ده‌ردی یۆنان به ده‌رمانی سندوقی دراوی نێوده‌وڵه‌تی چاره‌سه‌ر ناکرێت
مانگی نۆڤه‌مبه‌ری ساڵی ڕابوردوو بابه‌تێکم سه‌باره‌ت به‌م قه‌یرانه ئابورییه‌ی ئه‌وروپا به گشتی و یۆنان و ئیتالیا به تایبه‌تی، له ژێر ناوی : ئایا گۆڕینی ده‌موچاوه‌کان ئه‌م قه‌یرانه ئابورییه‌ی که ئه‌وروپا تێی که‌وتوه ده‌ڕه‌وێنێته‌وه، بڵاوکردوه ، ئێستاش پاش 4 مانگ تێپه‌ڕبوون به‌سه‌ر ئه‌و بارو دۆخه‌داو به‌رده‌وامبوون له حوکمڕانی ده‌موچاوه تازه‌کاندا نه‌ک هه‌ر چاره‌سه‌ری کێشه‌کانی نه‌کرد به‌ڵکو له ڕاستیدا کێشه‌کانی زیاتر قوڵ کردۆته‌وه‌و گه‌یاندویه‌تییه قۆناغی لابه‌لاکردنه‌وه‌ی یه‌کجاره‌کی.
ئه‌مه‌ی که له‌سه‌ره‌وه وتم ئاماژه‌کردن نییه به‌وه‌ی که گوایه ئه‌وه‌ی من وتومه ئاوا ده‌رچوو یا واده‌ر‌ده‌چێت، چونکه نه من پێشبینییه‌کی تازه‌م کرده‌وه و نه شتێکی جیاشم له قسه‌و بۆچونی سه‌ده‌ها هه‌زاران که‌سانی تر له خه‌ڵکه ئاسایییه‌که، وتووه، به‌ڵام نه‌ک سیاسیی و ئابوریناسه لیبراڵه‌کان . ئه‌و ڕه‌وته‌ی که ئێستا یۆنان ده‌یگرێته به‌رو دواتریش پورتوغال و ئیسپانیاو ئیتالیاو هه‌ندێکی تر له وڵاتانی ئه‌وروپا به دوایدا، چاوه‌ڕوانکراوه.
بانقی ناوه‌ندی ئه‌وروپی و سندوقی دراوی نێوده‌وڵه‌تی و یه‌کێتی ئه‌وروپا، به هه‌رسێکیان ، شه‌ڕێکی گه‌لێک سه‌ختیان به‌سه‌ر نزیکه‌ی سه‌رجه‌می خه‌ڵکی یۆناندا، سه‌پاندووه ، ئیدی خه‌ڵکی ڕێگایه‌ک یا هه‌ڵبژێرێکی تریان له به‌رامبه‌ر ئه‌مه‌دا بۆ نه‌ماوه‌ته‌وه جگه له به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌و که‌وتنه جه‌نگی شه‌ڕی مان و نه‌مانه‌وه. ئاخر له وڵاتێکدا که ڕێژه‌ی به‌تاڵه له نێوان گه‌نجانی ته‌مه‌ن 16 بۆ 24 له سه‌دا 43 بێت ، له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌وانیش له سه‌دا 20.9 بێت و گه‌شه‌ی ئابوری له‌م وڵاته‌دا به به‌راورد له 4 ساڵ له‌مه‌وپێش له سه‌دا 16 دابه‌زیبێت و سێیه‌کی دانیشتوانه‌که‌ی به هۆی ئه‌م قه‌یرانه‌و فشاری ده‌سگه و دامه‌زراوه دراوییه‌کانه‌وه فڕێدرابێته ژێر هێلی برسێتییه‌وه. وڵاتێک که سه‌رتاپای سه‌روه‌ت و سامانی له هه‌ڕاجدا بێت یا بخرێته ڕه‌هنی دانه‌وه‌ی قه‌رزه‌کانی ئه‌م ده‌سگه دراوییانه‌وه، ئیدی ده‌بێت چ ڕێگاچاره‌یه‌کی تری له‌به‌رده‌مدا مابێت بێجگه له به‌گژاچوونه‌وه و به‌رگری کردن له ژیانی، له مانه‌وه‌ی ، له که‌رامه‌تی.
دوو ساڵ به‌ر له ئێستا یۆنان به بڕی 109 ملیار یۆرۆ بۆ قورتار بوونی له قه‌یرانه‌که‌ی، قه‌رزی درایه. بێگومان قه‌رزه‌که به‌سترایه‌وه به کۆمه‌ڵێک مه‌رج و به‌ندی قه‌به‌و نابه‌جێوه، تاکو یۆنان بتوانێت ئابورییه‌که‌ی ببوژێنێته‌وه. به‌ڵام وه‌کو ده‌رکه‌وت قه‌رزه‌که بارودۆخه‌که‌ی به‌ره‌و خراپتر برد، بۆیه یۆنان ناچار بوو که داوای قه‌رزێکی تر بکات، سیاسییه‌کان و ته‌کنۆکراته‌کانی ده‌سگه دراویه‌کانیش بڕیاریان دا که به‌بڕی 109 ملیار یورۆی تر ده‌ستگرۆیی یۆنان بکه‌ن، ئه‌م ڕه‌ده‌ڵ و به‌ده‌ڵه‌ش بڕیار بوو له کۆتایی ساڵی ڕابوردوودا سه‌ربگرێت و یۆنانیش له سایه‌ییدا بکه‌وێته سه‌ر پێی خۆی. به‌ڵام ئه‌م ده‌ستی ده‌ستی پێکردنه‌و دانانی کۆمه‌ڵێک به‌ندو مه‌رجی تازه، وایکرد که تا ئێستاش ئه‌و کۆمه‌که نه‌گاته ده‌ستی ده‌وڵه‌تی یۆنان.
یه‌ک ساڵ وتووێژ له نێوانی فه‌رمانڕه‌وایانی یۆنان و سیاسییه‌کان و ده‌سگه دراویه‌کان و زیاتر خراپ بوونی بارو دۆخی ئابوری که له‌سه‌ر لێواری هه‌ره‌سهێنانه ، سه‌رئه‌نجام سه‌رۆکی په‌ڕله‌مان و سه‌رۆکی پارته‌کان و شالیاری دارایی، به‌م شه‌رته تازانه‌ی ده‌سگه دراوییه‌کان ڕازی بوون، وه‌کو: پاشه‌که‌وتکردنی 3.3 ملیار یورۆ به که‌مکردنه‌وه‌ی لایه‌نی خواروی کرێی کار به ڕێژه‌ی له سه‌دا 22 ، له ماوه‌ی 3 ساڵدا ده‌رکردنی 150 هه‌زار کارمه‌ندو کرێکار له که‌رته‌کانی سه‌ر به ده‌وڵه‌ت، دابه‌زاندنی مووچه‌ی کرێکاران و کارمه‌ندان و پاره‌ی خانه‌نشینی و زیاد کردنی باج بۆ جاری دووهه‌مو دانه‌وه‌ی قه‌رز به‌بڕی 14.5 ملیار یورۆ که یۆنان ده‌بێت هه‌تا 20-03-12 ئه‌م بڕه قه‌رزه بدات.
دوێنێ شه‌و، 12-02-12 ، په‌ڕله‌مانی یۆنان له وتووێژێکی درێژو ئازاراویدا بۆ ده‌نگدان به وه‌رگرتنی قه‌رزه‌که، له لایه‌ن سه‌رۆک شالیارانه‌وه، که شالیاری دارایی و سه‌رۆکی پارته‌کانیش هه‌موویان ڕێکن له‌سه‌ر ئه‌وه ، پێیان ڕاگه‌یه‌نرا: که ده‌نگ نه‌دان یانی داخستنی قوتابخانه‌کان و خه‌سته‌خانه‌کان، نه‌بوونی خزمه‌تگوزاری، نه‌دانی کرێی کارو موچه‌و پاره‌ی خانه‌نشینی ، یانی ئیفلاس بوونی یۆنان، ده‌گه‌یه‌نێت. به‌م قسه حه‌ماسیانه‌و له‌پاڵ هه‌ڕه‌شه‌‌کردن له هه‌ر ئه‌ندامێکی په‌ڕله‌مان که سه‌ر به پارته‌کانی فه‌رمانڕه‌وان، به دوور خستنه‌وه‌یان گه‌ر ده‌نگ بۆ ئه‌م پرۆژه‌یه نه‌دات. سه‌رئه‌نجام 199 له کۆی 300 ئه‌ندامی په‌ڕله‌مان ڕازی بوون به مه‌رجه‌کانی قه‌رزه‌که‌و جێبه‌جی کردنی سیاسه‌تی ده‌سگه دراوییه‌کان له به‌رامبه‌ر 74 ده‌نگ که دژی وه‌ستانه‌وه.
هه‌ر دوابه‌دوای ده‌نگدانه‌که بڕیاری دوورخستنه‌وه‌ی 43 ئه‌ندامی په‌ڕله‌مان که به‌شێکی زۆریان شالیارن، که 20 یان سه‌ر به پارتی پاسۆکن و 23 که‌ی تریان سه‌ر به پارتی دیمۆکراسی نوێن، درا . ئه‌مه جگه له‌وه‌ی که پێشتر 5 له شالیاره‌کان وکو وه‌رگرتنی هه‌لوێست سه‌باره‌ت به ڕازی بوونی حکومه‌ت به مه‌رجه‌کانی ده‌سگه دراویه‌کان، ده‌ستیان له کار کێشایه‌وه.
هه‌رچیش له ده‌ره‌وه‌ی هۆڵی په‌ڕله‌مان بوو خۆپیشانده‌ران له هه‌موو کۆمه‌ڵ و توێژاڵه جیاجیاکانه‌وه ناڕه‌زایی و دژایه‌تی خۆیان سه‌باره‌ت به په‌ڕله‌مان، ده‌رده‌بڕی، به‌شێک له‌مانه‌ش به‌ناچاری که‌وتنه شه‌ڕی ده‌سته‌و یه‌خه له‌گه‌ڵ پۆلیسدا و زیاتر له 40 پۆلیس بریندار بوون و هه‌روه‌ها زیاتر له 40 بیناو دوکانی جیاجیاش ئاگری لێکه‌وته‌وه.
له‌گه‌ڵ قوڵ بوونهوهی کێشه‌که‌دا ژماره‌ی خۆپیشانده‌ران و کۆمه‌ک پێکه‌رانیان ڕۆژ به ڕۆژ له زیاد بووندایه. ڕۆژی هه‌ینی ڕابوردوو، 10-02-12 نیقابه‌ی پۆلیس ئیننزارێکی بۆ پیاوانی ته‌کنۆکراتی ده‌سگه دراویه‌کان، به تایبه‌ت به‌رپرسه‌‌کانی ده‌سگه‌ی سندوقی دراوی نێوده‌وڵه‌تی ، ده‌رکر‌دوه‌و داوای له داوه‌رو دادگا کردوه که ئه‌مری گرتنیان سه‌باره‌ت به‌و تاوانه گه‌وره‌یه‌ی که به‌رامه‌به‌ر به خه‌ڵکی یۆنان، کردویانه، ده‌ربکه‌ن. ئه‌م نیقابه‌یه که نوێنه‌رایه‌تی دووبه‌ش له سێ به‌شی پۆلیسی یۆنان ده‌کات، له به‌ڵگه‌نامه‌یه‌کدا که هه‌ر ئه‌و ڕۆژه ده‌ری کردوه ده‌ڵێت” له کاتێکدا که هه‌ر به‌رده‌وامن له سه‌ر سیاسه‌تی وێرانکاری ، به ئاگاتان ده‌هێنینه‌وه ، که ئیتر ئێوه ناتوانن به‌کارمان بهێنن له به‌شه‌ڕ دانماندا له‌گه‌ڵ براکانماندا، ئێمه قه‌بوڵ ناکه‌ین که دژی باوک و دایکمان، براکانمان، منداڵه‌کانمان، هاوڵاتیانمان، که پرۆتێست ده‌که‌ن و داوای گۆڕینی ئه‌و سیاسه‌ته ده‌که‌ن، به‌شه‌ڕمان بده‌ن ” درێژه به به‌ڵگه‌نامه‌که‌یان ده‌ده‌ن و ده‌ڵێن ” ئێمه که نوێنه‌ری یاسایی پۆلیسی یۆنانین ، ئاگادارتان ده‌که‌ینه‌وه ، که ئێمه ئه‌مری گرتن بۆ ئه‌وانه ده‌رده‌که‌ین که یاسایان پێشێل کردوه به دانی به‌رتیل و له‌باربردنی دیمۆکرسیه‌ت و سه‌روه‌ری نه‌ته‌وه‌یی”
ئه‌م بڕیاره‌ی نیقابه‌ی پۆلیس بڕیارێکی گه‌لێک گرنگه‌و ناوه‌رۆکه‌که‌ی گه‌ر به ته‌واویش جێبه‌جێ نه‌کرێت، درزێک ده‌خاته ڕیزه‌کانی پۆلیسه‌وه‌و دڵی ده‌سه‌ڵات و ده‌سه‌ڵاتداران له ئاستی هێزی پۆلیسدا کرمێ ده‌کاتو تین و وزه‌یه‌کیش به به‌رهه‌ڵستیکه‌ران و خۆپیشانده‌ران ده‌دات.
لێدوان و مشت و مڕ کردن و دواتر بڕیاردان له سه‌ر به‌تاڵان بردنی سه‌روه‌ت و سامانی وڵات، ڕوتانه‌وه‌ی زیاتری خه‌ڵک، زیاد کردنی باج ، که‌مکردنه‌وه‌ی مووچه‌و کرێی کار، که‌مکرندوه‌ی خزمه‌تگوزارییه‌کان و فرۆشتنی ئه‌وانه‌شی که ماوه‌ته‌وه ، به برسی کردن و خستنه سه‌ر جاده‌ی خه‌ڵکانی زگورت و خێزان و خانه‌واده‌یه‌کی زۆر به‌هۆی نه‌بوونی پاره‌ی کرێی خانوو سلفه‌ی عه‌قاره‌وه، ئه‌مانه‌و گه‌لێکی تر، که له ناو هۆڵی په‌ڕله‌مان له‌لایه‌ن ئه‌و په‌ڕله‌مانتارانه‌وه مشتومڕی له‌سه‌ر کراوه، کارێکی ناڕه‌واو نادروسته، چونکه ئه‌مان بۆ ئه‌مه هه‌ڵنه‌بژێرراون، واته له لایه‌ن ده‌نگده‌رانه‌وه مافی ئه‌مه‌یان پێنه‌دراوه، ئه‌مه جگه له‌وه‌ی که Lucas Papademos ، سه‌رۆکی حکومه‌ت ، به ده‌نگدان نه‌بوه‌ته سه‌رۆک شالیاران ، به‌ڵکو له لایه‌ن سیاسییه‌کان و ده‌سگه دراویه‌کانه‌وه دانراوه. ئه‌مانه هه‌مووی جێگای سه‌رنجن و حه‌قیقه‌ت و جه‌وهه‌ری دیمۆکراسیه‌ت و حوکمی لیبراڵ و حکومه‌تی مه‌ده‌نی ، ده‌رده‌خات.
ئه‌م ڕۆژانه‌ی دووایی له ژیانی خه‌ڵکی یۆناندا ڕۆژانێکی کاربڕن (حاسم)، که به‌ڕای من ڕه‌نگه ته‌نها 3 چاره‌سه‌ر بۆ کێشه‌که‌یان، بهێڵێته‌وه: یه‌که‌م: یا ده‌بێت ده‌سگه دراوییه‌کان له سه‌رجه‌می قه‌رزه‌کانی یۆنان خۆش بن و بۆ ئه‌وه‌شی ئابوری یۆنان ببوژێته‌وه ده‌بێت قه‌رزی تازه‌شیان به بێ سوودو بێ مه‌رج پێبده‌ن. دووهه‌م: یا حکومه‌تی یۆنان ناتوانێت مه‌رجه‌کانی ئه‌م ده‌سگه دراویانه به‌جێبگه‌یه‌نێت ، ئیتر ناچار ده‌بێت له زۆنی یورۆ بێته ده‌ره‌وه که ئه‌مه‌ش که‌لێنێکی گه‌وره له‌و زۆنه‌دا دروست ده‌کات و ڕه‌نگه هه‌ندێک له وڵاتانی تریش به‌دوای خۆیدا ڕا‌کێشێت، سه‌رئه‌نجامی ئه‌مه‌ش ده‌بێته هۆی هه‌ره‌سی ته‌واوی یورۆ قوڵ بوونهوهی زیاتری ئه‌زمه‌ی دراوو ئابوری له سه‌رانسه‌ری جیهاندا. سێهه‌م: یا سه‌رکه‌وتنی ده‌سگه دراوییه‌کان و ده‌سه‌ڵاتداران به‌سه‌ر خۆپیشانده‌ران و خه‌ڵکانی ڕاپه‌ڕیو دا که ئه‌مه‌یان کارێکی تا ڕاده‌یه‌ک مه‌حاڵه هه‌م به هۆی ئه‌وه‌ی ڕۆژ به ڕۆژ بزوتنه‌وه‌ی خه‌ڵکی ، جه‌ماوه‌ر، له یوناندا به‌هێز تر ده‌بێت به له ده‌ستدانی باوه‌ڕ به سه‌رجه‌می سیاسیه‌کان چ له یۆنان و چ له ئه‌وروپادا ، هه‌م به‌گرتنه‌به‌ری چالاکی ڕاسته‌و خۆ که ده‌ست به‌سه‌راگرتنی ده‌سگه خزمه‌تگوزارییه‌کان و بانق و کارگه‌و شوێنه‌کانی تر ده‌خاته پلانی کارکردنه‌وه، چونکه ئه‌م جۆره چالاکیانه کاریگه‌ره‌و له بره‌ودایه و له هه‌فته ی ڕابوردووه‌وه ده‌ستی پێکردوه ئه‌ویش له ده‌ست به‌سه‌راگرتنی خه‌سته‌خانه‌ی گشتی کلیکس، Klkis ، له ئه‌سینا و دواتریش به‌شێکی په‌روه‌رده‌و پێگه‌یاندان که له‌لایه‌ن کارمه‌ند و کارگه‌رانی ناو خۆیانه‌وه به‌ڕێوه ده‌برێت، ئه‌مه بێ له‌وه‌ی که گروپی لۆکاڵی یه‌کجار زۆر بۆ مه‌به‌ستی جیاجیا له یۆناندا دروست بووه.
زاهیر باهیر
له‌نده‌ن 13/02/12
