شهقامی سلێمانی وبزووتنهوهی گۆڕان
خهون بینین بهدنیایهكی ترهوه ساتهوهختێكی ههڵچوون نیه لهو خۆپیشاندانهوه دهستی پێكردبێت، بهڵكو ئهوه نائومێدبوونی تهواوی نهوهی نوێیه لهبهرامبهر دهسهڵاتی سیاسی ئهو شاره، بهوهی ههموو خهونهكانی كۆمهڵگایهكی مهدهنی و پهیوهندیی نێوان (دهسهڵات وشار) و (هاوڵاتی وشار) تهنیات وهك بانگهشهیهكی سیاسی ڕووت مایهوه، بۆیه پێویستی به ڕهوتێكی سهربهخۆ ههبوو كه گوزارشت لهبوونی شارهكه بكات.
رهوتێك چهنده ههڵگری خهونی مرۆڤهكان بێت هێندهش له ڕۆحی شارهكهوه هاتبێته بوون، بۆیه لهدایكبوونی بزووتنهوهی گۆڕان وابهستهی خهونی مرۆڤهكانی ئهم شاره بوو، ئهوه سهرهتایهك بوو بۆ هاتنه پێشهوهی ڕهوتێكی سیاسی كه ناڕهزایهتیهكانی خۆی به ڕووی دهسهڵات ڕابگهیهنێت وبشتوانێ بهرهو خهونی گۆڕانی مرۆڤهكان ههنگاو بنێت، ئهگهرچی خۆپیشاندانه جهماوهریهكه خاڵیه له پهیوهندیی ئهو بزووتنهوهیه، بهڵام ناكرێ ئهو بزووتنهوهیه داببڕین لهكاریگهری لهسهر بزواندنی شهقامی سلێمانی، ههرچهنده كاریگهری ناڕاستهوخۆی لهسهر شهقامی ئهو شاره ههبێت، بهڵام لهڕوویهكی تریشدا جۆرێك نائومێدی دێنێته كایهوه بهوهی ههر خهونێك وابهستهی ئهو بزووتنهوهیه كرابێت سهرهنجام ئهو خهونهش وهك ههر خهونێكی تر ههڕهشهی ترس ودڵه ڕاوكه لهناخی مرۆڤهكان جێ دێلێت، بهڵام بهر له قسهكردن لهو نائومێدیه پێویسته لهسهر ئهو بونیادانه قسه بكهین كه گۆڕانی هێنایه بوون، ئاخۆ بونیادهكان بهتهنیا پهیوهست بوون به خهونی شارهوه یاخود پهیوهست بوون به عهقڵیهتی تۆڵهسهندنهوهو پاشماوهی یادهوهری سیاسیهوه؟
ههموو ستایشێكی سیاسیانهی یهكێتی نیشتیمانی بۆ ئهم شاره لهگهڵ ئاشت بوونهوهی ئهم هێزه لهگهڵ پارتی ئیدی ستایشهكان دهركهوتن كه تهنها بانگهشهی سیاسی بوونه ئیدی بهكردار دهركهوت ئهوان ئاوا سهیری سلێمانی ناكهن، بهڵكو ناوبردنی سلێمانی وهك شاری رۆشنبیریی وپێشكهوتن لهڕاستیدا كورت كردنهوهی ئهو شاره بوو لهناو یهكێتی خۆی، بۆیه كه شهڕ تهواو ئهبێت ئهو شاره ئهبێته بهشێك له پهراوێزو قوربانیهكی تری ئهم شهڕه.
لێرهوه بوونی بزووتنهوهیهكی چالاك كه لهڕۆحی ئهم شارهوه بێته بوون خواستێكی سهرهكی ئهم شاره بوو، دهرفهتێكی چالاك ههبوو بۆ خوڵقاندنی ئهو بزووتنهوهیه، ئهوه بوو بزووتنهوهی گۆڕان بوونی خۆی ڕاگهیاند، بۆیه به شێوهیهكی زۆر خێرا توانی تهشهنهیهكی تهواو بكات وابكات زۆربهی خهڵكی ئهم شاره لهخۆی كۆ بكاتهوه وبچێته ناو پێشبركێی ههڵبژاردنهكان ودهنگێكی باشی هاولاتیانیش وهدهست بێنێت و بكهوێته ناو شهڕێكی ههڵبژاردنهوه كه دواتر ئهم شهره ئیشكردنهوه بوو لهسهر یادهوهری سیاسی كارهكتهرهكانی ناو یهكێتی.
لهناو پێكهاتهی سیاسی یهكێتی نوخبهیهك ههیه خۆی به مۆدیلێكی رۆشنبیریی سیاسی كورد زانیووه، ئهوهش كاریگهری ئهو یادهوهریه سیاسیهی ئهوان بووه له كۆمهڵهی ڕهنجدهران، نهوشێروان مستهفا دیارترین ناوی ناو ئهو مۆدیله بوو، وهك چۆن شههید ئارام ومهلا بهختیار دوو ناوی تری ناو ئهو مۆدیله بوونه، ههڵبهت ڕوانینهكانی مهلا بهختیار لهساتهوهختی شۆڕشدا وای كردووه له كۆمهڵه جیابێتهوهو گروپێكیتر بهناوی ئاڵای شۆڕش درووست بكهن، لهوێوه ململانێكان درووست ئهبن، كێشهی بیركردنهوهو ناكۆكی عهقڵی بههۆی هێزهوه یهكلا ئهكرێتهوه، ئهوهش ئهخلاقێكی سیاسی كوردیه ههمیشه كێشهكان بههۆی هێزهوه یهكلا كراوهتهوه.
گهڕان بهدوای تازهگهری لهناو سیاسهتی یهكێتی وههمێكی سیاسی ئهو هێزه بووه لهیهكهم ساتی دامهزراندنیدا تا ململانێی نێوان گۆڕان ویهكێتی، لێرهوه ئهو ململانێیه لهڕوویهكیتردا دهیهوێت خۆی به ململانێیهكی فكری بخاته ڕوو، بهوهی ئهوه پڕۆژهیهكی تهواو نهكراوی یادهوهری شاخه.
بۆیه ئهو ململانێیهی كۆمهڵهو ئاڵای شۆڕش ئهمجاره لهڕێگهی گۆڕان و یهكێتی درێژ ئهبێتهوه، لهڕێگهی دوو ڕۆژنامهی وهكو چاودێر و ڕۆژنامهی ڕۆژنامه یادهوهری بهرههم دێننهوه، ئهگهر قسهكردنهكان لهههر ساتهوهختێك لهسهر ململانێی جیاوازی فكری دوو هێز بێت، لهڕاستیدا ههمیشه دهركهوتووه هێزهكانی دنیای ئێمه ململانێی فكرییان نهبووه بهقهد ئهوهی ململانێی سهپاندنی دهسهڵات بهسهر سهپاندنی ئهویتریان ههبووه، بۆیه دانیشتنی نێوان نهوشێروان مستهفا ومهلا بهختیار له رۆژی 25 ی شوباتی 2010 لهناو گهرمهی بزووتنهوهی شهقامی سلێمانی سهلماندنی ئهو ڕاستییه كه جیاوازی لهنێوان ئهو دوو ئۆرگانه نهبووه بهقهد ئهوهی ئهوه ئیشكردنهوه بووه لهسهر پاشماوهی یادهوهری.
بزووتنهوهی گۆڕان بهدوای خۆپیشاندانهكانی 17 ی شوبات بێدهنگی ههڵبژارد، چونكه هێندهی مهبهستی ئهوه بوو توڕهیی پارتی لهخۆی دوور بخاتهوه، بههیچ جۆرێك شهقامی سلێمانی لا گرنگ نهبوو، ئهوه سهرهتای بێ ئومێدیهكی گهوره بوو كه نهتوانین ئومێدمان بهو بزووتنهوهیه ههبێت، بهڵام كاتێ بینی بارهگاكانیان له ههولێر وسۆران و بادینان كهوتنه بهر سووتان وتاڵان كردن ئیدی خۆیان كرد به مودافیعی شهقام.
ههڵبهت ئهبوو قسهی ئهو بزووتنهوهیه ههر لهسهرهتاوه پالًَپشتی كردن بوایه لهو بزووتنهوه جهماوهریهی شهقام ویهكدهنگی نێوان گۆڕان و شهقام بوایه، بۆ ئهوهی گوتاری شاربوونی سلێمانی بنیاتنانی دهنگی جیاواز بوایه، بهلاًَم گۆڕان لهترسی لهناو چوونی بزووتنهوهكهی خۆی ناچار بێدهنگی ههڵبژارد ولهسلێمانی و شهقامی سلێمانی نههاته دهنگ، ئاخۆ له ئێستادا گۆڕان بیر لهوه دهكاتهوه كه ئهندامهكانی ئهو وبارهگاكانی لهو گهنجانه وزیاتر نین كه لهپێناو داواكانی كۆمهڵگا شههید كران.
لێرهوه بۆمان دهر ئهكهوێت خهونی دنیایهكی نوێی ئهم شاره پهیوهست نهبوو به گۆڕان، هاوڵاتیانیش لهم بزووتنهوهیه بێ ئومێد بوون بۆیه هاتونهته شهقام و بۆ خۆیان بزووتنهوهی جهماوهریی بنیات بنێت، لێرهدا پێویسته ئهو پرسیاره بكهین:بهدوای خۆپیشاندانهكان ئهمجاره چۆن سهیری سلێمانی بكهین؟ ئاخۆ سلێمانی خهسڵهتی شار بوون وجیاوازی دهنگی خۆی بنیات نهناوه؟ بۆ وهڵامی ئهو پرسیارهش شهقامی كوردی ئهتوانێ سهیری شهقامی سلێمانی بكات وبیبینێت كه چۆن ئهم شاره خۆی له شاری كوردی جیا كردهوهو جێی خۆیهتی له ڕوانینی شهقامی سلێمانیهوه سهیری ڕوانینی خۆیان بكهن لهپێش ههمووشیان هاوڕێیانی بزووتنهوهی گۆڕان.
نیهاد جامی
