Skip to Content

Sunday, December 8th, 2024
بیری كوردی و شتی تر

بیری كوردی و شتی تر

Closed
by July 8, 2013 گشتی

 

 

 

زۆر جار به‌ ئاگاییه‌وه‌ بێت یان له‌ خۆته‌ن هه‌ندێك وه‌ك فه‌یله‌سوف ، لێ‌ فه‌یله‌سوفی سه‌رده‌می فیوداڵی ده‌ڕوانینه‌ مامۆستا مه‌سعود محه‌مه‌د، ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ راست بێت كه‌ به‌ پێی دابه‌شكاری چینایه‌تی وا دابنه‌ین بۆ هه‌ر قۆناخێك فه‌یله‌سوفی خۆی هه‌یه‌، ره‌نگه‌ هه‌بن ئه‌م جۆره‌ له‌ ناونان به‌ پێی قۆناخه‌كان به‌ راست نه‌زانن.

ئه‌گه‌ر له‌وه‌ گه‌ڕێین ئێمه‌ فه‌یله‌سوفمان هه‌یه‌ یان نا و به‌ته‌نێ‌ پرسیاری ئه‌وه‌ بكه‌ین ئایه‌ مرۆڤی كوردی هێنده‌ زیت و وریامان هه‌بووه‌ له‌ مردن بپرسێ‌ ، بپرسێت مردن چیه‌ ، بۆ هه‌یه‌ ، چی بكه‌ین له‌ به‌رانبه‌ریدا، ئایه‌ مردنی فیزیكی جیاوازه‌ له‌ مردنێكی دیكه‌ی وه‌ك بوونی تۆ له‌ ده‌ره‌وه‌ی مێژوودا یان نا، ئه‌گه‌ر جیاوازه‌ جیاوازیه‌كان چین ، شانازی كردن به‌بوونه‌وه‌ یانی چی، بۆ هێنده‌ به‌توندی ژیانی نێو ده‌ره‌وه‌ی مێژومان گرتوه‌، مه‌سعود محه‌مه‌د ره‌خنه‌ی له‌ بیری ماركسی ده‌گرت وه‌ك ئه‌وه‌ی كۆمه‌ڵ هێشتان ماوێتی بگاته‌ ئه‌و شوێنه‌ ، ئه‌گه‌ر چی گرفتی گه‌وره‌ی ئێمه‌ وه‌ك كورد ، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ی مێژوین ، ئه‌وه‌یه‌ بۆ ئێمه‌ هه‌موو قۆناخه‌كان تێكه‌ڵن.

ئه‌گه‌ر مێژو وه‌ك تۆپێك ، یان چوار گۆشه‌یه‌ك ته‌ماشا بكه‌ین ، ئێمه‌ی كورد له‌ ده‌ره‌وه‌ی تۆپه‌كه‌داین به‌ر له‌ چه‌ند ساڵێك دیسان ئه‌م بابه‌ته‌م باس كرد ، ئه‌و ده‌م كه‌س پرسیاری ئه‌وه‌ی نه‌كرد بۆ ئێمه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ین ، من باسی ئه‌وانه‌ی په‌راوێزو ئه‌وانه‌ی نێو مێژوشم كردبوو، نوسیبووم كێ‌ له‌ ژوره‌وه‌ی مێژودایه‌و كێ‌ له‌ په‌راوێزو كێ‌ له‌ ده‌ره‌وه‌، مرۆڤی كورد ته‌مبه‌ڵترینی مرۆڤه‌كانی سه‌ر زه‌ویه‌ ، ئه‌و هه‌رگیز ناگه‌ڕێت به‌ دوی خۆیدا، جگه‌ له‌وه‌ش هه‌رگیز پرسیاری ئه‌وه‌ناكات بۆ به‌و ده‌رده‌ چوه‌ له‌ مێژودا، ئێمه‌ كه‌سمان نه‌بوه‌ بۆ پرسیار كردن ، ئه‌گه‌ر چی هه‌ندێ‌ جار وایده‌خوێنینه‌وه‌ كه‌ ئه‌وه‌ی ئه‌حمه‌دی خانی و حاجی قادری كۆی كردویانه‌ جۆرێكه‌ له‌ پرسیار له‌ خۆكردن، هیچ سیاسیه‌كی كورد له‌ ئه‌ماره‌ته‌كانه‌وه‌ تا ئه‌مڕۆ نه‌یووتوه‌ ئه‌م پرسیارانه‌ی خانی و حاجی بۆ ، كێشه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌مه‌شیان بۆ هه‌ندێك رۆشنبیر به‌ جێهێشتوه‌، كه‌ پرسیاركردنه‌كه‌ی به‌ ویست و خواستی سیاسیه‌كه‌ بووه‌ نه‌ك بۆ راچه‌نینی، له‌م روه‌وه‌ مێژوو رابردوی ئێمه‌ پێویستی به‌ دادگای كردن و لێپرسینه‌وه‌یه‌ نه‌ك شانازی پێوه‌ كردن، ئێمه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی مێژوداین بوونی نه‌وت و ته‌لارو ڤێلاو سه‌روه‌ت و سامان نامانباته‌ مێژوه‌وه‌، ده‌بێ‌ له‌و راستیه‌ بگه‌ین میره‌كانی كه‌نداو نه‌وت و ته‌لارو ڤێلاو سامانی زۆر نه‌یبردونه‌ته‌ مێژوه‌وه‌، ئه‌وه‌ بوونی قورئانه‌ وه‌ك كۆكه‌ره‌وه‌یه‌ك بردونیه‌تیه‌ مێژوه‌وه‌، ئایه‌ كۆكه‌ره‌وه‌ی ئێمه‌ چیه‌، تا ئێستا هیچ سیاسیه‌كی ئێمه‌ ئه‌و پرسیاره‌ی نه‌كردوه‌، كۆكه‌ره‌وه‌ به‌و مانایه‌ی هه‌م ئه‌و له‌ جیاوه‌زیه‌كان بگه‌ڕێت و هه‌م ئه‌وانی تر له‌سه‌ری كۆك بن.

ئه‌گه‌ر تۆ كۆكه‌ره‌وه‌ی نابێ‌ له‌وه‌ بپرسی من چه‌پم یان راست ، من وه‌ك تۆ بیر ده‌كه‌مه‌وه‌ یان جیاواز ، پرسیاری كۆكه‌ره‌وه‌ پرسیاری ئینسانه‌ وه‌ك ئینسان ، نه‌ك ئینسان وه‌ك ئایدۆلۆژیاو چین و مه‌زه‌ب و ئاین و شتی تر، كۆكه‌ره‌وه‌ له‌ خێڵ و بنه‌ماڵه‌ ناپرسێت، ئه‌و پرسیاره‌ی هه‌میشه‌ له‌سه‌ر زاری سیاسیه‌كانی كورده‌، سیاسی كورد سیاسی كۆكه‌ره‌وه‌نیه‌ كه‌واته‌ سیاسی كورد سیاسیه‌كی بێفكره‌، فكری كوردی ، فكری كوردی به‌مانای ئینسانی بوونی كوردی ئێمه‌ هێشتا ئه‌مه‌مان نیه‌، سیاسیه‌كانی كورد ئه‌گه‌ر بڵێم هه‌موویان كار بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن مرۆڤی كورد له‌ ده‌ره‌وه‌ی مێژودا بمێنێته‌وه‌ ئه‌مه‌ راستیه‌كه‌یه‌، هه‌ر ئه‌وه‌شه‌ واته‌ هه‌ر نه‌بوونی فكری كۆكه‌ره‌وه‌ی كوردیه‌ هه‌ندێ‌ جار كه‌سانی هێنده‌ نا ئاگای بردوه‌ته‌ نێو مه‌كته‌بی سیاسی حزبه‌كانی كوردستانه‌وه‌ كه‌ ده‌كرێ‌ بڵێین هه‌موو شتێكه‌ لێ‌ سیاسی نیه‌.

گێل و ته‌مبه‌ڵه‌كان له‌ ده‌ره‌وه‌ی مێژودان ، هه‌ر ئه‌وانیش ده‌یانه‌وێت هه‌موو شتێ‌ هه‌موو مێژویه‌ك ، هه‌موو رابردویه‌كی جوان بكه‌ن به‌ هی خۆیان، ژیره‌كان ئاوه‌زدارو بیركه‌ره‌وه‌كان پێویستیان به‌وه‌ نیه‌ زۆر چه‌نه‌وێژی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ بكه‌ن شته‌كان هی ئه‌وانه‌ یان كه‌سی تر ئه‌وان بیر له‌ مرۆڤ ده‌كه‌نه‌وه‌، بیر كه‌ره‌وه‌ له‌ مرۆڤ  كوردی  پێویستی به‌ به‌ خۆدا هه‌ڵدان نیه‌، ئه‌وه‌ی بۆ من جێی پرسیاره‌ ئه‌وه‌یه‌ كۆكه‌ره‌وه‌ی كێیه‌، ماندێلا كه‌ له‌زیندان ده‌رچوو نه‌یووت من بۆ ده‌سته‌و گروپێك تێكۆشاوم ، نه‌یوت من هه‌ندێك فه‌رامۆش ده‌كه‌م و ده‌مه‌وێ‌  ناونیشانی رزگار كاریش له‌ خۆم بنه‌م، ئه‌و به‌ته‌نێ‌ بۆ ئه‌ندامانی حزبه‌كه‌ی خۆی تێنه‌كۆشا، قسه‌ كردن له‌ كۆكه‌ره‌وه‌ قسه‌ كردنه‌ له‌ دیگۆڵێك كه‌ دێت فه‌ڕه‌نسیه‌كان له‌گه‌ڵ ژیان ئاشتده‌كاته‌وه‌، ئه‌وانه‌ی له‌ ناوه‌وه‌ی مێژودان هه‌ن بۆ یه‌ له‌ ناوه‌وه‌ی مێژودان ئه‌وان شتێكیان به‌ مێژوو به‌خشیوه‌ بێئه‌وه‌ی چاوه‌ڕێی پاداشته‌كه‌ی بكه‌ن ، لانی كه‌م بێئه‌وه‌ی خۆشیانی پێوه‌ باده‌ن، ئاخر ئه‌وانه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی مێژودان بارن به‌سه‌ر مێژوه‌وه‌، بارن تا ئه‌و كاته‌ی بیر له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ چۆن بچنه‌ مێژوه‌وه‌.

جاران په‌یامبه‌ره‌كان مرۆڤیان ده‌برده‌ ناو مێژوه‌وه‌، تا ئه‌و كاته‌ی فه‌یله‌ سوفه‌كان هاتن ، دوای ئه‌وانیش زاناكان و ئه‌فرێنه‌ره‌كان ، دواتر رۆشنبیرو هونه‌رمه‌ندو وه‌رزش وانه‌كان، به‌ دوای ئه‌واندا سیاسیه‌كان ، ئه‌وان هه‌ركه‌سه‌و نه‌ته‌وه‌و خه‌ڵك و ده‌ورو به‌ره‌كه‌ی خۆیان له‌ گه‌ڵ خۆیاندا برده‌ مێژوه‌وه‌.

له‌ هه‌ندێك قۆناخدا تیشكێك تیشكێكی باریك ویستویه‌تی په‌لكێشمان كات بۆ نێو مێژوو، رۆژنامه‌ی كوردستان و به‌درخانیه‌كان، ئه‌و شاعیرانه‌ی شتێكی جیاوازیان ووت و ناچاری ئه‌وانی تریان كرد له‌به‌رده‌میاندا بوه‌ستن، به‌ڵام نه‌بونی تاج و ته‌خت و به‌خت وایكردوه‌ ئه‌و تاڵه‌ تیشكانه‌ نه‌توانن هێزی په‌لكێشكردنیان بگاته‌ ئه‌و ئاسته‌ ، ئاستی ئه‌وه‌ی ئیتر مرۆڤی كورد بڵێ‌ من هه‌م ، له‌ قۆناخه‌ی ئێستادا ئه‌ركی گران ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی سیاسیه‌كان ، ئه‌و سیاسیانه‌ی ده‌توانن كۆكه‌ره‌وه‌ بن، به‌ڵام ئێمه‌ سیاسی كۆكه‌ره‌وه‌مان نیه‌ ، ره‌نگه‌ بۆ ئه‌مه‌ عه‌بدوڵا ئۆچ ئالان جیاواز تر بێت ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خۆی پێشتر دركی به‌هه‌ندێ‌ له‌و مه‌سه‌لانه‌ كردوه‌ و له‌ رابردودا زۆر جار له‌ سه‌ریان وه‌ستاوه‌، بۆیه‌ له‌ ده‌وڵه‌تی راهیبه‌ی سۆمه‌ره‌وه‌، هه‌ندێ‌ جار سه‌رسامانه‌ ده‌یبینین، ئه‌وه‌تا ده‌ڵێت” به‌ هێزترین فۆڕمی دیارده‌ی كوردی فۆڕمی خێڵه‌و تاكو ئێستاش به‌رده‌وامه‌” لاپه‌ڕه‌ هه‌ڤده‌ به‌رگی دووه‌م.

هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت به‌ته‌واوه‌تی عه‌شیره‌ت هه‌ڵنه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌، مه‌به‌ست لێره‌دا بوونه‌ كوردیه‌كه‌یه‌ ، كه‌ پێویسته‌ بیری كوردی له‌ پشتیه‌وه‌ بێت بۆ چوونه‌ نێو مێژوو، واته‌ عه‌شره‌ت یه‌كێكه‌ له‌ له‌مپه‌ره‌ سه‌ره‌كیه‌كلن ، بنه‌مای تێگه‌یشتنی مه‌سعود محه‌مه‌د وه‌ك رۆشنبیرێكی بیر كه‌ره‌وه‌و ئاگادار نه‌یتوانی هه‌موان وه‌ك خۆیان وه‌ربگرێت و ئه‌وسا تێبینیه‌كانی بڵێت، ئه‌مه‌ له‌ بواری رۆشنبیریدا ، له‌ بواری سیاسیشدا سه‌ره‌ڕِای زه‌مینه‌یه‌كی زۆر له‌ بار بۆ مه‌لا مسته‌فای بارزانی دیسان ئه‌ویش توشی هه‌مان كێشه‌ بوو ، یان ئه‌گه‌ر گونجاو بێت ده‌كرێ‌ بڵێین هه‌مان كێشه‌ی بۆ هاته‌ پێش بۆ خۆیشی زه‌مینه‌ی به‌و جۆره‌ كار له‌سه‌ر كردن ره‌خسا بوو، عه‌بدوڵا ئۆچ ئالان له‌ قۆناخی یه‌كه‌می خه‌باتی خۆیدا به‌و جۆره‌ هاته‌ پێشه‌وه‌، قۆناخی خه‌باتی ئیمرالی بۆ ئۆچئالان قۆناخی بیركه‌ره‌وه‌یه‌كی جیاوازه‌، قۆناخێك كه‌ ئیتر هه‌مووان ده‌بینێ‌ ، هه‌موو ئه‌وانی تر به‌وانه‌شه‌وه‌ كه‌ له‌گه‌ڵی نین ، یان وه‌ك ئه‌و بیر ناكه‌نه‌وه‌، پێویسته‌ په‌كه‌كه‌و كورد له‌ باكوری كوردستان وانه‌كه‌ن كه‌ ئۆچئالان له‌م ته‌رزه‌ له‌ بیر كردنه‌وه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌و دیسان بیگێڕنه‌وه‌بۆ ده‌ورانی قۆناخی یه‌كه‌م، وه‌ك چۆن پارتی بیانه‌وێت یان نه‌یانه‌وێت ئه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ مه‌لا مسته‌فای بارزانی كرد، مه‌لا مسته‌فا راسته‌ بڕوانامه‌ی هیچ زانكۆیه‌كی نه‌بوو لێ‌ به‌ خۆرسك ، له‌لایه‌ك و به‌ داوای گشته‌ خه‌ڵك له‌لایه‌كی دیكه‌وه‌، ئه‌و له‌ سه‌رده‌مێكدا بووبه‌ كۆكه‌ره‌وه‌، پارتی ئه‌مه‌ی لێسه‌نده‌وه‌، به‌تایبه‌ت له‌ دوای ساڵی نه‌وه‌دو یه‌ك ئیدی ئه‌ویان به‌ته‌واوه‌تی برده‌وه‌ نێو ماڵی پارتی و خه‌ڵكی دیكه‌یان ناچار كرد وێنه‌كانی بارزانی له‌ ماڵه‌ وه‌ دابگرن، هه‌ڵبه‌ت ده‌بێ‌ دان به‌وه‌دا بنه‌ین كه‌ هێشتا اه‌ده‌ره‌وه‌ی مێژوداین، لێ‌ ئه‌مه‌ناكاته‌ ئه‌وه‌ی كه‌ به‌هه‌مان كه‌ندو له‌ندو كۆسپ و ته‌گه‌ره‌ی ئه‌وانی دیكه‌دا بچینه‌ مێژوه‌وه‌، پێشی ئێمه‌ ئه‌وانی تر ، خه‌ڵكانی تر رێگاكه‌یان تا راده‌یه‌كی باش ته‌خت كردوه‌، به‌ڵام تا ئێستا ئه‌وه‌ ئێمه‌ین ئه‌وه‌مان له‌ باردا نیه‌، به‌ دیوێكی روونتردا مه‌به‌ست له‌ ئێمه‌ سیاسیه‌كانی ئێمه‌یه‌ ، ئه‌وانه‌ی كه‌ هه‌ر به‌ قسه‌ی خۆیان ده‌كه‌ن و هه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ خۆیان و هه‌ندێ‌ جار ده‌ورو به‌ره‌ به‌رژه‌وه‌ندویسته‌كه‌  گه‌ره‌كیانه‌، كێشه‌ی سه‌ره‌كی ئه‌وه‌یه‌ ئێمه‌ تا ئێستا له‌وه‌ نه‌گه‌یشتوین كه‌ باشه‌ حزبی جیاجیامان هه‌بێت ، كه‌ بیركه‌ره‌وه‌ی حزبیمان هه‌بێت، به‌ڵام سیاسی بیر كه‌ره‌وه‌و سیاسی كۆكه‌ره‌وه‌ ئه‌وه‌ پرسه‌ راسته‌كه‌یه‌، با ورد تر قسه‌ بكه‌ین چه‌پی فه‌ڕه‌نسی ، راستی  فه‌ڕه‌نسی ناسیونالیستی فه‌ڕه‌نسی پاترۆیدی فه‌ڕه‌نسی هه‌موویان ئایدۆلۆژیاو بیرو بڕوای جیاوازی خۆیان هه‌یه‌ ، به‌ڵام فه‌ڕه‌نسا هه‌موویان كۆده‌كاته‌وه‌، فه‌ڕه‌نسا كۆكه‌ره‌وه‌كه‌یه‌، ئه‌مه‌ بۆ ئه‌مه‌ریكاو بۆ ئه‌ڵمانیاو بۆ هه‌رشوێنێكی تریش وایه‌، ئه‌ان بۆیه‌ له‌ مێژودان .

له‌ دوای مه‌سعود محه‌مه‌ده‌وه‌ كه‌س ئیتر حه‌وسه‌ڵه‌ی زۆر وتنی له‌سه‌ر ئینسانی كورد نه‌بوه‌ تا ده‌گاته‌ ئۆچئالان ، ئۆچئالان دێت زۆر ترین قسه‌ له‌سه‌ر مرۆڤی كورد ده‌كات له‌وێشه‌وه‌ له‌سه‌ر مرۆڤایه‌تی و له‌سه‌ر زۆر بابه‌تگه‌لی په‌یوه‌ست به‌ بوون و نه‌وبوون به‌ زمان و دیموكراسی ، به‌ سته‌م و ئازادی ، ئه‌مه‌ دیارده‌یه‌كی جیاوازه‌ له‌ بیری سیاسی كوردی ، هه‌رچه‌ند ئه‌ویش ماوه‌یه‌كی ده‌وێت تا دادگایی ئه‌و رابردوه‌ بكات كه‌ خۆی كاره‌كته‌ری سه‌ره‌كی بووه‌ تێیدا ئه‌و رابردوه‌ی به‌ ناچاری هه‌ڵیبژاردبوو، رابردویه‌ك كه‌ ره‌نگه‌ ئه‌گه‌ر به‌و جۆره‌ نه‌هاتایه‌ ئێستا بارو دۆخه‌كه‌ ئاوا نابوو، ئه‌مه‌ به‌ لایه‌ ئه‌رێنێكه‌یدا یان به‌لایه‌ نه‌رێنێكه‌یدا ، له‌م دره‌نگانه‌دا جه‌لال تاڵه‌بانی وه‌ك سیاسیه‌كی كۆكه‌ره‌وه‌ هه‌نگاوی نا ، به‌ڵام ئه‌ویش هه‌م له‌گه‌ڵ رابردوی به‌ناچاری و هه‌م له‌گه‌ڵ ئێستادا توشی به‌ریه‌ككه‌وتنێكی زۆر بوو، ئێمه‌ دادگای كردنی دوێنێ‌ هه‌ر به‌وه‌ ده‌كه‌ین كه‌ په‌ندو ئابڕوی لێوه‌رگرین بۆ ئاینده‌ ، بۆیه‌ قسه‌كردنی ئێمه‌ بۆ ئێستایه‌ ئێستای كورد، ئێستای نه‌بونی كۆكه‌ره‌وه‌یه‌ك كه‌ بتوانێ‌ هه‌ڵگری بیری كوردی بێت به‌و مانایه‌ی جیاوازیه‌كان قه‌بوڵ بكات ، به‌و مانایه‌ی بتوانێ‌ وه‌ك ئه‌وه‌ی جه‌نگاوه‌رێكی ئازاو دێرینی هاوڕێم ووتی ببێته‌ سومبل، ئه‌و جه‌نگاوه‌ره‌ له‌ خه‌می كۆكردنه‌وه‌دا بوو، نه‌ك وه‌ك سیاسیه‌كان كه‌ له‌خه‌می اێكترازاندان.

هیچ پێویستی به‌وه‌ ناكرد مه‌سعود محه‌مه‌د رقی له‌وانه‌ بێت كه‌وه‌ك ئه‌و بیر ناكه‌نه‌وه‌، یان به‌ بیانوی ئه‌وه‌ی پێش زه‌مه‌ن كه‌وتون بیانخاته‌ به‌ر تیری ره‌خنه‌ ، به‌و مانایه‌ی ئه‌وان شتێك ده‌ڵێن كه‌ كاتی نه‌هاتوه‌، خۆ ده‌شێ‌ راستی ته‌واویش لای ئه‌و پیاوه‌ بووبێت وه‌ك چۆن راستی لای ” جۆرج ئۆریل” به‌ر له‌ گۆربادشۆف هه‌بوو، هه‌رچه‌ند ئه‌و دیدو سه‌رنج و ره‌خنانه‌ش له‌ هه‌ڵه‌و كه‌م و كوڕی به‌ ده‌ر نین، ئێستا زۆرن ئه‌وانه‌ی كه‌ئه‌گه‌ر دنیای پێش پێرۆستریكاو گلاسنۆستیان نیشان بده‌یت ره‌نگه‌ باوه‌شی پیا بكه‌ن ، دنیای نوێش ئازارو سه‌ر هێشه‌ی خۆی هه‌یه‌، ئه‌وه‌تا سه‌رگه‌ردانیه‌كی سیاسی له‌ روسیا هه‌یه‌ ، به‌ڵام ئه‌وان شانسی ئه‌وه‌یان هه‌بووه‌ زووتر بچنه‌ مێژوه‌وه‌.

تۆ بڵێیت جگه‌ له‌ هه‌ندێ‌ له‌ سیاسیه‌كان و ده‌سته‌و گروپگه‌لی جیا جیا ئێستا ئه‌وانه‌ زۆر تر نه‌بن له‌ لیبیا ئاوات به‌ رۆژانی سه‌رده‌می قه‌زافی بخوازن، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ میسر ئه‌و ئاواته‌ خوازرا.

محه‌مه‌د مورسی سیاسیه‌كی كۆكه‌ره‌وه‌ نیه‌، میسرو نیل و ئه‌هرامه‌كان و فیرعه‌ونه‌كان و دیرۆك شته‌كانیان به‌و جۆره‌ راگرتوه‌، ئێستا میسر سیاسیه‌كی كۆكه‌ره‌وه‌ی ده‌وێت ، ئه‌مه‌ ناكاته‌ ئه‌وه‌ی بڵێین حوسنی موباره‌ك كۆكه‌ره‌وه‌ بوو، به‌ڵام له‌ سه‌رده‌می موباره‌كدا هه‌رگیز كار نه‌گه‌یشته‌ ئه‌وه‌ی سونی و شیعه‌ په‌لاماری یه‌كتر بده‌ن.

كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی مه‌رج نیه‌ وه‌ك كاریزمایه‌ك ده‌ركه‌وێت ، هه‌ندێ‌ جار كۆكه‌ره‌وه‌ شوێنه‌كه‌ هۆكاره‌ بۆ دروستبوونی بۆ نمونه‌ له‌ ئه‌مه‌ریكا هه‌ركه‌سێ‌ بێت ده‌توانێ‌ ئه‌وه‌ بكات كه‌ ئۆباما ده‌یكات ، ئۆباما پێش ئه‌وه‌ی ببێته‌ سه‌رۆك نه‌له‌سه‌ر ئاستی ئه‌مه‌ریكا كه‌سێكی ناسراو بوو نه‌له‌سه‌ر ئاستی دنیا ، واته‌ ئه‌وه‌ ئه‌مه‌ریكایه‌ ده‌بێته‌ هێزی ناسین بۆ ئۆباما و له‌ رێگه‌ی ئه‌مه‌ریكاوه‌ تیشك ده‌چێته‌ سه‌ر ئۆباما، ئه‌مه‌ بۆ باشوری ئه‌فریقا جیاوازه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له‌وێ‌ ئه‌وه‌ ماندێلایه‌ سه‌رنجی دنیا به‌لای باشوری ئه‌فریقادا راده‌كێشێت، كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی بۆ دۆخی وه‌ك دۆخی كوردی هه‌میشه‌ له‌ سه‌رو پرسه‌كانی دیكه‌وه‌یه‌ ، ئه‌گه‌ر به‌ وردی و به‌ چاوی ره‌خنه‌ گرانه‌ سه‌یری رابردوی ئه‌ماره‌ته‌كانی كوردی بكه‌ین تا ده‌گاته‌ ، سه‌رده‌می شێخ مه‌حمود و دواتر سه‌رده‌می قازی محه‌مه‌د، ده‌بینین له‌مپه‌ری زۆر هه‌بوه‌له‌به‌رده‌م كۆكه‌ره‌وه‌یه‌كدا كه‌ بتوانێ‌ هه‌موو وا لێبكات كه‌ مرۆڤ بن و دواتركوردیش بن، هه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ ئۆچئالان گوتی تا ئێستا عه‌شره‌ت به‌ ته‌واوه‌تی هه‌ڵنه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌، كه‌ عه‌شره‌تیش هه‌ڵنه‌وه‌شێته‌وه‌، ترسی گه‌وره‌ ئه‌وه‌یه‌ سیاسی كۆكه‌ره‌وه‌ به‌ مانای ئه‌وه‌ دروست نه‌بێت ، كه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی عه‌شره‌ت و بنه‌ماڵه‌كه‌ی خۆیدا چاوی كه‌سی تر ببینێت هه‌ندێ‌ جاریش له‌ دۆخی وادا هه‌موو كێشه‌و ململانێكانی نێو خودی بنه‌ماڵه‌كه‌یشی ده‌گوازێته‌وه‌ بۆ نێو گشته‌كه‌، دۆخی كوردی دۆخێكی زۆر هه‌ستیاره‌ زۆر جار ئه‌و ترسه‌ی ئۆچئالان به‌راده‌یه‌كی زۆر ئێمه‌ ده‌خاته‌ به‌رده‌م ئه‌وه‌ی ئایه‌ چی بكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی له‌م گێژاوه‌ ده‌رچین، ئه‌و كاته‌ی قسه‌ له‌ كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی ده‌كرێت قسه‌ له‌و فریاد ره‌سه‌ ده‌كرێت كه‌ هه‌موان ده‌بینێت ، ئه‌وه‌ی تا ئێستا له‌ مێژوی كوردا سه‌ریهه‌ڵنه‌داوه‌، یان هه‌ندێ‌ جار ئه‌گه‌ر هاتبێته‌ پێشیشه‌وه‌ ئه‌وانی تر لێی قوتبونه‌ته‌وه‌، مه‌سعود محه‌مه‌د زۆر به‌ وردی ره‌خنه‌كان ده‌گرێت ، به‌ڵام بیری له‌وه‌ نه‌كرده‌وه‌ كه‌ كێ‌ كۆ كه‌ره‌وه‌ی سیاسیه‌.

مه‌سعود بارزانی له‌ باشوری كوردستان نزیكه‌ی هه‌فتا له‌سه‌دی ئه‌وانه‌ی ده‌نگیاندا له‌ چوار ساڵی پێشودا ئه‌ویان وه‌ك سه‌رۆكی هه‌رێم دیاری كرد ، به‌ڵام ئه‌و نه‌یتوانی كۆكه‌ره‌وه‌ بێت ، ئه‌و له‌ بنه‌ڕه‌تا بیری كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی نه‌بوو، یان ده‌شێ‌ بڵێین نه‌یانهێشت بیبێت دیاره‌ مه‌به‌ستم ئه‌و هاله‌یه‌یه‌ كه‌ به‌ ده‌وریه‌وه‌ن و به‌رده‌وام ئه‌و ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ ماڵی حزب، یان ره‌نگه‌ بۆ ماڵی ته‌نانه‌ت بچوكتر له‌ حزبیش وه‌ك ئه‌وه‌ی خۆی له‌ كۆنگره‌ی سیازده‌دا شتێكی وایووت و دواتریش فازڵ میرانی له‌ چه‌ند دیدارێكدا هه‌ر ئه‌وه‌ی ووت، بارزانی هه‌شت ساڵی له‌ به‌رده‌مدا بوو تا وه‌ك كۆكه‌ره‌وه‌یه‌كی سیاسی ده‌ركه‌وێت كه‌چی له‌ دوا مانگه‌كانی هه‌شت ساڵه‌كه‌دا له‌ یادی حزبه‌كه‌ی خۆیدا وه‌ك كۆكه‌ره‌وه‌یه‌كی سیاسی قسه‌ی نه‌كرد.

ئه‌وه‌ی گه‌ل له‌ سه‌ریان بوو وه‌ك ده‌ستنیشانكردنی بارزانی وه‌ك سه‌رۆكی هه‌رێم كردیان ، ئه‌و له‌ یه‌كه‌مین هه‌نگاودا میدیای حزبه‌كه‌ی كه‌وته‌ شێلان و سه‌ركوتكردنی نه‌یاره‌كانی ، یان ئه‌و ركا به‌رانه‌ی به‌رانبه‌ر ئه‌و خۆیان كاندید كردبوو نمونه‌ی دكتۆر كه‌مال میراوده‌لی كه‌ هه‌رگیز شایانی ئه‌و هه‌موو تانه‌و ته‌شه‌ره‌ نه‌بوو، نه‌ك له‌به‌ر ئه‌وه‌ی دكتۆرای هه‌بوو یان خۆی بۆ ئه‌و پۆسته‌ كاندید كردبوو یان نوسه‌رو رۆشنبیرێكی دیاری كورده‌ بگره‌ له‌به‌ر ئینسانی بوونه‌كه‌ی ، له‌كاتێكا دكتۆر كه‌مال نزیكه‌ی بیست وپێنج له‌ سه‌دی ده‌نگه‌كانی ده‌نگده‌رانی هێناو بێوه‌رگرتنی هیچ پۆستێك له‌ سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ وڵاتی به‌ریتانیا.

مه‌سعود بارزانی هه‌شت ساڵی وه‌ك تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی گه‌وره‌ له‌ به‌رده‌مدا بوو، تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی ئه‌سته‌م بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و پله‌یه‌ وه‌ربگرێت كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی حزبه‌كه‌ی پێیده‌درێت ، من بێئه‌وه‌ی كه‌س برینداربكه‌م لام وایه‌ ئه‌و هه‌شت ساڵه‌ هه‌ندێ‌ كێماسی و هه‌ڵه‌و په‌ڵه‌ نه‌یانهێشت بارزانی ئه‌و كۆكه‌ره‌وه‌ سیاسیه‌ بێت كه‌ ئه‌گه‌ر كورسی سه‌رۆكی هه‌رێمیش به‌ جێبهێڵێت وه‌ك كۆكه‌ره‌وه‌یه‌ك  بمێنێته‌وه‌، كه‌باس له‌ بیری كوردی ده‌كه‌ین باس له‌م تێگه‌یشتنه‌ ساده‌و ساكاره‌ ده‌كه‌ین له‌ هیچ كوێی دنیا كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی هه‌موو جومگه‌ هه‌ستیاره‌كانی به‌رێوه‌ بردن و ئابوری و سیاسه‌ت و كاره‌كانی دیكه‌ له‌ ده‌ستی ده‌ورو به‌ره‌كه‌ی خۆیدا كۆناكاته‌وه‌، خۆ گه‌ر ئه‌وه‌شی كرد بانگه‌شه‌ی دیموكراتی بوونه‌كه‌ی به‌تاڵ ده‌بێته‌وه‌، ئه‌وه‌ جگه‌ له‌وه‌ی بمانه‌وێ‌ و نه‌مانه‌وێ‌ تا سه‌ر ناتوانێ‌ ده‌ست به‌ هه‌موو جومگه‌كانه‌وه‌ بگرێت، بارزانی جگه‌ له‌وه‌ی میراتی گه‌وره‌ی مه‌لا مسته‌فای بارزانی له‌به‌ر ده‌ست بوو هه‌روه‌ها قوربانی دانی بنه‌ماڵه‌كه‌یان و ته‌قه‌لاو بانگه‌شه‌ی هاوپه‌یمانه‌كه‌شی مه‌به‌ستم تاڵه‌بانیه‌ پاڵپشتی بوون بۆ ئه‌وه‌ی له‌ كوردستان ببێته‌ كۆكه‌ره‌وه‌ی سیاسی و له‌وێشه‌وه‌ دنیایه‌كی باشتر بۆ كوردی باشور مسۆگه‌ر بكات .

له‌و هه‌شت ساڵه‌دا له‌ ته‌نیشت بارزانیه‌وه‌ له‌ زۆر كه‌س دراو ئه‌و وه‌ك كۆكه‌ره‌وه‌یه‌كی سیاسی ناڕه‌زای ده‌رنه‌بڕی ، باره‌گای لایه‌نه‌ سیاسیه‌كان سوتێنران ، خه‌ڵك شه‌هید كرا سوكایه‌تی به‌ سونبله‌ حزبیه‌ جیاجیاكانی لایه‌نه‌ ئیسلامیه‌كان و عه‌لمانیه‌كان كرا، تۆمه‌تی ناڕه‌وا درایه‌ پاڵ خه‌ڵك ، هه‌ڵه‌و كه‌م و كوڕی خۆیان به‌راست وێنا كراو راستی ئه‌وانی تر به‌ هه‌ڵه‌و كه‌م و كوڕی.

من نامه‌وێ‌ وا بڵێم ، به‌ڵام كورد له‌م چوار چێوه‌ داخراوه‌دا نه‌یارو دوژمنی زۆره‌ ، جارێكیان ووتم كورد به‌ نه‌وت و گازو سامانی ژێر زه‌ویه‌وه‌ كه‌ ئێستا هه‌ڕاج ده‌كرێت ، ده‌شێ‌ بچێته‌ بازاڕه‌كانی دنیاوه‌ ، به‌ڵام به‌و هه‌موو سته‌مكاریه‌ی لێیكراوه‌ ده‌چێته‌ نێو ناوه‌نده‌ سیاسی و نێو ده‌وڵه‌ تیه‌كانی دنیاوه‌، سیاسی كورد تاقه‌تی خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م شتانه‌ی نیه‌ ، هه‌ر هیچ نه‌بێت ده‌ڵێن توند قسه‌ مه‌كه‌ ” كاكه‌ ناساخه‌” وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ ئیتی ئه‌و نه‌خۆش بوو پێویسته‌ هه‌موو میله‌ت نه‌خۆش بێت ، باشه‌ كه‌ نه‌یارو نا دۆستمان زۆره‌ ئه‌وه‌ خێره‌ خۆمان هه‌مان بیانو ئه‌ده‌ینه‌ ده‌سته‌وه‌، ئه‌و كارانه‌ی ئێمه‌ له‌ رابردودا كردومانه‌ له‌ بنه‌ڕه‌تا خزمه‌ت بووه‌ به‌ سیاسه‌تی نه‌یارو نا دۆسته‌كانمان، ئێمه‌ زۆر جار ده‌ڵێین كه‌س زیاده‌ نیه‌ واته‌ ده‌كرێ‌ هه‌موومان هه‌بین ، هه‌موومان به‌ هه‌موو جیاوازیه‌كانمانه‌وه‌ ، كه‌س زیاد نیه‌ ، چۆن ده‌توانین كه‌شتیوان  یان كاپتنێكی  باش بۆ كه‌شتیه‌كه‌  بدۆزینه‌وه‌، ئایه‌ ئه‌وه‌ ئه‌سته‌مه‌ به‌ بڕوای من نه‌خێر ، به‌ڵام ناكرێت ده‌سته‌كانی تر ده‌ست بخه‌نه‌ به‌رده‌سته‌كانی كه‌شتیه‌وانه‌كه‌، مه‌به‌ست ده‌سته‌كانی ده‌ورو به‌ری ده‌ستی كه‌شتیه‌وانه‌كه‌یه‌، ئه‌و ده‌ستانه‌ هه‌میشه‌ نایه‌ڵن كه‌شتیه‌وان رێیه‌ راسته‌كه‌ بدۆزێته‌وه‌، كێشه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ ده‌ستی كه‌شتیوانه‌كه‌ش له‌باره‌ بۆ ئه‌وه‌ی ده‌سته‌كانی تر بێنه‌ ناوه‌وه‌، ئه‌مه‌ له‌ دوێنێدا وا بووه‌ ، لێ‌ سبه‌ینێ‌ چۆن ده‌بێت ئه‌وه‌یان پێویستی به‌ قسه‌ كردنی زیاتره‌.

 

 

 

 

Previous
Next