پەیوەست بە پەیامەکەی ئۆج ئالانەوە

بەهاری کوردی لەژێر ڕۆشنایی کام پەروەردەدا؟

ناولێنانی ڕاپەڕین و ناڕەزایەتیە جەماوەریەکانی خەڵکی ناڕازی(بەبەهاری عەرەبی) لەو وڵاتە عەرەبیانەی لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردودا هاتنە مەیدان و خەبات کردنی کرداریانەیان دژی دەسەڵاتە دیکتاتۆر و دڕندەکان، کە بۆماوەی چەند دەیەیەک وەک نەخۆشی شێرپەنجە خۆیان خستبوە نێو جەستەی کۆمەڵگای ئازادیخوازەوە، بەرپاکرد، وە دواجار سەرکەوتنی ئەو جۆرە  ڕاپەڕینانە بوە هۆی ڕوخانی دەسەڵاتی سەرکردە تاکڕەوەکان و جێگرتنەوەیان بە شێوازێکی دیکەی هەڵگری هەمان کەلتور و فەرهەنگی چەوسێنەرانەی باو، لەو جێگایەوە کە خودی ڕاپەڕینەکان مۆرکێکی قەومیان لێنراو، ناو لێنانی بەبەهاری عەرەبی لەنێو میدیاکانی دەسەڵاتی زاڵدا تەشەنەی کرد. دیارە خواستی ڕاپەڕینی ملیۆنی جەماوری لەو وڵاتانەدا، بۆخۆی خواستێکی ڕەواو بەرهەق بووە بەهەمو مانایەک، بەڵام ئەوەی نەیتوانی خودی خواستە مرۆییەکانی ئەو ملیۆنان لە ئازادیخوازە بەئەنجام بگات، خودی ئەو حیزب و دەستەو تاقمانە بوون کە لە ژێر پەردەوە ئامادە کرابوون لەلایەن دەوڵەتە زلهێزەکانی جیهان و ناوچەکەوە، هەر لە ئەحزابی ئیسلامی سیاسیەوە تا دەگات بە حیزبە لیبراڵ و نیشتمان پەروەرو نەتەوەییەکانەوە، بەجۆرێکی دیکە بوون بەخۆرەی سەر خواست وئامانجی ڕاپەڕینەکان و ئومێدەکانی جەماوەریان بە جێگایەک گەیاند، کە بێئومێدی جارێکی تر بکەنەوە بە نێو زهنیەتی ئەو جەماوەرە ڕاپەڕیوەدا و بەردەوامی دان بە جیهانبینی دڵەخورپە و بێژیانی و بێکاری هەر بەردەوامی پێبدرێت.

 ئەم بابەتەم لەو سۆنگەیەوە دێت، بەهەموو جۆرێک دژی ئەو ناولێنانە قەومیەم لە بەرخودانی ڕاپەڕینی جەماوەری ملیۆنی کە لە ئەسڵدا بەشوێن دابینکردنی جیهانێکی پڕ لە ئاسودە و دیموکراتخوازەوەن و هیچ کات کێشەی قەومی و دینی هۆکارێک نەبوە بۆ ڕاپەڕینی جەماوەری، ئەو ملیۆنان لە مرۆڤە.

ناو لێنانی ئەم بابەتەشم لەژێر هەمان ناوی بەهاری کوردیدا، بۆخۆی گرێدراوی ئەو ڕەت کردن و نەفی کردنەم لە ناوەڕۆکی مانا قەومیەکەی دەگەیەنێت، چونکە خەڵکی کوردستان لە پێش ٢٢ ساڵ ڕاپەڕینیان کرد دژی دەوڵەتی فاشیزمی قەومی بەعس و سەرکەوتنیان بەدەست هێنا، ئەوەی بوە مایە شکست و بێوئومێدی لەو ڕاپەڕینەدا، خودی ئەو بەرە قەومییەی ئەحزابی کوردی بوون، کە هەڵگری هەمان خەونی دەسەڵاتدارێتی حیزبی بەعس بوون. خودی ئەو پەروەردەییەی ئەو حیزبانە لە مێژوی ڕابردوی شاخدا هەیانبوو لە پێگەیاندنی پێشمەرگە و کۆمەڵگای گوند نشینی ژێر دەستیاندا، هیچ بۆن و بەرامەیەکی وای لێنەهات، لە گەڕانەوەیان بۆ ناو شاریش کە جێوازیەکیان هەبێت لەگەڵ ئەو پەروەردەییەی کە حیزبی بەعس بۆزیاتر لە چەند دەییەک فەرزی کردبوو بەسەر کۆی خەڵکی عێراقدا.  زۆرجار لە میدیاکانی ئۆپۆزیسیۆنەوە گوێبیستی ئاوا باسێک بوین کە بەهاری کوردی بەڕێوەیە دژی ئەحزابی حاکمی دەسەڵاتدار، بەڵام ئەوەی گوێبیستی نەدەبووین پرسیار کردن بێت لەوەی ئاخۆ گەر بەهارێک بەمانای وشەی سروشتیش بێت کامە ڕەنگ و بۆن و بەرامەی جیاوازتری دەبێت- هەبێت لەگەڵ ئەو دەورانە تاریکەیەی پێشوتر کە دراوە بەسەر دیدی کۆمەڵگادا؟ ئاخۆ گەر خودی ئەحزابی حاکم تا دەگات بە بەرەی ئۆپۆزیسیۆنی قەومی دینی حازر، هەڵگری هەمان تێڕوانین و چەمکی دەسەڵاتدارێتی باوی دەوڵەت نەتەوە بن، چ جیاوازیەک دەبینرێت لەنێو ئەو ئاڵوگۆڕانەدا؟ ئاخۆ گەر بەرەی خۆئامادەکار بۆ ڕیکخستنی جەماوەر تا ئەوەی لەکاتی پێویستدا بێنەمەیدان دژی دەسەڵات و ئاڵوگۆڕی بنەڕەتی بەدی بهینرێت، نابێت لە پێشتر خودی ئەو جەماوەرە پەروەردە بکرێت بە شێوازێکی وا کە خۆی بتوانێت منتمانەی بەتواناو ئیرادەی خۆی هەبێت و لە دواساتی خەباتەکەیدا بەرەکەی بەدەستی خۆی بدورێتەوە و لێی بەهرەمەند ببێت؟

ئەوەی لە نەورۆزی ئەمساڵدا(٢١/٣/٢٠١٣دا) جێی ئومێدێکی ئایندەیەکی باشی بەخشیوە لەنێو پەیامەکەی عەبدوڵلا ئۆج ئالاندا، وە دەتوانم بە پێداگیریەوە جەخت بکەمەوە لە جیاوازی کۆی پەروەرردەو کەسایەتی خودی ئۆج ئالان تا دەگات بە ئەو بزوتنەوە جەماوەریەی کە بەڕێخراوە لە پێناو گەیشتن بەدنیابینیەکی جیاوازتر لەکۆی دنیابینی باوی سیستەم و پەروەردەکەی، بەجۆرێک کە گەشتنی ئەو پەیامە بۆجێبەجێ کردن، نابێتە ئەوەی هەمان ڕێوڕەسمی قەومی و زاڵ بونی دەستەیەک بەسەر کۆی کۆمەڵگادا وەک ئەوەی لە هەرێمی کوردستاندا هەیە دوبارە بکرێتەوە، چونکە خودی ئەو پەروەردەییەی کە ئەو دەیان هەزار لە گەریللا و کۆی ئەو جەماوەرە مەزنەی کە ئومێدی ڕزگار بونیان هەیە لە چەوساندنەوەی ستەمی میللی، وەک چۆن دەڵێن دەرکەوتنی مانگ سەرلەئێوارەوە دیارە، بەو جۆرە دیارە کە خواستی ئەو بزوتنەوە جەماوەریە سیاسیە، بەتایبەتیش لە تێگەیشتنی کەسایەتی ئۆج ئاڵاندا، بەدەر دەکەوێت کە خواستی پێشخستنی ئایدۆلۆژیای قەومی گەرایی نیە،(ئۆج ئالان، هێندەی وەک ڕێبەرێکی ئازادیخوازی دەرەوەی کایە ناسیۆنالیستیەکان دەیبینم، وەک ڕێبەڕێکی ناسیۆنالیستی  نایبینم، ئەوەندەی ئەوەی کە من لەو کەسایەتیە تێگەیشتوم) هێندەی خواست و ئامانجی ئاواکردنی کۆمەڵگایەکی شارستانی دیموکراتیە کە کۆی مرۆڤەکان تێیدا بەهرەمەند بن و چیتر دەستەیەک وەک خودی ئەم سیستەمە زاڵەی سەرمەیداریە، خۆی نەکات بە کوێخا و سەردەستی کۆمەڵگا.

 بەدیهاتنی ئەو ئامانجانە، ڕەنگە هەروا کارێکی ئاسان نەبێت- بەتایبەتیش لەگەڵ ئەو چەمک و بەهایانەی کە دەوڵەت نەتەوەی تورکی لەسەر ئاوا کراوە، بەڵام ڕەنگە کارێکی مەحاڵیش نەبێت، بۆ؟ چونکە ئەو پەروەردەییەی کە ئێستا لەنێو ڕیزەکانی ئەو پارت و لاینەگرانەی کە نزیکن لە پارتی کرێکارانی کوردستانەوە، بە ئەندازەیەکی زۆر هەڵگری چەمک و پەرورەدەیەکی گۆش کراون بە دنیابینیەکی جیاوازتر لەوەی ئەمڕۆ باوە، دیارە لەنێو دانیشتوانی تورکیاشدا بەهەمان شێوە بەرەیەکی ئازادیخوازی بەرفراوان بە چنگ دەکەوێت کە هاوئامانج بن لە پێشخستنی دنیابینیەکی جیاوازتر لەوەی ئەمڕۆ پەروردەی کۆمەڵگای لەسەر دەکرێت و کۆمەڵگا بەرەو ململانێ قەومی تائیفی و دینی و فاشیستیەکان درێژە پێدەدات. 

خودی ئەو پەیامە بەمانای هاتنی بەهاری کوردی نایەت، وەک ئەوەی دەسەڵاتی ئەحزابی کوردی دڵیان پێی خۆشەو هەلهەلەی بۆ دەخوازن، خودی ئەو پەیامە، بۆ کەسێک خودی ئۆج ئالانی خوێندبێتەوە و هەزمی کردبێت ئاستی ئامانج و وشیاریەکەی تێدەگات، ئەو پەیامە جێگا ئومێدێکی مەزنە، بۆ ئاواکردنی کۆمەڵگایەکی دوور لە جەنگ و کوشتار، بە دیوێکی دیکەدا، جێبەجێ کردنی ئەو پەیامە لە ئەستۆی دەوڵەتی تورکیایە، کە تا چەند ئامادەیە بچێتە ژێر باری جێبەجێ کردنیەوە؟ ئەوەی من گومانم لێی هەبێت ئاستی ئەو پشتگیریە نێو دەوڵەتیەی وڵاتانی زلهێزی سەرمایەداریە، چونکە خودی ئەو دەسەڵاتانە هەمیشە بەشوێن خواستی هەژمونگەرایی و چەوساندنەوەی چینایەتیەوەن، بەجۆرێک کە جیاوازیان هەیە لەگەڵ ئەو خواست و ئامانجانەی ئۆج ئالاندا، کە هێندەی دوری زەوی بۆ ئاسمان، جیاوزی هەیە لەنێوانیاندا.

 خودی دەسەڵاتدارانی دەوڵەت- نەتەوەی تورکیا، ئاستی پەروەردە بونیان لەسەر کایە فاشستی و ڕەگەز پەرستیەکانیان، سنوری دڕندانەترین جۆرەکانی دەسەڵاتدارێتی تێپەڕاندوە لە مێژوی مرۆڤایەتیدا. ئاخۆ ئێستا هۆکار ناچار بونی خودی ئەو دەوڵەتەیە کە دان بنێت بەمافە مەدەنی و ئینسانیەکانی خودی خەڵکی کورد زمان تا دەگات بە بەرەی بزوتنەوەی سیاسیەکەی کە لە پارتی کرێکارانی کوردستاندا خوی دەبینێتەوە؟ ئاخۆ دەتوانین پێشبینی ئەو خاڵە نەگەتیفە بکەین، کە خودی دەوڵەت نەتەوە، دەتوانێت لە ئایندەدا، ئەو بزوتنەوەی کە پێچەوانەی ئایدۆلۆژیای دەوڵەت نەتەوەیە قوت بدات و جارێکی تر گەڕانەوە بێت بۆ هەمان ڕەوشی باوی ئایدۆلۆژیایی هەژمونگەرایی سیستەمی سەرمایەداری؟ ئاخۆ دەکرێت چاوەڕێی ئەو خاڵە گەشەش بین کە لە ئامانجی وەدەستخستنی کۆمەڵگایەکی کراوە و دیمکراتخوازدا کە خەباتی بۆ دەکرێت لەلایەن ئەو بزوتنەوە جەماوەریە سیاسیەوە، بە ئەنجام بگات و خودی کێشە سەرەکیەکانی تا ئێستا بەچارەسەر بگەیەنرێت؟ دیارە وەڵامدانەوەی ئەو هەلومەرجە  نالەبارەی بۆ چەندین ساڵە لەلایەن دەوڵەتی تورکیای عەسکەرتار و فاشیزمەوە سەپێنراوە بەسەر خەڵکی کورد زماندا، چارەسەریەکان نە لەڕێگای فاڵ گرتنەوە بەئەنجام دەگات، نە لەڕێگای تەسلیم بون و خۆش باوەڕی بەدەسەڵاتی حاکمەوە، بەپێچەوەانەوە، چارەسەریەکان لە ئەستۆی خودی خەڵکی ئازادیخوازی کورد زمان و تورک زمانن کە بتوانن شکست بەبەرەی جەنگ و کاولکاری دەوڵەتی ڕاسیزمی بهێنن و ئاوا کردنی کۆمەڵگایەکی شارستانی دیمکرات، لە توانادا هەیە، چونکە ئێستا نیوەی ئامادەیە  چ لە ڕوی تیۆریەوە بێت چ لە ڕوی کرداریەوە بێت، نیوەکەی تریشی گواستنەوەی ئەو خەبات و پەروەردە جوانەیە بۆ نێو گشت کۆمەڵگای تورکیا.

جێبەجێ کردنی ئەو خواستە ئازادیخوازی و یەکسانی خوازیەی لە ئاواکردنی کۆمەڵگایەکی کراوەدا بونی دەبێت، هەروا کارێکی ئاسان نیەو بەچەند ڕۆژێک جێبەجێ نابێت، ئەو ئامانجانە سەرتاسەرین و پێویستیان بە خەباتی بەردەوام هەیە، دژی کۆی ئەو پەروەردە چەق بەستوە باوەن، بۆ چەندین سەدە دەخزێنرێتە نێو مێشکی تاکەکانی کۆمەڵگاوە، سەرکەوتنی ئەو ئامانجانە، واتە شکست بەسیستەمی باوی سەرمایەداری دەگەیەنێت.  من وا تێدەگەم لە خواست و بیرکردنەوە و ئامانجی کۆتایی خەباتی ئۆج ئالان و بزوتنەوە سیاسیەکەی، نەک وەک ئەوەی بەبزوتنەوەیەکی قەومی بزانم، یان وەک ئەوەی خودی ئۆج ئالان گەر سەرکەوتن بەدەست هات، وەک هەریەک لەم سەرۆکانەی ئێستای لێبێت و کاروخەباتە جەماوەریەکە بکاتە قوربانی نێو خواست و ئامانجە تایبەتیەکانی خۆی.

تاهیر حاجی حەسەن

٢٤/٣/٢٠١٣