تورک و (نا)ی کورد…. حه‌کیم کاکه‌وه‌یس
زۆرمان گوێ لێ ده‌بێ: "نابێ کارێ بکه‌ین تورکیا بیانوومان پێ بگرێ. ئه‌وه‌ی تورکیا ده‌یکا نه له به‌رژه‌وه‌ندی تورکیایه، نه له به‌رژه‌وه‌ندی عیراق. ئێمه و تورکیا درواسێین و ده‌بێ کارێ نه‌که‌ین په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ تورکیادا خراپ بێ…" ئیدی، هه‌ر ده‌ڵێی تورکیا ورچێکی نووستووه و به چپه قسان ده‌که‌ین تا ڕانه‌بێ و ئازارمان پێ نه‌گه‌یه‌نێ. هه‌ندێ جاریش به شه‌رمه‌وه قسان ده‌که‌ین و ده‌ڵێین: "شه‌ڕ له به‌رژه‌وه‌ندی تورکیادا نییه و وا چاکه به شێوه‌ی سیاسی و به گفتوگۆ کێشه‌کان چاره‌سه‌ر بکه‌ن!" تورکیاش خۆی له وه‌ڵامدانه‌وه‌ی هه‌موو شتێک که له کورده‌وه بێ، که‌ڕ کردووه و نه ده‌ژنه‌وێ و نه ده‌بینێ. ئه‌و بێده‌نگییه‌ش واته: سیر بخۆن و زوڕنا لێده‌ن!
ده‌بینن ئێمه له بری تورک قسان ده‌که‌ین نه‌ک خۆمان. که جه‌ندرمه دێنه ناو خاکمانه‌وه، ڕێژه‌ی ناردنی نه‌وت له چوارسه‌دهه‌زار به‌رمیله‌وه ده‌گه‌یه‌نینه پێنجسه‌د هه‌زار و له ته‌له‌ڤزیۆنه‌کانه‌وه ڕیکلام بۆ که‌ره‌سه‌ی تورکیا زیاد ده‌که‌ین و له جاران زیاتر به دیار بۆڕییه نه‌وته‌کانه‌وه ئێشک ده‌گرین. به چپه گله‌یی له هاتنی تورکیا ده‌که‌ین و به ده‌نگی به‌رز ڕیکلام بۆ کۆمپانیا دز و قۆڵبڕه‌کانیان و که‌ره‌سه ستۆکه‌‌کانیان ده‌که‌ین. فه‌رهاد پیرباڵ، سه‌د جار میزڵدانی خۆش، میز به که‌ره‌سه‌ی تورکیادا ده‌کا، که‌چی لێپرسراوان خوێنی کوردی پێدا ده‌که‌ن و ئه‌وه‌نده‌ی تر، شانبه‌شانی قسه‌کانی پیرباڵ و هێرشی جه‌ندرمه، بره‌و به کڕینێ که‌ره‌سه‌ی ئێکسپایه‌ری تورک ده‌ده‌ن. لێی بکڕن با ئیفلاس بکا! ڕیکلامی بۆ بکه‌ن با بتۆقێ! به چپه قسه بکه‌ن با بکشێته‌وه! تورکیش، به‌رانبه‌ر شه‌رم و بێ هه‌ڵوێستی و ڕیکلامکردنمان بۆ که‌ره‌سه‌کانیان، سه‌ری لاوانی کورد ده‌تاشن و بۆمانیان ده‌نێرنه‌وه! ئه‌وه سه‌رتاشینی چه‌ند لاوێک نییه، به‌ڵکو سه‌رتاشینی په‌رله‌مان و حکوومه‌تی کوردستانه! به‌ڵام قسه مه‌که‌ن با له خه‌و هه‌ڵنه‌ستێ! نه‌وته‌که‌ی بۆ بکه‌نه شه‌شسه‌دهه‌زار به‌رمیل!
بیانووی تورک په‌که‌که‌یه، به‌ڵام ئه‌و کچ و کوڕه چه‌کدارانه‌ش نه‌بن و په‌رله‌مانیش هه‌ر خه‌ریکی مه‌ته‌ڵه‌مێشه بێ و به شه‌رمه‌وه قسه بکا یا نه‌کا، تورک بێ بیانوو نابێ و خۆی بیانوو دروست ده‌کا. له‌و باوه‌ڕه‌دام، ئه‌گه‌ر به‌رانبه‌ریان موو نه‌پسێنین و فه‌رهاد پیرباڵ میزیش به رزقی تورکیادا نه‌کا، به خۆیان، هیچ نه‌بێ دوو تورکمان له پیاوه‌کانی خۆیان ده‌کوژنه‌وه و ده‌یانکه‌نه بیانووه‌ی هێرش و کوردکوشتن. ئه‌دی ئه‌وان نه‌یانگوت ئه‌گه‌ر کورد له ئه‌رجه‌نتینیش بڵێ له‌ل ئێمه دژی ده‌وه‌ستینه‌وه؟ ئه‌دی ئینونو نه‌یگوت ئه‌وه‌ی له تورکیادا تورک نه‌بێ هه‌ر ئه‌و شه‌ره‌فه‌ی پێ ده‌بڕێ خزمه‌تکاری تورک بی؟ ئه‌گه‌ر بڵێین ئێمه خزمه‌کاری تورک نین، به‌سه بۆ ئه‌وه‌ی جه‌ندرمه بنێرنه سه‌رمان. ئێمه خزمه‌کاری تورکین یا زوڕناژه‌نی ئه‌و که‌ره‌سه و به‌رهه‌مانه‌ین که فه‌رهاد پیرباڵ میزی پێدا کردن؟
شه‌ڕێک له نێوان کورد و تورک، جگه له‌وه‌ی هه‌میشه له لایه‌ن تورکه‌وه به‌رده‌وامه، به‌ڕێوه‌یه و کورد ناچاره یا به‌و کۆیلایه‌تییه ڕازی بێ که عیسمه‌ت ئینونو بۆی داناوه، یا بڵێ: "نا!"… "نا!"ش باجی خۆی هه‌یه و تا ئابووری کوردستان پتر تێکه‌ڵی ئابوورییان بێ، باجه‌که‌ی زیاتر ده‌بێ و زیاتر سه‌ری لاوانی کورد ده‌تاشن. بازرگانه فێڵبازه‌کانی کورد، که هه‌ر یه‌که‌یان سه‌د سه‌ر و سه‌د کلکیان هه‌یه، ده‌سبه‌رداری ئه‌و بازرگانییه ڕیسوا و میزاوییه ده‌بن؟ من ده‌ڵێم: نا!. ئه‌دی ئێوه چ ده‌ڵێن؟
ئه‌مجاره‌یان له په‌رله‌مانی کوردستانه‌وه ده‌نگێکی کز و شه‌رمنمان بیست، گوتی: "نا!… به‌رگریی له خۆمان ده‌که‌ین!" هه‌ڵوێستی تورک گۆڕا. من ناڵێم له ترسا هه‌ڵوێستی گۆڕی، به‌ڵام بیری له‌وه کرده‌وه که ڕێگای بۆ گوڵڕێژ ناکرێ و تورکیش نایه‌وێ له ڕاوه‌که‌روێشکی نه‌رمونۆڵدا، که نازانن بڵێن "نا…" جه‌ندرمه‌ی لێ بکوژرێ. هه‌ر ئه‌و "نا"یه یه‌تیم و تاقانه‌یه‌ش (جۆرج و. بووش)ی هێنایه گۆ و سنووری بۆ تورک دانا و جه‌ندرمه‌ی تورک کشایه‌وه. کشایه‌وه؟!
پێویسته گه‌ریلاکانیش ئه‌م ڕاستییانه بزانن:
هیچ شۆڕشێکی کورد له شاخ نه‌کراوه هه‌ره‌سی نه‌هێنابێ!
هیچ شۆڕشێکی شاخیش، تا ئێستا ده‌وڵه‌تی بۆ کورد دروست نه‌کردووه!
هیچ شۆڕشێکیش له شاخه‌کانی کوردستان ناکرێ هه‌ره‌س نه‌هێنێ!
وا نه‌بوایه، ئێستا کورد ده‌وڵه‌تی ده‌بوو. که شانازیش به شۆڕشه‌کانی شاخه‌وه ده‌که‌ین، له بیرمان ده‌چێ قوڕ بۆ هه‌ره‌س و تێکشکانه‌کانیان بگرینه‌وه و شیوه‌نیان بۆ بگێڕین… نا، له بیرمان ناچێ، به‌ڵکو له بیری خۆمانی ده‌به‌ینه‌وه. با که‌سیش نه‌ڵێ ئه‌وه‌ی ئێستا له باشوور هه‌یه به‌رهه‌می شۆڕشی شاخه. نا، ئه‌وه‌ی دزی و ده‌ستدرێژی و گه‌نده‌ڵی بێ و له باشوور هه‌بێ، به‌رهه‌می شاخه!… شاخه فایلڕه‌شه‌که! ئه‌وه‌ی دی، ئه‌و تۆزقاڵه ئازادییه به‌رته‌سک و سنوورداره‌ش به‌رهه‌می دڕنده‌یی و بوغرایی و که‌رایه‌تی سه‌ددامه! ده‌بێ گه‌ریللاکان گۆڕه‌پانی خه‌باتی خۆیان بگوازنه‌وه… له شاخه‌وه بۆ ته‌ختان… له ته‌ختانه‌وه بۆ ده‌ریا و له‌وێشه‌وه بۆ شاره‌کان… یا ئه‌وه، یا ده‌سبه‌رداری شۆڕش بن. ئه‌گه‌ر سوورن له سه‌ر ئه‌و ڕێبازه زڕه، با هیچ نه‌بێ ده‌سبه‌رداری خه‌ونی برایه‌تی بن له‌گه‌ڵ تورکدا!… له کورد گه‌ڕێن، چۆن له‌گه‌ڵ موالێتی و کۆیلایه‌تی و خزمه‌کاریدا ڕاهاتووه، با بیگوزه‌رێنێ. به‌ینێکه پێڵاوی به‌غدا کورد بۆیاغی ناکا!
به‌ڵام بۆ ئه‌م پاشه‌کشێ‌یه‌ی تورک: بژی قه‌ندیل. بژی به‌فر. بژی کچی قه‌ندیل. بژی کوڕی قه‌ندیل. بژی "نا!" و ئه‌وه‌ی جه‌ندرمه کردی کشانه‌وه نییه، به‌ڵکو خۆکێشانه‌وه‌یه بۆ هێرشێکی تر و نابێ چرکه‌یه‌ک لێیان خافڵ بین!
