کهرکوک ئهمجارهش لێمان ببووره !
عامر باجهلان….
مێژووی دابهش کردنی کوردستان ئهگهڕێتهوه شهڕی چالدێران 1514 نێوان سهفهویهکان و عوسمانیاکان ، واته تورک و فارس دوو داگیر کهری میللهتی کوردن ، له کۆتایی جهنگی جیهانی یهکهم، ئینگلیز داگیرکهرێکی تری پێناسهی میللهتی کورد کرد، ئهویش عهرهب .
کوردستانی باشوور خاوهن خهباتێکی دوورو درێژه دژ به دهسهڵاتی بهغدا، لهپێناو مافی ڕهوای خۆی، سهدان ههزار قوربانیی داوه ، جینۆساید کراوه .
کێشهی کهرکوک ههردهم گهورهترین کێشه بووه نێوان دهسهڵاتی سیاسی کورد و ڕژێمی بهغدا .
سهردهمی حوکمرانی شێخ محمود حفید تا ساڵی 1934 . کێشهی نێوان حوکومهتی بهغدا و پارتی دیموکراتی کوردستان ئهنجامهکهشی شهری 1974 . مفاوهزاتی 1984 نێوان یهکێتی نیشتمانی کوردستان و ڕژێمی بهعس ، کێشهی سهرهکی چارهنووسی کهرکوک بوو . مفاوهزاتی 1991 نێوان بهرهی کوردستانی و ڕژێمی بهعس ناکۆکی سهرهکی لهسهر کوردستانییهتی شاری کورکوک بوو .
له ههلومهرجی ڕووداوه گهورهکان و جهنگه جیهانییهکان بۆشاییهک دروست ئهبێت ، لهو بۆشاییه چهند دهسهڵات و دهست کهوتێکی نوێ پهیدا ئهبێت ، چهند دهسهڵاتێکیش لهناو ئهچێت ، بۆنمونه ، بۆشایی ئهنجامی جهنگی جیهانی یهکهم ئیمپراتۆریهتی قهیسهریهکان و عوسمانیهکان ڕووخا ،سهرکهوتنی شۆڕشی بهلشیفیهکان بهسهرۆکایهتی لینین 1917 لهدوایش دروست بوونی چهند ووڵاتێکی تری کۆمهنیستی ، کهمال ئهتاتورک کۆماری تورکیا ی دامهزراند . ئینگلیز وهاوپهیمانانی دهیان ووڵاتی نوێیان دروست کرد لهڕۆژههڵاتی ناوهراست . له ههلو مهرجی بۆشایی جهنگی جیهانی دووهمیش لهگهڵ بۆشایی گۆڕانی حوکمرانی ئێران نێوان ڕهزا شا و محمدی کوڕی کۆماری کوردستان دامهزرا بهسهرۆکایهتی پێشهوا قازی محمد ههرچهند به تهمهنێکی 11 مانگ جوانهمهرگ کرا . ههر لهبۆشایی جهنگی جیهانی دووهمیش دروست بوونی کیانی ئیسرائیل دوایش بوو به ووڵاتی عیبری .
دوای شهڕی کهنداو 1991 بۆشایی ئهو ههلو مهرجه ههرێمی کوردستانی سهربهخۆ دروس بوو . دوای ڕووخاندنی ڕژێمی سهدام وبهعس 2003 ئهو بۆشاییه مێژووییه دروست بوو بۆ گهڕانهوهی کهرکوک و ناوچه دابڕاوهکان بۆ باوهشی کوردستان ، بهڵام سیاسهتی دهسهڵاتی کورد که بهرپرسه بهرامبهر مێژوو ،ئهو دهرفهته زێڕینهی چاوهڕی نهکراوهی لهدهست دا . ( کهرکوک به قانون ئهگهڕێنینهوه نهک به قووهت ) !!!
گهورهترین ههڵهی مێژوویمان کرد چارهنووسی کهرکوکمان خسته ماددهی 140 لهدهستووری عێراق . ( خاوهن ماڵ به دراوسێ بڵێت ؟ ئایا ماڵهکهم ئهگهڕێننهوه ؟ )
ئهو ماددهیه که ناوهرۆکهکهی زیاد له نیوهی پاریزگاکانی عێراق دهگرێتهوه ، زۆر ئاڵۆزی و گریهکوێرهی تیایه کاتی جێبهجێ کردنی ماددهکه .
ڕۆژ بهڕۆژ نهیارانی جێبهجێ کردنی ماددهکه زیاتر ئهبێت له ووڵاتانی جیهانی ، ئیقلیمی و ناوخۆیی . بۆیه تا ئێستا دوای زیاد له چوار ساڵ هیچ قۆناغێکی ماددهکه جێبهجێ نهکراوه .
هیچ فشارێکی ئهوتۆمان نههێناوهته سهر لایهنهکانی تر دژ به ماددهکه ، بهڵکو به پێچهوانهوه ، لیستی هاوپهیمانی کوردستان هۆی مانهوهیان بووه و چارهسهری ههموو کێشهکانیان بووه .
هیچ پهیمانێکمان وهرنهگرتووه له ئهمریکا و ئۆرۆپا سهبارهت به چارهنووسی ههرێمی کوردستان بهگشتی و شاری کهرکوک بهتایبهتی . بهپێچهوانهوه ئهو ئیتیفاقیهی نێوان بۆش و مالیکی که له حوزهیران ئاشکرا ئهکرێت و ئیتیفاقیهی نێوان مالکی و تورکیا ، ههموو کارتی فشارن بۆ سهر کورد .
ماوهی 3 مانگی داهاتوو ئایا ههر 3 قۆناغهکانی ماددهی 140 (ئاسانی کردنهوه ، ئامار، ریفراندۆم ) جێبهجێ ئهکرێت؟ ئهگهر نه ؟ ئهی دوای ئهوه ههڵوێستی سهرکردهی سیاسی کورد چییه ؟
هاتنی نهتهوه یهکگرتوهکان بۆ ناو کێشهکه به قهراری 1770 ئایا لهبهرژهوهندی کورده ؟
کهرکوک ئهمجارهش لێمان ببووره ، چاوهڕێی ڕووداوێکی گرنگی تر بکه و بهڵکو به ههلو مهرجی ئهو ڕۆژه دیاری نهکراوه بگهڕێیتهوه باوهشی کوردستان !!!
– سوید
