بارهگایهك به سهر پهلكه زێڕینهوه
یادهوهری
ئهها ئهو بارهگایهی ئهو بهری چهمهكه كه دهڵێی له قیبله تۆراوه, ههمیشه روو له نسێ وپشت له تاوه ، تا نهڵێی بارهگای لاته كهس نایبینێتهوه، كهس نایناسێتهوه، تا لاته نهخهمه چهند رستهیهكی لاتهوه قسه ناچێتهوه سهر چ كهس و جێورێ و وهرزێ! ناچێتهوه لای ئهو دارگێوژهش كه له خۆوه شمشاڵَی دهژهند! لاته پیاوێكه كهڵهگهت زۆر كهڵهگهت، ژنه رهوندێك كه رهشماڵیان له بن مامهنده ههڵدابوو گوتبووی:
((داربهڕووێكم نهدیت هێندهی كاك لاته بڵند))
ژنێكیدی گوتبووی:
(( داربهڕووی چی! به خودای شهش حهفت لاتان بچنه سهر شانی ئێكدی دهگهنه دوندی مامهنده))
لاته رهقهڵه بوو، چ ناو قهدی نهبوو، بۆیه چل پهنجا گهز پشتێنی دهبهست، ههندێك كهس رهقهڵهیی و قهد باریكیی لاتهیان كردبووه مهتهڵ، به چی دهچێ، ههر یهكه به شتێك ههڵیدا بوو، بهڵام یاوهری پهیامبهركه له ههمووان جوانتر مهتهڵهكهی ههڵهێنابوو:
(( له لوولهی سۆبه دهچێ نابینن ههمیشه دووكهڵیشی لێ بهرزدهبێتهوه))
ئهرێ وشهی لاته له چیهوه هاتبوو! ههبوو پێیوابوو لاته له (لات)ی برای (رووت)هوه هاتووه، لاته خۆشی لات بوو، بهڵام له زاری ژنه رهوهندهكهیان بیستبوو كه لاته (لات)ی زهویی پێبڕاوه، ئهوه نیه كه پاڵدهكهوێ لاته عهردێك دهگرێ، دهڵێی وایه، ده تیچاوێكی بدهنێ ئهو ساتانهی له بهر بێراییهكه رادهكشێ، یان له سهربانی پهیامبهرهكه یان له دهو چهمهكه، له گۆڕاییهكهی بۆ تۆپانێ خۆشكراوه، جا له كوێ پاڵناكهوێ، ئهو پیاوه خۆ دانیشتنی نیه یان راوهستاوه یان پاڵكهوتووه، له راوهستانیش ههمیشه دهستی راستی له كهڵهكهیهتی، یاوهرهكه دهیگوت:
((چهمێك ورده بهرد له گورجیلهی لاتهیه))
لاته كهس له بیری نیه له كهیهوه پێشمهرگهیه، تا گهیشتۆته ئێره به ناو ههزار شهڕدا هاتووه، نازانم له چهند دهبێ سۆسیالیسته، بهڵام زۆر رشته له سهری دهڵێ:
((ئهگهر سێ سۆسیالیست له دنیایێ بمێنێ یهكیان منم))
بارهگای سۆسیالیست و كۆمۆنیستهكان چهمێكیان بهینه، چهمێك دهنگی له چ چهمان ناچێ، بڕۆ منداڵی له دیار بخهوێنه، پووره ئایش دهیگوت:
((ژنانی ئێره ههموویان لهو چهمهوه فێری لای لایه بوونه))
چهمی نێوان دوو بارهگا له بهفری مامهندهوه دێ، له كوێستانی مامهندهوه دێ، ئهگهر پهیامبهرهكه لێم تووڕه نهبێ دهڵێم له مامهندهی بهههشتهوه دێ..
ئێره جگه له من ههموو كهس به بارهگای ناوزهنگی سهرێ ناوی دێنن، من له بههارێكدا كه تا ئێستاش بههاری وا بههاری له چاومدا كهسك و نماوی خۆی نیشاننهداوهتهوه، له بههارێكی وادا ناوم نا بارهگایهك به سهر پهلكهزێڕینهوه، جار جارهش لهبهر خاتری بهفر به بارهگای بهفر ناوی دێنم، ئهگهر یهشار كهمال دهستمبگرێ وبمگهیهنێته ئهو جێیه له وهسف كه لهوێ وشه جێگهی كامێرا دهگرێتهوه، پهلكه زێڕینهكانتان نیشاندهدهمهوه، ئێستا حهزم له بهفره و دهگهڕێمهوه بۆ زستان، دهچمهوه كۆڵانهكانی بهفر و زوقم و سایهقه، ئهو كۆڵانه تهسك و تریسكانهی بێ گلۆپ و چرا شهویان له رۆژیان رووناكتر بوو، ئهو زستانهی بارهگا له ههموو زستانان زستانتر بوو، بهفر لێینهدهكردهوه، به حهفته لێینهدهكردهوه، پێشمهرگه ئیشوكاری ببووه باگوردا گێڕان و سۆنده كردنهوه ئهو سۆهندهیهی له كانیهكهوه دههات و بارهگای ئاودهدا، شهوان دهیبهست، دهبوو سبهینان به ئاوی گهرم بیكهیتهوه، پێشمهرگه ئیشو كاری بۆته بهفرماڵین و رێكردنهوه، رێی نێوان ژوورهكان، كۆڵانی گهیشتن به سهر بانهكان، كۆڵانی شۆڕبوونهوه بۆ ئاودهستهكه، كۆڵانی تهنیشتاوتهنیشتی گهرماوهكه، بهو تهنیشتهوهش كۆڵانی ماڵه گچكهكهی هێستر، كۆڵانی ناندێنهكهش كه ههموو كۆڵانهكان لهوێیان دهكردهوه، لهوێشهوه كۆڵانێك بۆ گومبهتی داران، گومبهتی چی! تهماشاكه چیایهك دار ههڵدراوهتهوه، زستانی بارهگا به چیا داری دهوێ، تهماشاكه بهفر بهژنێك پتر ههڵدراوهتهوه، تهماشای ئهو ههموو كۆڵانه بهفریه بكهن، بهفر ئهو ههموو كۆڵانهی ههیه، بارهگای بهفر سێ كۆڵانی بهفریشی لێ دهردهچێ، كۆڵانێك ئهوهتا دهچێته بارهگای بهرانبهر، بارهگای لاته و پهیامبهرهكه، نازانم كێ بوو ناوی لهو كۆڵانه نابوو كۆڵانی پهیامبهرهكه، كۆڵانێك بهو تهنیشتهدا دهڕوا دهڕوا، بهو پێچهدا دهڕوا و پێچدهكاتهوه و دهگاتهوه زهلێ، زهلێ ئهو گوندهیه له شهوانی سایهقهی زستاندا دهڵێی گهرهِكێكه له ئاسمان، له گهڕهكهكانی ئهستێران، زهلێ له بههاراندا چهپكه گوڵاڵهیهكه به چیاوه، زهلێ له هاوین و پایزاندا جگه له زهلێ له هیچ ناچێ، من بهو كۆڵانهم دهگوت كۆڵانی عهرهق، ئاخر چهند كهڕهتێ لهو كۆڵانهوه عهرهقم بۆ هاتبوو،كۆڵانێ سێیهم رێك رووهو قوڵایی زهوی رۆدهچێ، رووه و ناوزهنگی خوارێ،له زستانان له ناوزهنگی خوارێوه تا سهر دهكهویهوه، دوو كهڕهت به ئاسماندا ههڵدهگهڕێیت و دادهگهڕێیتهوه، ئهرێ ناوزهنگی خوارێ بۆچی وا كهوتبوویه قولایی دنیاوه، ئهو كۆڵانهش وا بزانم قاسم بوو ناوی نابوو كۆڵانی ئازووقه، ئازووقه لهو كۆڵانهوه دههات، ههر قاسم و هێستره ماچه دهزانن بارهگا بهفراویهكه چهند باره ئازووقهی لرف كردووه..
بهفر لێناكاتهوه، بهفر زهوی گرتووه و ناچێتهوه، بهفر دهڵێی ئێشكگریه له پێشمهرگه نابێتهوه، بهفری دنیا به قهندیلیشهوه به سهر ناوزهنگ و ئاقاری ناوزهنگدا دادهكا، پیاوه ردێنپووشیهكهی زهلێ كه سهراودهراوی دنیای كردبوو دهڵێ:
((دنیا بهفری وای به خۆیهوه نهدیوه، ئهمن دهڵێم ههڵهیهك لهئاسمان ههیه، ههوری قهندیلێش به سهر ئێرهدا دادهكا))
ئهو پیاوه ردێن پووشیه، ههر به راستی ردێنی زۆر له دهسكه پووش دهچوو، پووشی نهرم، ئهوهی بۆ كورتان دهبوو، ردێنپووشی زوو زوو هاموشۆی دهكردین، مهراقی بهفر شكاندن بوو، چێژی دنیای لهوه وهردهگرت كه به سهر بهفرێكدا بڕوا پێی كهسی بهرنهكهوتبێ، كهس هێندهی پیاوه ردێنپووشیهكه به كۆڵانه بهفریهكهی زهلێدا نههاتووه و نهچووه، من ئێستاش پێوه تێنهگهیشتم ئهو ههموو هاتنهی بۆچی بووه، سبهینان هێشتا دنیا له شهختهدا مت بوو ئهو دهگهیشته سهرمان، رهنگه ئهو ساڵه ئهگهر به ساڵی شهخته له ساڵژمێران تۆماربكرێت له جێی خۆی بێ، ئهو زستانه تایبهتمهندیهكی جیاواز له ههموو زستانانی ههبوو، تایبهتمهندیهك كهس وهك دایكم ناتوانێ به كێش و سهروای فۆلكلۆریهوه بیناسێنێ، من له ساتهكانی ئێشكگری، ئێشكگری له شهوانی شهختهبهندی، دایكمم دههاتهوه پێش چاو، له پهنجهرهوه دهبینم ئهوهتا ههولێر زستانیه، تهنكه بهفرێك كهوتووه، شهوێكی رووناكه، زهوی سپیپاته، ئاسمان سایهقه، رهنگی رهنگه به لای شینی یان مهیلهو شینیدا بشكێتهوه، دووریش نیه رهنگێكیدی بداتهوه، چاوی من وای دهبینێ، دایكم له حهوشهیه، دۆلكهیهك ئاوی به دهستهوهیه، به پڕتاو خۆی به ژوورێدا دهكاتهوه و به دهم ههڵلهرزینهوه، دۆلكه ئاوهكه دادهنێ و دهست ههڵدهبڕێ وهك بڵێی قسه لهگهڵ خودا بكات:
((ئهگهر دهتهوێ كوردان بكهی قڕ به شهو سایهقه و به رۆژ ههوری پڕ))
پێدهچێ خودا ئهو زستانه نیازی قڕكردنی پێشمهرگهی ههبێ، كیمیاو ئهنفال قڕی نهكرد، سایهقه و ههوری پڕ قڕی بكات، من زستانی وام نهدیتووه، پیاوه ردێنپووشیهكهش نهیدیتووه، له ئاسمان وردبنهوه، رۆژانه لهگهڵ ههڵهاتنی رۆژ كه له كێوهكانی ئهوبهرهوه به سهر بهفردا ههڵدێ، ببینن تاڵی زێڕینی گزنگ ببینن چۆن خۆی ههڵدهخات به سهر سپێتی دنیادا، من لهگهڵ ئهوهی رقی دنیام له ئێشكگری بوو بهڵام زۆر جارحهزمدهكرد ئێشكگریم بكهوێته ئهو كازیوهی كاتهوه، ههرچهنده خهونه ناسكهكانیش ههر دهكهوتنه كازیوهوه، ئا ههر لهو كاتهوه، ئاسمانی تا ئاسمان ههیه ههر ساماڵ لێرهو لهوێ پهله ههوری سپیپاتی تێدهكهوت، پهله ههوری دهگرت، تا ئاگرت دهكردهوه، پهله ههورهكان دهستیان بۆ یهكتر درێژدهكرد، هێشتا چایه دێمی نهكێشابوو، پهله ههورهكان دهكشان و كهلێنهكانی ئاسمان تهسكتر دهبوونهوه، هێشتا دوا پێشمهرگه دهستی به ئاو نهگهیاندبوو، ههور كهلێنێكی نههێشتبۆوه بۆ دیتنی ئاسمان، تا نان دهخورا بهفر دایدهكرد، ئیدی بهفر بهفر، تهماشا تهماشا وا كۆڵانهكانی بهفر، بهفر پڕیان دهكاتهوه، بهوهی باشه رۆژهكانی زستان كورتن دهنا پێشمهرگه كه به زۆر شت رادهگهیشت، زۆر شتی رادهماڵی جار جاره به راماڵینی سهرباز و جاشیشهوه بهڵام به بهفر ماڵین و كردنهوهی كۆڵانهكانی بهفر رانهدهگهیشت، باش بوو رۆژانی زستان كورت و كهم تهمهن بوون، له بیرمان بێت هێشتا ئێشكگری یهكهمی شهویش كه پێش داهاتنی تاریكی كلاشینكۆفی ئێشكگریی دهكرده شانی، خۆی نهبهستبوو، پهله ههورێك به ئاسمانهوه نهدهما، نازانم چ پهڕجوویهك بهو دهستوبرده ئاسمانی له ههور پاكدهكردهوه، ئهو ئاسمانهی له رۆژێكدا بایی زستانێك ههوری بهفریی نیشانی زهوی دهدا، دیسان ساماڵ، ساماڵ، سایهقه، سایهقه، زوقم و شهخته، تا سبهی دهمی كازیوه دنیا دهچێته باری شهختهبهندیهوه، دایه، ئاگات لێیه، ئاسمان به ههور و ساماڵیهوه رهنگه بڕیاری قڕكردنی ئێمهی دابێ…
ژوورهكهی من كهوتۆته لای سهرێ، له بن ئهو تهپۆلكهیه كه له بههاراندا گوڵی دنیا له خۆی دهدات، بارهگا له گوڵاو دهگرێت، تهماشای پهلكهزێڕینه دهكات، ئهو دار گێوژهشی لێوه دیاره كه له خۆوه شمشاڵ دهژهنێ، له شێوهش ئهگهر له دوورهوه و له لاوه تێبڕوانی زۆر شێوهی ژنێك دهدا كه كهمێك چهمابێتهوه، ئهگهر بهفر رهقمان نهكاتهوه و بگهینهوه بههار و (ناسكه رێواس) بیبینێ ئیرهیی پێدهبات، ئێستا ئهگهر پێیبڵێم لهو سهره ژنێك له ناو بهفرێ راوهستاوه و بههاران زهرد و سوور دهچێتهوه و گوڵاو به رووی پێشمهرگهدا دهپژێنێ، به پێكهنینێكی ناسكهوهو به كوردیهكی ئاسووریهوه دهڵێ: ((من زانم ئهتو شێت، بهس نهزانبووم ئهوها…)) ئهو ژنه باوهڕ بهوه ناهێنێ كه له نێوان ئێمه و بارهگاكهی ئهو بهر چهمێك ههیه، چۆن باوهڕ به خهیاڵی شێتێك دێنێ، جارێك گوتم:
لهو دهو دۆڵه دارگێوژێك ههیه شمشاڵ دهژبێ
به دهسنێك له سهری خۆی دا و به دهستێك رووی گرت، گوتی:
ئهتو شێت، تهواو
ناسكه رێواس ناههقی نیه باوهڕبه بوونی چهمهكه نههێنێ، دهزانن بهفر چۆنی پڕكردۆتهوه، ئهو ژنه به خۆو مێرد و شوبراوه له وهرزی بهفر و به كۆڵانهكانی بهفردا گهیشتنه بارهگا، له بهغداوه هاتوون، ئهو ژنه ناوی نهێنیی ( سوزی) بوو،بهڵام من لهو نهێنیتر ناویم نا ناسكه رێواس، ئهو ناوه نهێنیهش تهنها ئهبو سهوسهن دهیزانی و دهیگوت:
((ئهو ژنه ئهگهر بزانێ ئهو ناوهت لێناوه، دڵنیام له تهسكهره نفووسیش ناوی خۆی دهكرده ناسكه رێواس))
ئای مهبستم بوو بگهمهوه بههار و ناسكه رێواس له ناو رهنگهكانی پهلكه زێڕینهوه ببینم و بزانم له ناو ئهو ههموو رهنگه خۆی چ رهنگێ دهبهخشێته سرووشت.. ئهبو سهوسهن تازه له زیندانی كۆماری دۆزهخ هاتبۆوه، ئهو پیاوه كه زیندان گهیاندبوویه سهر لێواری شێتی، ناوی له كۆماری ئیسلامی ئێران نابوو كۆماری دۆزوخ، ئهوهی ئهو له زیندانهكان دیتبووی و بیستبووی و دهیگێڕایهوه زۆر لهو دۆزهخه دهچوو كه دێرهكانی قورئان و فهرمووده له زمانی مهلاكانهوه نیشانیان دهدایهوه، ئهبو سهوسهن و پهیامبهرهكه تووشی یهكتر نهبوون، دهنا دوور نهبوو تووش تێكبگیرێن، ئهو پیاوهی له كۆماری دۆزهخهوه گهڕابۆوه، ئهشكهنجهی جهستهیی و دهروونی كردبوویه بابه كوشتهی پهیامبهران و ئهوانهی خۆیان دهبرده رێزی پهیامبهرانهوه..
ژوورهكهی من كهوتۆته بێراییهكی گچكهی ژوورێكی گهورهوه، بهشێك له بێراییهكهم دابڕیوه، ژوورهكهی من زیاده رۆِ بوو، ئهو كوڕهی ( له ماڵی كتێبهوه هاتبوو) ئهو ژوورهی جوان ناساندبوو، بۆیه پێویست به ناساندنهوه ناكات، ژووره گهورهكه پهلێك پێشمهرگهی له خۆی حهواندبۆوه، له یادهوهریی مندا لهو پهله خاره جهمیل له ههموویان روونتر خۆی نیشاندهداتهوه، رهنگه به هۆی سمێڵیهوه بێ، ئهها ئهو پیاوهی وا له ناندێنهكه روو له دیوار و پشت له ئاگر له سهر چیچكان دانیشتووه ئهوه خاره جهمیله، ئهو پیاوه لهوهتهی من دهیبینم ههر پشت له ئاگره، ههیه دهڵێ:
ئهو پیاوه بۆیه پشت له ئاگرهو رووی تێناكا چونكه چاوی به بڵێسه ههڵنایه..
بهڵام خۆی شتێكیدی دهڵێ:
سهرماو سۆڵهی زستانێكی هێند تووش چۆته پشتمهوه، پێویستم به یهك ساڵ پشتدانه ئاگر ههیه..
ئیدی نازانم خۆی باشتر دهزانێ یان خهڵك! ئهو پیاوه پشت له ئاگره سمێڵێكی ههیه، سمێڵی مهلا جهلال له چاو سمێڵی وی دهڵێ برۆی حهسهن زیرهكه، ئهو خاره جهمیله دهیویست له ههموو شتێك لاسایی مهلا جهلالی خزمی بكاتهوه، ئهودهمهی دهتگوت:
ئهلاه له راوهستان چهند له مهلای خزمت دهچی!
خاره جهمیل ههر له جێی خۆی بستێك بهژنی دهكرد، خۆی جوانتر رێكدهخست و له سهر پهنجه رادهوهستا، ئهو پیاوه دهیویست له ههموو شت له مهلا جهلال بچێ، له رۆیشتن، له دانیشتن، له پاڵدانهوه و تفهنگ خاوێنكردنهوه، له ههستانهوه و تفهنگ له شانكردن، له ژن نههێنانیش لاسایی ئهوی كردبۆوه، جهمیل زۆر به جهلال سهرسام بوو، پێی وا بوو له دنیایێ تهنها دوو كۆمۆنیستی تهواو ههن، یهكیان فههدی مردوو ئهویدی مهلا جهلالی زیندوو، ههرچی مهلا جهلاله دهیانگوت گوتبووی:
((جهمیل تهنها له سمێل شتێك له من دهچێ))
جارێك پێشمهرگهیهك گوتیه خاره جهمیل:
((باشه به حهفت سمێڵی وهك هی مهلا جهلال ناگاته لا سمێلێێكی تۆ چۆن دهڵێ به سمێڵ شتێك له من دهچێ!)) كهمێك سمێڵی ههڵدایهوه :
((هاوڕێ مهلا جهلال ههرچی بڵێ راسته))
خۆزیا دهتاندیت چۆن سمێڵی ههڵدهدایهوه به تایبهتی له ساتی نان خواردن، به دهستێك سمێڵی ههڵدهدایهوه و به دهستێك پارووی دهخسته دهمی، من كه یهكهم جار دیمهنی ههڵدانهوهی سمێڵم دیت، منداڵ بوومهوه، گهڕامهوه ههولێر و چوومهوه نزیك سینهمای (حهمرا) لهوێ، لهو بهره له بن دیواری ئهو گۆڕستانهی (دڵدار)ی له خۆی خهواندبوو، له سهر رێ كوپهیهكی گهورهی ههمیشه تهڕ له رێی خودا دانرا بوو، دوو جامیلكهی جوانیشی به زنجیری بارێك پێوه بهسترابوو، ههرچی رێبواری هاوینیانهی ئهو رێیه ههیه لێیان دهخواردهوه، كێ بینویهتی ژنی پێچه به سهر چۆن لهو كوپه ئاوی دهخواردهوه! جامه ئاو له دهستی راستی، به دهستی چهپیشی پێچهكهی كهمێك ههڵدهدایهوه، رێك وهك ههڵدانهوهی سمێل، من پێشتر ئهو پیاوه سمێڵ دهسكه قوڕادهییهم- خۆی حهزیدهكرد پێیبڵێین سمێڵ دهسكه قوڕاده- دیتبوو، له دهو بهستی شهرغه دیتبووم، بهڵام ئهودهمانێ سمێڵی شتێك له سمێڵی خاره جهواد پڕتر بوو، باش بوو له رێ سمێڵی خاره جهمیلهوه، خاره جهوادیش هاتهوه یاد ئهویش ههر له ژووره گهورهكه بوو، برادهری نزیكی خاره جهمیله، ههردووكیان هی بن ههولێرن، بهڵام ئهو دوو پیاوه جگه له (خاره) كه له هیچ شتێك پێكتر ناچن، ئهو خارهشهم بۆ جاری یهكهم له بههاری ئاقاری بهستی شهرغه ناسی، ئێستاش وا لهو سههۆلبهندانه یهكترماندیتهوه، خاره جهواد چهند ساڵێكه به چیا كهوتووه وكۆمهڵێك منداڵی سهركهوبنكهی بهجێهێشتووه و دهمێكیشه ههواڵیانی پێنهگهیشتووه و نازانێ لهو گرانیهی به سهر وڵاتدا هاتووه سهری خۆیان بۆ كوێ ههڵگرتووه، له چاوهكانیهوه دهبینم كزهی له جهرگیهوه دێ، لهگهڵ ئهوهش وهك بهرد چهقیوه، لێبووردنهكانی له بهغداوه دهردهچن، جوولهی تێكردنهوه ناخهنه خاره جهوادهوه، ههر ئێستا كوڕێكیدیش ههر لهو ژوورهوه له پهنجهرهی یادهوهریم سهری دهرهێنا، له مێژ نیه به چیا كهوتووه، وا بزانم له (زهردك)ی رێی كهركووكهوه هاتووه، كوڕێكی تا بڵێی هێمنه، كهمێك شهرمنه، پێدهچێت ناوی عهدنان بێ، بهوه دهزانم جارێك قاسم كه ئهویش زهردكی بوو زمانی ههڵهی كرد به عهدنان بانگی كرد، ههر ناوێكی ههبێ، لێره ناوی له خۆی ناوه ئاسۆ، ئهو كوڕه حهزی له خوێندنهوهیه، زوو زۆر زوو بووینه برادهر، زۆر جار شهوان دههاته ژوورهكهی من..
شهوانی درێژی شهختهبهندیی به چی دهتوێتهوه، ههرچی دهكهی رۆژ نابێتهوه، شهو ناڕوا و رۆژ نایه، شهو له بن نایه بێ كۆتایه، شهو بهستوویهتی و ناتوێتهوه، شهو ساڵه و نابڕێتهوه، شهو، شهو، ههتا كات ههیه ههر شهو، من به خهیاڵ دهچومهوه به هار و له بن ئهو دارگێوژهی كه شمشاڵی دهژهند دهوهستام دهستهكانم له ملی پهلكهزێڕینه دهكرد، شهوی سپی شووشهیی، شهوی سایهقیی و زوقمی، شهو ئهو شهوانهی چیاكانیان رووتاندهوه، بهڕووێك به پێوه نهماوه، دارستانهكانی چیا به لهتوپهتی له بارهگان و نۆرهی خستنه سۆبهیان گرتووه، له لوولهی سۆبهكانهوه كه شهو و رۆژ دووكهڵ به ئاسماندا دهكهن، سووتانی دارستان ببینن، ئهوهی تهوری پێشمهرگه به درهختی شاخانی كرد، مهگهر نهوهكانی ئهتاتورك به كوردیان كردبێ، كوڕه شێنێییهكه رهنگه مهولودی ناو بووبێ، پیشهی داربڕینهوهو كۆڵكێشی بوو ، به كۆڵ له شاخان به بڕێك پاره كه ههر بایی پاكهتێك جگهرهی دهكرد، پایزان داری بۆ ئهوانه دههێنا كه توانای چوونه دارانیان نهبوو، یان زستانان بۆ ئهوانهی داریان لێدهبڕا، رۆژێك له نزیك ئهو رێیهی زهلێ دهباتهوه شێنێ، رێك لهو جێیهی گۆڕهكهی ئهبو رهشا له ههموو گۆڕان جوانتر دیاره،تووشی بووم، كۆڵه دارێكی له پشت بووهیچ هێسترێك باری وا نابا، له پال گابهردێك وهستا و گرانیی بارهكهی خسته سهر بهردهكه، به خێرایی دوو جگهرهم پێچایهوه، ئهو پیاوه مژی وای له جگهره دهدا، دهتگوت سۆبهی داره دووكهڵ به ئاسماندا دهكات، ئهو پیاوه دار له كۆڵه لهو نیوه دانیشتنه قسهیهكی كرد هی له بیر چوونهوه نیه:
((ئهگهر رۆژێك دادگایهك بێته گۆڕێ و له داروباری شاخان بپرسێتهوه، دهزانی من و پێشمهرگه سزای ههتا ههتاییمان بۆ دهبڕێتهوه))
له بیرمه منیش گوتم:
ههر له داردان نهبێ!
دهبێ بڵێم پێش بیستنی ئهو ئهو قسه دادوهریه له پیاوی دار له كۆڵ، من به دوو شتی ئهو پیاوه سهرسام بووم، یهكیان ههڵگرتنی كۆڵی گهوره كه هیچ هێسترێك باری وا نابا، دووهم ههڵوێستی وی، ئهو پیاوه كه له دۆڵی پێشمهرگه و قاچاخچیان دهژیا، دهبوو وهك یاساو رێسای باوی ئهوێ یهك لهو دووه ههڵبژێرێ، كهچی ئهو ههر به كۆڵكێشی مایهوه نه بووه پێشمهرگه نه قاچاخچی، ئهگهر قسهیهك له ئهبو رهشا نهكهم، ناتوانم گۆڕهكهی بهحێبهێلم و بگهمهوه شهوهكانی بارهگا، ئهبو رهشام زوو له رێی بهستی شهرغه ناسی، ئهو پیاوه زۆر ناسك بوو، بهڵام كهس ناسكیهكهی نهدهبینی، یان خۆی ناسكیی خۆی نیشانی كهس نهدهدا، بهڵام له مردندا نهیتوانی بیشارێتهوه، ئهبو رهشا له مردندا به دیاركهوت كه ناسكترین پێشمهرگهیه، ئهوهی شهڕوشۆڕی بیابان و چیای دیت، زرموهۆڕی ئهرد و ئاسمانی بیست، شهڕی دهبابه و كۆپتهری كرد، كیمیا راوی نا، هێندهی نهمابوو ئهنفال راوی بكا، هیچی لێنههات، دڵی نهوهستا، كهچی له كۆبوونهوهیهكی حزبی لهو ناوزهنگهی خوارێ ئهوهی كهوتۆته چاڵایی دنیاوه له داخی رستهیهكی توند كه به دهمی بهرپرسهكهیدا هات، به لادا هات و كهوت و دڵی وهستا و ههڵنهستایهوه.. شهو، شهو، به شهو شهو، به رۆژ ههر شهو،چ بكهین باشه!
شهو نابڕێتهوه، رۆژ نابێتهوه، خهو خهو چهند دهمژێر خهو! كهس ههیه له شهوێكدا ساڵێك بخهوێت! خوێندنهوه، به خوێندنهوهی رۆمانه قهبهكانیش شهو بنی نایه، پهنا بۆ ههقایهتهكان دهبهین، ههقایهتهكان شهو دهبڕن! ئهوهتا ئهبو سهوسهنی له كۆماری دۆزهخهوه هاتوو، ههر جارهی جێیهكی دۆزهخ دهگێڕێتهوه، به پانی و درێژی دهیگێڕێتهوه، له مههابادهوه دهستپێدهكا، دهگاته تاران و دهگهڕێتهوه مههاباد، ئهو پیاوه پتر له حهفده جێگهی دۆزهخی دیوه، به ئاگری حهفده دۆزهخ سووتاوه، به بیرمه له گهرمهی گێڕانهوهی دۆزهخی ورمێ بوو، پێشمهرگهیهك پرسی:
هاوڕێ، قسهی خۆت له بیرنهچێ، له دۆزهخ كارهبا ههیه؟
پێشمهرگهیهكیدی پێكهنی:
توخوا، ئهوه پرسیاره! دۆزهخ كه یهك پارچه سووتان و بڵێسه بێ، كارهبای بۆچیه؟
ههر كاتێك قسهیان دهپساند تووڕهدهبوو، بهلام ئهوجاره سهیربوو، ئهبو سهوسهن تووڕه نهبوو، لهسهرهخۆ گوتی: با، هاوڕێ، له دۆزهخ كارهبا ههیه، باله كێلهبووزهكانی دۆزهخ ببمهوه، دێمهوه لای كارهباش، دهبێ به خۆت بزانی مادام دۆزهخ كێله بووزی ههبێ بێگومان كارهباش ههیه، خۆ وهك بارهگای ئێمه نیه بهفری دنیای لێببارێ..
ئهبو سهوسهن دوای ئهوهی له سهربردهی كێلهبووز بۆوه كه خستبوویانه سهر سینگی، به دوورودرێژی ههقایهتی كارهبای دۆزهخی بۆمان گێڕایهوه، من به چهند دێرێك دهیگێڕمهوه:
((چاومیان بهستهوه، به تێههڵدان بردمیان بۆ كوێ؟ چاومیان كردهوه، بهڵام خۆزگه نهیاندهكردهوه، دنیای دوای چاوكردنهوه له دنیای دوای چاوبهستن و پێش چاوكردنهوه تاریكتر بوو، ئهو تاریكه سهلاته كوێی دۆزهخه؟ دهی تاریكیهكه له دوای كهمێك بهههشته، لهو تاریكیه ههستمكرد له رارهوێكی درێژ راوهستاوم، رارهوێك به درێژایی دۆزهخ درێژ، من وام ههستكرد، هێندهی نهبرد وهك بڵێی له بن زهویهوه دێوێك شاپێكت له بن پێ بدا، بهرزبوومهوه، هێندبهرزبوومهوه، وا بزانم سهرم به ئاسمان كهوت، نازانم چۆن كهوتمهوه سهر زهوی، به راست من له ئاسمانم یان زهوی! ئێستا ههست دهكهم تۆپی تێنسم، تۆپی سهبهتهم، چوزانم رهنگه خۆ به تۆپ چواندن له جێی خۆی نهبێ، من درهنگ تێگهیشتم ئهو جێیهی دۆزهخ كارهبا رێژه پێ له ههر جێیهك دهنێم دهست له ههر جێیهك دهدهم، به ههر جێیهك دهكهوم كارهبان كارهبان له تاریكایی دۆزهخ كارهبا، كارهبا گهمهم لهگهڵ دهكا، ئهو گهمهیه زۆری برد، درێژهی كێشا، مهگهر شهوێ ئێره هێنده درێژ بێ، به ههموو هێزی خۆم هاوارم دهكرد، نازانم هاواری كێم دهكرد، له بیرمه به زمانی فهرمیی دۆزهخ كه فارسی بوو، من له دۆزهخ فێری فارسی بووم، پێشتر ههر عهرهبی و كوردی و ئینگلیزیم دهزانی، به زمانی دۆزهخ گوتم:
ئێوه چین؟ ئێوه خودا ناناسن، خودایه، تۆ له كوێی؟
لهولاوه گوێم له پاسهوانێكی دۆزهخ بوو، گوتی:
هاواری بۆ مهكه، گوێی لێنیه، لێره نیه، مۆلهتی وهرگرتووه..
ئیدی تێگهیشتم كۆماری دۆزهخ بێ خودایه، له پڕ ههستمكرد، دنیا كهمێك رووناكایی تێكهوتووه، وهك بڵێی لهو سهری رارهوهكه نزیكبووبمهوه، تهریفهم، ئای بۆ دۆلكه ئاوێكی بهفراوی! دیتم پاسهوانێكی دۆزهخ جامه ئاوێكی له پێشم دانا، خهنی بووم، بینم پێوه نا، باشه، وادیاره له دۆزهخیش پاسهوانی به بهزهیی ههیه، ههستم به برسێتیهكی كوشنده كرد، بڕوا ناكهم هیچ گورگێك برسێتیی وای دیتبێت، لهو كاته ههر شتێكم دهستكهوتبا، له بهرد نهرمتر با، لرفم دهكرد، ئۆی! دهبینم كابانێكی دۆزهخ وا خهریكه لهفهی هێلكه چێدهكا، ویستم پهلاماری بدهم، دوو پاسهوان گرتمیان، زۆری نهبرد دوو پاسهوانیتر سهرو لهفهیان ههڵگرت، ئای دهڵێی دهیدهنه من، دهستم درێژكرد، یهكیان گوتی: پهله مهكه بۆتۆیه، ئهو دوو پاسهوانهی گرتبوومیان، رۆیشتن، دیتم دوو لهفه به دهستهكه كهمێك روویان وهرگێرا و دۆخینیان كردهوه، دوو لهفهی تهڕیان له سهر مێزه شكاوهكه بهجێهێشت و یهكیان فهرمووی لێكردم، ئێوه دهڵێن چی بیخۆم یان نا؟ برسێتی من لهوه واوهتر بوو میزی پاسهوانی دۆزهخ لهفهی هێلكهم له دهستبدا))
شهوی زستانی بارهگا كوا به ههقایهتهكانی دۆزهخ بنی دێ! با به دیار ههقایهتهكانی وڵاتێكی سووتماك، هی ئهنفال دڕ به شهو بدهین، تۆ بڵێی چیرۆكهكانی ئهنفال زهفهر به شهوی شهختهبهندی ببات! ئێمه ههموومان له ئاقاری ئهنفالهوه هاتبووین، ئهنفال چهنگ له سهر چهنگ راوی نابووین، بهڵام مام جوامێر له ههمووان گریاناویتر ئهنفالی دهگێڕایهوه، ئهو پیاوه چیرۆكی ههردوو بهری زێی گهورهی به زمانی نزیك له نالهی دهو زێ دهگێڕایهوه، دهو زێیهك مهگهر تهنها جاش و سهرباز بزانن چ قیژه و ناڵهیهكی به ئاودا داوه، ئهو پیاوه شوان و بن ههولێر و دهشتی كۆیهی دهگێڕایهوه، چیرۆكهكانی مام جوامێر له دهشت و گردۆلكهكانی خوارهوه دهستیپێدهكرد به خاڵخاڵاندا سهردهكهوت، دهگهیشتهوه ههیبهت سولتان دهسووڕایهوه بناری كۆسرهت، چیرۆكهكانی مامجوامێر له زێیهكان درێژتر له زنجیریهی چیاكان درێژترن، مامجوامێر ماندوو دهبێ له گێڕانهوه، شل دهبێ، بهڵام شهوی بارهگا ههر سهر له ئێوارهیه..
رهنجۆ و كوردۆ چیرۆكی ئهنفال و پارتیزانی تێكهڵ به گێڕانهوهی مامجوامێر دهكهن، چیرۆكی ئهو دوو كوڕه سهرهتا چهند كهڕهتێ به دهوری ههولێردا وهك چۆن من كاتی خۆی به شهقامی شهستمهتری دهخولامهوه، ئهوان ئهوها دهخولانهوه، نازانم له خولانهوهی چهندهم به چاوترووكانێك دهگهیشتنه بهستی شهرغه، لهوێوه چیرۆك به بنهباوێ دهگهیشتهوه خۆشناوهتی، به ئاوهگرد و سهفینیشدا ههڵدهگهڕان، به مهتارهی پڕ و چهند نووردووه نانێكهوه دهپهڕینهوه ههورێ، ماوهیهك له دۆڵهرهقه بزردهبوون، له سهری كونهكۆتر به دیاردهكهوتنهوه، ئهو دووه زوو ناوی دیار و موحسین یاسین و سهنگهر و مام رهسوول و یهك دوانێكیتریان دههێنا، كه له چیرۆكی پچڕ پچڕی پارتیزانی ئاقاری ئهنفال ئهكتهری بزۆز بوونه، ئیدی قهندیل و قهندیل هاتن و گهیشتنه ئهو بارهگایهی به سهر پهلكه زێرینهدا دهروانێ كه ئێستا وا له شهوێكی زوقمیه و رۆژی لێ نابێتهوه.. ئهدی ههقایهتی فهیلیهكان!
ههقایهتی كۆچ و مهینهتیی فهیلیان له زاری كهریم فهیلیهوه دهمێكه دهستیپێكردووه بهڵام ههر له سهرهتایه، وهك شهوی سایهقهیی بارهگا چهندی لێیهوه چیرۆكان دهگێڕیهوه ههر له سهرهتایه، كهریم فهیلی دێ بهزاراوهی بهغدایی ههقایهتی له بن نههاتووی فهیلی بۆ كوڕانی ناو بهفر دهگێڕێتهوه، ئهوانهی عهرهبیش نازانن گوێی بۆ ههڵدهخهن، له ساتی گێڕانهوه خاره جهواد وهها ههناسهی له خۆی دهبڕی كهسێ نهیناسیبا دهیگوت ئهو پیاوه له ههمووان باشتر تێیدهگات، نازانم كێ بوو به خاره جهوادی گوت:
+ باشه تۆ چ عهرهبی دهزانی ئهوها گوێت بۆی شلكردووه؟
– چهند لهو قورئانه دهگهم كه رۆژانه له رادیۆوه گوێی لێدهگرم، ههر هێندهش له ههقایهتی كهریم فهیلی دهگهم، بهڵام حهز له بیستنی دهكهم..
ههرچی موحسین یاسینه، دهڵێن گوتوویهتی:
كوفرێك له ههموو كوفران كوفرتر ئهو كوفرهیه كه ههقایهتی كوردی به عهرهبی بگێڕیهوه..
وهڵا كهریم فهیلی ئهو كوفره گهورهیهی جوان دهگێڕایهوه..
بهڵام ئومێد كه له خۆشناوهتیی ههولێرهوه به دنیایهك گاڵتهوه هاتبوو، دهیگوت: سهربردهی كوردان به تایبهتیش هی فهیلیان ئهگهر به عهرهبی بگێڕیهوه وهك ئهوه وایه كه حهسهن سیساوهیی سوورهتی ئهلبهقهره به خۆشناویی و به لاوك بڵێتهوه..
ههرچی یاوهرهكهی ئهو بهری چهمهكهیه له زاری پهیامبهرهكهیهوه گوتبووی:
ئاهونزوولهكان باشتره به عهرهبی بگێڕنهوه، چونكه كاتێ نزیكی ئاسمان دهبنهوه ههر دهبنهوه عهرهبی..
من ئهو ساڵه كۆچ و باری فهیلیانم له سهر سنوور دیتبوو، كه پێدهچوو له رێی خۆ به ههڵهدا بردنێك لهو دیو گهڕابوونهوهو دهیانویست به زۆر خۆ به (لێبووردنی گشتی)یهكدا بدهن كه ناوه ناوه له بهغداوه دهردهچوو، من ئهو ههموو ورد و درشتهی فهیلیانم دیت، چۆن له ناو ئهو شاخ و داخه تێدامابوون، له دنیا تێدا مابوون، تێدا مابوون له كوێی دنیان! یاخود له دنیان یان له جێگهیهكیدی! تێدا مابوون، له زمان تێدا مابوون، سهر به چ زمانێكن! به دوای ناسنامهیهكدا دهگهڕان كه پێنهدهچوو له دنیادا دهستبكهوێ! ئهو مرۆڤانه هیچ لێبووردنێكی تایبهتی و گشتی نهیدهگرتنهوه، من ئهوانهم دیتبوو، بۆیه به تاسهوه گوێم بۆ چیرۆكه فهیلیهكانی كهریم فهیلی ههڵدهخست، وهك چۆن گوێم بۆ نهغمهی كچه فهیلیه تهمهن چوارده پازده ساڵیهكه ههڵدهخست، كه ناوی (لهیما) بوو، به فارسی دهیگوت:
من نه كوردی دهزانم، نه خانهقینم دیتووه، بهڵام كوردم و خانهقینیم..
كهریم فهیلی له خانهقینهوه دهستیپێدهكرد، دهگهیشته بهغدا، دههاتهوه خانهقین، به قهسری شیریندا دهپهڕیهوه كرماشان، نازانم به كوێدا دههاتهوه سهر رووبارهكهی نۆكان، ئهو جێیهی لهیما خۆی تێدا دهگێڕایهوه، كهچی شهوی سایهقهیی بارهگا ههر شهوه وهێشتا نۆره نهگهیشتۆته ئهو ئێشكگرهی ناوی له لیستی ئێشكگرانی شهو له ناوهندێیه، ئیدی شهوی كورتیله چیرۆكهكانی كچه رێواسیهكه كه زۆریان كاتهكهیان له تاریكیهوهیه..
ها، ئهوهش كورتیله چیرۆكهكانی سۆزی، زۆر كهڕهت له بیرهێنانهوه، یان گێڕانهوه مێردو شوبراكهی یارمهتی دهدهن، چیرۆكهكانی سوزی هێند زۆرن له ژمار نایهن، خۆی دهڵێ:
بهغدا له تاریكیدا چهند نهێنی له دڵه، من لهو پتر چیرۆكم له سهره
كورتیله چیرۆكهكانی سوزی هێندهی كوچه و كۆلاِنهكانی بهغدا دهبن، ئهگهر به تهباشیر، به داروچكه به دێرێكی بێ پسانهوه وبێ شكانهوهی به ئهنقهست چیرۆكهكانی سوزی بنووسرێنهوه، ئهو دێره چیرۆكیه له بهغداوه دهگاته ههولێر، له ههولێریشهوه پێچێك به عهنكاوهدا دهكات و دهگاتهوه ئهو بارهگایهی له زستاندا پێشمهرگهكانی به نیازی سپیبوونهوه له تهقه و رقبوونهوه له بهفردا دهشارێتهوه و بههارانیش به دیار پهلكهوه زێڕینهوه ههڵیاندهخات، چیرۆك دهستی چیرۆكی له دهسته، له شهوه شهختهبهندیهكانی بارهگای بهفر نهبێ چیرۆكهكانی سوزی له هیچ شهوێك ناگێڕدرێنهوه، ههزار و یهك شهویش بهش ناكات، ئهو كچه رێواسیه له گێڕانهوهی بهغدا زوو زوو دهگهیشتهوه سهر دێری گوێ، كهم چیرۆكی ئهو كچه ههبوو بێ سهربردهی گوێ، ئهو كچه عیساییه بهغداییه لهو ساتانهی به وشهی كهرت كهرت،پچڕ پچڕ وێنهی دهستهخوشكێكی به چاوی پڕفرمێسكهوه نیشاندهدایهوه، دهمدیت دڵۆپه فرمێسكم دهدیت به سهر روومهتیدا كه له لاوه تیشكی كزی فانۆسهكه وهك پهلكه زێڕین له بیناییمی دهنهخشاند، ئێوه له دڵۆپه فرمێسك پهلكه زێڕینهتان دیتووه!! من دیتم، دهسته خوشكهكهی كچه رێواسیهكه لهگهڵ كوڕێك پهیوهندیهكی ناسكی حهفت ساڵهیان دهبێ، كوڕه گوتبوویه كچه:
((من بههۆی چاوی تۆوه نهبێ له سهربازی راناكهم و خۆم دهدهمه دهست خودا، بهڵام نا، من نابێ بكوژرێم، من دهبێ بژیم، پێویسته بۆ تۆ بژیم، ئهگهر ههڵاتنم له سهربازی تهنها حهفتهیهك له مردن دوورمبخاتهوه، باشه، با حهفتیهك پتر بۆ تۆ بژیم..))
كوڕه له سهردهمێك له سهربازی ههڵات وهك دهیانگوت تهنها شێت و عاشقهكان ههڵدێن، ئهو سهردهمه ههر ههڵاتوویهك دهستگیركرابا بێ سێودوو گوێیان دهبڕی، كوڕهیان گرت و گوێیان بڕی، ئێ.. بابی كچه گوتبووی:
كچم بدهمه سهگ نایدهمه گوێبڕاو..
كچه گریا گریا، فرمێسك فرمێسك، نه ههڕهشه نه دڵنهوایی كچهیان گیر نهكردهوه، هێندهی دیجله فرمێسكی رژاند، ئیدی… رۆژێك دبجله تهرمی كچه سهر ئاو دهخاتهوه و به كهناری دهبهخشێتهوه.. له چیرۆكی گوێبڕینهوه وێنهی گوێبڕاوێك وهك تارمایی خۆی نیشانمدایهوه، له مێژه زۆر له مێژه له جامێكی جامخانه گهورهكهی عهبۆ كه هێنده له قهرات دوور نهبوو، وێنهی گوێبڕاوێك ههڵواسرابوو، به خهتی درشت له بنی نووسرابوو( ئهو رهفتاری تێكدهر و نۆكهرانی بێگانهیه) دواتر پێكهوتم ئهو پیاوه موختاری نازانم كوێیه، ناپاكی كردووه، له سهر ئهوه پێشمهرگه پوخته گوێیان له بنهوه بڕیوه!!! چیرۆكهكانی كچه رێواسیهكهش شهو به رۆژ ناكهنهوه، دوای وێ نۆرهی كوڕه زهردكیهكه..
ئاسۆیه، عهدنانه، من پێمخۆشه ههر به كوڕه زهردكیهكه ناوی بێنم، ئهو كوڕه به نهغمهی كهركووكیانه مهینهتیهكانی ئهو كۆمهڵگه زۆرهملێیانهی دهگێڕایهوه كه دهوری ههولێریان دابوو، زۆر به شێواوی له سرووشتی ههولێر ههڵیان دابوو، كوڕه زهردكیهكه ورد ورد چیرۆكی ئهوانهی دهگێڕایهوه كه له سهربازی ههڵاتبوون، ئهو كونانهی نیشاندهدایهوه كه له بن بهرمیلی ئاو و ناو گهرماو و سهر گوفهك و بن سهرینی نهخۆشان لێدرابوو، ئهو كونانهی له ئهدهبیاتی ههڵاتن و ههڵوێستدا به ( كونه فیراران) ناسرابوو، ههرچی چیرۆكی ههڵاتن و خۆشاردنهوه و ترس و برسێتی و بێوهژنكهوتوویی و سێویی و ئهو چیرۆكانهی لهوانهش دهبنهوه له كن كوڕه زهردكیهكه بوو، كوڕه زهردكیهكه له سیمایدا ئهو زهردیه دهبینرا كه ئابلۆقهی ئابووری له سیمای نیشتمانێكی نهخشاندبوو، چیرۆكهكانی كوڕه زهردكیهكه ههموومانی تاساندبوو، ههموومانی ترساندبوو،بارهگای بهفر ههر له شهودایه و رۆژی لێههڵنایه، ئهدی سهرهاتی حهمه رهشاش، كێ ناترسێنێ!
حهمه رهشاش كوڕی دهو زێی گهورهیه، له زمانیڕا پێدهچێ هی دهور و بهری پردێ بێ، ئهو پیاوه ئهگهر گۆشت ههبێ ئامادهیه تا رۆژی قیامهت ههر چهك له شان و پێشمهرگه بێ، ئامادهیه جارێكیدیش بچێتهوه بهر دهم قهنارهی موسڵ، بهڵام له بیرشمان بێ له ههمووان پتر بهرگهی برسێتی دهگرێ، حهمه رهشاش به ئاشكرا دهیگوت:
ژیان واته گۆشت، بهههشت واته گۆشت..
نههرۆ خانهقینیهك ههبوو دهیگوت:
+ هاوڕێ حهمه ، ئهوه بزانه بهههشتهكهی گاندی یهك پشكه گۆشتی تێدا نیه
-نامهوێ
+واته دۆزهخت دهوێ
+ له دۆزهخ ئهگهر گۆشت له تێری بێ، ئاگر چیه با ههر بسووتێم
ئومێدی بهرانهتی لێی پرسی:
+ تۆ گاندی دهناسی؟
– ههندێك بیكهیته كوردی!! باشی دهناسم
پێكهنینێك بهرزبۆوه رهنگه بۆ ساتێك شهختهبهندی شهوی بارهگا بهفراویهكهی تواندبێتهوه
نازانم كێ بوو گوتی:
دهزانی گاندی گۆشتی نهخواردووه
حهمه رهشاش به مهیلهو پێكهنینهوه:
ئاخر بۆیه ئهوها گێژ و وێژ بوو
+ گێژ و وێژی چی ئهو هیندستانه گهورهیهی رزگار كرد
حهمه رهشاش له دڵهوه گوتی:
دڵنیام ئهگهر له تێری گۆشتی خواردبا ههموو دنیای رزگاردهكرد به كهركووكیشهوه
بووه پێكهنینێك كێوی مامهنده لهریهوه..
جارێك مام ئهحمهد، ئهو پیاوهی كاتی خۆی به ههڵه حزب چهند ساڵ له زیندانی كرد، به حهمهی گوت:
ئهرێ تۆ هێنده كوشتهی گۆشتی كوڵاوی هێندهش عاشقه گۆشتی خاوی؟
حهمه رشاش:
نه به خوا
مام ئهحمهد:
حهیف! تهمهنت فت، دهزانی له كنه من ههزار كیلۆی گۆشتی نهرمكی برژاو نیو چارهگ گۆشتی خاو ناهێنێ، خۆ دهزانی مهبهستم كام نیو چارهگه..
حهمه رهشاش دهیگوت:
له تهمهنم به دهگمهن نهبێ له تێری گۆشتم نهخواردووه
ههر یهكه له لای خۆیهوه:
– كوو وهیه!
– كوڕه سهد جار پێكهوه گۆشمتان خواردووه و له بهرمان ماوهتهوه
– ئهو رۆژه هێندهی حهفت كهست خوارد
– خۆ ئهو جارهی له بناری كۆسرهت نێریهكهمان سهربڕی نیوهی تۆ خواردت
– ئه و رۆژه له سهردهشت یازده شیش كهبابت نهخوارد!
حهمه رهشاش دهستی به شێوهیهك به زگیدا هێنا وهك بڵێی سێ رۆژ بێ زاد به زاری نهكهوتبێ:
((وایه ئهوهی دهیڵێن ههمووی وایه و كهمتان گوتووه، بهڵام تێر خواردن كوا وایه! من بهوه دهڵێم تێرخواردن كه گۆشت بنی نهیه، كهلهشێكت به برژاوی له پێش بێ كهلهشێكیش له تهنیشتتهوه به دارهوه بێ، ئهوها خهمی بڕانی گۆشتت نابێ…))
داستانی حهمهرهشاش دوور و درێژه چ هی پێش پێشمهرگایهتی چ هی پێشمهرگایهتی، سهرهاتی ئهو پیاوه ههمووی ههڵات ههڵات و هاتوهاوار و شهڕ و پێكدادان و بهرانگاربوونهوهیه، ترس و تۆقانه، گریانه، سهرڕێژیش له پێكهنین و له سهر پشتكهوتنه، ئهو پیاوه لهو پیاوانهیه ژووری سێداره نهیترساند، حهمه رهشاش دهگێڕێتهوه له شهوی زستانی ناوزهنگ دهگێڕێتهوه چیرۆكی برینداربوون و بهردهستی دوژمن كهوتن و تیههڵدان و دادگایی و گهیشتنه ژووری سێداره دهگێڕێتهوه، ئهو رۆژه دهگێڕێتهوه كه نۆرهی به دارهوه كردنی هاتووه، حهزیكردووه پێش به دارهوه كردن كهلهشی جوانهگایهك ببینێ به دارهوه و تێر گۆشت بخوات، ئهوجا له سێدارهدان ههقه و ناههق نیه، دێته بیرم رۆژێك له سهر نان خواردن بووین، گۆشتمان ههبوو،حهمه رهشاش پارووێكی ههر له زاری بوو، پارووێكی ئامادهش به دهستیهوه،گوتی:
((پیاو بۆ خوا بڵێ من به لێبووردنێك قهرزاری سهدام حوسێنم ئهگهر بمێنم ئهو قهردهی دهدهمهوه، كوڕه خۆ ئهگهر ئهو رۆژه له سێداره درابام چیدی تامی گۆشتم نهدهكرد!!))
حهمه رهشاش سهرهاتان دهگێڕێتهوه، چی ناگێڕێتهوه به ناو ئهنفالدا هاتووه شتێك له ئهنفال دهگێڕێتهو، كێ دهزانێ شتێك له ئهنفال چهنده! ئهنفال داستانێكه پشتاوپشت چهند نهوه بیگێڕنهوه نه ههر دوایی نایه بهڵكو ههمیشه له سهرهتایه.. ئهرێ رهشاشهكه كهی و له چیهوه به حهمهوهیه؟ بۆ ئهو سێ چوار قسه و گێرانهوه ههبوو، بهڵام من قسهیهكیانم به دڵدا چوو، ئهو دهمهی حهمه به برینداری گیرا كلاشینكۆفی ههڵدهگرت، دوای ئهوهی له ژووری سێدار هاتهوه و به چیا كهوتهوه، ههر له رێ گوتبووی:
((كلاشینكۆفی سهگكوشتی هی ئهوه نیه پشتی پێ ببهستین لهمهو دوا رهشاش ههڵدهگرم)) ئیدی بهرلهوهی دهستی به رهشاش بكهوێ، رهشاش به ناوهكهیهوه لكا..
شهوه شهختهبهندیهكان به ههقایهتی كێ له بن دێن! ههموو دێن و دهگێڕنهوه، جار جاره یاوهرهكهش دێ و پهیامبهرهكهی دهگێڕێتهوه كهچی شهو ههر شهوه، تا وهرزی پهلكهزێڕینه دێتهوه، ناچارم پهنا بۆ ژووری كهنهستهر ببهم..
ژووری كهنهستهر كهوتۆته لای خوارهوه، نزیك چهمهكه ئهو چهمهی بهفر وههای پڕكردۆتهوه گهیاندوویهتیه ئاستی ههردوو بارهگا، بارهگای ئهم بهری چهم و هی ئهو بهری چهم، ئیدی لهو زستانه شتێك نیه چهم بێ، ئهو ژووره ههر له سهرهتای بهفركهوتنهوه به ناوی ژووری كهنهستهر ناوی رۆیشت، كهس نهیزانی له سهرهتا كێ ئهو ناوهی به سهر ئهو ژوورهدا بڕی، ههموو دهپرسن ئهرێ كێ بوو ناوی نا كهنهستهر؟! ژووری كهنهستهر گهیشته بارهگاكانیتریش، گهیشته گوندهكانیش( نۆكان، زهلێ، شێنێ، گۆڕهشێر..) ژووری كهنهستهر گهیشته شارهكانی ئێرانیش، من نامهی برادهرێكم تا درهنگیش لا مابوو، نووسیبووی:
(( ئهرێ ئهوه كام ژووری بارهگایه بۆته ژووری كهنهستهر)
ژووری كهنهستهر گهیشته ولاتی روسیاش، برادهرێك نامهیهكی نیشانم دا له مۆسكۆوه بۆی هاتبوو، نازانم نه به گاڵته بوو نه به راستی ئهوها نووسرابوو:
(( گورباچۆڤ گووی له رووسیا كرد، ئیدی لێره جێم نابێتهوه، جێیهكم لهو ژووری كهنهستهره بۆ بكهنهوه، له سهر چۆك دێمهوه!)) رووسیا بیری هێنامهوه كه كهنهستهر له رووس جیا نابێتهوه..
ریازێك ههبوو نازانم رووسیای دیتبوو نهدیتبوو، ناشزانم قسهكهی تا چهند راستی تێدابوو، به عهرهبی دهیگوت:
((گهمهی كهنهستهر تایبهته به سهربازی رووس، شهوانی بهفراویی سهربازی رووسیا وهك شهوانی پێشمهرگهی ناوزهنگه، سارده، درێژه دهڵێی رێی بهغدابه، به گهمهی كهنهستهر نهبێ بنی نایه، وهك چۆن رێی بهغدا به كیلۆ گوڵهبهرۆژهی دهوێ، شهوی ئهوێش چهند گهمهیهكی كهنهستهر))..
كهنهستهر گهمهیهكی كاغهزێنه به دهمژمێر كاتی دهوێ وهك هیچ گهمهیهكیدی نیه، ئهگهر له شهوی هاوین جارێك دوو نوێیبكهیتهوه، ههر هێنده دهبینی ئێواره سپێدهی داوه، من زۆر ئێواران دوای نانخواردن، دوای ههندێك خوێندنهوه، تۆ بڵێ ههندێك جار دوای ئێشكگری، به كۆڵانی شووشهیی بهفردا بهرهو ژووری كهنهستهر به گۆپاڵ و به ترس و لهرزهوه لێژ دهبوومهوه، رۆیشتن به سهر رێی شهختهی شووشهیی پڕ ترسه، كهوتنی وای تێدایه ههر مهپرسه، كه پێت رۆیی ههتا كۆڵانی بهفر ههیه ههر دهڕۆی و جگه له بهفر شتێك نیه بتگرێتهوه، بهر لهوهی بتانبهمه سهر دهرگای ژووری كهنهستهر و به چاوی خۆتان بیبینن، جارێ له دوورهوه تهماشامبكهن چتۆ خلیسكێ دهبهم! دایكم دیتبای به ههردوو دهست له سینگی خۆی دهدا و هاواریدهكرد:
(( سهید مارف بیگهیێ))
دایكم تهنها لهو ساتانهی تارمایی ئیزرائیلی دهدیت هاواری بۆ سهید مارف دهبرد، ئیدی، لهو شهوه سپیه ئاسمان سایهقییه زهوی شهختهییه، تفهنگم له شانی بوو، گۆپاڵ به دهستمهوه، نازانم چ كاتی شهوه، بۆ ئێشكگری بانگمیان كردووه، ههر له سهر دهرگای ژوورهكهی خۆمم، له سهرهتای كۆڵانی بهفرم، بۆ پێی چهپم ناڕوا، كهوتم و رۆیشتم،كۆڵان و كۆڵان رۆیشتم، ئهرێ له كێ بپرسم رۆشتنهكهم چۆن بوو؟ له سهر پشت، له سهر زگ، به گلۆڵهیی؟ نهمزانی، ئهوه دهزانم پێشهوهی دێوارێك له دیوارهكانی بهفر بمگرێتهوه ئێشێك كهوته پێی چهپم ئێشی گوللهش ههر هێندهیه، نا، گولله نا، من ئێشی گوللهم تام نهكردووه، دوای كهمێك وهك بڵێی له هۆش چووبم و به هۆش هاتبمهوه، دیتم خوار چۆكم خوێنێكی زۆری له بهر دهڕوا، خوێنێك هی ئهوه نیه به ههندی وهرنهگری، دهستم دایێ نزیكهی قولانجێك ههڵزڕابوو، وهك بڵێی برین جێی تیشهبهردێكی تیژ، یا دهمه ئاسنێك، تهنهكهیهك بێ، شانم دێشێ، ملم دێشێ، ئانیشكم دێشێ، جا كوێم نایهشێ، دهبێ چهند جێگهم شكابێ.. باش بوو دیواری بهفریی نزیك ناندێنهكه منی گرتبۆوه، خێرێكی گهورهم له سهره بهو كۆڵانهدا نهرۆِیشتبووم كه دهچۆوه سهربانی ناندێنهكه، خۆ بانهكهش تێیههڵدهدامهوه ئهودیو، ئهدی ئهگهر خوانهكرده رێم به كۆڵانهكهی ناوزهنگی خوارێ كهوتبا!! ئهوهی یاوهرهكه پێیدا چوو، هاته سهرم د. هۆشهنگ به ئاگا بێنم، له سهری خۆم دهركرد و بهئاگامنههێنا، خۆم گهیانده ناندێنهكه، ههندێك ئاوه تهماتهم هێناو كهمێك خوێم پێدا كرد، برینهكهم به بهفر خاوێنكردهوه، ئاوهتهماتهم خسته سهری، هێندهی نهما بوو له بانگ بدهم، به جهمهدانیهكهم جوان پێچام، ئیدی ئێشكگریهكهم به كهوتن و ههستانهوه و برژانهوه و پێچانهوهی برین و دیتنهوهی تفهنگ و گۆپاڵ بهسهر برد، به شهلهشهل ئێشكگری دوای خۆم به ئاگاهێناو چوومهوه سهر جێ، باش بوو زوو ژانی شكا.. بهڵام ئهگهر قسهیهك لهو جهمهدانیهی تا پێش دهمێك له ملم بوو ئێستا له پێمه نهكهم خهوم لێناكهوێت، زستانهكهی پێشتر و له بارهگایهكیتر،بهفر چۆكێك كهوتووه، دنیا لهرزی گرتووه،بڕواناكهم گورگێك به دهرهوه بێ، كهچی سێ چوار پێشمهرگه، خاره جهواد گوتهنی ههر بۆوهی ركهبهرایهتی سهرما بكهن، هاتن پوحته سهری خۆیان پاك تراشی، لووس لووس كودیان كرد، یهك لهوانه نهژاد بوو، ئهو كوڕهی منداڵێك به گهمه چاوێكی برد، ئهو كوڕه له بهدبهختی من جهمهدانیشی نهبوو، دیاربوو سهرما زۆری بۆ هێنابوو، هاته لام:
– تۆ پرچت پڕه و درێژه، سهرمات نابێ، جهمهدانیهكهتم بدێ
+ سهرم سهرمای نابێ بهڵام خۆت دهزانی قورگم دێشێ..
– باشه نهمویست
+ ئێ لهبهرچی بهو سهرمایه..
ئیدی نهمدایێ، ئێستا، ئێستای شهوه زوقمیه خلیسكاویهكه كه جهمهدانیهكهم خوێناوی بووه، (نهژاد له سهر سهرمه، چاویلكهیهكی رهشی له چاوه، قژی درێژ و پڕه، قژ رهش رهش لهچاویلكهكهی رهشتره، گوتی:
+ لهبهرچی جهمهدانیت له سهر نیه؟
– نابینی له پێمم بهستووه
+ ههر جهمهدانیهكی پێشانه، ئهوهی…)
هێندهم له خۆم ههڵدا، پێم خراپ كوڵایهوه، لهوهتهی نهژاد ئێرهی جێهێشتووه و بهرهو رووسیا رۆیشتووه، ئهوه خهونی یهكهمه بهوهوه، چ خهونێكیش و له چ كاتێك، خهو زڕا، خهو له چاو تۆرا چ پێناچێ ئهو شهو چاوم پێیبكهوێتهوه، قۆریهم خسته سهر سۆبه و جگهرهم له دوای جگهره دهپێچایهوه، جگهره بێ ئهژماره نازانم چهند چایهشم خواردهوه، رادیۆش خهوتبوو، پێشهوهی رۆژ ببێتهوه و بچم پێم دهرمان بكهم، ناچارم ههڵوێستێكی نهژاد نیشانبدهمهوه، چێشتانێكی درهنگه له كهپرێك له كهپرهكانی دهو رووبارهكهی نۆكان نهژاد و ریاز خهریكی گهمهی كاخهزێنن، به تهنیشتیان تێپهڕیم، له رووبارهكه پهرێمهوه ئهو بهر بهری گوند، دارستانێكی چڕه ههمووی دارچناره، سپینداره، بی و شۆڕه بییه، تووتڕك و تووه.. چهندی دهڕۆی ههر سێبهره و چهپكێ ههتاو ناگاته زهوی، رووبار لهو شوێنهدا زۆر هێمنه، نهرم نهرم ، له من هێواشتر دهڕوا، ئهوهتا بهلهمێكی كاخهزیم درووستكرد و خستمهوه رووبارهوه، ئهها ههر ئهوهتا دهجوولێ، لهو دارستانه باڵندهكانیش دهڵێی له رووبارهوه فێربوونه كه نهرم بخوێنن، چهندی سهر دێنم و دهبهم، له نهرم خوێندنی باڵندهو بێ دهنگیی رووبار تێناگهم، ئیدی وا لهگهڵ رووبار و به بن سێبهر و به ناو جریوه دهڕۆم، بهرهو بن ئهو لاپاڵه دهڕۆم كه خۆم ناوم نا، لاپاڵی پهلكه زێڕینه، چیای پهلكه زێڕینه، به نهرمی تێمههڵكرده شمشاڵ، تا له شمشاڵ تێر نهبم ناگهڕێمهوه لای رووداوی كهپرهكه، شمشاڵ تێكهڵی رۆیینی ئاو و سهمای سێبهر و دهنگی مهلی كردم، مهلهم كرد، سهمام كرد، فڕیم، ئهگهر قڕهقڕی كهپرهكه نهبا وهها نهفڕیبووم بنیشمهوه، گهڕامهوه دهبینم نهژاد له ریاز ههستاوهته سهر چۆك و به شێوهیهك دهست رادهوهشێنێ نیشانهی شهڕی تهواوه، به كوردی و عهرهبی جونی پێدهدا، ههرچی ریازه رستهیهكی عهرهبی له زارهو دهیڵێتهوه
((هاوڕێ مهبهستم ئهوه نهبوو، تۆ ههڵه تێگهیشتی))
تووڕهبوونی نهژاد به ههڵه تێگهیشتنی نهدهگهیاند، تا من له رووبارهكه پهڕیمهوه، نهژاد هێوربۆوه و به هێواشی دهیگوت:
جارێكیدی گوێم له قسهی وابێ وات لێدهكهم كهسێك بڵێ زیندوو حهفت بڵێن مردووه
چهندی ههوڵمدا بزانم كێشه چیه، چ تێنهگهیشتم، هیچیان هیچیان نهگوت، درهنگ زۆر درهنگ پێكهوتم كه شهڕی بن كهپرهكه له سهر من بووه، ئهو كاتهی من لهو بهری رووبارهكه خهریكی شمشاڵ بوومه، ریاز روو له نهژاد و پهنجهی بۆ من درێژ كردووه:
((ئهو برادهرهی تۆ تهواو رووخاوه ههر دیتت خۆی رادهستی حكومهت كردهوه))
نهژادیش دهڵێته ریاز:
(( سهدی وهك تۆ دهرووخێن بهڵام ئهو برادهرهی من ههر به پێوه وهستاوه))
ئیدی ههرای بن كهپرهكه دهستپێدهكاو من له پیاسهی شمشاڵی دهكا، زۆری نهبرد ریاز داوای چوونه رووسیای كرد، رۆیشت و گهیشت، منیش هێشتا وا له ناو كۆڵانه بهفرییهكانی ناوزهنگم…
تهمبێ نهبووم، دیسانهوه وا به كۆڵانه شهخته شووشهییهكاندا رێدهكهم، تا سهرهاتی لابهلا به لارێدا نهیانبردووم با بگهمه ژووری كهنهستهر، ببینن ژوورێكه جێی سێ رایهخ و سۆبهیهكه، جوان لێی بڕوانن، ژوورێكه له ههموو ژووران جوانتر و خاوێنتر، چ به ژووری بارهگای پێشمهرگان، بارهگای شاخان ناچێ، من له ههولێریش ژووری وا رێك و جوانم نهبووه، بنمیچ و دیوارهكانی له جۆره نایلۆنێك گیراون هیچ كاشیهك و رهنگێك ئهو جوانیهی نیه، چهند تابلۆ و وێنهیهكیش زۆر ناسك و هونهریانه ههڵواسراون، رایهخهكانیش هێند خاوێنن دڵت نایه پێ بخهیته سهریان، تا دارهكانیش ئهوانهی چاوهڕێی چوونه ناو زاری ئاگراویی سۆبهكه دهكهن به شێوهیهك كهڵهكهكراون له تابلۆیهكی ناسك دهچن، له لادیواری پشتهوه واته دیواری بهرانبهر دهرگا وێنهیهكی گهورهی هێمن دیاره، ئهو وێنهیهی بانگی ئازادی دهدا، وێنهكهی هێمن كهوتۆته سهر سهری ئومێد، جوانیی ژووری كهنهستهریش ههر له سایهی ئومێدهوهیه، ئومێد تاقه پێشمهرگهی بارهگایه كه بالیفی ههبێ بالیفێك له بالیفان بچێ، كهس نازانێ له كوێی هێناوه، رهنگه خۆی درووستی كردبێ، بن بالیفهكهشی پڕه له گۆڤاری ( سروه) ئهوهی هێمن دایمهزراند و دوای ویش ههر دهدهچوو، جگه له ههندێ بڵاوكراوهی ئالای شۆرش، ئومێد زوو زوو دهچووه ئێران و ئهوانهی لهگهڵ خۆیدا دههێنا، رهنجۆ به پێكهنینهوه دهیگۆته ئومێد:
ئهرێ زۆرت ماوه ببیه ئاڵا؟
سهری رهنجۆش كهوتبووه لای سهری ئومێد و پێشی نزیك سۆبهكه دهكهوتهوه، رهنجۆ بهتانیهكی كردبووه سهرین، بن سهرینهكهشی یهك دوو نامیلكه و كۆمهڵێك دهفتهر جگهره و دووسێ دارجگهره و كیسه تووتنێكی گهورهش له تهنیشتی سهرینهكهی كه ئومێد زوو زوو لێیدهشاردهوه، كوردۆش بهشداری له تووتن شاردنهوهدا دهكرد، لای پێی ئومێدیش جێی سهری كوردۆ بوو، بالیفی ویش بهتانیهك بوو، بنی پڕ پڕ له ورده بڵاوكراوهی نهێنی و ئاشكرا، نهێنیهكان هی ناوهخۆی حزب بوون و ناحزبی نهدهبوو بیانبینێ، بهڵام له منیان نهدهشاردهوه، منیش نهمدهخوێندنهوه، ئومێد رقی دنیای له جگهره دهبۆوه لهگهڵ ئهوهش دهستهیهك تهپله جگهرهی زۆر جوانی ههبوو، رهنگیان لهگهڵ رهنگی رایهخهكان دههاتهوه..
ژووری كهنهستهر تا درهنگانی شهو جمهی دێ، دانیشتن له سهر چۆكانه،جێ نیه چوارمهشقی لێی دانیشی، گهمه گهرمه، چایهش ههمیشه ههیه وگهرمه، له ژووری كهنهستهر به قهد گهڕهكی سهیداوه چایه خوراوهتهوه، ئهدی جگهره! له ژووری كهنهستهر هێندهی جادهی( باته) جگهره كێشراوه، بهڵام سهیره ژوور بهو شێوهیهش بۆنی جگهرهی نهگرتووه كه جگهره نهكێشان نهوێرن سهری پێدا بكهن، ئومێد كونێكی تایبهت كونێكی دووكهڵكێشی له دیوار كردۆتهوه، نا ژووری كهنهستهر بۆنی جگهرهی نهگرتووه، نازانم ئومێد چ بۆنێكی دژه جگهره له ژوور دهدا، بۆنێكی خۆش، ناسك دهڵێی بۆنی ئهو كچانهیه كه له كاتی خۆی له جادهی بن (قهراتێ) وهك راویان نابن ئاسكانه به تهنیشتماندا تێدهپهڕین و ئیدی نهماندهدیتنهوه..دیاره گهمهی كهنهستهر جگه له ژووری كهنهستهر له یهك دوو ژووریدیش چووبووه بهرنامهی شهو، بهڵام به وێنهی ژووری كهنهستهر نا، هی ژووری كهنهستهر تام و بۆیهكی زۆر تایبهتی ههبوو، زۆر جار یاریزانانی ژوورهكانیتر دههاتنه سهر دهرگای ژووری كهنهستهر و له سهر شانی یهكهوه تهماشای گهمهیان دهكرد، خوا خوایان بوو یهكێك له یاریزانان ناوی ئێشكگریی بێ، تا جێی بگرنهوه، چهند سهخت بوو له گهرمهی گهمه ئێشكگری بتگاتێ، لهو ژووره گهرمه لهو گهمه گهرمهوه بچیه ناو سههۆڵبهندان، ژووری كهنهستهر بهو هاتوهاوارانهوه خۆش بوو كه له ساتی سهرهو سهركهوتن له قورگی یاریزانهكانهوه به شهوی سایهقهیی بارهگادا بڵاودهبۆوه و جوولهی دهخسته شهختهوه، به تایبهتیش قاقای رهنجۆ و حریتهی ئهبو سهوسهن و فیكهی ئومێد و چهقهنهی خاره جهمیل، بهو دواییه ئهوانهی زۆر گهمهی كهنهستهریان دهكرد به كوڕانی كهنهستهر ناویان رۆیشتبوو، ههندێ له كوڕانی كهنهستهر جگه لهوانهی ناویان هات ئهمانه بوون، ئهری ناوی خۆم هێنابوو! كوردۆ، خاره جهواد، قاسم، سالم عهرهب، كهریم فهیلی، ههڵكهوت، د.هۆشهنگ، ملازم كهریم.. ئهگهر سهرچیخ نهچووبم من له سهر دهستی ملازم كهریم فێری گهمهی كهنهستهر بووم، ئیدی شهوی زستانی بارهگا درێژه و به گهمهی درێژی كهنهستهر شهڕی لهگهڵ دهكهین، شهڕێكی دۆڕاو، من زۆر شهوان به كۆڵانه بهفریهكاندا خۆم دهگهیانده كۆڕی گهرمی ژووری كهنهستهر، زۆر جار له بارهگاكانیترهوه تایبهت بۆ تهماشاكردنی كهنهستهری ژووره كهنهستهریهكه دههاتن، جاروبار یاوهرهكهی ئهوبهریش رێی سهختی شووشهیی دهبڕی و سهرێكی به ژووری كهنهستهردا دهگرت..
یاوهری پهیامبهرهكهش جارێك پێی رۆیی، رۆیشتنێك لهوهدابوو گهڕانهوهی نهبێ، خۆی وای گێڕایهوه، دههاتم بۆ ژووری كهنهستهر گهیشتمه دووڕیانهكه، ئهوهی كۆڵانێك بۆ لای ئێوه دێ و كۆڵانێك دهتباتهوه ناوزهنگی خوارێ ناوزهنگی بن عهردی، لهوێ پێم رۆیشت، رۆیشتم، نهمدهزانی چۆن چۆنی دهڕۆم، پشتاو پشت، زگاوزگ، تهنیشتاو تهنیشت، به تهقله، نازانم، ههر رۆیشتم، كهس نهما هاواری بۆ نهبهم، كهس به هانامهوه نههات، له پڕ وهك له دڵی نابم، پهیامبهرهكهم بیركهوتهوه، دهستم به دامهنیهوه گرت، ئا هات گرتمیهوه، له لا دیوارێكی بهفر گرتمیهوه، زۆری نهمابوو، بگهمه ناو بارهگای بن عهرد، ئیدی پهیامبهرهكه منی گرتهوه، منی سهرخستهوه، دهزانی ههر زوو ئێشم له لهش نهما، ئهوجا تۆ ههر فشهت بهو پیاوه بێ كه دهڵێ من پهیامبهرم!
– تۆ به راستی پێتوایه، ئهو پیاوه شتێكی لهگهڵ ئاسمان ههیه؟!
+ به دووری نازانم
سهربردهی پهیامبهرهكهی ئهو بهری چهمهكهش دهبووه باسوخواسی شهوانی زستانیی له بن نههاتووی ئهو بارهگایهی له بههاراندا به سهر پهلكهزێڕینهوه بوو، له وهرزی پهلكه زێڕینهدا لهو بهری چهمهكه پیاوێك نازانم له كوێوه هات بهڵام به شێوهزاریدا دیار بوو هی ئاقاری مهرگه یا پژدهره، من به رێكهوت گوێم له چهند رستهیهكی تهزرهیی بوو له زاری باری، ئهو پیاوه تێكهڵی خهڵك نهدهبوو، جگه له خۆی قسهی دهگهڵ كهس نهدهكرد، له بارهگای ئهوبهری چهمهكه لهپهڕگه ژوورێكیان دابوویێ، رێك بهرانبهر ژوورهكهی من بوو، بڵنداییشیان له ئاستی چهمهكهوه یهك ئاست بوو، ههردوو بارهگا به لاپاڵهوهن، دهڵێی ههڵواسراون، دووراییشمان ئهوانهی پهلاریان باش دهڕۆیشت بهرد دهگهیشتێ، ژووری ئهو پیاوه ههمیشه داخراو بوو، یاوهرهكهی دهیگوت:
((له ژوورهوه وههای دادهخات به فیلیش نهكرێتهوه))
پهنجهرهكهشی ههڵچنی بوو، كونێكی گچكهی هێشتبۆوه به حاڵ لهگهن و پهرداخی پێوه دهچوو، لهو كونهوه سێ جهمه خواردنی له دهستی یاوهرهكهیهوه وهردهگرت، بۆ چوونه سهرئاویش، تهماشای دهكرد له درزهكانهوه تهماشای ههردوو بارهگای دهكرد، ههستیرادهگرت، ئهو ساتانهی كهس بهدهرهوه نهبا، دهرگاكهی دهكردهوه دهخزی، ئهوانهی چوونه سهرئاوی ئهو پیاوهیان دیتووه، به پهنجهی دهست دهژمێرێن، یهكیان منم، منیش فێرببووم خۆم لێی دهگرت بۆیه چهند جارێ دیتم، ههموو كهس كاتێ نیازی دهستبهئاوگهیاندنیان ههبا رووهو چهمهكه شۆڕدهبوونهوه، ئاودهستهكان هی ههردوو بارهگا له دهو چهمهكه بوون، بهڵام ئهو پیاوهی بانگی پهیامبهرایهتی دا پێچهوانهی ههموو به مهسینهوه سهرهو بهرزایی ههڵدهكشا، هێند ههڵدهكشا، له گابهردهگهورهكهش دوورتر ههڵدهكشا، له چاوی دووربینیش بزردهبوو، من جارێك له دووربینهوه دیتم چووه سهر گابهرده گهورهكه و دهستی بۆ ئاسمان ههڵبڕیبوو،دهتگوت لهگهڵ خودا خاوتن دهكات، رۆژی دوای چوونه سهر گابهرد و قسهكردن لهگهڵ ئاسمان، یهكهم پهیامی پهیامبهرهكهم دیت، دهمی جهمی نیوهڕۆیه، پیاوێك دێته ناو بارهگا و پهڕه كاخهزێكی به دهستهوهیه، داینا و پهلهی بوو رۆیی، نانی نهخوارد، ئهو پیاوه دواتر ناونرا یاوهرهكه، كاغهزهكهی جێهێشت و رۆیشت، كاغهزهكه چاپی رۆنیۆ بوو، سهردێرهكهی ئهگهر بیكهیته كوردی وای لێدێ( پهیڤهكانی خودا) عهرهبێك به دهنگی بڵند خوێندیهوه، كوردێك بۆ ئهو كوردانهی كرده كوردی كه عهرهبیان نهدهزانی، پیاوی سهر گابهردهكه پهیامبهرانه ئاخاوتبوو، روونیكردبۆوه كه پهیامبهره و خودا ناردوویهتی بۆ رزگاركردنی مرۆڤ، ئیدی نانهكه به پێكهنین و گاڵتهوه خورا و ههر كهسه له بارهی پهیامبهری ئهوبهری چهمهكه شتێكی گۆت، بهڵام من قسهكهی ئهبو راستیم له بیره:
(( ئای لهو وهحشیه خۆ پهیامهكهی به عهرهبیه، ئهدی پهیامی پهیامبهرهكان به زمانی نهتهوهكانیان نیه؟ )) یهكێك له عهرهبهكانیش گوتی:
(( ئهو پهیامبهره عهرهبیهكهشی تهواو نیه))
ئیدی ماوهیهكی باش له رێی یاوهرهكهوه ههفتانه پهیاممان ههبوو، من جارێك به گاڵته به یاوهرهكهم گوت:
((ئاسمان رۆژنامهیهكی ههفتانه دهردهكات سهرنووسهرهكهی پیاوی ئهو بهری چهمهكهیه))
بهڵام یاوهرهكه هێندهی نهمابوو به راستی لێم تووڕهبێ، نازانم بۆچی حهزدهكهم ههر به پیاوی ئهوبهری چهمهكه ناوی بێنم، خۆ ئهوبهری چهمهكه پتر له چل پیاوی لێبوو، بهڵام یاوهرهكه دهیگوت:
(( نا، پیاوی ئهوبهری چهمهكه نا، پهیامبهری ئهوبهری چهمهكه..))
من له دوورهوه خووم به پیاوی له بهر خاتری یاوهرهكهی پهیامبهری ئهوبهری چهمهكه گرتبوو، چهند جارێ كه ئهو سهرهو بهرزایی ههڵدهكشا، منیش به پشت بارهگادا ههڵدهكشام و دهچوومه سهر ئهو تهپۆلكهی له دوورهوه وێنهی ژنی دهدا، ئهو دارگێوژهیشی جوان لێوه دیار بوو كه له خۆوه شمشاڵی دهژنی، ئهو جارانهی مهتارهكهم پڕ له شهراب بوو، ههستمدهكرد له ئاسمان نزیك دهبمهوه و قسه لهگهڵ نادیارێك دهكهم، دهچوومه خهیاڵێكی قووڵ و چهند رستهیهكم دهنووسی، رهنگه پیاوهكهی ئهوبهری چهمهكهش ههر وای نووسیبێ، بهڵام نابێ شهرابی لا بێ، نا جگهرهشی نهدهكێشا، ئیدی ههردووكمان دهمانووسی ، بهڵام ئهو له من پتری دهنووسی و ههفتانه به سهر ههموو بارهگانی ناوزهنگ و نۆكان و زهلێ و تووژهله و شێنێ و گۆڕه شێر و وا بزانم دهگهیشته قاسمهرهشیش..
له پڕ پهیامبهرهكه بزر بوو، ئهولا پیاوی ئهوبهری چهم ئهملا پیاوی ئهوبهری چهم، نهبوو، وهك له بنی نهبووبێ وا بوو، كهس نهیزانی زهوی قووتی دا یان ئاسمان ههڵیكێشا، یاوهرهكهشی سۆراخی نهدهزانی، رۆژێك یاوهرهكهی گوتی:
((دوو شهو پێش ئهو شهوهی بزربێ، من كه ههواڵی هاتنی ئیسلامیهكانم بۆ ئێره به پهیامبهرهكهم راگهیاند ئهو لهبهر خۆیهوه گوتی:((گاورهكان گهیشتنه ئێرهش، به دوامهوهن، دهبێت كۆچ بكهم و حۆم نهدهمه دهستی گاوران..))
به كۆچی پیاوی ئهو بهری چهمهكه دڵتهنگ بووم، بۆ من لهو دوورهوه ئاوهدانی بوو، جگه لهوه رۆژنامهی ههفتانهمان چوو، ئیدی كهس نهما به مهسینهوه سهرهو ئاسمان ههڵكشێ، چهند رۆژێ دوای كۆچی وی، من نهخۆش كهوتم مانگێك پتر له سهر جێ كهوتم، یاوهرهكه به نیوه راستیهوه دهیگوت:
((به كۆچی پهیامبهرهكهم دهبوایه من نهخۆش بكهوم نهك تۆ..))
نهخۆشیهكهم به خێركهوتهوه، برادهرێكی ئیسلامیم دیتهوه، بهڵام بهرلهوهی به دیداری برادهرهكهم شادبمهوه، ئهگهر رێمبدهن، رێیهكی زۆر دوور دهبڕم، بهڵام زوو دێمهوه، له چاو ترووكانێك بازدهدهمه دوای راپهڕین، وهك گوتم زۆرم پێناچێ، چاو داخهن و بیكهنهوه به ههواڵێكهوه له لاتانم ، رۆژێك به دهوری قهراتی ههولێر دهسووڕامهوه، لهمێژبوو قهراتم نهدیتبوو، ههموو رۆژێك حارێك دوو به دهوری قهرات دهسووڕامهوه، سووڕانهوهیهك ههر له (تهواف) دهچوو، برادهرێك ههوالی كوژرانی پهیامبهرهكهی پێڕاگهیاندم، نهمزانی كێ كوشتی، ئهرێ ههر ئهوانه نهیانكوشت كه ناوی نابوون((گاور)) نازانم..
ئهودهمانێ ئیسلامی ئهگهر كۆمهنیستێكی به تهنیشتدا تێپهریبا عهرد وشك با یا تهڕ وای ههستدهكرد پریشكێكی بهركهوتووه و گڵاو بووه و دهچوو خۆی گڵاو دهكرد،كۆمهنیستیش ئهگهر به رێكهوت دوو قسهی لهگهڵ ئیسلامیهك كردبا، پێیوابوو دهستی كۆنهپهرستیی ماچكردووه و گهزێك له ئاستی وشیاریی دابهزیوه، ئهودهمانێ وابوو، زۆربهی پێشمهرگهی ههردوو لا وا له یهكتریان دهڕوانی، ئیدی له رێبان خۆیان لێكدی لادهدا، له بارهگای یهكتر نزیكنهدهبوونهوه لای ئیسلامی نزیكبوونهوه له ماڵی كۆمهنیست نزیكبوونهوه بوو له گوناه، لای كۆمهنیست رۆیشتن بۆ بهردهم ماڵی ئیسلامی شهرمه بوو، ئهو دووه وهها دژ نهكهوتبوونهوه، به یهكدی بگهنهوه، بارهگای ئهو دوو دژه هێنده لێكدی دوور نهبوو، بهردهقانی دهگهیشتێ، بهڵام ههستتدهكرد لهو نێوانه سیبریایهك راخراوه، لهو نێوانه بیابانی عهرهب ههڵدراوه، دوور بوو ئهو نێوانه زۆر دوور بوو، ئهو نێوانه ههمووی دهریا بوو، كێ زات دهكا لێیدا، ئهو نێوانه سهراپا ئاگر بوو، كێ ئهو شێتایهتیهی تێدایه خۆ پێدا دا، پیاوی وا پهیدا نابێ، با،پهیدا بوو، پیاوێك پهیدا بوو ناوی وی خالیده، رهنگه ناوهكهی هێنده پهیوهندی به خالیدی كوڕی وهلیدهوه نهبێ، چونكێ ناوی پێشمهرگایهتیی نهبوو، هی خۆی ، هی ناو تهسكهرهی بوو، رهنگه ئهو كهسهی ئهو ناوهی لێناوه ههر گوێی له خالیدی كوڕی وهلید نهبووبێ، كێ دهڵێ به ناوی خاڵێكی به ناوی مامێكیهوه نهكراوه، ئێ عهسرانێك خالید به ماوهی جگهرهكێشانێك سیبریای بڕی، بیابانی عهرهبی لوولدا، به سهر دهریادا فڕی، ئاگری دڕی، گوناهی لهوێ دانا و گهیشته سهرم كه له جێ كهوتبووم، گوتی:
+ هاوڕێ، كه زانیم لێرهیت و نهساخی، خۆم نهگرت و هاتم..
_ برا، به هاتنی تۆ من چاكبوومهوه، ئیدی نهخۆش نیم..
خالید ههرچهنده ههندێك له من به تهمهنتر بوو، بهڵام له كۆلیژ ساڵی خۆنیشاندانهكان هاوپۆڵ بووین، دیاربوو تاقیكردنهوهی دهرهكی دابوو، بهڵام كه به هۆی نهچوونه ریزی ((سوپای میللی))هوه ساڵێك له كۆلیژ دهركراین ئیدی ئهو نههاتهوه كۆلیژ و له سهر پردی سێتاقان دوكاتێكی دانا، بهڵام برادهرایهتیمان ههر وهك خۆی مایهوه، دواتر له یهكتر بزربووین، ئهوا لێره وا یهكترمان دیتهوه، وا چایه دهخۆینهوه، ئهو جگهرهی نهدهكێشا، لهو دانیشتنه ههولێر و قهڵادزێی به بادا رۆیشتوومان گێڕایهوه، خالید كوڕی قهڵادزێ بوو، له ههستاندا پرسی:
+ باشه حزب دنیای نارده روسیا بۆ تۆ نانێرێ؟
– دهمنێرێ، بهڵام من ناچم..
سهری سهرسوڕمانی بادا، وا بزانم دهمنێرێ و ناچمی منی به گاڵته وهرگرت، بهڵام به راستیم بوو، ئهگهر چووبام دهیانناردم، دوای ئهوهی تووشی نهخۆشهیهك بووم، نازانم چی بوو، ناوه ناوه تووش دهبووم، شتێك بوو وهك فێ، دوو سێ كهڕهت به دزیهوه هاتنه بن گوێم و به پهنجه رێی رووسیایان نیشاندام، بهڵام من سهری نهخێرم راوهشاند، ههر كێ ئهو شێوه سهرراوهشاندنهی دیتبا، بێ سێودوو دهیگوت وای لهو شێته! ئاخر لهوان رۆژان كێ ههبوو رێی رووسیای نیشانبدهن ئهو روو وهرگێڕێ و نهچێ، ههبوو ههفتانه نامهی چوونه روسیای بهرزدهكردهوه، كادیرێك به ژمار دوازده نامهی نووسیبوو، نامهی ههمهڕهنگ ( ئاسایی، تووڕهیی، پاڕانهوه) له گژ نووسینی نامهی سێزدهههم بوو، ناردیان، كادیرێك به گژ داروبهردا دهچوو، رۆژ نهبوو شهڕێك نهكا، ناردیان و له كۆڵی بارهگایان كردهوه!
پێشمهرگهیهك:
من یازده ساڵه پێشمهرگهم له ههمووان مستهههقتری روسیام..
پێشمهرگهیهك:
من لهویش مستهههقترم
پێشمهرگهیهك:
من چوار جار بریندار بوومه، ئێستاش گوللهیهك له شانمه، له روسیا نهبێ له كوێ دهردێ
پێشمهرگهیهك:
خاوهن سێ شههیدم و له سهردهمی ئهحمهد حهسهن بهكرهوه پێشمهرگهم كهچی كوڕی(….) مانگێكه هاتۆته چیا ناردیان
پێشمهرگهیهك:
من قوتابی زانكۆم، پێویسته له روسیا خوێندنهكهم تهواو بكهم
پێشمهرگهیهك:
تا زمانلووس و قوون لووس ههبێ من دهنێرن!!
پێشمهرگهیهك:
به منیان گوت: ((ئهوانهی دهیانێرین بۆ تهواوكردنی خوێندنه، تۆ نهخوێندهواریت)) ناو بڵێم چهند نهخوێندهواریان ناردووه؟!
پێشمهرگهیهك:
ده بزانه یهك كوڕه بهرپرس، یهك خزمه بهرپرس ما! ههموو نهگهیشتنه رووسیا
پێشمهرگهیهك:
كوڕه چاومان كوێر بوو، دهبا لهگهڵ كچه رووسیهك بخهوین..
پێشمهرگهیهك:
ده وهڵاهی لهو یهك دوو مانگه نهمنێرن ههموو پۆخلهواتی(…) دهخهمه روو..
پێشمهرگهیهك:
خۆزیا عهرهب دهبووم، ئێستا له رووسیا بووم
پێشمهرگهیهك:
من عهرهبیشم و نهشیانناردووم
پێشمهرگهبهك:
نهمنێرن خۆم رادهستدهكهمهوه، جا تیادهچم یا دهمێنمهوه به گونی حیزبهوه!!
پێشمهرگهیهك:
بهس پهله نهكهین، ههموومان دهگهینه رووسیا، كهس نامێنێتهوه
له دڵی خۆم دهمگوت، ئهگهر وابێ به تاقی تهنێ دهمێنمهوه، باشه بۆچی حهزم له چوونه دهرهوه، چوونه روسیا نهدهكرد؟! شێتانه پێم لهو بسته خاكهی ناوزهنگ داكوتیبوو، به تۆپی دنیا ههڵنهدهكهنرام، عاشقانه دهستم به لقی ئهو داربهڕووانه گرتبوو كه تاق ولۆق به قهدپالهوه مابوون و ئهفسوونی روسیا هێزی راكێشانی منی نهبوو، ئهو ئهفسوونهی له دێری نامهی ههندێك لهوانهی گهیشتبوون ورشه ورشهی له چاو دهدا.. جارێك دوای دیداری خالید، هاته سهرم واز له شێتایهتی و عاشفایهتی بێنم و پێم له خاك دهركێشم و دهستم له لق و گهڵاكان بكهمهوه، له كهلی شهیتان هاتمه خوارهوه و لاملیم وهلانا و ملم دا، ئێوارهكهی خۆم كۆكردهوه، چیم كۆكردهوه؟ چهند پهڕه كاغهزێكی شیعراوی و ههندێ نووسراوی لابهلایی، شهش حهفت نامهیهك كه نهمدهتوانی دهستبهرداریان بم، خستمنه حانتایهكی گچكهله، كتێبهكانم ههر له ژوورهكهم بهحێهێشت و نهمدانه كهس، وهك بڵێی به سهردانێكی چهند رۆژه دهڕۆم و دێمهوه.. به نهێنی پێمیان گوت كه سبهی زوو بهرێدهكهوی، بهڵام من ههموو بارهگام تێگهیاند كه سبهی دهچمه رێی رووسیا، ئهودهم وابوو چ ئهوانهی خۆیان رادهستی بهغدا دهكردهوه، چ ئهوانهی گهشتی روسیایان دهكرد، نهدهبوو كهس بزانێ، نهێنیهك بوو له نهێنیهكانی حزب، من ئهو نهێنیهم به ههند وهرنهگرت و به گۆڕێم وهركرد، ههر ئهو بارهگایهی به سهر پهلكه زێڕینهوه بوو، نا، بارهگاكانیتریشم تێگهیاند، ئێستا ههموو دهزانن من سبهی دهچمه ولاتی گورباچۆف، لهو سهروبهنده سهری زمان و بنی زمانی دنیا گورباچۆڤ بوو، ئهودهمه خالید نازانم چووبووه كوێ دهنا بهویشم دهگوت، ئێ، كێ راسپاردهیهك، ئیشێكی له رووسیا ههیه؟ با بیڵێ، شهرمنهكات و منهتی تێدا نیه:
پێشمهرگهیهكی منداڵكاری برا نهدیته:
برایهكم له سهردهمی عهبدوڵا پهشێوهوه له رووسیایه، ئهو نامهیهمی بگهیهنێ
پێشمهرگهیهكی شاعیر:
ئهو ئهو دهفتهره شیعرهم ببه رووسیا، دهترسم لێره بزربێ، ههوڵده لهوێ بۆم چاپبكهی
پێشمهرگهیهكی به تهمهن كه پێنهدهچوو دهستی به دهستی ژن كهوتبێت:
من ناگهمێ، له باتی منیش كچه رووسیهك بگهوزێنه
پێشمهرگهیهك كه پێشتر روسیای دیتبوو:
سلاوی من بگهیهنه ههموو سۆفیهت به به گیانلهبر و بێ گیانهوه، تهنها گورباچۆڤ نهبێ
پێشمهرگهیهك كه زۆری دهخوێندهوه:
سلاوی تایبهتی من بگهیهنه نووسهری (جهمیله)
ئێوارهیه، سبهی به رێی روسیادا دهڕۆم، ئهوهتا له سهر ئهو بهردهی كه كهوتۆته تهنیشتی ژوورهكهم، ههڵكوڕماوم، بهردهكه ئێستا له بن بهفره، ئهو جێگهیه بهو زستانه چیایهك بهفری لێههڵدراوهتهوه، جێی كهپرێكی گهورهیه، له هاوینان بیبینن گهورهترین كهپری چیایه، له هاوینێكدا دهیبینین، ئێ، له سهر بهردهكه خهریكی تاوتوێكردنی راسپاردهی برادهرانم، ههوڵدهدهم به شێوهیهك له مێشكمدا رێزبهندیان بكهم، كه له جێوساتی خۆیان به بیرم بێنهوه..سهرێكم له دار گێوژهكهش دا ئهوهی له خۆوه شمشاڵی دهژهند، به نیازی دیتنی پهلكهزێڕینه روو له لاپاڵی پهلكهزێڕینه تهواوێك راوهستام، چوومه سهر تهپۆلكه ژنیهكهش، لهو گابهردهش وردبومهوه كه پیاوی ئهوبهری چهمهكه له سهری راوهستابوو،دهستی بۆ ئاسمان ههڵبڕیبوو، داوای سرووشی لێدهكرد… شهوه له سهر پشت راكشاوم، دوودڵم بچم نهچم، باشه بۆچی ملم دا! دهڵێی پهشیمانببمهوه، ههر ئێستا دهچم به مام سالح دهڵێم، سوپاس، من ناچمه روسیا، كهسێكیدی له حێی من بنێره، نا وا ناكهم، پهشیماننابمهوه، دهی قیرسی دهچم، نا نهچم باشه، دهچم، ناچم، دهچم، ناچ، دهچ، ناچ، ده، نا، د، ن……
رۆژ چهند باڵێك له سهر چیا بڵندهكهی سهری ئهو سهرهوه بڵند بۆتهوه، به ئاشكرا- دهبوو به نهێنی بێ- ماڵئاواییم له بارهگا كرد، به رێی بهردهم بارهگای ئهوبهری چهمهكه، بارهگای لاته و پهیامبهر و یاوهرهكه، رێیهكه تیواوتی لهگهڵ چیا دهڕوا، به نابهدڵی ملی رێم گرت، دهبوو بچمه نۆكان، تا گهیشتمه ئهو پێچهی پێچت دهكاتهوه، بزرت دهكات، له ههر دوو سێ شهقاو ئاوڕێكم له بارهگای به سهر پهلكهزێڕینهوه دهدایهوه، رێم دانهدهگرت، له دواوه هێزێك توند رایدهكێشام، چ هێزێك بوو، رهنگه هێزی نیشتمانێكی ئهنفالكراو بووبێ، رهنگه هێزی ههمیشه پڕهێزی كهسوكار بووبێ، كه دهمێك بوو ههوأڵیانم نهدهزانی، ئیدی وا بێ ماڵئاوایی به تهواوی لێیان دووردهكهومهوه و رهنگه ئیدی نهیانبینمهوه، \ابڕانب یهكجاری بێ، من وا لێرهوه لهو بسته رێیهوه سۆراخیانم نیه، ئهدی بگهمه رووسیا چ پهڕجووێك ههواڵێك دێنێ و دهبا، وا باشه پهشیمانببمهوه، تا دوورتر نهكهوتوومهتهوه، بگهڕێمهوه، نا..
له نۆكانهوه به رێكهوتین بۆ بازگهی قاسمه رهش، ئهبو دڵشادم لهگهڵه كاری پهیوهندی دهكات، هاتووه لهوێوه بهرێمبكات، ههژاریش گهیشت، ئهویش هاوڕێی رێی روسیایه،له بازگه رایانگرتین، دهبێ پهڕه كاخهزی پهڕینهوه وهرگرین، دیاربوو هی من كه دهبوو ئامادهبێ، نهبوو، ههژار پهریهوه، تهواوێك له بازگهكهی قاسمهرهش له چاوهڕوانیدا ماینهوه، ئهو بازگهیهی تاڵترین پاسهوانانی دنیا پاسهوانییان لێدهكرد، چهند تاڵ بوون خودایه، دهتگوت پاسهوانی دهرگای دۆزهخن، ئیشم به چ بازگهیهك كهوتووه، تهواو بێزار بووم، ئهبو دڵشاد گوتی:
پهلهت نهبێ ههر چۆنێك بێ ئاودیوت دهكهم، یهكێكیان باش دهناسم نازانم بۆ دیار نیه، با به دیار كهوێت
نزیك له دڵنیایی گوتم:
ناسیارهكهت نایهت با بگهڕێینهوه..
دیاربوو ئهویش ههستیكرد چاوهڕوانی بهلاشه:
باشه سبهی دووهی دێینهوه
گهڕاینهوه، له رێی گهڕانهوه بڕیاری پهشیمانبوونهوهم دا ئیدی لهو بڕیاره پهشیماننهبوومهوه، كاتێ گهیشتمهوه بارهگا وام ههستدهكرد وا له بهلاشاوهی ههولێرم و له سهری كۆڵانی خۆمان دهسووڕێمهوه:
ههڵكهوت دهڵێ:
دڵم گوتی دهگهڕێیتهوه..
حهمهرهشاش دهڵێ:
له رۆیشتن چاوم لێت بوو دهتگوت بۆ سێدارهت دهبهن، له هاتنهوهش وهك ئهوهی بۆ سهر گۆشت..
قاسم دهڵێ:
به خوا باوكم تۆ و چوونه روسیایان نهگوتووه
رهنجۆ دهڵێ:
تۆ به ناوزهنگهوه جوانی
ئهبو سهوسهن به پێكهنینهوه دهڵێ:
پهندێكی خۆتان ههیه، ئهوهی دهڵێ( مالی قهڵپ…) چۆنه؟
برادهرانی روسیاش كه زانیبوویان خهریكه به رێدهكهوم تا چهند مانگێكیش ههر چاوهڕێ بوون بگهمه لایان، نهچووم له بارهگای به سهر پهلكهزێڕینهوه مامهوه، له كۆڵانهكانی بهفر مامهوه، لهبن كهپره گهورهكه مامهوه، ئهو كهپرهی له سێبهرهكهیدا شنهبایهك له گیانتی دهدا كهس نهیدهزانی له چ باخی بهههشتێكهوه ههڵدهكا و پێ به پێی چ جۆگهلهیهكی كوێستانی دهگاته كهپری هاوینی و مام جوامێری ههمیشه ماندوو دهخهوێنێ وله خهونێكی شیرین دهستی دهگرێ و دهیباتهوه دهو زێی گهوره و به ماڵ و منداڵی شاددهكاتهوه..
هاوینه هێشتا دهمی عهسره چا نههاتووه، تهنها من و ئێشكگرهكه به ئاگاین، خۆزگهم بهو كهسانهی له رۆژی رووناك خهویان لێدهكهوێ!! مام جوامێر له نزیك من خهوێك خهوتووه كهس نیه خۆزگهی پێنهخوازێ، له چاوی منهوه ئهو پیاو ههمیشه پارتیزانه خهوهكهی ساوایانه بوو، بزهیهكی ساوایانه سهر لێوی خوارهوهی گرتووه، لێوی سهرهوهی سمێڵ له بزه بزری كردووه، نهرم ههناسه دهدا، خهوێكی ئارام، خۆزگهم به خۆی، وهك بڵێی به چاوم بردبێ، له پڕ راپهڕی، راپهڕینێك ههر له راپهڕینی نێریه كێوی دهچوو، سهرهتا وای بۆچووم دووپشك پێوهی داوه:
+ نهیهێشت، خودا له نێو دهمی بدا نهیهێشت..
– كێ، چی نههێشت؟
+ نهیهێشت ماچی بكهم..
-……
گهیشتمه ماڵێ، له ناویان دانیشتبووم، دهمویست منداڵهكهم ماچ بكهم، دهستێك خودا له بنهوه بیبڕێ له دواوه شانمی راكێشاو له ماچی منداڵهكهمی كردم..
– دهی، وام زانی دووپشك پێوهی دایت
+ خۆزگه نهك دووپشك مار پێوهی دهدام بهڵام ئهو دهسته له ماچی نهدهكردم، نهمزانی چ دهستێكه، بهڵام زۆر له دهستی ئهنفال دهچوو..
تا چهند دووپشكێكیش نیشاننهدهمهوه حهزناكهم له بن كهپریه هاوینیهكه ههستم، بهڵام بهرلهوهی سهربردهی دووپشك بگێڕمهوه، كهمێكیتر لای مام جوامێر دهمێنمهوه و له وێنهیهكیدی نیشانیدهدهمهوه، ئهها له سهر ئهو بانه، بانی ناندێنهكه، شانی خستبووه سهر باگوردانهكه، خۆی دابووه ههتاوی بههاری، ئاگای له كهس نهبوو، كهسیش ئاگای لهو نهبوو، جگه له من، گوێم لێبوو دهناورایهوه، ئهو پیاوه پارتیهزانیه كه بهرد له بهری دهلهرزی، وهك دهیانگوت رووبار بۆی رادهوهستا، ئهوهتا به چاوی خۆم دهبینم ورد ورد فرمێسكان ههلدهوهرێنێ، سهرهتا باوهڕم به گوێ و چاوی خۆم نهكرد، نا، ئهوه مام جوامێر نیه! لهو سهر بانه دهناورێتهوه، دهگری و گوێم له رستهی گریاناوی بوو:
(( ئای رۆڵهكانم، داخوا ئێستا له پێش دهرگای چ ناكهسبهچهیهك كهوتوون؟ برسین، تینوون! ئای! باوكتان نهمێنێ! تووشی چیم كردن!))
ههناسهی وای ههڵدهكێشا، ئهیوب وای ههڵنهكێشاوه، بهرگهم نهگرت و لێی دووركهوتمهوهو نهیدیتم،ئیدی لهوێ من به رووتی مام جوامێری مرۆڤم دیت! ئهگهر ئێستا كهسێك ئهو وێنهیهی كه بێ ئاگاداری ئهو كێشاومه، نیشانی بداتهوه، دهبێ چی بیڵێ؟ دهبێ خهونی بن كهپر و گریهی سهر بانی له بیر مابێ !
با بگهینهوه هاوین و بچینهوه بن كهپرهكه، با بایهكی توندیش ههڵبكات، ئهو بایهی لهوێ ناوی بای دووپشك بوو،بایهك دووپشكی لهگهڵ خۆی دههێنا و به بارهگای وهردهكرد، با دهست به گهمهی خۆمان بكهین، دووگهمه ههبوو به ناوی گهمهی دووپشك:
گهمهی یهكهم:
له بهردهم كهپرهكه ئهو كهپرهی دوو رووی ههبوو، رووه تهسكهكهی دهیڕوانیه لاپالی پهلكهزێڕینه،لهئاگر بازنهیهكی گچكهمان درووستدهكرد ههر جێی بێژنگێكی لێدهبۆوه، بازنهی ئاگر شهو و رۆژی نهبوو، ههمیشه بازنهی ئاگر بوو، بازنهی ئاگر له شهودا جوان بوو، له تهماشاكردنی تێر نهدبووی، دووپشكمان دههێنا و دهمانخسته ناو بازنهكهوه، لهوێ دووپشك له جهنگاوهرێك دهچوو چوار دهوری به سوپایهك تهنراو بێ، ئهم سهرو ئهو سهری دهكرد، له رێگهیهك له كهلێنێك دهگهڕا لێیهوه دهرچێ، نهیدهدیتهوه، نهبوو، ئیدی دووپشك ماندووه، بێزاره، بڕیاریشی داوه خۆ به دهستهوه نهدا، دووپشك ئهو جهنگاوهرهیه ههرچی دهبێ با ببێ، بهڵام خۆ بهدهستهودان نا، تا دێ سوپای ئاگر بازنهكه تهسكتر دهكاتهوه، ئێستا نا ئێستا دووپشك به دهست دهگیرێ، نا دووپشك هی ئهوه نیه خۆ به دهستی ئاگری سوپاوه بدا، چ بكات باشه؟ به چاوی خۆتان ببینن. ئهها كلكی بڵند كرد، وا له پشتی سهری خۆی نزیككردهوه، ئهها گهیشتێ، دووپشك كهوت، دووپشك به خۆیهوه دا، دووپشك به كلكی خۆی به دهمانچهی خۆی خۆی كوشت، ههموو چهپلهیان بۆ ئازایهتی دووپشك لێدهدا، به راستی دووپشك پاڵهوان بوو، ئهبو راستی له ههمووان پتر به پاڵوانێتی دوو پشك سهرسام بوو، دهیگوت:
پێویسته پێشمهرگه له دووپشكهوه فێر بێ..
پێشمهرگهیهكیدی ناویم له بیرنیه دهیگوت:
دهزانن دووپشكیش له پێشمهرگهوه فێری خۆكوشتن بووه، به ههڵه له بهراوردهكهم تێمهگهن، شههید كۆچهریش ئهوها خۆی كوشت..
چهتۆ بهڕانهتی بهر له گهشتی روسیا، زۆر كهڕهت باسی ئهو كۆچهرهی دهكردو دهیگوت:
شههید كۆچهر له ههمووان پاڵهوانتر بوو..
ئهبو راستیش دهیگوت:
نهێنی حزب ئهوهیه كه لای كۆچهر بوو، نهك پیازهكه
بهرلهوهی گهمهی دووهمی دووپشك دهستپێبكا، سهرێك له ههولێر دهدهمهوه و تیچاوێك دهدهمه سهری كۆڵانێك، لهوێوه ئهو ماڵه دیاره كه كۆچهر به خوێنی خۆی نهخشاندی، نهخشاندنێك له دهستی كهم كهس دێ، ههواڵ دهگاته (ئهمن) ئهوهی زمانی لێداب بوووو ((هاوڕێ)) شتێكی وهك شاخ به ناوهكهیهوه بوو ، پێشمهرگهیهك لهو ماڵهیه، له چاو تروكانێك شارێك چهكدار رژانه گهڕهكهوه، گهڕهكی كۆماری، من له دوورهوه له نزیك قوتابخانهی قازی محهمهدهوه، له ماڵه خزمێكمان مابوومهوه، شهوه له بیرم نیه چ كاتی شهوه، رهنگه درهنگ بێ، نازانم، بهڵام هێشتا كاتی ماڵنووستنان نههاتووه، ماڵ به ئاگان، ئهرێ چ وهرزی ساڵ بوو؟ وهرزیشم له یاد نیه، له پڕ دهبێته تهقوتۆق ، ماڵ دهشلهژێ، گهڕهك دهشلهژێ، شار دهشلهژێ، خۆم پێناگیرێ، به دزیهوه خۆم دهگهیهنمه سهربان، به ههڵهنهچووبم رووی تهقه له ماڵهكانی نزیك یاریگایه، تهقه درێژه دهكێشێ، خودایه بهو شهوه یاریگا چ گهمهیهكی پاڵهوانانه به خۆیهوه دهبینێ! ئۆی ئهوه كۆپهتهریش ههستا، ئهوه چ دههاوێ! عهرد وئاسمانی رووناككردهوه، كۆپتهر دهڵێی كهرتێك خۆری له خۆی باركردووه، دنیا بووه نوێژی نیوهڕۆ، تهقوهۆڕه، له سهر بانهكهی پشتمانهوه گوێم لێیه یهكێك بهوانیدی دهڵێ: وا بزانم، شهست حهفتا پێشمهرگه لهو ماڵانه دهوردراون، گوێت لێنیه، چۆن شهڕدهكهن!! ئهویدی دهیگوت: دهبێ زۆر لهوه پتر بن سهد پێشمهرگهش دهبن، شهڕ درێژهی ههیه، گولله به كولله دهكهوێ، ترسام گوللهیهكهم له ئاسمانهوه بۆ بێت، هاتمه خوارهوه، زرم هۆڕه، له عهرد و له ئاسمان زرموهۆڕه، دهمژمێرهكهی دیوار خۆی له سێ ی شهو دهدا هێشتا تهقه نهبڕاوهتهوه، شهڕ نزیكهی شهش دهمژمێری خایاند، خودایه دهبێ پێشمهرگهكان چۆن رزگاریان بووبێ؟ چهندیان شههید بوونه؟ بریندار چهنده؟ ئهو شهوه خهو نهچووه چاوم، كێ خهوی لێدهكهوێ! رۆژبۆوه دهمویست، ههر من نا زۆر كهس، لهو كۆڵانه نزیكبكهومهوه كه شهو تهقهی دنیای له سهر بوو، رێ نهبوو گهڕهك به جاش وچهكدار تهنرابوو، بهرهبهره ههواڵی تازه و تازهتر به ناو خهڵكدا بڵاو دهبۆوه، ههر كهسه و به شێوهیهك وێنهی شهڕهكهی نیشاندهدا، درهنگتر پێكهوتم كه تهقهی ئهو شهوه ههمووی رووهو یهك ماڵ بووه، له سهر یهك ماڵ بووو، باشه ئهو ههموو پێشمهرگهیه چۆن له ماڵێك جێگهیان بۆتهوه؟!! درهنگتر ههواڵێكی تازه گهیشت، كاتژمێر رهنگه نۆی بهیانی بووبێ، پیاوانی حكومهت تهرمێكیان له ماڵهكه راكێشایه دهرهوه و بردیان، دیاره ههر یهك پێشمهرگه شههید بووهو ئهوانیدی رزگار بوونه!! ئیدی گهرهك كهم كهمه له چهكدار چۆڵ دهبوو، نازانم رۆژی دواتربوو یان دوو رۆژ دواتر وێنهی شهڕهكه چۆن بووه ئهوها خۆی نیشاندا، كۆچهر به دهمانچهیهك و سی گوولله و یهك گوللهوه، پێشتر ناوی لهو گوللهیه نابوو( نهێنی حزب) لهگهڵ عهردو ئاسمان شهڕی كردووه، نزیكهی شهش دهمژمێر بهرگری كردووه، لهو ماوهیه ههر سی گوللهی هاویشتووه و كهمیشیانی به خهسار داوه، ئهوهی زوو ئاشكرابوو پێنج پیاوی حكومهتی تهختی زهوی كردووه، برینداریش زۆره، ئیدی نۆرهی ئهو گوللهیه دێ كه ناوی نهێنی بووه، كۆچهر دوای ئهوهی بازنهی ئاگری چهكدار، ئاگری عهرد و ئاسمان ههر جێگهی ژوورێكی تێدا دهبێتهوه، ئیدی پاڵهوانانه گوللهی نهێنی دهتهقێنێ و پاڵهوانانه دهكهوێ، نزیكهی حهفت دهمژمێر به سهر تهقهی گوللهی نهێنیدا تێدهپهڕێ، ئهوجا چهكدارانی حكومهت زاتی ئهوه دهكهن بگهنه سهر تهرمی كۆچهر، دواتر خهڵكی كۆڵان به وردی داستانی كۆچهر دهگێڕنهوه، بیستمهوه له گهرمهی شهڕێ، پیاوێك كه پێشتر هاورێی كۆچهر بووه و ناپاكی كردووه و بهگهڵ حكومهت كهوتووه، له گهرمهی شهڕێ: به دهنگی بڵند كه كۆڵان گوێی لێبووه، دهلێته كۆچهر:
شهڕ مهكه و خۆت رادهست بكه، سوێند به شهڕهفم دهخۆم ژیانت پاریزراو دهبێ و كهس دهستت لێنادا
خهڵكی كۆڵان گوێیان له كۆچهره به دهنگێكی لهو بڵندتر و زۆر بێباكانه، دهڵێ:
مهمۆ، جا تۆ شهڕهفت له كوێ بوو؟
من بهو گوێیانهی خۆم دهنگی ههموو ئهو گولله عهردی و ئاسمانیانهم بیست، كه به كۆچهریانهوه نا، هیچیشی بهرنهكهوت ئهگهر بزانین ژمارهی گوللهكان چهنده، دهبێ له جاده و كۆڵانهكان قهوان خركهینهوه، ئای پیره قهوانم دیت، كاتێ تهرمهكهیان دایهوه، بیستم تازیه قهدهعهیه، بهڵام ههرچۆنێ بوو خۆم گهیانده ئهو مزگهوتهی خهڵك بێ گوێدانه ترس و ههڕهشه لێی كۆببوونهوه، بۆ بهڕێكردنی پاڵهوان كۆببوونهوه، دواتر زۆر دواتر بیستم كه كۆچهر چهند خۆلهكێك پێشهوهی گوللهی نهێنی به خۆیهوه نێ، دوو سێ دێری بۆ بژاری برای و كۆچهری كوڕی نووسیوه(( من به سهربهرزی شههید دهبم بۆیه خهم له من مهخۆن)) ئهو نامهیهش به شێوهیهك له ملیوانهی كراسهكهی دهشارێتهوه، به چاو و دهستی ئاشنا نهبێ نهبینرێتهوه، ئیدی گهڕهك نازناوی پاڵهوانی شاری به كۆچهر بڕی، كۆچهر پاڵهوانی شاره، شاریش ناوی لهو شهوهی خۆی نا، شهوی تاقه پاڵهوان، بهڵام دواتر له بهر ناوی پاڵهوانه قۆپهیهكان ناوی كۆچهر بزر بوو، هاوڕێكانی كۆچهر كۆچهریان له بیرچوو، جارێك كۆمهنیستێكی له كۆمهنیست تووڕه به نیوه گاڵتهو نیوه راستیهوه گوتی:
+ دهزانی كۆچهر به ههڵه كۆمهنیست بوو، دهبوو یهكێتی بێ
– ئهوه چ قسهیهكه!
+ ئهگهر یهكێتی با شێركۆ شیعرێكی سهد لاپهرهیی پێدا ههڵدهگوت و له حهفتا شیعریش وهك پاڵهوانی ههولێر ناوی دێنا
– ئێستاش كۆچهر ههر پاڵهوانه
+ پاڵهوانی بزر..
– ههولێر ههمیشه پاڵهوانی بزری لێههڵدهكهوێ..
من ئهو پاڵهوانه بزرهم له بهرگی ئاسایی نهك پاڵهوانی دیتبوو، له دوورهوهش دهمناسی به كۆچهر نا به ناوێكیدی، من منداڵ بووم ئهو پیاوهم دهناسی، بهڵام چ بزانم ئهو پاڵهوانهیه، دواتر دهستی خۆم دهشكاندهوه، بۆچی پتر لێی نزیكنهبوومهوه،دهمگوت: حهیف پاڵهوانێك له بهردهستم بوو تهوقهیهكم لهگهڵی نهكرد تا بزانم گهرمایی دهستی پاڵهوان چ گهرماییهكه، حهیف پالهوان له پێش چاوی خۆم بوو به مهبهستهوه چاوم له چاوی نهبڕی تا نهێنیهك له چاوی پاڵهوان بخوێنمهوه، ئیدی كۆچهر پاڵهوانێك بوو
گهمهی دووهم:
دووپشكیان دێنا، داوێكی باڵێك درێژی باریكیان له سهری كلكی دهبهست، به داری كهپریانهوه دهكرد، جاری وا شهش حهفت دوو پشك به دارهوه بوو، حهمهرهشاش دهیگوت:
(( ئای له جێی ئهو دووپشكانه كهلهشی مهڕوبزن با، چی دهبوو!))
دهوجا وهره بڕوانه سهمای دووپشكی سهرنخوون، كلك له سهرێ، سهر لهخوارێ، ههردووكیش ههر به ئاسمانهوه! دووپشك ههوڵدهدا سهری بهرزكاتهوه تا ئاستی كلكی، بۆوهی به چزووێك خۆی لهو ئهشكهنجهیه رزگاربكات، ناگاتێ، سهر و كلك به یهك ناگهن، بهڵام دووپشك له ههوڵی خۆكوشتن ناكهوێ، پێدهچێ شهرمی له مردنی لهسهرهخۆ بێ، دووپشك خۆ رادهتهكێنێ، تهماشای جۆلانهی دووپشك بكهن، ئهها له یهكتر نزیكدهبنهوه، له یهكتر تێدهپهڕن، جار جاره بهر یهكتر دهكهون، دووپشك كه به داوهوه، به ئاسمانهوه سهمادهكا ههرچهنده مهرگی به دواوهیه بهڵام شێوهیهك جوانییشی تێدایه،خاره جهمیل ناوه ناوه به دهنگه گهورهكهی خۆی جاڕی لێبووردنێكی گشتی بۆ جڕوجانهوهران دهدات، بهڵام دووپشكی نهدهگرتهوه، له كهپره هاوینیهكه زۆر مردنی له سهرهخۆی دووپشكهكانمان دیت، مردن به ئهشكهنجهوه، حهمهرهشاش ههندێ كهڕهت دههاته سهری، دووپشكی بهستراو بكاتهوه بۆوهی بزانێ چۆن خۆی ئازاد دهكات، حهمهرهشاش دهیگوت:
((كاتێ دووپشك بهو حاڵهوه دهبینم خۆم بیردهكهوێتهوه، ئهو ساتهی به برینداری دهستگیركرام و نهمزانی تفهنگهكهم كهوته كوێ و بردرام و ههڵواسرام، ههموو ئاواتم ئهوهبوو دهستم بگاتهوه تفهنگهكهم و گوللهیهكی پاڵهوانانه وهك ئهوهی كۆچهر به نێوچهوانی خۆمهوه بنێم))..
دهبێت بڵێم من چێژی زۆرم لهو دوو گهمهیه دهبینی گهمهی خۆكوشتنی دووپشك و ئهشكهنجهی دووپشك، خۆزگه هی ماریشم دهدیت، من دهمێكه دوژمنایهتی خۆم لهگهڵ دووپشك و مار راگهیاندووه، پێكهاتنهوه نیه، دوژمنی مارم چونكه برادهرێكمی كوشت ناوی (سیامهند)بوو، دووپشك دوژمنمه چونكه جارێك پێوهی دام، ژههری دنیای رشته لهشمهوه،گوناهی دووپشك ومار گهورهن و لێخۆشبوونیان نیه، پێشتر ماری (بهرهكه) و دووپشكی (كانی تهلان)م نیشانداون!! تا سیامهند بیناییمی له فرمێسك نهگرتووه دهچمه ناو پهلكهزێڕینهی بههاری بارهگاوه، پێش پهلكه زێڕینه پایزێك ههیه ههر دهبێ خۆم بگهیهنمهوه حهفتهیهك لهو پایزه..
نازانم یهكهم باران باری بوو یان نا، نابێت باریبێ، باریبا بۆنهكهی له یادهوهریم دهما، بۆنی بارانی یهكهم له بیرناچێتهوه، هێندهم دیت چهند خێزانێك له ناو بارهگا به عهردیان دادا، دوای كهمێك پێكهوتم له ئهوانه له بن ورمێ له گوندێكی نزیك گوندی قاسملووهوه هاتوون، كهسوكاری پێشمهرگهی ئهودیون و كۆماری دۆزهخ ئهبوو سهوسهن گۆتهنی، سنووربهدهری كردوون و پێیگوتوون:
((یان كوڕهكانتان بێننهوه یان له كۆماری ئیسلامی جێتان نابێتهوه))
ئیدی ههر هێندهی بڵێی یهك و دوو له تهنیشت بارهگا دوو سێ چادریان بۆ ههڵدرا و ههندێك رایهخ و پێخهفیان پێدرا و ژنهكان له ئامادهكردنی خواردن و نانكردن یارمهتیان دهداین، ئهو خێزانانه بهو زاراوهی سمكۆی شكاك قسهیان دهكرد، له گوێی من وابوو كه پیاوه بهو زاراوهیه قسهدهكات وهك ئهوه وایه له شهڕه و برینداره و هاواری برادهرهكهی دهكاتن ههرچی ژنهكانه زۆر ناسكه دهڵێی لاوانهوهیه، به تایبهتی دوو خوشكهكه، من ههر زوو كهوتمه بهر تیری چاوی سێگۆشهی یهكێ لهو خوشكانه، بهڵام به سهر خۆم نههێناو نهمدههێشت نه ئهو نهكهسی دی بهو تیره بزانن، ئهو تیرهی ههر خۆم دهزانم چهند قووڵ رۆیشتووه، رۆژێك رهنجۆ به شهرمهوه:
+ دهزانی یهكێ لهو خوشكانه ئاگرم گرتووه
– كوڕه تیر وهشێنهكه نهبێ، ئهوهی تیری لێمدا
باش بوو، هی من دهرنهچوو، دهنا دوور نهبوو شهڕ ههڵگیرسێ!!! ئێ ژنه پێشمهرگهیهك كهخهڵكی دهو گۆمی ورمێ بوو، ناوێكی نزیك له پهروانهی ههبوو، ماڵیان هێنده له بارهگا دوور نهبوو، ژنه شكاكیهكانیش زوو زوو سهریان لێدهدا، مێردهكهشی خزمی نزیكی رهنجۆ بوو، رهنجۆ به خۆی نهوهستا هانای بۆ برد و تێیگهیاند ئاگر، ئهویش رێك و رهوان ئاگر و تیرهكهی بۆ جووته خوشك باسكردبوو، ههر رۆژی دواتر، رهنجۆ له دوورهوه بزهی سمێڵی دههات، هاته بن گوێم:
+ تهواو رازین…
– هی منیش؟!
+ ئا، ئا دهبینه وهلاش زاوا
له سهر ئهوهبوو له ماڵی خزمهكهی رهنجۆ لهگهڵ یهكتر دانیشین و قسه بكهین، ههر ئهو رۆژه له بهدبهختی من رێی دۆڵهكۆگهم كهوته پێشێ، كه دوو رۆژ و شهوێكم پێدهچوو، به چوون و هاتنهوه ساڵێكم پێچوو، ئا ئهو شهو و دوو رۆژه له كنه من ساڵێك دهبوو، شهوهكهی ههند درێژ بوو، شهوه شهختهبهندیهكانی بارهگای بهفراویش هێنده درێژ، نیه له هاتنهوه باڵم گرتبوو، بهڵام به سهر چیدا بێمهوه، چۆڵ چۆڵ بارهگا چۆڵ نه چادر ماوه و نه هیچ، خشهی گهڵایه، وهرزی وهرین و فڕینه، فڕیبوون شكاكییهكان فڕیبوون، جووته خوشك له شهقهی باڵیان دابوو، ئاخر ئهگهر له بهدبهختی من نهبێ، كۆماری دۆزهخ لێخۆشبوون دهزانێ، ئیدی من به گۆرانی (كهوتمه ههواری خاڵی)م گرت و رهنجۆش ( ئهوه تۆ دهڕۆی..) دهگۆتهوه.. ئێستا كاتی ئهوهیه بگهمهوه بههار..
بههاری ناوزهنگی سهرێ بههارێكه له چ جێیان بههاری وام نه دیتبوو نه دیتیه، بههاری خاكهكهی ناڵێم، مهبهستم بههاری ئاسمانهكهیهتی كه تێكهڵی زهوی دهبۆوه، جوانترین دهستلهملانێی زهوی و ئاسمان ئهو دهستلهملانێیهیه كه له رێی پهلكهزێڕینهوه ئاوێزانی یهكتر دهبن، كێ وهك من ویڵی دوای پهلكهزێڕینهیه، ههر له منداڵیهوه هێندهی لهبهر خاتری پهلكهزێڕینه ئاسمانم خۆشویستووه نیو هێنده لهبهر مانگ و ئهستێران نهبووه، من بههارم به گیاوگۆل و كهسكایی نهناسیوه كام بههار پتر پهلكهی زێڕینهی بۆم هۆنیبێتهوه ئهو بههاره لهوانیدی بههارتر بووه، دۆستایهتی من و پهلكهزێڕینه كۆنه بۆ منداڵیم دهگهڕێتهوه بۆ كچێك دهگهڕێتهوه هێشتا نهیدهزانی شهرم بكات، ئهوه سهربردهیهكی ناسكه بهڵام رۆمانێك مافی گێڕانهوهی بۆ خۆی زهوتكردووه، رێنادا لێره بیگێڕمهوه، رێنادا له چ جێیهك بیگێڕمهوه..
ئهو بارهگایهی به سهر پهلكهزێرینهوهیه له بههاری پهلكهزێڕینهیی بێ پهلكهزێڕینه نابێ، رۆژ نیه چهند جارێ پهلكهزێڕینه به رووی بارهگادا رهنگ ههڵنهدا، له بیرمه ئهو ساتهی (چلێ نێرگز)یشم دهخوێندهوه، تیچاوێكم له سهر پهلكه زێڕینه بوو، چلێ نێرگز نێرگزێكه له ساتهكانی بێ نێرگزی بۆنی دهكهم، خۆشهویسترین شیعره و ههمیشه لهگهڵمه، ئهو ههموو شیعره هاتن و چوون چلێ نێرگز له چاوی من له دڵی من وهك خۆی مایهوه، به نێرگزی مایهوه، بهر لهوهی به دیار پهلكهزێڕینهوه بیخوێنمهوه با تایپی بكهم، له سهرهتای وهرزی داكردنی كیمیا له ئاقاری گاره ئهو شیعرهم نووسی و كوڕێك بۆی تایپ كردم ناوی راوێژ بوو، ئهو راوێژه بهلاشاوهیی بوو، دواتر له ههڵاتنه گهورهكه به خۆی و چوار پێنج براو برازاو ئامۆزاوه، له ناو ههولێر بهرسینگی دهبابهیان گرت و حهیف خوێنیان به سهر یهكتردا رژا، ههولێریان سووركرد، بهلاشاوه رهشی پۆشی، ئۆی له وهرزی پهلكهزێڕینهش رهشپۆشی لێمان نابێتهوه، ئهوهتا پهڕه كاخهزێكم به دهستهوهیه هێشتا جێ پهنجهی راوێژی پێوهیه:
چلێ نێرگز
له بهر دهرگای ماڵ
به مهلوولی دهستت خستۆته
بن كهلهكهی خهم
له چاوهڕێی چلێ نێرگز
نێرگزی چاوت سیسبووه
له یاد نوقمی
بهژنت داری خهیاڵه و
باڵندهی یادی گرتووه..
منیش لێره، له پاڵ بهردێ
هێدی هێدی ههڵدهقرچێم
ورده ورده دهبمه گهردێ
به ئهسپایی دهخزێمه دهم
سۆزی شنه بای غهریبی و
رووهو دوێنێ
رووهو ژوان
رووه و چاوت رامدهپێچێ..
ئاخ، رۆژانی گوڵاویمان
وهك تارمایی خهون وایه
چهندی به تاو بۆ لای بچی
بازدهداو وهگیر نایه
تۆ ئهو كچهی ژیانم له چاوتا ونبووه
چلێ نێرگز
له كام لووتكه بقرتێنم
بۆت بنێرم
تا بیخهیته گوڵدانی نوێی پهیمانهوه..
لێم ببووره
خواستی چاوت دهستناكهوێ
لێره له جێی بۆنی نێرگز
ههرچی لووتكه و بنار ههیه
ههرچی كانی و رووبار ههیه
بۆنی كیمیای مهرگیان لێدێ..
كارهساته
له وڵاتی نێرگزهجار
چلێ نێرگز دهستناكهوێ!
ئهو شیعرهم پێشتریش له كافێ خوێندبۆوه، بهڵام به دیار پهلكه زێڕینهوه نا، به دیار گریانیشهوه نا، ئهو دهم ئهنفالیش هێشتا نهگهیشتبوو، دنیایهك گوندیش به پێوه مابوون، كهس هاتنهوه بۆ ناوزهنگی له خهیاڵ نهبوو، ئهو ناوزهنگهی ههر چهند ساڵ جارێ باوهش بۆ كوڕه دۆڕاوهكانی خۆی دهگرێتهوه، ئهو دهمهی له كافێ چلێ نێرگزم خوێندهوه من نهمدیتبوو شیعر پێشمهرگه بگریێنێ، نهمبیستبوو پێشمهرگه چهپله بۆ نائونێدی لێبدا..
له نزیك ئهو بارهگایهی به سهر پهلكهزێرینهوهیه به لای مامهندهوه، له دهو چهمهكه گۆڕاییهكی گچكه ههیه، حێی تۆپانێی پێشمهرگهیه، پهردهیهكی ناسك له سهر ئاوهكه و به دیار پهلكه زێڕینهوه ههلواسراوه، مایكرۆفۆنێك به دارێكهوه، دۆڵێك پێشمهرگه وا به قهدپاڵهكهوه روو له پهرده و مایكرۆفۆنهكه له سهر بهرد و له پاڵ بهرد دانیشتوون، ئهودهمانێ ئهو دۆڵه سهررێژ بوو له پێشمهرگه، هێشتا پێشمهرگه قڕی تێنهكهوتبوو، هێشتا لێبوردنی گشتی دوای له پێشمهرگه نهبڕییوو، هێشتا رێی روسیا هێنده رێبوارهی نهبوو له رێ دهنگیان بگاته یهكتر، ئهنفال دهمێك بوو گهیشتبوو، بهڵام پێشمهرگه ههر مابوو
رۆژێكی نهورۆزییه، هێشتا له سهر ئهو گردهی نۆكانی خوارێ له نۆكانی سهرێ دهشارێتهوه، دووكهڵێكی تهنك به شهرمهوه رووهو ئهو پهله ههوره ههڵدهكشێ كه پێدهچێ تاوه بارانێكی پێبێ، ئێوه نهتاندیت دوێنێ ئێواره ئهو گرده چ ئاگرێكی له خۆی ههڵكرد و ناردیه ئاسمان، ئاگرێك بۆ ئهوه بوو كه بهغدا بیبینێ، رهنگه دیتبێتی! پێشمهرگه له رێی ئهو ئاگرهوه تووڕهیی خۆی نیشاندا، پێشمهرگه رۆژ و دانێك داری كێشایهوه، چیاكانی ئاقاری نۆكانی رووتكردهوه، ههمووی له سهر گردهكهی نۆكان گرد كردهوه و ئاگری بهردایێ، شهوی دۆڵ بووه چراخان، لهگهڵ ئاگریش به ههزاران گوللهی گڕدار له ئاسمانێ سهمایان دهكرد، گوللهی گڕدار له ئاسمان دهینووسی نهورۆز، پاسدارانی سهرچیاكان، پاسدارانی خومهینی هاواریان لێبهرزبۆوه، وا تێگهیشتن دۆزهخ گهیشتووه، پیرێكی گوند به پێكهنینهوه دهیگوت:
ئهو ئاگره تا نیوه شهو بهردهوام بێ، نسێی چ چیایهك بهفری پێوه نامێنیێ..
ههر ئهو ئاگره بوو كوڕو كچهكهی بن بهفری دیتهوه، ئاگر نهبا پتر له بن بهفر دهمانهوه، ئاگر بهفری تواندهوه و كچ و كوڕی دیتهوه، ژنێكی گوند به دوای چێڵهكهی كهوت كچ و كوڕهی دیتهوه، هێشتا سیمای كچه پڕ له جوانی بوو، بهزه له سهر لێوی بوو دهتگوت خهوتووه، هێشتا چاوی كوڕه گهش گهش بوو، زهق زهق تهماشای كچهی دهكرد، چهند ههنگاوێك لێكدی دوور راكشابوون، باشه بۆچی له باوهشی یهكتر نهخهوتبوون!! ئهو دوو عاشقه له زستانهوه له ناو بهفر خهوتوون و به ئاگری نهورۆز به ئاگا هاتنهوه، دهیانگوت جێی گوللهیهك به سهر مهمكی چهپی كچه و دوو گوللهش به سینگی كوڕهوه دیار بوو، ئهو كچ و كوڕه پێشمهرگه بوون حهزیان له یهكتر دهكرد، كچه خزمی نزیكی ئهندامێكی پله بڵندی پارتێك بوو، كوڕه چهند كهڕهتێك داخوازیی كچهی كردبوو، ئهو ئهندام بڵندهی پارت گوتبووی: ((بیدهمه سهگ نایدهمه تۆ))، ئیدی كوڕه كچه ههڵدهگرێ و ماوهیهك لهو دیو خۆ دهشارانهوه، گوێبیستی لێبووردنێكی گشتیی بهغدا دهبن، دێن، به دزیهوه به كهناری رووبارهكهی نۆكان دا دێن تا بگهنه بازگهكهی سونێ و خۆ رادهستی حكومهت بكهنهوه و له دهستی پێشمهرگهی پارتهكه رزگاریان بێ، بهڵام عاشقهكان چۆن له دهستی پارت دهردهچن! بهر لهوهی بگهنه بازگهی ((ئازادی)) دهستگیردهكرێن، پارت چۆن چاوپۆشی له بێنامووسی دهكات! پارت بڕیاری داوه شهڕهف بكڕێتهوه، كڕیهوه، له بهفر بارینێكدا به فهرمانی ئهندامی باڵا كوڕ و كچه دهبهنه چیاكهی پشت بارهگاكانی نۆكانهوه كه بارهگای ههموو بهرهی كوردستانی لهوێ بوون، من و زۆریدیش گوێمان له دهنگی ئهو تفهنگه بوو كه عاشقهكانی كوشت، بهڵام ئهو دهمه به چ بزانین دوو عاشق ههر ئێستا له ناو بهفر خوێنیان رژا و بن بهفر كهوتن، ئیدی به سێ گوللهنامووسی پارت دهكڕنهوه، ئهو چالاكیه نامووسیه تاقه چالاكی سیاسی و سهربازیی زستانیانهی ئهو پارته دهبێ، ژنهی كچه و كوڕهی دیتبۆوه دهیگوت:
دهستیان له پشتهوه بهسترابۆوه، كچه تاكه پێڵاوێكی له پێ بوو تاكێك سێ شهقاو دوور له خۆی كهتبوو…
ساڵان پێشمهرگه ئاوا نهورۆزی نهدهكرد، ئاوا ئاگری نهدهكردهوه، ساڵان نهورۆز و ئاگری پێشمهرگه له مۆڵگهی جاش و سهربازان، له هێڕشی پڕ و ههڵاتنی پڕ دا بوو، ساڵان له نهورۆزدا چهندان مۆڵگه ئاگریان دهگرت، له شی دوژمن ئاگری نهورۆز بوو، بهڵام ئهوساڵ پێشمهرگهی ههڵاتوو، پێشمهرگهی ماندوو، پێشمهرگهی گوند له دهستچوو، پێشمهرگهی له دهستی ئهنفال دهرچوو، چی له دهستدێ! چی به دهستهوهیه بۆ نهورۆزكردنهوه جگه له داربهڕوو، سوڕانهوه به دهوری ئاگر، جگه له گۆرانی و شیعر! من تا ئێستاش سووڕانهوهی دهوری ئاگری گردهكم له چاوم پاراستووه، سرووتێك بوو له سهردهمی زهردهشتیش سرووتی وا نهبوو، ئهو ئێوارهیه تا درهنگانی شهو چ پیرۆز بوو ئاگر، لهو ئێوارهیه بۆ یهكهم جار دیتم پێشمهرگه بۆته موریدی ئاگر..
نهورۆزێكی پهلكه زێڕینهییه، ئاسمان ههور و ساماڵه، زهوی، شوێنی چهقێن هێنده تهڕ نیه، له سهر عهرد دانیشتن ئاساییه و ساردی ناكێشی، ناوه ناوه نهرمه بارانێك دادهكات، نهرم زۆر نهرم تایبهت به پهلكه زێڕینه، لێدهكاتهوه و دادهكاتهوه، ئهو دهمهی خۆر به دهرهوهیه دادهكا، ئهو رۆژه ههور و خۆر رێكهوتبوون له سهر ئهوهی ئاههنگهكه بێ پهلكه زێرَینه نهكهن، چیاكهی ئهو بهری ناوزهنگ، مهبهستم لاپالی پهلكهزێڕینهیه ئهو رۆژه رهنگه ههزار پهلكه زێرینهی گرتبێ، چهند جوانه ئاههنگ له پاڵ پهلكه زێڕینه، ئاههنگ به دیار پهلكهزێرینهوه، ئاههنگ له ناو پهلكه زێڕینه..
مایكرۆفۆن به نۆرهیه، نازانم نۆرهی من له پێش چی و له دوای چیه، لهو ئاههنگه پهلكهزێڕینهییه، وتاره درووشم له مشهیه، سرووده، گۆرانیه، شیعرێكیشه، ئهردهلان و دڵنیا سروودیان گۆ، چهتۆ سهحهر سهحهری چڕی و خهیاڵ ههڵفڕی، گۆران هات و به ( تۆ بهڵێنم پێبده تا بهرهو ژوان ببمهوه) پێشمهرگهی بردهوه و سهردهمی پێش چهك و تهقه، ئێستا من به ساقۆیهكی زستانییهوه لهو بههاره پهلكه زێڕینهییه، له بهردهم مایكرۆفۆن وهستاوم، سێیهم جارمه له پێشی بوهستم، له لای چهپم مامهندی سهر به بهفر، هێشتا سپی دهچێتهو تازه لێره و لهوێ رهشایی تێكهوتووه،لای راستم چیای پهلكه زێڕینه، لاپاڵی پهلكهزێڕینهیه كه خۆی و ئێمهش له پهلكهزێرینه دهگرێ، پشتیشم ئهو چیایهی كه پهیامبهرهكه به مهسینهوه پێیدا ههڵدهگهڕا، بهرانبهریشم یهك دۆڵ پێشمهرگهی پیاو دانیشتوون، كۆمهڵه ژنێكیشم لێوه دیاره له لای پێشهوه به دهوری بهردێكی گهوره نیوه بازنهیهكیان بهستووه، ئیدی كاتی خوێندنهوهی چلێ نێرگزه
تیچاوێكم له پهلكهزێڕینهیه، كهم تهماشای پهڕهكاغهزهكهی دهستم دهكهم، ناوه ناوهش چاوێك به دانیشتواناندا دهگێڕم، به رێكهوت چاوم كهوته سهر رووی مهلا حهسهن، كه له پێشهوه دانیشتبوو، فرمێسكم دیت، دیتنی فرمێسك له چاوی وی بۆ من ئاسایی بوو، ئاخر ئهو پیاوه به زۆر شت دهگریا كه كهم كهس گریانیان پێیدههات، بهلام نائاسایی لای من لهوه بوو كه ئهو پیاوه له ساتی بڕیاردان زۆر توند بوو، بڕیاری زۆر سهختی دهدا.. چاوم له سهر پیاوی بڕیار سهختی چاو به فرمێسك ههڵگرت، نازانم چاو بۆ گهیشته سهر ئهو بهردهی كۆمهڵێك كچ و ژن دهوریان دابوو، خۆزگه نیگا لهوێ نهدهنیشتهوه، دیتم ئهوانیش دهگرین، منیش گریانم هات، به زۆر رامگرت، گریان رادهگیرێ!! من وام كاتێ گریانی ژن دهبینم به خۆم ناوهستم و لهگهڵ ژن دهگریم، ئێ، ئهوجاره دهنگێك بهرزبۆوه كه گریانێكی به جۆشی له خۆی ههڵگرتبوو، چاوم له جێی دهنگهكه گێڕا، دیتمهوه ناسیمهوه، ئهوه (حاجی جهمال) بوو،ههستابۆوه سهر چۆك دهستی رادهوهشاند:
هاورێ، دووباره، دووباره ئهم كۆپلهیه دووباره بكهوه..
باشه من گهیشتوومهته كام كۆپله! ئا ئهوهی( لێم ببووره………) دووبارهم كردهوه بهڵام وا بزانم حاجی جهمال نهیبیست، گریان دهنگمی گرتبوو، ئهو گرینۆكانه! منیشیان گریاند، چهند پێَشمهرگهیهك ئهو دهم چلێ نێرگزیان لا جوان بوو لهوانه: (نههرۆ خانهقینی، زمناكۆ، ئهبو دڵشاد، سورخی، ههندرێن، موحسین یاسین، دهریا، رێبوار عهرهب، سیار، كاوه چاوشین، دیار، رزگار حهساری، ئاشتی، كوردۆ، مام بایز، ئاوات، نهژاد، شۆرش، هێرش، حهمه حهلاق، عهوڵا پۆڵا) مهلا حهسهنیش زۆر جار كه له كۆبوونهوهكان باسی ستهمی بهعس و وێرانكردنی كوردستانی دهكرد، دهیگوت: وهك شیعرهكه دهڵێ: ( له ولاتی نێرگزهجاڕ چلێ نێرگز دهستناكهوێ). رهنگه چلێ نێرگز شیعر نهبێ، بهڵام من ئێستاش به شیعری ههڵمگرتووه و خۆشمدهوێ..
سهربردهی پهلكهزێڕینهی لاپالی پهلكه زێڕینه نه له نهورۆز دهستپێدهكا و نه له نهورۆزیش به كۆتا دێ، بهستنهوهی نیگای من بهو لاپاڵهوه سهرهاتێكه سهری ههیه بنی نیه، ئێستاش كه وهرزی پهلكهزێڕینه دێ، من دهگهمهوه ئهوێ ، چیاكان، دووراییهكان، هیچ هیچ رێی بیناییم ناگرن و چاوم لهوێیه، ئهوهتا له بن دار گێوژه خركهڵهكه ئهو دارگێوژهی له كهڵێنی بهردێكی گهوره روابوو، دهتگوت چهتره به سهر بهردهكهوه، تهڕایی لێدهچۆڕێ و بهرانبهر لاپالی پهلكه زێڕینه رادهوهستم، لاپالێكی تا بڵێی رك دهڵێی دیواره ههڵچنراوه، دیوارێك ههتا ئاسمان دهڵێ بهس بڵنده، بهری درهخته چهتریهكهش بڵنده، بهڵام ههر به قهد نیوهی بهری پهلكه زێڕینهیه، دۆڵێكی تا بڵێی قووڵ، خۆت ههڵدهیته ناوی مهولوود كۆڵكێش گوتهنی ((رهنگه رۆژه رێیهك بێ)) له نێوانمانه، دۆڵهكه هێند تهنگ و تهسكه هاوارێك ههبوو، له بازبازێنێ كهس به بازی نهدهگهیشت، دهیگوت:
(( ئهو دۆڵه سێ پێ تهنگتر با، دهمتوانی بازبدهم و لهو بهر خۆم بهو بنه قهرهقاجه دهگرتهوه))
ئهرێ ئهو بنهداره خركهلهی ئهو بهر قهرهقاجه! من ئێستا خۆم داوهته بهر تهڕایی درهختهكه، چهند له گیان خۆشه له نمه بارانی بههارانهوه،تهڕایی له درهختهوه به سهر لهشتدا بڕژێ، ههر دهڵێی دهست و پهنجهی یاره دهتشێلێ، وای دانێ من له بن دارگوێژهكه رووتبوومهتهوه و یار دهمشێلێ، نهرمه بارانێكه خودایه لهو قایدهی راگری، من ئاگام لێنیه رۆژ له كام كهلێنهوه چاوی كردۆتهوه تهماشای نمه باران دهكا، ئێ، له پڕ نازانم چ هونهركارێ، چ رهنگرێژێ، رهنگی دنیای به سهر لاپالهكهی ئهو بهردا رژان، سهرهتا رهنگهكان له شێوهی نیوه بازنه رژانه لاپالهكهوه، پێدهچوو له بنی دۆڵێ بازنهی تهواوی رهنگ تهواو بووبێ، ئهوه چیه ئهو ههموو رهنگه ئاڵوواڵایه، ئهو لاپاڵه چی بهسهر هات! رهنگ چی بهسهرهێنا! ئهو ههموو داوه قژه له كوێوه هات ههر داوهی له رهنگێ، ئهگهر ئهو كچهی دهیڵێم له بهر ههتاو قژی بكاتهوه و منیش مسته ئاوێكی پێدا بپژێنم، دڵنیام رهنگهكانی ئهو لاپاڵه دهگرێ، راستی من سهرهتا وام به خهیاڵدا هات، پرچی كچانی دنیا، پرچی ههمه رهنگ رژاوهته دۆڵهوه، ئیدی تێكهڵی پرچی كچان بووم، رهنگهكان له شێوهی بازنهیی نهمانهوه، شێوهیتریان گرت، شێوهی رهنگاو رهنگ وهك رهنگهكان رهنگاورهنگ، رهنگهكان تا دێ نزیكدهبنهوه، ئهوتا گهیشتنه پهنجهكانم، دهستم له رهنگ گیرا، له قژ گیرا له پهلكه زێڕینه گیرا، رهنگ گهیشته برژانگم، من تێكهڵاوی رهنگم و چ رهنگ نابینم، بهڵام ههستدهكهم له ئاسمانم، دهستی بام له دهستا و ههور دهمبا، ئهوهتا له سهر دهرگای حهوشه راوهستاوه، پێدهچێ چاوهرێی نێرگز بكا، به دهستی راستم گوت:
كوا چهپكه نێرگزهكه؟
دهستی راست ئاماژهی دا كه به دهستی چهپهوهیه
به دهستی چهپم گوت:
كوا چه پكه نێرگزهكهی یار؟
ئهویش ئاماژهی به دهستی راست دا، دیتم ههردوو دهست به سهرسامی و پرسیارهوه پهنجه بۆ یهكتر رادهكێشن..
ئۆی، به دیار پهلكهزێڕینهوه خهونم دیت، باش بوو به ئاگاهاتمهوه، هێشتا پهلكه زێڕینه به لاپاڵی پهلكهزێڕینهوه مابوو، بهڵام له برژانگ دهست و بهرپێم دووركهوتبۆوه، ئیدی لهو رۆژهوه من بهو جێگهیهم گرت، نهك ههر بههاران، هاوینانیش به نیازی دیتنهوهی رهنگان دهچوومهوه ئهو جێیه و چاوم دهبڕیه لاپاڵی پهلكهزێڕینه، له بیرناچێتهوه ئهو پهلكهزێڕینهیه ههر دهڵێی ماچی یهكهمه لهبیرناچێتهوه، زوو زوو دهچوومه بن دار گێوژه چهتریهكه، هێنده جگهرهم لهو سهر بهرد وبن داره پێچاوهتهوه و كێشاوه، بهردهكه رهنگی تووتنی گرتبوو، هێنده له بن ئهو داره شمشاڵم ژهنیوه، شۆڕه ژنێكی زهڵێیی گوتبووی:
گوێم لێیه دارگێوژكه بهرهبهیانان له خۆوه شمشاڵ دهژهنێ..
———-
تێبینی:
وێنهکه: کهریم کاکه و ڕهنجۆ – ناوزهنگ ژووری كهنهستهر
