رێ… زام !! …. ڕێبۆ ڕەزا
سه‌ره‌تای وه‌رزی به‌هار بوو، تێڕامانی كوڕه گه‌نجه‌كه له سرووشت، نه‌یده‌توانی بیخاته سه‌ر سكه‌ی پرسیاره جددییه‌كان، چونكه به‌هار وه‌ك وه‌رزێكی فریوده‌ر، جوانی پیشانی مرۆڤ ده‌دات و لێناگه‌ڕێت، خاڵه غه‌مگینه‌كان، دیمه‌نی دڵته‌نگییه‌كان و بێڕه‌نگییه‌كانی زه‌وی، كزه‌با و شه‌خته و سه‌هۆڵبه‌ندانه‌كانی وه‌رزی سه‌رما، ببنه خاڵێك و ده‌ستپێكی ئه‌و گه‌ڕانه‌وانه‌ی، كه مرۆڤ ده‌به‌نه‌وه بۆ ناو خۆی و هه‌ندێكجار قوڵتریش،ئیتر مرۆڤ ده‌به‌ن به‌ره‌و گومان، به‌ره‌و پرسیار، به‌ره‌و گه‌ڕان بۆ گه‌یشتن به هه‌قیقه‌تی بوون، كه كرۆكی دڵته‌نگییه‌كانی له ناو خۆیدا هه‌ڵگرتووه.
ئه‌و ساته‌ی كوڕه گه‌نجه‌كه به دڵێكی خۆشه‌وه، به خۆی و جانتاكه‌ی شانییه‌وه سواری پاسه‌كه بوو، بیری له جوانی به‌هار ده‌كرده‌وه، بیری له‌و تێكه‌ڵبوونانه ده‌كرده‌وه، كه مرۆڤه‌كان له‌و وه‌رزه‌دا درووستی ده‌كه‌ن، به‌ڵام ئه‌و هێشتا له فریوی ئه‌و وه‌زره تێنه‌ده‌گه‌یشت، نه‌یده‌زانی به جادووی جوانییه‌كانی، مرۆڤه‌كان مه‌ست ده‌كات و هه‌موویان ده‌خاته هه‌له‌كه سه‌ما و به دیار گه‌مژه‌ییه‌كانی خۆیانه‌وه هه‌ڵیانده‌په‌ڕێنێت، ئاخر ئه‌و جوانییانه‌وه‌ك تراویلكه وان و له كاتێكی كه‌مدا ون ده‌بن، چونكه ئه‌وانه هه‌قیقه‌تی زه‌وی نین، هه‌قیقه‌تی زه‌وی خاشاكه گڕگرتووه‌كه‌ی ناخییه‌تی، كه جار جاره له رێگه‌ی بوركانه‌كانه‌وه دێته‌ده‌ر و مرۆڤ ئاگادار ده‌كاته‌وه،كاره‌ساتێكی گه‌وره به‌رێوه‌یه، رۆژێك دێت ئه‌م هه‌ساره‌یه گڕ بگرێت، دوای ئه‌وه‌یش شتێك نامێنێته‌وه به ناوی ژیان، به ناوی مرۆڤ، به ناوی بوونه‌وه‌ر و گیاندار و بێگیانه‌كان، ئه‌وه‌ی ده‌مێنێته‌وه ته‌نها دوكه‌ڵی ئه‌و سوتان و هاوارانه‌یه، كه بوونه‌وه‌ره‌كان وه‌ك یاده‌وه‌رییه‌ك بۆ گه‌ردوونه سامناكه‌كه‌ی به‌جێده‌هێڵن، هه‌ر ئه‌و درك كردنه‌یشه‌وا له مرۆڤی هۆشمه‌ند ده‌كات، ئه‌م ژیانه به دۆزه‌خی راسته‌قینه بزانێت و خاڵی كۆتایی خۆی، به خاڵی گه‌یشتن به ساتی ئارامی و دڵنیایی بزانێت، ئه‌گه‌ر ئه‌و كۆتاییه ئه‌به‌دیش بێت.
* * *
ئه‌و نه‌یده‌زانی سه‌ره‌ڕای گه‌مژه‌ییه‌كانی، به‌ڵام جه‌وهه‌ری مرۆڤ بریتییه له درۆ و ته‌ڵه‌كه‌بازی و خۆگونجێنی،جه‌وهه‌ری مرۆڤ به‌جۆرێكه، ده‌توانێ هه‌رزوو شته‌كان له بیر بكات و له‌گه‌ڵ دۆخه نوێیه‌كان هه‌ڵبكات، چونكه‌ئه‌گه‌ر وا نه‌بوایه، نه‌یده‌توانی به درێژایی ئه‌و ئه‌زموونه گه‌وره‌یه‌ی بوونی، هێنده گه‌مژانه خۆی ته‌سلیمی فریوه‌كان بكات، كه نه‌توانێت له وێزگه‌یه‌كدا بوه‌ستێت و ئیتر له‌سه‌ر هێڵی گه‌وجێتی رێگه نه‌بڕێت، له ناو فریوی ساته ژه‌هراوییه به جوانی سواق دراوه‌كاندا، له ناو ساخته‌یی رووناكییه‌كاندا، هه‌ڵنه‌په‌ڕێت و هه‌ڵنه‌به‌زێته‌وه و سه‌ما نه‌كات، ئاخر مرۆڤ ئه‌گه‌ر به وردی بیر بكاته‌وه، تێده‌گات تاریكییه‌كی ئه‌به‌دی، له بۆسه‌دایه و خه‌ریكی ژماردنی خوله‌كه‌كانه، تا كوده‌تا به‌سه‌ر به روناكیدا بكات، كه ئه‌وه‌یش روویدا ئیتر هه‌موو شتێك كۆتایی پێدێت.
مرۆڤ ئه‌گه‌ر بیر بكاته‌وه، تێده‌گات رووناكی ئه‌به‌دی نیه، رۆژێك دێت خۆر بكه‌وێته خواره‌وه و ساته سامناكه ئه‌به‌دییه‌كه خۆی به دیار بخات، ئیتر هیچ رووناكییه‌ك ناتوانێت تیشكه‌كانی له ناو ئه‌و تاریكییه‌دا پیشان بدات، ئیتر به‌سته‌ڵه‌كه‌كان خۆیان به دیار ده‌خه‌نه‌وه وهیچ وزه‌یه‌ك ناتوانێت جوڵه‌ی گه‌ردوون رێك بخاته‌وه.
* * *
ئه‌و كوڕه‌ی كه نه‌یده‌توانی له فریوی خۆشی و شادی و جوانییه‌كان تێبگات، له ناكاو هه‌ستی كرد خه‌ریكه ژانه سه‌ر ده‌یگرێت و عه‌قڵی ده‌كه‌وێته كار، خه‌ریكه ده‌كه‌وێته سه‌ر سكه‌ی گومان و دۆخی سه‌رسامی تێده‌په‌ڕێنێت، بیری له‌و هه‌سته‌ی ناو وجودی مرۆڤ ده‌كرده‌وه، كه سه‌ره‌راِی دڵخۆشییه‌كانی، مه‌ستییه‌كانی، قه‌ره‌باڵغییه‌كانی ده‌وری، كه‌چی هه‌میشه له ته‌نهایی ئاگاداری ده‌كاته‌وه، ئاخر ئه‌و پێشتر نه‌یده‌زانی مرۆڤ له ئه‌زه‌له‌وه بوونه‌وه‌رێكی ته‌نهایه، به ته‌نها له دایك ده‌بێت، به ته‌نها ده‌مرێت و ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ نادیار، ئه‌و نه‌یده‌زانی هه‌مووپه‌یوه‌ندییه‌كان هه‌ڵهاتنن له‌و ته‌نهاییه، كه دواجار مرۆڤ ده‌بێت ته‌سلیمی بێت، دواجار ده‌بێت ئه‌و ژه‌هره بخواته‌وه كه هه‌ست كردنه به‌و ته‌نهاییه ئه‌به‌دییه.
له پشت جامی پاسه‌كه‌وه سه‌یری ده‌ره‌وه‌ی ده‌كرد، كه‌وتبووه ناو بیركردنه‌وه له رابردوو، یاده‌وه‌رییه‌كانی خۆی وه‌ك ئه‌و دیمه‌نانه ده‌هاتنه پێش چاو، كه به خێرای به‌لای جامی پاسه‌كه‌دا گوزه‌ریان ده‌كرد، هه‌ستی ده‌كرد ژیان به هه‌مان ریتمی ئه‌و خێراییه‌وه به‌ره‌و دوا وێزگه‌ی ده‌بات، بۆیه زوو زوو له خۆی ده‌پرسی: “بۆچی ژیان وه‌ك سه‌فه‌رێكی كورت وه‌هایه، رێگه نادات هه‌موو كاره‌كان ته‌واو بكه‌ین، رێگه به كه‌سمان نادات، به هه‌موو یاده‌وه‌رییه‌كی یه‌ك رابگه‌ین و نه‌خشی خۆمان به‌سه‌رییانه‌وه به‌جێبهێڵین… ئاخر بۆچی ژیان وه‌هایه؟!”، به‌ڵام وه‌ك هه‌میشه بێوه‌ڵام.
* * *
پاسه‌كه رێگه‌ی ده‌بڕی، وه‌ك پیرێكی ماندوو، كه جار جاره له كه‌ناری رێگه لاده‌دات بۆ پشوو، جار جار لایده‌دا، به‌ڵام بۆ پشوو نا، به‌ڵكه له‌و بازگانه لای ده‌دا، كه سنووری نێوان تابۆكانیان جودا ده‌كردنه‌وه،چه‌كداره‌كان سه‌رده‌كه‌وتن و مۆڕه‌یان له خه‌ڵكه‌كه ده‌كرد، داوای پێناسیان ده‌كرد و پرسیاری ته‌حقیقییان له خاوه‌ن پێناسه‌كان ده‌كرد، كاتێك گه‌یشتنه لای كوڕه‌كه، هۆكاری سه‌فه‌ر كردنه‌كه‌یان لێپرسی، نه‌یزانی چوه‌ڵامێكیان بداته‌وه، ترس هه‌موو گیانی داپۆشی بوو، ترس له گرتن نا، له كوشتن نا، به‌ڵكه ترس له‌و ده‌مامكه جۆراوجۆرانه‌ی، كه روخساری چه‌كداره‌كان و مرۆڤه‌كانی ده‌ورییان داپۆشی بوون، ده‌یویست بگری و له رێگه‌ی هه‌نسكه‌كانییه‌وه گوزارشت له‌و ساته تاریكه بكات كه تێیكه‌وتبوو، چونكه گریان ئه‌و دۆخه‌یه‌ده‌سه‌ڵاتی مرۆڤ له به‌رانبه‌ر مه‌حاڵه‌كاندا پوچه‌ڵ ده‌كاته‌وه.
چه‌كداره‌كان له پرسیاركردن به‌رده‌وام بوون، كوڕه گه‌نجه‌كه‌یش ناچار بوو له‌وكاته‌دا ببێته‌وه به یه‌كێك له مووسافیره‌كانی ناو پاسه‌كه و به درۆیه‌ك خۆی له‌و به‌ڵایه رزگار بكات، هه‌روایشیكرد، به‌ڵام تاماوه‌یه‌كی زۆر،نه‌یده‌توانی له‌و گرێ ده‌روونییه رزگاری ببێت، كه كاره‌ستاباری ژیان و دڕنده‌یی مرۆڤه‌كان، یه‌كتر ناچار به درۆ كردن ده‌كه‌ن.
پاسه‌كه تێده‌په‌ڕی و بیركردنه‌وه له سه‌فه‌ر مێشكی كوڕه‌كه‌ی ته‌نیبوو، ره‌نگه له‌و كاته‌دا بیری له‌وه كردبێته‌وه، كه‌ئایا سه‌خته مرۆڤ ئه‌نجامی سه‌فه‌ره‌كان بزانێت؟
چونكه هه‌ندێكجار له سه‌فه‌ردا دڵته‌نگییه‌ك چاوه‌ڕوانی مرۆڤ ده‌كات و وێنه‌ی سه‌رزه‌مینه سه‌فه‌ر بۆ كردووه‌كه به پێچه‌وانه‌ی پێشبینییه‌كانییه‌وه ده‌رده‌چن، یان ره‌نگه دۆزه‌خێك چاوه‌ڕوانی بكات، كه بیری لێنه‌كردبێته‌وه،كوڕه‌كه ده‌یویست ته‌نها چه‌ند رۆژێكی كه‌می پێبچێت و زوو بگه‌ڕێته‌وه، به‌ڵام نه‌یده‌زانی ئه‌و سه‌فه‌ره ئه‌وه‌نده دوور ده‌یبات، چیتر ناتوانێت له ناو یاده‌وه‌ری هاوڕێكانیدا وه‌ك پاڵه‌وان نه‌خشی چیرۆكێك بكات، نه‌یده‌زانی پاسه‌كه ئه‌وه‌نده دوور ده‌ڕوا، تا ماوه‌یه‌كی زۆر له رێگه‌دا ده‌مێنێته‌وه و ده‌بێته هاوڕێی سه‌رنشینه‌كان.
نه‌یده‌زانی هه‌ر له ناو ئه‌و پاسه‌دا، هه‌ست به تێپه‌ڕینی زه‌مه‌ن ده‌كات و ئه‌و سه‌فه‌ره ئه‌وه‌نده ماندووی ده‌كات،چیتر كوڕه یاخییه‌كه نامێنێته‌وه، كه ژیانی به چۆكدا ده‌هێنا، چیتر سه‌فه‌ر رێگه‌ی نادات ماسولكه‌كانی گه‌وره‌بن و به‌هێزه‌وه له مه‌یدانی رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌كاندا بوه‌ستێت و پاڵه‌وانبازی بكات.
* * *
پاسه‌كه به‌سه‌ر پشتی شه‌قامه‌كه‌وه، وه‌ك مێروویه‌ك به ره‌شمارێكدا هه‌ڵگه‌ڕابێت، ته‌كانی ده‌دا، كوڕه‌كه‌یش به ناچاری گوێی بۆ موسافیره‌كانی تر راگرتبوو، كه له‌گه‌ڵ هه‌ر هه‌واڵێكی رادیۆكه‌دا، قسه كردن و تۆنیی ده‌نگ و بۆچوونه‌كانیشیان ده‌گۆڕا، تاوێ دڵخۆش ده‌بوون و به گۆرانی رادیۆكه هه‌ڵده‌په‌ڕین، تاوێكیش هه‌واڵه ناخۆشه‌كان دڵی ده‌ته‌زاندن، وایلێده‌كردن ده‌ست بكه‌ن به هات و هاوار، به جنێودان به هه‌موو كه‌سێك، هه‌ندێكجار به خۆیشیان و جیاكردنه‌وه‌ی به‌ره‌كانیان و په‌لاماردانی یه‌كتر.
كوڕه‌كه ویستی سه‌ر به‌رز بكاته‌وه و پێیانبڵێت: هاوڕێیان گوێبگرن، ئێوه بۆ وان، بۆ به هه‌واڵێك دڵخۆش و به هه‌واڵێك تووڕه؟!
ئایا ئه‌مه هه‌قیقه‌تی ژیان نیه؟!
ئایا ژیان وه‌ك ئه‌م رێگایه‌ی كه به‌سه‌ریدا تێده‌په‌ڕین، پڕ له هه‌وراز و نشێو نیه؟!
ئیتر بۆچی هه‌واڵی رادیۆیه‌ك ئاوا گاڵته به میزاجمان بكات؟!
ویستی ئه‌وه بكاته به‌هانه‌یه‌ك و پێیانبڵێت: تكایه خۆتان بن و ده‌مامكه‌كانتان فڕێده‌ن، ئه‌م پاسه ماڵی هه‌موومانه و ده‌بێت ئه‌منییه‌تی هه‌موومان بپارێزین، هه‌موومان تا كۆتایی رێگه‌كه هاوڕێین، هاوڕێیه‌تی وا ده‌كات، خۆمان بین، به‌بێ ده‌مامك، به‌بێ ته‌ماح، به‌بێ ئه‌و زیندانانه‌ی كه بۆ خۆمانمان درووست كردوون، به‌بێ ئه‌و هه‌ڵچوونه ده‌روونیانه‌ی كه ناخمان وێران ده‌كه‌ن.
به‌ڵام هه‌رزوو له‌و ویسته بێ ئومێد بوو، چونكه هه‌رزوو تێگه‌یشت، هه‌قیقه‌تی بوون، ئازار و تراژیدیایه، گریان و بێئومێدییه، هه‌قیقه‌تی مرۆڤیش، مانه‌وه‌یه له ناو په‌تای ئایدیۆلۆژیا، ئاین، نه‌ته‌وه، پیاوبوون، ژنبوون،عاشقبوون، جیاوازی ره‌نگه‌كان، جیاوازی بیركردنه‌وه‌كان، جیاوازی خه‌یاڵه كوشنده‌كان، ئاڵا، سنوور، درووشم، سروود، پۆشینی ده‌مامك و شاردنه‌وه‌ی هه‌قیقه‌تی خۆت و یاری كردن له ناو هه‌وراز و نشێوییه‌ده‌روونییه‌كان، درووستكردنی یاده‌وه‌ریی له رێگه‌ی ئه‌و په‌تایانه‌وه.
تێگه‌یشت ده‌رمانی ئه‌و په‌تایانه‌یش شتێكه، كه‌س ناوێرێت بیری لێبكاته‌وه، تێگه‌یشت مانه‌وه له ناو پێستیمرۆڤدا به‌ڵا گه‌وره‌كه‌یه، كه ئه‌و په‌تایانه به دوای خۆیدا ده‌هێنێت، ته‌نها ده‌رچوونیش له‌و پێسته، مرۆڤ وه‌ك بوونه‌وه‌رێك رزگار ده‌كات، ئه‌وه‌یشی به خه‌ونێكی مه‌حاڵ ده‌زانی، كه كه‌س جورئه‌ت ناكات، بیر له بینینی بكاته‌وه، بۆیه ناچار بوو، روو له موسافیره‌كان وه‌رگێڕێت و سه‌یری جامی پاسه‌كه بكات، تا ده‌شته‌كان، شاخه‌كان، چه‌مه‌كان، بیره‌وه‌رییه‌كان، وێنه‌ی سیما و روخساری مردووه‌كان، به خێرایی بێنه پێش چاوی و بزر بن، بێنه پێش چاوی و بزر بن، بێنه پێش چاوی و بزر بن.
