ئایا خۆپیشاندانەكان كۆتایی هاتووە؟

ئێستا سەرجەم مەیدانەكانی ئازادی لە كوردستان، بوونەتە سەربازگەی ئەو سەربازانەی لە هەموو كون‌و كەلەبەرەكانی كوردستان‌و تەنانەت لە بەغدادەوە هێنراون. مەیدانەكانی ئازادی، شەقام‌و كۆڵانەكان، چوار دەوری شارەكان بوونەتە سەنگەر‌و مۆڵگەی هێزێكی بێشومار، كە لەشەڕەكانی ناوخۆیشدا نەگەیشتۆتە ئەم رادەیە.
رۆژانە شەقامەكان، زانكۆكان، مزگەوتەكان، فەرمانگەكان‌و هەر شوێنێك كە بۆنی كۆبوونەوەی لێبێت بە هەزارو یەك شێوە دەخرێتە ژێر چاودێری‌و دەستدرێژییەوە، دەمامكدار‌و هێزە نەناسراوەكان، ئاسایش‌و ئەو هێزە ئەمنیانەی لە بەرگی پۆلیسدا دێن‌و دەچن، تا دەگات بە راوەدوونانی چالاكوانانی مەدەنی‌و ئەندامانی ئەنجومەنەكانی كاتی، تا دەگات بەو سەیارەی فریاكەوتنانەی بەشێكن لە پلانی فڕاندنی بریندارەكان‌و هەموو ئەمانە بەسەر یەكەوە دۆخێكیان دروست كردووە كە وەك بڵێی هەموو شتێك كۆتایی هاتووە‌و خۆپیشاندان وەك كارێكی نەكردەی لێَهاتووە.
ئایا دەتوانرێت بوترێت خۆپیشاندانەكان كۆتایی هاتووە؟ لە هەر دوو لایەنەكانی لایەنگری یان نەیاری وەڵامی ئامادە هەیە، بەڵام من لێرەدا مەبەستم ئەوە نییە یەكێك لەو وەڵامە ئامادانە هەڵبژێرم.
لەراستیدا، ئەم رۆژانە خۆپیشاندان بەشێواز پێشوو ناتوانێت درێژەی هەبێت. باردۆخێكی تەواو میلیتاریزەكراو رێگا نادات كۆبوونەوەی فراوانی جەماوەری بكرێت‌و ئاكامەكانی كۆبوونەوەیەكی لەو جۆرە لەوانەیە بە قوربانییەكی زۆرەوە كۆتایی بێت.
لەگەڵ هەموو ئەمانەیشدا راستییەك هەیە، كە نەك خۆمان وەك خۆپیشاندەرێك، بەڵكو تەنانەت ئەو دەسەڵاتەیشی ئێستا بست بە بستی شارەكانی كردووەتە سەربازگە، ناتوانێت لەبەر چاوی نەگرێت، ئەویش ئەوەیە كە كۆتایی كۆبوونەوە جەماوەرییەكان، كۆتایی رێپێوانەكان بەواتای كۆتایی ناڕەزایەتییەك نییە، كە بەشەرە سەرەكییەكانی كۆمەڵگا بەدڵ‌و بە گیان بەرگریان لێكردووە. بزووتنەوەی ناڕەزایەتی درێژەی هەیە‌و چەندان بەڵگەیش هەیە ئەوە دەسەلمێنێت كە ئەم بزووتنەوەیە توڕەتر‌و بەهێزتر بووە، بەڵام شێوازی خۆدەرخستنی ئەم بزووتنەوەیە ئێستا‌و لەم رۆژەی ئەم چەند درێڕەی تێدا دەنووسرێت، جیاوازە لەچاو رۆژانی رابردووتردا.
ئەوەی دەبێت سەرنجی بخەینە سەر ئەوەیە، كە خۆپیشاندان‌و كۆبوونەوەكانی مەیدانی ئازادی بەواتای بزووتنەوەی ناڕەزایەتی نییە، بەڵكو ئەوانە فۆڕمێكن لە فۆڕمەكانی خۆدەرخستنی ئەو بزووتنەوە ناڕەزایەتییەی كە هەیە‌و دەشتوانرێت بەچەندان شێوازی تر خۆی دەربخات.
بەڕای من لە دۆخێكی میلیتاریزە‌و بە سەربازەگەكردنی شارەكان، دەبێت سود لەزیاتر لەرێگایەك‌و لە فۆڕمێك وەربگیرێت. لەوانەیە فۆڕمێكی ناڕەزایەتی بۆ شوێنێك بخوات، بۆ نمونە نەچوونە ناو كۆرس‌و پۆلەكانی خوێندن‌و بۆ خوێندكارانی زانكۆ‌و پەیمانگا‌و ئامادەییەكان كارێكی تەواو باشە‌و دەتوانێت زیندوویەتی ناڕەزایەتییەكە بپاریزێت، بەهەمان شێوەیش لەناوەندەكانی كاردا مانگرتن‌و نەچوونەوە سەر كار كاریگەرییەكی یەكجار فراوان لەسەر سەرجەم فەزای كۆمەڵگا بەجێدەهێڵێت. ئەوەندەیشی تایبەت بێت بە خوێندكاران‌و لاوان بەهۆی سیفاتی كۆبوونەوە‌و كۆمەڵبوونێكی میكانیكی، كە لەناوەندەكانی خوێندندا هەیە، دەستبردن بۆ هەندێك كاری داهێنەرانەیش بەدوور نازانرێت.
بەڵام لەوانەیە هەمان ئەو فۆڕمانەی سەرەوە نەتوانێت بۆ شوێنێكی تر كارساز بێت، بۆ نمونە ئەو گەنجانەی شوێنێكی تایبەتیان وەك شوێنی خوێندن، یان وەك شوێنی كار، یان تەنانەت كاتێك كە دەكەونە دەرەوەی ئەو شوێنانە‌و لەدەرەوەی دەوامن، دەتوانێت بەشێوازی تر زیندوویەتیەتی ناڕەزایەتییەكە درێژە پێ بدەن، لەم شەوانەدان ئاگركردنەوەیەكی بچوك لە دەستاڕەكە توانی تا بەیانی خەو لە چاوی سەربازەكان بتۆرێنێ‌. لەوانەیە لە شوێنێكدا مەجالی هیچ جوڵەیەك نەبێت وەك ئێستای بەردەركی سەرا، بەڵام لە هەندێك شوێنی تردا كۆبوونەوەی فراوانیش زۆر گران نەبێت، وەك كۆیە، یان هەڵەبجە، یان ئەو ناوچانەی رێگا سەرەكییەكانی هاتووچۆیان لەسەرە‌و دەتوانرێت تەشویش بۆ هیزە چەكدارەكان دروست بكرێت.
لەلایەكی ترەوە، وەك دەزانین بەهۆی جوڵاندنی هێزەوە، هەندێك شوێنی وەك كەركوك، ژمارەی هێزەكان كەمتر دەبێتەوە، لەم حاڵەتەدا هەوڵدان بۆ جوڵەی خۆپیشاندان لەو ناوچانە دەتوانێت رێگری بكات لەوەی هێزی زیاتر بێت، یان ناچار بكرێن بەشێك لە هێزەكان بكێشرێتەوە، بەهەمان شێوەیش درێژەدان بە هەوڵەكانی هەولێر بۆ روودانی خۆپیشاندان دەتوانێت كاریگەری زۆر گەورە لەسەر شارەكانی تر‌و لەوانەیش سلێمانی بەجێبهێڵێت.
بەشێوەیەكی گشتی، دەبێت بڕوا بەوە بهێنین كە لەهەر ناوەندێكدا جۆرێك تاكتیك دەتوانێت سەركەوتوو بێت.
ئەوەندەیشی پەیوەندی بە ئەنجومەنەكانی مەیدانی ئازادییەوە هەیە، دوو راستی هەیە نابێت نكوڵی لێبكرێت. یەكەمیان، ئێستا مەودای جوڵەی ئەندامی ئەو ئەنجومەنانە سنوردارە‌و باری ئەمنی هەندێك رێگری خۆی هەیە، دووەم ئێستا بەشە چالاكەكانی خۆپیشاندەران دابەش بوون بەسەر چەندان گروپ‌و دەستەی جیا جیا كە هەر یەك لەو گروپانە خۆی رابەرایەتی سنوری خۆی دەكات. بەستنەوەی ئەم گروپانە بە یەكەوە، كارێكی ئاسان نییە‌و لەلایەنی ئەمنیشەوە مەترسیدارە، بەڵام دەكرێت ئەم گروپانە لەرێگای هۆیەكانی راگەیاندنەوە ئاگایان لەیەكتر بێت‌و تەنانەت هەندێك بیركردنەوەیش بەدەنگی بەرز دەتوانێت سەمەرێكی باشتری هەبێت‌و دەتوانێت رۆشناییەكی زیاتر بخاتە سەر هەنگاوەكانی ئەو بزووتنەوە جەماوەرییەی كە هەیە.
هەر چۆنێك بێت، بزووتنەوەی جەماوەری تا ئێستایش بەهەمان توانای خۆیەوە بەردەوامە‌و ساتێكی بۆ هەڵكەوێك ئاپۆرا جەماوەرییەكەی خۆی نمایش دەكاتەوە، بەڵام تا هاتنە پێشەوەی ئەو ساتە، دەبێت شێوازی ناڕەزایەتییەكان بە كۆكتێلێك لە فۆڕمی ناڕەزایەتی‌و یاخیبوونە مەدەنییەكان ببینە پێشەوە. خۆپیشاندان كۆتایی نەهاتووە‌و بە سەربازەگەكردنی شارەكانیش ناتوانێت كۆتایی بەو ناڕەزایەتییە بهێنێت، كە لە هەناوی منداڵێكەوە تا دەگاتە پیرەكان بەقوڵایی خۆی داكوتیووە.