییان بۆ دهستنیشان بکهن. پارتیی و بارزانیی دهیانهوێ چوارچێوهیهک بهپێی بهرژهوهندییه سیاسیی و ئابووریی و ئهخلاقییهکانی بنهماڵهکهیان بۆ ئازادیی دابنێن. لهم روانگهیهوه پارتیی، بهلۆژیکی مهلیکبوونی ههرێمی کوردستانهوه لهدهسهڵات دهڕوانێ و ههزارجاریش بهههڵبژاردن بیدۆڕێنێ، ئاماده نییه دهستبهرداری پارهو بازرگانیی و مۆنۆپۆلکردنی بازاڕو کورسی دهسهڵات بێت.
لێژنهی لێکۆڵینهوهکهی پارتیی لهمهڕ تێرۆرکردنی سهردهشت، کۆمهڵی موریدی حیزب و بنهماڵهی بارزانیین، نهک ههر ناتوانن بچووکترین زانیاریی راست لهسهر تێرۆرکردنی سهردهشت دزه پێ بکهن، بهڵکو ناتوانن بهمووش له رێنماییهکانی دهسگای پاراستن دهربچن! بهڵام ئهوهی جێگهی سهرنجه، ئهو بێدهنگیی و خامۆشییه قووڵهیه که بهربینی بهزۆربهی ئهوانه گرتووه که قهڵهمهکانیان، کتێبهکانیان، وتارهکانیان، کۆڕۆ کۆمهڵهکانیان……….تاد ههمیشه لهبوارهکانی مافی مرۆڤ و ئازادیی رادهربڕین و پرسه نیشتمانییهکاندا تۆز دهکات، کهچیی له کهیسی سهردهشتدا زۆربهیان مێشێک میوانیان نییه.
راسته زۆربهی خهڵک به ئهنجامی لێکۆڵینهوهی لێژنه تایبهتهکهی سهرۆکی ههرێم و بنهماڵهکهی تووشی راچڵهکان بوون. بهڵام پارتیی زۆر بهئاگایی و زۆر بهوریاییهوه ئهو ئهنجامهی راگهیاندووه. پارتیی نه خهڵکی کوردستانی پێ نهزانهو نهخۆیشیان ئهوهنده دهستوپێ سپیین لهکهیسی موخابهراتیی و تۆقاندن و سڕینهوهی جهستهیی نهیارهکانیاندا، بهتایبهت نهیارهکانی بنهماڵهکهیان، راسته شانۆگهرییهکی زۆر ساویلکانهیه بهڵام لهڕێی ئهنجامی ئهو لێکۆڵینهوهیهوه، زۆر بهمهبهستهوه ههڕهشه لهههموو ئهوانه دهکات که لهههر روودواوێکی داهاتوودا، کاتێ پارتیی دهست بۆ سهرهونگومکردنی نهیارهکانی بهرێ، کهس جورئهت نهکات داکۆکیی لهکهسی فڕێندراو یان تێرۆرکراو بکات، چونکه خهجاڵهت دهبێ و وهک سهردهشتی سێکیولار و لیبراڵ، بهئاسانیی دهیکهن به درنجێکی فهندهمێنتالیستی ئیسلامیی و کهسیش بۆی نییه بڵی بنهماڵهی موقهدهسی بارزانیی یاساکهتان، بڕیارهکهتان کهموکوڕیی تێدایه. لهم ئاقارهدا تهنیا و تهنیا چهمکی ئازادیی و مهوداکانی ئازادیی، قوربانیی سهرهکیین. ههرکاتێکیش ئازادیی بوو بهقوربانیی و کۆت و بهندی بۆ دانرا، مانایهک بۆ دێمۆکراسیی و چهمکی هاوڵاتییبوون و مافی مرۆڤ و ئاشتیی و ئاساییش نامێنێتهوه و دیکتاتۆریی بهڕێوهیه.
راستییهکهی ئهوهی کوڕگهلی عهشیرهتهکهی سهرۆکی پارتیی دهیکهن، هیچ جیاوازییهکی ئهوتۆیان لهگهڵ تکریتییهکانی نزیک بنهچهی خهیروڵا توڵفاح و سهدام حوسێن نییه. ههردوو بنهماڵه باسیان لهسهروهریی نیشتمان و ( عروبهو کوردایهتیی ) و موقهدهسبوونی بنهماڵهکانیان دهکرد، ههردووکیان داهاتی نیشتمانیی ( عێراق و کوردستان) به موڵکی بنهماڵهکانیان دهزانی و دهزانن، ههردوو بنهماڵه منهتیان بهسهر خهڵکی ( عێراق و کوردستاندا) دهکرد و دهکهن که ئهگهر ئهوان خودا نهیناردنایه ئهوا ژیان و سهربهرزیی و ئاسوودهیی و پێشکهوتن مانایهکی نهدهبوو. شۆڕش و پێشکهوتن نهدهبوو. ههردوولاش ههموو مافێکیان بهخۆیان رهوا بینیوهو بۆ درێژهدان به حوکمی بنهماڵهکانیان. هاوکات کۆمهڵێ دروشمی دیماگۆجییانهیان بۆ ههڵخهڵهتاندنی ههستی نیشتمانیی و نهتهوهیی لایهنگران و گهلانی( عێراق و کوردستان) ههبوو. ههردوولایان کوڕان و کچانی خۆیان لهسهروو ههموو منداڵانی ( عێراق و کوردستان) هوه بوون و ههرچییهکیشیان بکردایه، بۆیان دهچووه سهر( دهچێته سهر) . ههردوولایان زۆربهی پۆسته ههستیار و گرینگ و سهربازیی ( میلیشیای زێڕهڤانیی) و موخابهراتیی و ئهمنییهکانیان له دهست ئهندامانی بنهماڵهکانیاندا قۆرغکردبوو ( قۆرغکردووه).
ئهوهی مایهی غهم و ژانه ئهوهیه که دهیان حیزبی سیاسیی لهکوردستاندا، به ههموو ئۆپۆزیسیۆنی کوردستانیشهوه( لهسهروو ههموویشیانهوه بزوتنهوهی گۆڕان، جگه لهحیزبی کۆمۆنیسته کرێکارییهکان) بێدهنگییان ههڵبژاردووه و ناوێرن تهنانهت کۆمێنتێکیش لهسهر راپۆرتی لێژنهکهی سهرۆکی ههرێم بهڕای گشتیی بدهن. گؤران ئهو ههموو کهمپهینهی کرد بۆ فڕاندن و تێرۆرکردنهکهی ، كهچیی دهنگی لێوه نایات وهک دهسگاو رێکخراوێک، وهک بزوتنهوهیهکی ئۆپۆزیسیۆن هیچ لێدوانێکی فهرمیی لهسهر راپۆرتی لێژنهکه نادات. ههموو مهسهلهکهش ساتوسهودایهکی ژێربهژێره لهگهڵ پارتییدا. بهڵام ئهگهر گۆڕان لهسهر گهندهڵییهکانی دهسهڵات بهدهنگ دێت، دهبووایه لهم کهیسی سیناریۆیهدا، ئازایانهتر بهاتایهته دهنگ، بێدهنگیی له تێرۆرکردنهوهی کارێکتهری سهردهشت و ئایکۆنی ئازادیی رۆژنامهگهریی کوردیی و سیمبۆڵی ئازادیی شاری ههولێر، گهندهڵییهکه ئهگهر بهمهبهست بیت یان بێ مهبهست تاوانه. تاوانه چونکه سهودا بهخوێنی لایهنگرێکی خۆیانهوه دهکهن، تاوانه چونکه ئهمجاره مۆبهڵایزی خهڵک ناکهن دهرههق بهسهرلهنوێ تێرۆرکردنهوهی سهردهشت که ئهوانی وهک شاگردی ئههریمهن لهبهرامبهر مامۆستا ئههریمهنهکانی دهسهڵاتدا له ههڵبژاردنهکانی کوردستان و عێراقدا ههڵبژارد. هاوزهمان سهدان ئهکادیمیست و نووسهرو رۆشنبیر به ئهندێشهی خۆیان فیشکهی تێزه فیکرییهکانیان ئهمسهروئهوسهری کوردستانی دهکرد کهچیی وهک منداڵ خۆیان بهبابهتی سیاسیی وکولتووریی و نیشتمانیی و نهتهوهیی ( ههموویشی لاوهکیی )هوه دهخافڵێنن و زۆر بهمهبهستهوه لهم کاتهدا بۆ شاردنهوهی کهیسی سهردهشت، لهسهر ئهو شتانه دهنووسن، که نهبهچاک ونهبهخراپ خزمهتێکی ئهو گهله بێچارهیه ناکهن.
رۆشنه که یهکێتییش بههۆی رێکهوتنه ستراتیژییهکهی لهگهڵ پارتییداو بههۆی ههڵوێستی خۆبهدهستهوهدهرانهی تاڵهبانیی ، بێدهنگیی ههڵبژاردووه. بهڵام ئهم ههموو رمبازییهی پارتیی دهیکات، سهرهنجام یهکێتیی بهحیزبێکی پاشکۆی پارتیی دهکات. د.بهرههم ساڵح ئهگهر بهناویش سهرۆکی حکومهتی ههرێم بێت، ههر بۆ پێگهی سیاسیی و کۆمهڵایهتیی خۆی لهباری مرۆیی و مۆراڵیی و سیاسییهوه ئهم بێدهنگییهی زۆر لهسهر دهکهوێ. د.بهرههم و ئیدارهکهی بهم بێدهنگییهی دهیسهلمێنێ که ئهو وهک ستافێکی تاڵهبانیی رهفتار دهکات و بهبێ پرسی ئهو هیچ کاردانهوه و ههڵوێستێک ، تهنانهت وهک کاری ئیداریی و ئاسایشیی حکومهتیش ناتوانێ بکات، ئهگهر لهگهڵ بهرژهوهندیی ههردوو بنهماڵهی فهرمانڕهوای کوردستاندا( بارزانیی و تاڵهبانیی ) بهیهکدا ههڵبشاخێت.
مهودای دهسهڵاتی د.بهرههم سهلماندی که بارزانیی و پارتیی حاکمی موتڵهقن لهههولێردا و ئهو تهنیا بهناو سهرۆکی حکومهته. بهڵکو لهناو حکومهتهکهی ئهودا حکومهتێکی تر ههیه که پاراستن و پارتیی بهڕێوهی دهبهن، ئهوه بێجگه لهوهی نێچیرڤان بارزانییش کۆمهڵێ پاشکۆی خۆی ههیه لهناو حکومهتهکهی ساڵحدا، بهڵکو هێشتا بهئازادیی و دهستکراوهیی دهتوانن پرۆژهکانی سهرۆکی پێشووی حکومهت بهڕێوهبهرن و سهریهشهی جدییش بۆ ئیدارهکهی ساڵح دروست بکهن. بۆیشه کادیرهکانی پارتیی لێدوان بهناوی حکومهتهوه دهدهن لهسهر لێژنهی سهربهقوڕداکردنی سهردهشت، نووسینگهی سهرۆکی حکومهت و تهنانهت خۆیشی ناتوانێ بهرپهرچی بداتهوه و به مۆڕاڵێکی بهرزهوه بڵێ بیروڕای حکومهت لهگهڵ بیروڕای پارتییدا جیاوازه.
جێگهی خۆیهتی کۆمیدیایهکی سیاسیی و دیپلۆماسیی حکومهتهکهی د.بهرههم باسبکرێ. لهکوردستان دهڵێن تا ههنووکهش نێچیرڤان بارزانیی ههندێ ژووری تایبهت بهخۆی و به کهسه نزیکهکانی رادهستی ئیدارهکهی د.بهرههم نهکردووهتهوه و تهنانهت بۆی نییه بیشیانکاتهوه ( ئهمه راسته یان نوکتهیه، لهناو رای گشتییدا وا بیستراوه). بهڵام له وڵاتی ئوسترالیا و لهشاری سیدنی که نوێنهرایهتیی حکومهتی ههرێمی کوردستانی لێیه، کادیرهکهی پارتیی که نوێنهری حکومهتی ههرێمه له ئوسترالیا، تا ههنووکهش وێنهی نێچیرڤان بارزانیی لهپشتی سهریهوه ههڵواسیوه. ئهمه وهلائی تایهفیی و بنهماڵهیی و حیزبیی نهبێ ، کێ ههیه ناوێکی تری بۆ بدۆزێتهوه؟
ئهم پۆزلێدانهی پارتیی لهههولێر دهیکات، بهرهنجامی کولتووری داگیرکردنی ههولێره له 31ی ئابهوه، پارتیی ئهگهر دهسهڵات و پارهی لێ بسهنرێتهوه، ههر بهئهندازهی گهرمیان و کهرکوک و سلێمانیی قورسایی سیاسیی و جهماوهریی لهو شارهدا دهمێنێ. ههموو ئهو لهشکره گهورهیهی له پسپۆران و ئهکادیمیستان و نووسهران و رۆشنبیران و مامۆستایانی ئایینیی ………….تاد بهدهوری پارتییهوهن، بهپاره ویژدانی خۆیان فرۆشتووه و پاره و پۆستهکانیان و بهرژهوهندییهکانیان عهقڵ و هۆش و بیرکردنهوهیانی کۆنترؤڵکردووه و ئامادهش نیین بچووکترین ناڕهزایهتیی دهرببڕن. بهشێک لهمانه زۆر بهئاشکراش درۆی گهوره دهکهن و ئهفسانهو داستانی خهیاڵیی بۆ پارتیی و بارزانیی و نهوهکانی دادهتاشن. لێرهوهیه تا پارتیی و بنهماڵهی بارزانیی حاکمی موتڵهقی ههولێر بن و بودجهی خهڵکی کوردستان بچێته بانکه تایبهتیی و پرۆژه تایبهتییهکانیانهوه، ئازادیی بوونی نابێ. بهدڵنیاییشهوه ئهگهر سهردهشت له ژێر دهسهڵاتی پارتیی و شاری ههولێردا نهبووایه، بۆی ههیه ههنووکهش لهژیاندا بووایه. چونکه پارتیی دهیهوێ تهنیا حاکمی ههولێرو ناوچهکانی دهۆک بێت و کهس نهوێری لهو دوو شارهدا توخنی موقهدهساتی بنهماڵه و دهسهڵاتی رههای پاراستن بکهوێ. بهکورتییهکهی پارتیی بهلۆژیکی ئێستایان دهیانهوی بڵێن ئێمه بتێکی موقهدهسین و کهس بۆی نییه دهست بۆ بته مهزنهکانی بنهماڵه و موقهدهساتی بنهماڵه بهرێت.
مامهڵهکردنی پارتیی لهگهڵ فڕاندن و تێڕۆرکردنی سهردهشت، ههموو ئهو گومانانهی بهیهقین کرد که پارتیی و پاراستن لهپشت تێرۆرکردنی سهردهشتهوهن و ئهم شانۆگهرییه کۆمیدییهی لهتهلهفزیۆنهکهیشیانهوه پیشانی خهڵکی دهدهن، ههمان لۆژیک و کولتووری بهعسیزم و تهلهفزیۆنهکانی حیزبی بهعسه لهمهڕ نهیارهکانیاندا. پارتیی و پاراستن به ناڕاستهوخۆ ددان بهوهدا دهنێن که کێ لهپشت ئهو تاوانهوهیه، بهڵام ئهوه ئێمهین، ئهوه خهلکی کوردستانه که ناوێرین دوای رووداوهکانیش بکهوین و پهنجه بخهینه سهر راستییهکان. لهکۆتاییدا جێگهی خۆیهتی ئهم کهیسهی سهردهشت بکرێته سهرمهشقێک بۆ دادگایهکی سهربهخۆ، لهلایهن لێژنهیهکی نێودهوڵهتییهوه( دادوهری رێکخراوه مرۆیی و جیهانییهکان) به هاوبهشیی لهگهڵ چهند دادوهرێکی سهربهخۆی کورد و نوێنهری بنهماڵهی سهردهشت و دهسهڵاتی کوردیی ( نوێنهری حکومهتی ههرێم نهک پارتیی) دووباره تێههڵبچنهوهو تاوانباره سهرهکییهکان و دهسگاکانی لهپشت ئهو تێرۆرهوهن ئاشکرا بکرێن. گهورهترین ههڕهشه لهسهر ئازادیی و میدیای ئازاد و ئههلیی و ئۆپۆزیسیۆنی کوردستان، ئهوهیه ئهم کهیسه بۆ پارتیی بچێته سهر و بێدهنگیی لێ بکرێ.