ئەو چینییەی بەرامبەر دەسەڵات وەستایەوە نۆبڵی پێ بەخشرا
لیۆ شیابۆ ئەو چالاکوانە چینییەی مافی مرۆڤ کە ئێستا لە زینداندایە ، لەلایەن کۆمیتەی خەڵاتی نۆبڵەوە لە ئۆسلۆی پایتەختی نەرویج شەرفی بەخشینی ئەو خەڵاتەی پێدرا.
لیۆ شیابۆی تەمەن 54 ساڵ کە رەخنەگری ئەدەبییە ، لە ساڵی 1989 لە خۆپیشاندانی خوێندکارانی گۆرەپانی تیانامێن بەشداری کردووە و وەکو یەکێک لە رێکخەرانی ئەو خۆپیشاندانە ناسراوە. لە دوای هێڕشە خوێناوییەکەی هێزە سەربازییەکانی چین بۆ سەر خوێندکاران، شیابۆ دەستگیر دەکرێت. دوای بەربوونی لە بەندیخانە، ئەم بە دەستەوەسانی دانانیشێت و بەردەوامی بە چالاکییە سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانی دەدات و هەمدیسان دەستگیر دەکرێتەوە و هەتاوەکو ئێستا لە بەندیخانەدایە.
سەرۆکی کۆمیەتەی بریاردەرانی خەڵاتی نۆبڵ لە کاتی راگەیاندنی خەڵاتەکەدا ووتی : ” شیابۆ سیمبولی خەباتە بۆ بەدەستهێنانی مافەکانی مرۆڤ لە وڵاتی چین”
لیۆ شیابۆ ئەمجارەیان لە سەر خۆپیشاندان دەستگیر نەکراوە، بەڵکو لەسەر بڵاوکردنەوەی ئەو مانیفێستەی کە بە مادەی 8 ناسراوە. لەو مانیفێستەدا شیابۆ ئاماژەی کردووە ” بەبێ پراکتیزەکردنی بەندەکانی مافی مرۆڤ، چین هەمیشە وڵاتێكی داخراو دەبێت لە بەردەم بیری شارستانیەتدا”
لەو مانیفێستەشدا داوای گۆرینی دەستووری وڵات دەکات و پێی وایە کە دەبێت دەسەڵات لەلایەن هەڵبژاردنی راستەوخۆەبەرێوە ببرێت.
مانیفێستەکەی لیۆ شیابۆ یەکەم جار لەلایەن 300 کەسایەتی ئەکادیمی چینیەوە ئیمزا کراو بەڵام هەر زوو بە هەزاران خەڵک ئیمزایان کرد و کەمپینی بڵاوکردنەوەیان دەست پێکرد ، ئەمەش ترسی خستە دڵی دەسەڵاتی فەرمانرەوای چین و ئیتر شیابۆ لە 25.12.2009 ەوە لە شەوی جەژنی لە دایک بوونی مەسیح دەسگیر کرایەوە و 11 ساڵ زیندانی بەسەردا سەپێنرا.
وەزیری دەرەوەی چین دڵتەنگی خۆی بەرامبەر ئەم بریارەی نۆبڵ دەربری و رایگەیاند ” ئەم نووسەرە لە سەر ئەوە دەسگیرکراوە و سزاکەی بەجێ دەهێنێت چونکە یاساکانی وڵاتی چینی پێشێل کردووە”
ووتەبێژی سەفارەتی نەرویجیش لە بەرامبەردا روونی کردۆتەوە کە دەستەی بڕیاردەرانی نۆبڵ سەربۆخن بەڵام ” پێدەچێت ئەوانیش دەنگی خۆیان یەکخستبێت لەگەڵ شیابۆ و لەگەڵ بۆچونەکانیدا رێک بن، بۆیە پێێان وابووە کە شایەنی ئەو شەرەفەیە”
پێشبینی دەکرێت کە هەواڵەکە لە وڵاتی چین چەندین کۆبونەوە و خۆپیشاندانی لێبکەوێتەوە چونکە هەتاوەکو ئێستا 10.000 کەسایەتی کەمپینەکەی مانیفيستی چاکسازی ئەو رەخنەگرە ئەدەبییەیان ئیمزا کردووە و هەرچەندە لە بەندیخانەشدایە، بەڵام کەمپینەکەی لەلایەن خەڵكەوە بەشیوەیەکی بەرچاو ڕێرەوێکی بەردەوامیی گرتووە لەو وڵاتەدا سەرباری سانسۆر و کۆنترۆلی عکومەتی چینی.