Skip to Content

Friday, March 29th, 2024
ڤیرجینیا ۆوڵف… گیرفانگەلێك پڕ لە بەرد!!

ڤیرجینیا ۆوڵف… گیرفانگەلێك پڕ لە بەرد!!

Closed
by April 14, 2008 گشتی

 زمناكۆ بورهان قانع….. 

  پاش ئەوەى چاكەتێكى فەرو لەبەردەكات كە چەند گیرفانێكى قوڵ و گەورەى تێدایە، گیرفانەكانى پڕ دەكات لەبەرد و هەنگاو بە هەنگاو بەرەو روبارى (Ouse) مل دەنێت، ئیدى تا دەگاتە قوڵایى روبارەكە لە رۆیشتن ناوەستێت و بەیەكجارى نقوم دەبێت. بەمجۆرە (ڤیرجینیا ۆوڵف)ى رۆماننوسى بەریتانى و یەكێك لە پێشەوا هەرە دیارەكانى بزوتنەوەى ئافرەتان كۆتایى بە ژیانى خۆیدەهێنێت. ئەدلین ڤیرجینیا ستیڤن لە 25/2/1882 لە شارى لەندەن لەدایك دەبێت و لە 28/3/1941دا بەو شێوە تراژیدییەى كە لەسەرەوە ئاماژەى پێكرا سنور بۆ هەموو تەنگژە فیكرى و حاڵەتە دەرونییە دژوارەكانى دادەنێت. ۆوڵف لە بنەماڵەیەكى ئەرستۆكراتیدا پەروەردە دەبێت و لەڕێی خێزانەكەیەوە بە رێساكانى كۆمەڵگەى ڤیكتۆرى ئاشنا دەبێت، بەڵام لەدواى كۆچى دایكى لەساڵى1895دا كە ئەوكاتە تەمەنى تەنها 13 ساڵ دەبێت رووبەرووى كۆمەڵێك تێكشكانى دەرونى و داڕوخانى فیكرى دەبێتەوە. لەنێو بایۆگرافیاكەى خۆیدا باس لەوە دەكات كە خۆى و خوشكەكەى لەلایەن دوو زڕ براكەیەوە سوكایەتى و دەستدرێژى سێكسییان كراوەتەسەر، ئەو دەستدرێژییە سێكسییانە لەو تەمەنە كورتەدا ڤیرجینیا دەخاتە حاڵەتێكى پڕ مەترسى و شڵەژانى دەرونییەوەو هەمیشە جەختى لەسەر ئەوە كردۆتەوە كە سەرجەم قۆناغە ترسناكەكانى ژیانى  جۆرە پشێوییەكى عەقڵى پێوە دیار بووەو زیاد لە جارێك هەوڵى خۆكوشتنى داوە. پاش ئەوەى كە حاڵەتى دەرونى بە تەواوى تێكدەچێت دكتۆرى تایبەتى بنەماڵەكەیان ئامۆژگارى مێردەكەى دەكەن كە دەبێت بەردەوام ئاگادارى رەفتارەكانى ژنەكەى بێت چونكە قۆناغێكى مەترسیدارى بڕیوەو پێى دەڵێن كە ژنەكەى لە هەموو كاتێكدا ئامادەیە كۆتایى بە خۆى بهێنێت. لە دواى كۆچى دوایى باوكى (سێر لیسلى ستیڤن) لە ساڵى 1904دا كە ئەویش رەخنەگرێكى ناودار بوو، لەگەڵ خوشكەكەیدا ماڵیان دەگوێزنەوە بۆ (بلومزبورى) و لەوىَ لەكۆمەڵەى بلومزبوریدا گەشە بە بەهاكانى نوێگەرى دەدەن، ئەو كۆمەڵەیە ژمارەیەك لە كەسانى روناكبیر و نوسەرى جدى لەخۆگرتبوو، ڤیرجینیاش بەردەوام لە دیالۆگێكى چڕو پڕدا بوو لەگەڵ ئەندامانى گروپەكەدا. ساڵێك دواى مردنى باوكى لە پاشكۆى ئەدەبى تایمزدا كاردەكات و لەساڵى 1912دا شوو دەكات بە بیرمەندى سیاسى ناسراو لیۆنارد ۆوڵف ونازناوى بنەماڵەكەى وەردەگرێت، سىَ ساڵ دواى ئەوەش  لە ساڵى 1915دا یەكەمین رۆمانى خۆى بەناوى (كۆتایى گەشتەكە) بڵاودەكاتەوەو لەو كاتەوە تا ئێستا بە یەكێك لە هەرە رۆماننوسە باشەكانى سەدەى بیستەم دادەنرێت و یەكێك بووە لە فیمینستە دیارەكانى بەریتانیا و ئەوروپا. ۆوڵف بەیەكێك لە كۆڵەكە هەرە سەرەكییەكانى تازەكردنەوەى زمانى ئینگلیزى دادەنرێت ئەویش بەهۆى ئەو پشكانەى كە هەیبووە لە تەشكیلكردنى بزوتنەوەى هۆشیارى لەگەڵ هەریەك لە (هێنرى جیمس) و (جیمس جۆیس) كە هەمیشە لە نوسینەكانیدا  یارى بە پاڵنەرە دەرونییە قوڵەكان دەكرد و ئسلوبى گێڕانەوە لاى ئەو تێكەڵەیەك بوو لە سۆز و تێكشكاندنى مەفهومى زەمەن. ڤیرجینیا ژنێك بوو خاوەن روناكبیرییەكى گەورە و ئیحساسێكى جوان، بایەخى بە جل و بەرگ و ماكیاژ نەدەدا، تا ئێستا یەكەم ئافرەتە لە جیهاندا كە سەرنجى راكێشابم، بەداخەوە ئەو ئافرەتانەى كە تا ئێستا لە ژیانى تایبەتى خۆمدا ناسیومن چ لەرووى هاوڕێیەتى و چ لەرووى خۆشەویستییەوە هەموویان لە نەخوێندەوارێك زیاتر هیچى تر نەبوون، بەڵام ئەوانەى لەڕێى خوێندنەوەوە پێیان ئاشنابووم چەند كەسێكى بلیمەتییان تێدا بووە كە بێجگە لە ۆوڵف دەتوانم ناوى هەریەك لە (فروغ فەرۆخزاد) و (سیمۆن دى بۆڤوار) بیرى خوێنەر بهێنمەوە، وەلىَ ئیعجابى بێئەوپەڕى من تەنها بەرانبەر بە ۆوڵف بووە.  سەركەوتن و هێزى نوسەر دەگەڕێتەوە بۆ زمانە دەوڵەمەندەكەى و شاعیریەتى ئەو ژنە، رۆمانەكانى تەواو خاڵى بوون لە رووداو و حیبكەى تەقلیدى چونكە هەمیشە پشتى دەبەست بە كارەكتەرى ناو رۆمانەكانى و یادەوەرى ئەو كارەكتەرانە، ئیتر داخۆ ئەگەر یادەوەرییەكى دوور بێت یان نزیك لێرەدا گرفتێك نییە. لە رۆمانى (دالۆوەى خانم) دا كە لە ساڵى 1925دا بڵاویكردۆتەوە ئیش لەسەر گەیاندنى فیكرى ئەو خانمە دەكات كە لە كاتێكدا لەماڵەكەى خۆیدا خەریكى ئامادەكردنى خواردنى ئێوارەیە، بەڵام لە رۆمانى (بەرەو منارە) دا قسە لەسەر خێزانێك دەكات كە دەیانەوێت گەشتێكى ئاسایى سازبدەن و لە رۆمانى (فلاش) یشدا كە ساڵى 1933 چاپى كردووە بەجۆرێك زمان بەكاردەهێنێت كە ئەو زمانە لە سەگى ماڵێكدا دەهێنێتە ئاخاوتن و هەڵسوكەوت بە جۆرێك كە سەگەكە چۆن بتوانێت هەست بە خۆشەویستى و رق و غیرە بكات بەرانبەر بە ئەندامانى ئەو خێزانەى كە خاوەنى ئەو سەگەن. لە كارە ناوازەكانى ترى ۆوڵف دەتوانین ئاماژە بە رۆمانەكانى (ژورى یەعقوب-1922) لەگەڵ (شەپۆلەكان-1931) و (لەنێوان وەرزەكاندا-1941) بدەین، كە ئەمەى دوایین لەساڵى خۆكوشتنەكەیدا بڵاویكردۆتەوە بەڵام وەك هەندێك رەخنەر دەڵێن گوایە ڤێرجینا لە ژێر كاریگەرى رۆمانى (شەپۆلەكان) دا خۆیكوشتووە. پێش خۆكوشتنەكەى نامەیەك بۆ مێردەكەى بەجێدەهێڵێت و تێیدا ئاماژە بە چەند شتێكى گرنگ دەكات كە من هەوڵ ئەدەم لە كۆتایى ئەم وتارەدا هەندێك پۆینتى گرنگى نێو دەقى نامەكە بە وەرگێڕدراوى بڵاوبكەمەوە، لە نامەكەدا هاتووە كە نەخۆشییە دەرونییەكەى سەرلەنوىَ رووى تێكردۆتەوەو بەدرێژایى كات گوێى لە دەنگێكە و ئەمجارە ناتوانێت بە هیچ جۆرێك چارەسەرى بكات ئەگەر بەردەوام بێت لە ژیان ئەوا ئەو بەردەوام بوونە خۆى و كارە ئەدەبییەكانى تێكدەشكێنێت، لە دواییدا دەڵێت هەڵدەستم بە باشترین كار كە لە توانامدایە بیكەم و هەر ئەوەشم لە دەست دێت، پاشان سوپاسى مێردەكەى دەكات سەبارەت بە باشترین و خۆشترین ساڵەكانى تەمەنى لەگەڵیدا. ڤیرجینیا بەیەكێك لە هەرە ئافرەتە كاریگەرەكانى سەدەى بیستەم دادەنرێت و تەنانەت پاش 67 ساڵ لەكۆچى دوایى ئەو ئافرەتە مەزنە تا ئێستاش بەیەكێك لەهەرە رەمزە فیمینستییە جوانەكان ئیعتیبار دەكرێت. خەمۆكى لاى ۆوڵف جگە لە هەڵدانەوەى لاپەڕەیەكى رەشى نوىَ لە سروشت و ژیانى خۆى چ شتێكى دى نییە، ئەو بەردەوام لەگەڵ خەمۆكى و نائومێدى و بێهودەییدا دەژیا و دەیگوت: وەك ئاژەڵێكى زامدار خۆم دەگەیەنمە ژوورەكەم، كەواتە ئەو وێنە تاریكە بەردەوام لەگەڵیدا بووە وهیچ ئومێدێكى تەشكیل نەكردووەو  بەدرێژایى تەمەنى بەدەست خەمۆكییەوە گیرى خواردبوو. نوسەر لە دواى وەئاگاهاتنەوەى لەو ئازارە گەورەیەى كە بە هۆى زڕ براكانییەوە چەندجارێك توشى دەستدرێژى سێكسى بوو بۆوە پاش باڵق بونیشى هەر ئەو رووداوە ناخۆشە لە زیهنیدا دەمێنێتەوەو  دەڵێت: "چیدى جەستەم سەرچاوەى خۆشنودى من نییە". ئەو نوسەر و رەخنەگرانەى كە لێى نزیك بوون دەڵێن: "ڤیرجینیا زیرەكییەكى لە رادەبەدەر و رۆحێكى گاڵتەجاڕى هەبووە، ئارەزووى لە قسەكردن هەبووەو چەندین نامەى نوسیوەو هەمیشە حەزى بە گفتوگۆى جدى دەربارەى هونەر و سیاسەت كردووە. هەریەك لە (ڤانێسا) ى خۆشكى و (تۆبى) براى تا رادەیەك ئارەزووەكانیان چوونیەك بووەو ماڵەكەى خۆیان لە بلومزبورى كردبوو بە یانەیەك بۆ كۆبونەوەى نوسەران و هونەرمەندان، لەو ناوە دیارانەى كە سەردانى ئەو یانەیەیان دەكرد دەتوانین ئاماژە بە ناوى (ئى.ئێم.فۆرستەر) و (بێرتراند راسل) ى فەیلەسوف و (جۆن ماینارد گینیس) ى ئابوریناس بدەین. لەساڵى 1910دا بە جل وبەرگێكى سەیرەوە لەگەڵ ریش وسمێڵێكى گاڵتینەوە كە دەیویست لاسایى كارەكتەر و شێوە دەم و چاوى ئیمپراتۆرى حەبەشە بكاتەوە بەسوارى پاپۆرىَ (دریدنۆت) ى جەنگى شاهانە سەردانى (وایمۆت) دەكات، ئەم هەڵوێستە شێتئاسایەى ڤیرجینیا دەكەوێتە یەكێك لە قۆناغە بارگرژەكانى ژیانى و لەساڵى 1913دا یەكەمین هەوڵى شكستخواردوى خۆیدەدات بۆ خۆكوشتن كە ئەمەش تەنها لە دواى چەند مانگێك لە شووكردنەكەى بە رەخنەگرو بیرمەندى  ناودار لیۆنارد ۆوڵف دێت. لە رۆمانى (ئۆرلاندۆ) دا كە لە ساڵى 1928دا بڵاوكراوەتەوە پاڵەوانى رۆمانەكە دەیەوێت رەگەزى خۆى بگۆڕێت، وەك هەندێك سەرچاوە باسى لێوە دەكات گوایە فیكرەى ئەو رۆمانەى لە ژنە نوسەرێكى هاوڕێیەوە وەرگرتووە بەناوى (ڤیتا ساكفیل) كە بە راستى ویستوویەتى رەگەزى خۆى لە (مىَ) وە بگۆڕێت بۆ (نێر) ئیتر نازانرێت ئەو هەوڵە تا چەندە سەركەوتوو بووە، ئەمەش ئاماژەیەكە بە دونیاى نوسینى پڕ سەیرو سەمەرەى ۆوڵف. نوسەر سەبارەت بە ئیشكردنى ئافرەت لە كایەكانى ئەدەب و سیاسەتدا دەیگوت: "هەر ئافرەتێك ساڵى 500 پاوەندى بدەیتىَ  لەگەڵ ژورێك بەتەنها بۆخۆى ئەوكاتە دەتوانێت وەك پیاو سەركەوتن بەدەست بهێنێت". سەركەوتنى نوسەر لە كارەكانیدا هەرگیز نەبۆتە هۆى كەمكردنەوەى ئەو خەمۆكییە قوڵەى بەدەستییەوە دەیناڵاند و ساڵێك پێش خۆكوشتنەكەى بۆمبەكانى ئەڵمانیا ماڵەكەى لە لەندەن وێران دەكەن و دواجار بۆ كۆتاییهێنان بەو هەموو تراژیدیایەى كە لە ژیانیدا مردنى دایك و باوك و هەردوو براكەى بینیبوو خۆیدەخاتە روبارێكەوە بەڵام بۆ ئەوەى كە جەستەى سەرئاو نەكەوێت ناچار دەبێت گیرفانەكانى پڕ بكات لەبەرد چونكە نابێت بیرمان بچێت كە ڤیرجینیا مەلەوانێكى زۆرباش بووەو دەیتوانى خۆى رزگار بكات.  لە دواى خۆكوشتنەكەى ژنە نوسەرەكان سەرزەنشتى مێردەكەى دەكەن بەوەى كە نەیتوانیوە ئاگادارى حاڵەتى دەرونى و رەفتارى ژنەكەى بێت و بایەخى پێنەداوە بەڵام ئەمە شتێكى راست نەبوو چونكە ڤیرجینیا پێش ئەو كارەساتە لە نامەكەیدا سىَ تێبینى دەنوسێت (كە تا ئێستاش لە كتێبخانەى نیشتیمانى بەریتانیدا پارێزراوە) و پاش ئەوەى كە (نایجل نیكڵسۆن) و ژنە نوسەر (جوان ترۆتمان) چەند جارێك بە وردى ئەو نامەیە دەخوێننەوە دەگەنە ئەو ئەنجامەى كە گومان پەیدا بكەن بەوەى كە لیۆنارد ۆوڵف لەگەڵ ڤیرجینیاى ژنیدا پێكەوە ئەو تێبینیانەیان نوسیبێت، دەبێت ئەوەش وەبیر خوێنەر بهێنمەوە كە دایكى (نایجل نیكڵسۆن) هاوڕێى نزیكى ڤیرجینیا بووەو نایجل دەربارەى تەمەنى منداڵى ۆوڵف كە لەگەڵ دایكیدا بەسەرى بردووە دەڵێت: "لە منداڵیدا ڤیرجینیا دەچوو قەدى درەختەكانى بە شەكر شیلاوى دەكرد بۆ ئەوەى كە زۆرترین قالۆنچە و مێرووى پێوە بنوسێت و پاشان هەموویانى لێدەكردەوەو بە دەمبوس دەیكردن بە لەوحەیەكى تەپەدۆرەوە. ئەم ئارەزووە سەیرەى ئەو ژنە تەنانەت دواى تەمەنى باڵقبونیشى هەر بەردەوام دەبێت. دیارە هەموو ئەو كردەوە سەیر و سەمەرانەى ۆوڵف لە تەمەنى گەورەییدا بەدیوێكى نێگەتیڤدا كاریگەریى لەسەر بەجێدەهێڵن. نایجل بەردەوام دەبێت و دەڵێت: نزیكەى دە رۆژ پێش خۆكوشتنەكەى بەهەمان شێوە دەچێتە ناو روبارەكەوە بەڵام پەشیمان بۆتەوە و كاتێك بە جل و بەرگى تەڕەوە گەڕاوەتەوە بۆ ماڵەوە بە مێردەكەى گوتووە كە بە هەڵە كەوتۆتە ناو حەوزێكى ئاوەوە و تەڕ بووە. سەرەڕاى ئەوەى كە لیۆنارد دڵنیابوو لەوەى كە ژنەكەى لە لێوارى شێتیدا بووە بەڵام هەستى دەكرد كە هەر دەست پێشخەرییەك بۆ راگرتنى حاڵەتەكەى وایلێدەكات كە بە جۆرێك هەست بكات كە لەژێر چاودێرى توندا بێت، لەگەڵ ئەوەشدا لیۆنار توانى قەناعەتى پێبكات بۆ ئەوەى كە سەردانى دكتۆر (ولبیرفۆرس) بكات لە شارى (برایتون) لەرۆژى 27/3 دا واتە رۆژێك پێش كارەساتەكە بەڵام دكتۆرەكە پێیڕاگەیاندبوو كە هەست بە هیچ جۆرە مەترسییەك ناكات لەسەر ژیانى و تەنها ئامۆژگارى كردبوو كە كەمێك پشوو بدات. لە هەمان رۆژدا ڤیرجینیا نامەیەك دەنێرێت بۆ (جۆن لیمان) ى بڵاوكەرەوەى بەرهەمەكانى و تكاى لێدەكات كە دەستوخەتەكانى بڵاونەكاتەوە بە تایبەتى ئەوانەى كە هەستدەكات زۆر سەخیف و بىَ مانان. لە بەیانى رۆژى دواى ئەوەدا دەچێتە باخەكەیان و نامەیەكى كورت بۆ مێردەكەى دەنوسێت كە هەمان ناوەرۆكى نامەكانى پێشووى دووپات دەكاتەوەو لەگەڵ دوو نامەى پێشوتردا كە بۆ لیۆناردى نوسیبوو دەیانخاتە شوێنێكەوە كە مێردەكەى بە ئاسانى بتوانێت بیاندۆزێتەوە، لە نیوەرۆشدا ماوەى ئەو نیو میلە دەبڕێت كە دەكەوێتە نێوان ماڵەكەى و روبارەكەوە، پاشان گیرفانەكانى چاكەتە فەرووەكەى پڕ دەكات لە بەرد هەتا خۆى ناچار بكات بە نقوم بوون و پەنا بۆ مەلەكردن نەبات… بە راستى پێدەچێت كۆتاییەكى ترسناك بووبێت.  كاتێك لیۆنارد نامەكان دەدۆزێتەوە بە هەڵەداوان خۆى دەگەیەنێتە كەنارى رووبارەكە بەڵام تەنها گۆچانەكەى بەسەر ئاوەكەوە دەدۆزێتەوە، لەو كاتەدا لیۆنارد ڤانێسا ى خوشكى ئاگادار دەكاتەوە چونكە نیوەڕۆى ئەو رۆژە ڤانێسا دەچێت بۆماڵیان و بە پەلە نامەیەك بۆ دایكى (نایجل) ى هاوڕىَ دێرینەكەى ڤیرجینیا دەنوسێت و تێیدا دەڵێت: نامەوێت رۆژنامەكان بخوێنیتەوە و گوىَ لە رادیۆ بگریت لە كاتێكدا ئەو كارەساتە ترسناكە بڵاودەكەنەوە كە بەسەر ڤیرجینیادا هاتووە. دواى سىَ هەفتە لەو خۆنقومكردنە جەستەى ڤیرجینیا سەرئاودەكەوێت و كۆمەڵێك منداڵ دەیدۆزنەوە، بەڵام منداڵەكان لە سەرەتادا وا دەزانن كە ئەوە رەگ و قەدى درەختە و سەر ئاو كەوتووە. پاش كۆتایى لێكۆڵینەوە جەستەى ۆوڵف  بە ئامادەبوونى لیۆنارد و شاهیدێك لە شارى برایتۆن دەسوتێنن و خۆڵەمێشەكەى لە باخچەى (رۆمدێل) دا دەنێژن و چەند وشەیەكى رۆمانى شەپۆلەكان لەسەر كێلى قەبرەكەى دەنوسن كە تێیدا دەڵێت: "لە دژى تۆ ئەى مەرگ بە نەدۆڕاوى و ناملكەچى پاڵ بەخۆمەوە دەنێم". دوا جار ڤیرجینیا ۆوڵف حەزى بە پاییز دەكرد وەك لە هاوین و چێژێكى زۆرى لە دەست گەرمكردنەوە لەبەر زۆپادا وەردەگرت.  هەندێك پۆینتى گرنگى نێو دەقى نامەكەى ڤیرجینیا ۆوڵف پێش خۆكوشتن:-  تێبینى: نامەكە تەنها بۆ مێردەكەى نوسراوە.  "…. من دڵنیام كە سەرلەنوىَ كەوتومەتەوە ناو شێتى، وا هەستدەكەم كە ئێمە ناتوانین جارێكى دى ساتێكى دژوارى هاوشێوەى ئەوەى كە بەسەرمان بردووە تێپەڕێنین و من ئەمجارە چاك نابمەوە، واملێهاتووە كە گوێم لە دەنگگەلێك دەبێت و بە هیچ جۆرێك تەركیزم بۆ ناكرێت، لەبەرئەوە هەڵدەستم بە باشترین كار كە لەدەستم بێت، تۆ گەورەترین بەختەوەرى مومكینت پێبەخشیم، تۆ لە هەموو بارودۆخێكدا ئەو كەسە بویت كە هەموو كەس خۆزگە بەوە دەخوازێت كە وەك تۆ بێت، باوەڕناكەم كە هیچ كەسێك بتوانێت لە ئێمە بەختەوەرتر بێت هەتا ساتەوەختى هاتنى ئەم نەخۆشییە ترسناكە، لەمڕۆ بەدواوە چیتر ناتوانم بەرەنگارى ئەم نەخۆشییە ببمەوە، و ئەوەش را دەگەیەنم كە من ژیانى تۆش تێكدەدەم، چونكە بەبىَ من تۆ دەتوانیت كاربكەیت، و دەزانم كە سەركەتوو دەبیت لەوەدا، هەروەكو دەبینیت تەنانەت ناتوانم بەشێوەیەكى گونجاو ئەم شتەت بۆ بنوسم، ناتوانم بخوێنمەوە، هەموو ئەوەى كە دەمەوێت پێت بڵێم ئەوەیە كە من قەرزارى تۆم بۆ هەموو ئەو خۆشییانەى كە لەژیانمدا بینیم، تۆ بەشێوەیەكى گشتى بە سەبرو تەحەمول بویت لەگەڵم و زۆرباش بویت، دەمەوێت ئەوەت پێبڵێم- كە هەموو كەسێكیش دەیزانێت- ئەگەر كەسێك هەبێت لە توانایدا بێت كە رزگارم بكات ئەوا ئەو كەسە تۆیت، بە دڵنیاییەوە من هەموو شتێكم لەدەستدا بێجگە لە باشەى تۆ، لەوە زیاتر ناتوانم بەردەوام بم لە كاولكردنى ژیانى تۆ، و باوەڕ ناكەم هیچ كەسێك لە ئێمە بەختەوەر تر بوبێت".  

  zimnaco@hotmail.com 

 سەرچاوەكان بە زمانى عەرەبى:

 1-        مودي بيطار، كتب جديدة عن الكاتبة المنتحرة… فيرجينيا وولف… صاحبة (أورلاندو) الحزينة تغالب (الامواج)، جريدة الحياة 29/11/2005.2-        ابراهيم العريس، مسز دالاواى لفرجينيا وولف: يوم كما الحياة كلها، جريدة الحياة، الاربعاء 8/8/2007.  

 سەرچاوەكان بە زمانى ئینگلیزى:-   1-

 A Very Close Conspiracy: Vanessa Bell and Virginia Woolf by Jane Dunn. Boston: Little, Brown, 1990. 2- Virginia Woolf: The Impact of Childhood Sexual Abuse on Her Life and Work by Louise DeSalvo. Boston: Little Brown, 1989.  3- Granite and Rainbow: The Hidden Life of Virginia Woolf by Mitchell Leaska. New York: Farrar, Straus and Giroux, 1998.  4- A Life of One's Own: A Guide to Better Living through the Work and Wisdom of Virginia Woolf by Ilana Simons, New York: Penguin Press, 2007 .   

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.