هشیارییا ده‌نگدانێ …. عبدالرحمن بامه‌رنی
هه‌لبژارتن و سندوقێن ده‌نگدانێ، دیموكراسیترین رێكه بو گه‌هشتن ب ده‌ستهه‌لاتێ، ئه‌ڤه ل هه‌می وه‌لاتێن ب ناڤێ دیموكراسیه‌تێ دئاخڤن دهێته په‌یره‌وكرن و ده‌ستهه‌لات و كورسیێن په‌رله‌مانی ژی، ل دویڤ ئه‌نجامێ وان سندوقان دهێنه راده‌ستكرن.
چوونا سه‌ر سندوقێن ده‌نگدانێ ژی مافێ هه‌ر كه‌سه‌كی یه و ب ئازادانه نوینه‌رێ خوه و لایه‌نێ وی بڤێت بهه‌لبژێریت و ده‌نگێ خوه بده‌تێ. هشیاریا ده‌نگده‌ری بۆ سه‌ركه‌فتنا ئه‌ڤێ پرۆسێ گه‌له‌ك یا گرنگه، دڤێت ده‌نگده‌ر به‌ری ده‌نگێ خوه بده‌ت، بیر ل ئه‌ڤان تشتان بكه‌ت، كه‌م و كوری و لاوازیا پرێڤه‌چوونا پرۆژا و ئه‌نجامدانا وان، مه‌حسوبیه‌ت و مه‌نسوبیه‌ت دیارده‌یێن نه دجوانن و دڤێت ئه‌ڤ دیارده‌یه بهێنه بنبڕكرن، ره‌خنه و گازنده و لایه‌نه‌ك خوه ل ره‌خنه‌یێن وی و گل و گازنده‌یێن وی بكه‌ته خودان، هاولاتی هه‌ست ب هاولاتیبوونا خوه بكه‌ت، هه‌ست ب هه‌بوونا خوه بكه‌ت. ئه‌و نوینه‌رێ ده‌نگێ خوه دده‌تێ، ئه‌و لایه‌نێ ده‌نگێ خوه دده‌تێ، چه‌ند یێ گره‌نتی یه كو بۆ وی شه‌ڕی ل سه‌ر مافێ هاولاتیبوونا وی بكه‌ت، بێكاریێ نه‌هێلیت، كه‌رتێ تایبه‌ت، كه‌رتێن ته‌ندروستی و په‌روه‌ردێ پێش بێخیت و سه‌ره رێكێن گه‌نده‌لیێ و گه‌نده‌لكاریێ بگریت و كه‌سێن كه‌مته‌رخه‌م بگه‌هینته به‌رده‌م یاسایێ. پێشخستنێ دهه‌می بیاڤه‌كی دا به‌ره‌ڤ پێش ببه‌ت، ئارامیێ و ئازادیا راده‌ربرینێ ب خه‌لكی و هاولاتی مسورگه‌ر بكه‌ت، رێ ل هاولاتیبوونێ خوه‌ش بكه‌ت و چوارچوڤه‌نه‌كه‌ت.
پێنه‌ڤێت ئه‌ڤه هه‌می گرێدای په‌یره‌و و ئه‌زمونا حوكمرانی یا لایه‌نێن سیاسی یه، ئه‌ڤێن ده‌ستهه‌لات یان به‌شه‌ك ژ وێ ده‌ستهه‌لاتێ گرتینه ده‌ست. هاولاتی ژی بهشیاریا خوه یا ده‌نگدانێ دشێت ڤێ پروسێ وه‌كو پێدڤی سه‌ر راست بكه‌ت، ئێدی درویشم بلندكرن به‌س نینن كو ئه‌م به‌ره‌ڤ هاولاتیبونێ ڤه پێنگاڤان بهاڤێژین، باشترین سیسته‌م ژی هه‌ر وه‌كو ئه‌فلاتۆن د كۆمارا خوه دا دبێژیت (ئه‌و سیسته‌مه یه كو مه‌زنترین دادپه‌روه‌ری تێدا هه‌بیت). دڤێت ده‌نگێ هاولاتی ده‌نگێ گوهۆرینا پرۆسا سیاسی بیت و باشتركرنا ڤی سیسته‌می بیت، ڤه‌گوهاستنا كومه‌ڵگه‌هێ كورده‌واری بۆ كومه‌ڵگه‌هه‌كێ جوداتر و هه‌می تشت تێدا سه‌روه‌ر بیت، ل ڤێره ژی ئه‌ڤ گوهۆرینا هه‌نێ یا ته‌مام نابیت ئه‌گه‌ر بتنێ هاولاتی به‌ره‌ڤ سندوقێن ده‌نگدانێ ڤه بچیت، به‌لكو یا گرنگه ئه‌ڤ كه‌سێ هه‌نێ بزانیت ده‌نگێ وی دێ خزمه‌تا چ جۆره گوهۆرین بكه‌ت، ژێكڤه‌كرن و جوداكرنا ده‌ستهه‌لاتان، ده‌ستهه‌لاته‌ك خزمه‌تا ئه‌ڤی سه‌رده‌مێ نوكه بكه‌ت، ده‌ستهه‌لاته‌ك په‌نتایێ ئازادیێ و راده‌ربرینێ و میدیا سه‌ربه‌خۆ به‌رفره‌هتر لێبكه‌ت. ئه‌ڤه ژی كار و كریار و زه‌مینه خۆشكرن بۆ دڤێت، یه‌كێتی ژی ئه‌و زه‌مینه یا هه‌ی كو ئه‌ڤێ پرۆسێ بگه‌هینته وێستگه‌هێن ئارام، ئه‌ڤ ده‌ڤه‌رێن دبن ئه‌زمونا ده‌ستهه‌لاتا وێ ژی ڤه، ئه‌ڤێ چه‌ندێ دسه‌لمینن، یه‌كێتی پرۆسا ئاڤاكرنێ كریه ئامانج و ئاڤاكرن و پێشڤه‌برنا بیروڕا و مافێ راده‌ربڕینێ و میدیایه‌كا ئازاد، ئه‌ڤێن هه‌نێ شاپه‌رێن دیموكراسیبوونێ نه و هاولاتیبوون دناڤ دا به‌لاڤه دبیت، ئه‌ڤه ژی ژ ده‌رئه‌نجامێ گه‌له‌ك تشتانه و یا ژ هه‌میا ژی گرنگتر دادی و سه‌روه‌ریا دادپه‌روه‌ریێ بۆ هه‌می كه‌سان و بێی جوداهی. یه‌كێتی پرۆسا ئاڤاكرنێ كریه ئامانج و هه‌رده‌م ژی پرۆسا ئاڤاكرنێ ب زه‌حمه‌تتر و گرانتره و ده‌مه‌كێ زێده‌تر بۆ دڤێت ژ پرۆسا هه‌رفاندنێ.
هشیاریا هاولاتی د رۆژا ده‌نگدانێ دا و ده‌ما ل سه‌ر سندوقا ده‌نگدانێ دراوه‌ستیت، دڤێت بزانیت كی دێ زێده‌تر مافێ هاولاتیبوونێ ب وی به‌خشیت نه‌ك زێده‌تر بارێ وی یێ سایكولوجی گرانتر لێبكه‌ت و مافێ وی چوارچوڤه تر و سنوردارتر بكه‌ت. ئه‌ڤه هه‌می بده‌نگێ هاولاتی و سندوقێن ده‌نگدانێ ڤه گرێداییه، هاولاتی ژی ئه‌زم و توی و یێ دی یه و ئه‌م هه‌می پێكڤه به‌شدارین دئاڤاكرن و خرابكرنا پرۆسا سیاسی یا كوردستانێ دا، ڤێجا بلا ده‌نگدانا مه یا دروست بیت و ببیته به‌شه‌ك ژ ئه‌ڤێ ئاڤاكرنێ و پێشڤه‌برنێ.
