Skip to Content

Thursday, March 28th, 2024
تا كوڕه‌كان جێگای باوكیان بگرنه‌وه‌  ئه‌زموونی دیموكراسی سه‌ركه‌وتوو نابێ

تا كوڕه‌كان جێگای باوكیان بگرنه‌وه‌ ئه‌زموونی دیموكراسی سه‌ركه‌وتوو نابێ

Closed
by February 23, 2012 گشتی

 
  
له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا مرۆڤ كاتێ له‌دایك ده‌بێ له‌نێو چه‌وساندنه‌وه‌ی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابوریدا خۆی ده‌بینێته‌وه‌ , هۆیه‌كه‌شی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دوره‌ له‌په‌روه‌رده‌ی لیبڕال , ئه‌و په‌روه‌رده‌یه‌ی ده‌توانێ مرۆڤ له‌كۆت و به‌ندی كۆیلایه‌تی و به‌ندایه‌تی ڕزگاربكات , په‌روه‌رده‌ی لیبڕاڵ واتا كۆمه‌ككردن و هه‌وڵدان بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاستی هۆشیاری تاكه‌كانی كۆمه‌ڵگا , بۆئه‌وه‌ی هه‌موو تاكێك له‌و ژینگه‌ ڕۆحی یه‌دا خۆی بدۆزێته‌وه‌ كه‌ تێیدا ئۆقره‌ ده‌گرێ , په‌روه‌رده‌ی لیبڕال ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كه‌سایه‌تی بۆ مرۆڤ دروست بكات و وزه‌وتوانای پێ ببه‌خشێ بۆ بڕیاردان و ڕاده‌ربڕین سه‌باره‌ت به‌ ئاینده‌ی خۆی و پرسه‌ چاره‌نووس سازه‌كان , به‌ڵام له‌م وڵاتانه‌دا مرۆڤ به‌ نه‌فه‌سێكی حیزبی و مه‌زهه‌بی گه‌وره‌ ده‌بێ بۆیه‌ كۆنتڕۆڵی له‌ده‌ست خۆیدا نیه‌و ده‌بێ ده‌ستێك هه‌بێ بیجولێنێ و چۆن بیه‌وێ ئاراسته‌ی ده‌كات , له‌م جوگرافیایه‌دا كه‌ پێی ده‌گوترێ خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست سیسته‌مه‌ سیاسییه‌كان هه‌ڵگری هیچ پڕه‌نسیپێكی دیموكراسی نین , بۆیه‌ له‌سه‌ره‌تای په‌یدابوونیانه‌وه‌ كه‌ گه‌یشتنه‌ سه‌ر كورسی ده‌سه‌ڵات هه‌وڵ ده‌ده‌ن مرۆڤه‌كان بكه‌ن به‌كۆیله‌ بۆئه‌وه‌ی نه‌توانن له‌جه‌وهه‌ری مه‌سه‌له‌كاندا ئاگاداربن , ئه‌گه‌ر ئاگاداریش بن جوڕئه‌تی ئه‌وه‌یان نه‌بێ ڕای خۆیان ده‌ربڕن و خاوه‌ن بڕیاری خۆیان بن , ڕووداوه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی تونس و میسر ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ئه‌م واقیعه‌ پڕله‌مه‌ینه‌ته‌ن ,خۆپیشاندانه‌جه‌ماوه‌رییه‌كه‌ی میسر كه‌ رۆژی هه‌ینی زیاتر ته‌شه‌نه‌ی سه‌ندو وه‌ك بوڕكانێك به‌ڕووی ده‌سه‌ڵاتدا ته‌قییه‌وه‌ , نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دكتاتۆره‌كان له‌هه‌ر قوژبنێكی دنیادا چه‌ند به‌هێزبن ناتوانن خۆیان له‌به‌رانبه‌ر ڕكی پیرۆزی جه‌ماوه‌ردا ڕابگرن , ڕووداوه‌كانی میسر ئه‌وه‌مان پێ ده‌ڵێ كه‌ ئیراده‌ی جه‌ماوه‌ر هه‌میشه‌ له‌ ده‌سه‌ڵاتی دكتاتۆره‌كان به‌هێزتره‌ , جه‌ماوه‌ر ئه‌گه‌ر ڕاپه‌ڕێ ده‌توانێ چیای قاف بڕوخێنێ نه‌ك ته‌خت و تاجی دكتاتۆرێك , جا پێویسته‌ له‌م وڵاتانه‌دا به‌ وڵاتی خۆشمانه‌وه‌ ده‌سه‌ڵاته‌ دكتاتۆره‌كان به‌خۆیاندا بچنه‌وه‌ , چونكه‌ ئێمه‌ شاهێدی سته‌مكاییه‌كی گه‌وره‌ین كه‌ ئه‌زموونی عه‌لمانیه‌ت و پیاوه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كان لێی به‌رپرسن , له‌م وڵاتانه‌دا هه‌موو ناعه‌داله‌تی و نایه‌كسانییه‌ك حیزبه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كان به‌رهه‌می ده‌هێنن , هه‌رحیزبه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كانن كوڕه‌كانیان واپه‌روه‌رده‌ ده‌كه‌ن كه‌ جێگای باوكیان بگرنه‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ش به‌هه‌موو مانایه‌ك لێدانی پڕه‌نسیپه‌كانی دیموكراسییه‌ , پڕۆژه‌ سته‌مكاریه‌كانی حیزبه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كان وایان له‌تاكی ئه‌م كۆمه‌ڵگایانه‌ كردووه‌ بۆ په‌یداكردنی قووتی ڕۆژانه‌یان له‌هه‌موو ده‌رگایه‌ك بده‌ن , به‌ڵام ئه‌وه‌ی له‌ده‌رگای حیزب بدات زیاتر ده‌بێته‌ كۆیله‌و ته‌سلیم به‌ئیراده‌ی حیزب ده‌بێت و ئیراده‌ی خۆی له‌ده‌ست ده‌دات , بێگومان ئه‌وه‌ش له‌واقیعی ئه‌م وڵاتانه‌دا هاتۆته‌ دی و له‌ باكوره‌وه‌ هه‌تا باشور له‌خۆرهه‌ڵاته‌وه‌ تا خۆرئاوا هه‌ندێك مرۆڤی ناو حیزبه‌كان ده‌بینم به‌ڕاستی كۆیله‌ن , مه‌رج نیه‌ ئه‌و مرۆڤانه‌ش ئاستی رۆشنبیرییان نزم بێت به‌ڵكو هه‌ندێكیان له‌ئاستی به‌رزدان به‌ڵام واقیع تووشی ئه‌م حاڵه‌ته‌ی كردوون , ئه‌مه‌ش له‌سه‌رده‌مێكدایه‌ كه‌ پێی ده‌گوترێ سه‌رده‌می عه‌وله‌مه‌و مافی مرۆڤ و دیموكراسی لیبرالی , ئه‌وجۆره‌ مرۆڤانه‌ گه‌ر ببنه‌ ده‌سه‌ڵاتداریش ته‌نها بیر له‌به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆیه‌ له‌ فه‌رمانڕه‌وایه‌تییاندا هه‌میشه‌ نیگبه‌تی و ماڵوێرانی بۆ گه‌له‌كانیان ده‌هێنن , حیزبه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌كان یاخود حیزبه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كان گه‌ربیانه‌وێ ده‌روازه‌یه‌كی نوێ به‌سه‌ر دنیای ئازادو دیموكراسیدا بكه‌نه‌وه‌ ده‌بێ سه‌ره‌تا گۆڕانكاری له‌ پڕۆگرام و په‌یڕه‌وی ناوخۆیاندا بكه‌ن , ده‌بێ ئه‌زموونی فاشیلی چه‌ند ساڵه‌یان وازی لێ بێنن و سود له‌ ئه‌زموونی وڵاته‌ پێشكه‌وتووه‌كان وه‌ربگرن , ده‌بێ ده‌رفه‌تی ئازادی بۆ خه‌ڵك بڕه‌خسێنن ده‌بێ ده‌رفه‌تی كاریان بۆ بڕه‌خسێنن , بۆ ئه‌وه‌ی دۆخێكی ئارام بێته‌ كایه‌وه‌ كه‌ هه‌موو تاك و گروپه‌كانی ناوكۆمه‌ڵگا بێ ترس و له‌رزو دور له‌هه‌موو فشارێك بژین و هه‌ستبكه‌ن كه‌ قۆناغێكی نوێ له‌ژیانی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابورییانه‌وه‌ ده‌ستی پێكردووه‌ , ئه‌وه‌ی تاكی ئه‌و كۆمه‌ڵگایانه‌ ئه‌مڕۆ یان سبه‌ی پێویستی پێیه‌تی عه‌قڵی نوێ و بیركردنه‌وه‌ی نوێیه‌ كه‌ بتوانێت پێداویستی یه‌كانی ژیان به‌رهه‌م بێنێت و ڕه‌گ و ڕیشه‌ی گه‌نده‌ڵی ده‌ربێنێ بۆ ئه‌وه‌ی ئاسۆیه‌كی نوێ و پڕشنگدار به‌ڕوویاندا بكرێته‌وه‌ , ئێستا خه‌ڵكی ئه‌و وڵاتانه‌ به‌هه‌موو چین و توێژه‌كانیانه‌وه‌ چاوه‌ڕوانی گۆڕانێك ده‌كه‌ن كه‌ له‌ ده‌سه‌ڵاته‌ سته‌مكارو گه‌نده‌ڵه‌كاندا بكرێت , به‌ڵام حیزبه‌ خۆبه‌مۆدێرن زانه‌كان زۆر به‌دڵه‌ڕاوكێوه‌ چاوه‌ڕانی ده‌كه‌ن و پێیانوایه‌ هیچ گۆڕانێك له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌واندانیه‌ , له‌كاتێكدا ئه‌م دڵه‌ڕاوكێ و مه‌ترسی یه‌ له‌جێگای خۆیدا نیه‌ چونكه‌ هه‌رگۆڕانێك به‌ویستی میلله‌ت بێ له‌به‌رژه‌وه‌ندی هه‌مواندایه‌ , له‌پڕۆسه‌ی دیموكراسی دا هه‌روایه‌ یه‌كێك له‌م قۆناغه‌دا شكست دێنێ و ده‌كه‌وێ ده‌توانێت له‌قۆناغی داهاتوودا هه‌ڵبستێته‌وه‌ ئه‌گه‌ر چاو به‌هه‌ڵه‌كانی خۆیدا بخشێنێته‌وه‌و خوارو خێچی یه‌كانی خۆی ڕاست بكاته‌وه‌ , له‌وڵاتانی خۆرئاوا و له‌وڵاتانی ده‌ورو به‌ریشمان ململانێی سیاسی له‌نێوان حیزبه‌كان هه‌ر وابووه‌ یه‌كێك ئه‌مڕۆ دۆڕاندوویه‌تی به‌ڵام سبه‌ینێ به‌گڕوتینێكی تره‌وه‌ هاتۆته‌وه‌ مه‌یدان , هیوادارین له‌وڵاتی ئێمه‌شدا پڕۆسه‌ی سیاسی و ململانێی حیزبایه‌تی به‌ئاراسته‌یه‌كدا بڕوات كه‌ ڕێڕه‌وێكی دیموكڕاسییانه‌ وه‌رگرێت ,
 بێگومان خه‌ڵكی وڵاتانی شه‌رقی ماوه‌یه‌كه‌ خه‌ون به‌دوارۆژێكی پڕشنگداره‌وه‌ ده‌بینین  كه‌ گۆڕان به‌سه‌ر عه‌قڵی به‌سته‌ڵۆكی ده‌سه‌ڵاتداراندا بێت و بێدار ببنه‌وه‌  , چونكه‌ له‌سایه‌ی ئه‌و سیسته‌مه‌ گه‌نده‌ڵ و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتارانه‌دا خه‌ڵك ناتوانێ هه‌ناسه‌یه‌كی ئازادی وه‌ربگرێت و به‌كامه‌رانی بژی , له‌سایه‌ی ئه‌و سیسته‌مه‌ نادیموكراسی و ناعه‌داله‌تی و نایه‌كسانییه‌ی كه‌ له‌و وڵاتانه‌دا هه‌یه‌ كۆمه‌ڵگاكانیان رۆژ له‌دوای رۆژ زیاتر له‌گه‌شه‌كردن ده‌كه‌ون و  ده‌كه‌ونه‌ دۆخێكی زیاتر چه‌قبه‌ستوو و دوگماوه‌ كه‌ ناتوانن ته‌كانێك به‌خۆیان بده‌ن , ده‌بێ ئه‌م عه‌قڵه‌ نوستووانه‌ جوله‌ بكه‌ن و له‌پێستی خۆیان بێنه‌ ده‌ره‌وه‌و ته‌ماشای ئه‌زموونی گه‌لانی ده‌ورو به‌رمان و دنیای ده‌ره‌وه‌ بكه‌ن و سودی لێ وه‌رگرن , چونكه‌ كۆمه‌ڵگا ناتوانێ هه‌تاهه‌تایه‌ باجی هه‌ڵه‌ی ئه‌وسه‌ركردانه‌ بدات كه‌ ناتوانن گه‌شه‌ به‌سیسته‌می سیاسی خۆیان بده‌ن و ده‌رگای به‌ختیاری و خۆشگوزه‌رانیش به‌سه‌ر خه‌ڵكدا بكه‌نه‌وه‌ , پێویسته‌ عه‌قڵه‌ به‌سته‌ڵۆكه‌كان جوله‌ بكه‌ن و ڕۆڵی چالاكانه‌ی خۆیان ببینن له‌ بنیات نانی كۆمه‌ڵگایه‌كی هاوچه‌رخدا كه‌ هه‌موو تاكێك تێیدا به‌ختیاربێ ,

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.