Skip to Content

Friday, March 29th, 2024
گروپی کۆمونیستی ئەنتەرناسیونالیست لەنێوان «لێنینیزم» و «كۆمۆنیزم» دا…2

گروپی کۆمونیستی ئەنتەرناسیونالیست لەنێوان «لێنینیزم» و «كۆمۆنیزم» دا…2

Closed
by December 27, 2008 گشتی

 گروپی کۆمونیستی ئەنتەرناسیونالیست لەنێوان «لێنینیزم» و «كۆمۆنیزم» دا
 زاهر باهر
 له‌نده‌ن سێپتەمبەرى 1996
 به‌شی دووه‌م
 
    ئایا گروپ تەنیا بەرامبەر كرێكارانى بریتانیا و فەرەنسا و بەلجیكا چى دەڵێت  ؟ ئایا لە ئەمرۆى كۆمەڵگەى هاوچەرخدا هێزى مێژوویى نین ؟ بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا نەك هەرلە پارتێکی کۆمونیستدا خۆیان ڕێك نەخستووە بەڵكو لە سه‌ندیکاش دا هێشتاكە هەر كەمایەتین. ژمارەى كرێكارە نقابییه‌كان لە ئەمرۆى بەریتانیادا لەنێوانى 7-8 ملیۆنەو، لە فەرەنسا 5-6ملیۆن، لە بەلجیكاش زۆرلەو ژمارانە كەمترە. با گروپ  ئەوە بزانێت كە پڕۆلیتاریا نابێتە هێزێکی پارتانە لەژێر سەركردایەتى ( کۆمونیستەكان )دا، بەڵام ئەم دونیایەش دەهێننە لەرزین و لەرزاندوشیانە، خۆ هێزێکی پارتانە نەبوون لە فەرەنساى 1968دا یان لە كۆتایى ساڵى 1995دا كە دەوڵەتى فەرەنسایان خستە ژێر گەورەترین فشارەوە، ترس و لەرزیان نەك هەر بە بەرى سەرمایەدارى ناوخۆیى بڕى بەڵكو هەموو ئەوروپاو ئەمریكاشیان وەترس هێنا. خۆ لە ساڵى 1994ى شەوە هەتا ئێستا چەند جارێك مانگرتنى گشتى لە بەلجیكا ڕوى داوە كە دواجاریان لەكاتى مانگرتن و خۆپێشاندانەكانى ئەم دوایییه‌ى فەرەنسادا بوو، تا ئەو ڕادەیەى كە هەڵسەنگێنەران و لێكۆڵەرەوەكانى سەرمایەدارى واى بۆ دەچوون كە كارایی كرێكارانى فەرەنسایان لەسەرە، جێگاى داخە كە گروپ ئەو ڕاستییەیان بۆ قووت نادرێ كە كرێكاران نابنە هێزێکی پارتانە تاكو ئەوان سەركردایەتیان بكەن، بەڵام وەك هێزێکی مێژووییش دەمێننەوە تاوەكو پێكهاتنىكۆمەڵگەى سۆشیالستى.
    هەروەها دەڵێن " بدون تاْكید الحزب حتى بهیئە جنینیە لاتوجد البرولیتاریا". بەندى52. ئەمەى گروپ دەیڵێت لۆژیکی تێدا نییه‌، با پرسیاریان لێكەین و بزانین ئایا پارت چین دروست دەكات یان بە پێچەوانەوە ؟ بە تێگەیشتنى ئەوان پڕۆلیتاریا چین نییه‌ چونكە پارت نین، خۆ ئەگەر ئەمە وابێت یا ئەوەتا خۆیان لە چینى بورژوازیەوە هاتوون یان ئەوەى دەیڵێن ڕاست نییه‌ !! باشە ئەى پێشنیاركراوەكانیان بۆ كێن ؟ خۆ گروپ تاوەكو ئێستا نەیتوانیوە هەموو كرێكاران بخاتە ژێر ئالاى پارتە کۆمونیستەكەیەوە.
    بەڕاى من گروپ لە ساویلكەیییه‌وە ئەمە ناڵێت، خۆگەر ئەمە ڕایان بێت ئەى چۆن پاساوى مێژوویى پارتى پێشڕەو، هوشیارى كرێكاران بكرێت. چۆن کۆمونیستەكان لە كوانو دانیشن و پڕۆلیتاریاش لە پێینەوە.
   بەڵگەشم بۆ سەلماندنى ئەمە بڕوانە بەندى 52كە چۆن بیانوویەك دەهێننەوە و دەڵێن " ان وڤیفە الپوریین هی قیادە الپورات والحزب. هژه‌ الأقلیە من الشیوعیین هی نتاج چروری وعفوی ( بالمعنى التأریخی ولیس الانی لهژه‌ الكلمە ) لانتڤام البرولیتاریا فی قوە وحیدە و ممركزە فی نفس الوقت المحور الژی تتحقق حوله عملیە القلب بالمارسە بما یسمح بالعبور من مجرد موچوع لهژه‌ التلقائیە الى ژات واعیە لپورە القادە ".
 لێنین لە لاپەرەى 54 لە(ماالعمل)دا دەڵێ (… بتێورات الحركە العمالیە الێرف تستگیع بحد ژاتها ان تێنع لنفسها وانها ستچع لنفسها بالتاْكید ایدولوجیه مستقلە، وان ژالك لایتگلب غیر قیام العمال" بانتزاع مێیرهم من أیدی القادە" ولكن هژا خگأ فاحش… ).
    گروپ ئەو ڕستەیەى سەرەوە تەواو دەكەن بەوەى كە چۆن کۆمونیستەكان بە پێى ئەوەى لەكرێكاران جیان  دەبنە سەرچۆپیكێشى هەڵپەركێى شۆڕشى پڕۆلیتاریا، لە خاڵى 53 دەڵێن " ان الشیوعیین هم الفێیل الأکپر تێمیماَ چمن مجموع المناچلین البرولیتاریین فی كافە البلدان، انهم العنێر الژی یدفع القگاعات الاخرى اکپر فاکپر الى الامام، ونڤریا لهم على باقی البرولیتاریا میزە الفهم الواچح للشروگ والمجرى والاهداف العامە للحركە البرولیتاریە".
    لە بەندى 54دا گروپ باس لەكێشەكانى سەرمایەدارى دەكات لە ڕوى سیاسى و ئابورى و كۆمەلایەتییه‌وە، هەروەها باس لەوە دەكەن كە چەند گرانە  ڕێكخراوەیەکی کۆمونیستی هەبێت و بتوانێ  ڕۆڵى خۆى ببینێ، هەرچەندە دەڵێن كە نەزعەیەك هەیە بەڵام بوونێکی لاوازى هەیە، لە هەمان كاتدا نایدركێنن كە ئەو نەزعەیە كێیە، بەڵام هەركەسێ پێشنیاركراوەكان بخوێنێتەوە لە پال نووسراوەكانى تریان داَ ئەوە تێدەگات كە تەنیا مەبەستیان خۆیانە وەك نەزعەیەکی شۆڕشگێرانەى ڕەسەن مابنەوەو لە ئارادا بن، چونكە لاى هەمووان ئاشكرایە كە گروپ هەموو خەباتێکیتر، هەموو قسەیەك كە لەدەمى خۆیانەوە نەگوترابێ بەلاى ئەوانەوە دژە شۆڕشن، گوایە هەر ئەوانن كە بەڕاستى وەكو كۆمەڵێکی خەباتگێرو شۆڕشگێر ئەمێنێتەوە و ئەو جەمسەرەش دەبن كە چالاكیەكان لە دەوریان كۆدەبێتەوە و ڕۆڵى كاریگەریشیان دەبێت، دەڵێن " إن عمل التنڤیم والمركزیە لهژا المجموع النچالی سیڤل هو العمل الحاسم و المركزی الژی یسمح بنشاگ الگلیعه‌ الفعلیە للگبقه‌ على مستوى أممی ان یێبح واعیاَ لقوته واهدافه وآفاقه الخاێه‌ ". بۆ ئەوەى كە ئەو ڕۆڵەى سەرەوە ببینن پێویستە پڕوپاگەندەى بۆ بكەن، دەبێ زێدەڕۆیى فرە بۆ ڕۆڵى خۆیان، بۆ ژمارە و تواناكانیان بكەن، هەتا لە زۆر شوێندا كار لە زێدەڕۆیى دەردەچێ و ئەمجارەیان جێگاى پڕۆلیتاریا و ڕۆڵە مێژوویییه‌كەى دەگرنەوە، خۆیان بە دروستكەرى پڕۆلیتاریا دەزانن و دەیان دەیانەوێت بڵێن گەر ئەمان نەبوونایە پڕۆلیتاریا بوونى نەدەبوو، پێمان دەڵێن لە هەموو كون و قوژبنێکی ئەم جیهانەدا گر وپ بوونى هەیە، هێزى خۆى هەیە، هەستى شۆڕشگێرانەو قوناغى مێژوویى خۆى هەیە… بڕوانە چۆن لەبەندى 55دا باس لەخۆیان دەكەن و دەڵێن " بالفعل، فرغم كوننا نعیش مرحلە التكوین الجنینی للبرولیتاریا ( فترە هیمنە الشیوع ) ورغم اللاكفایات، الپغرات، التجارب الجزئیە والجهل بمنجزات الفێائل الشیوعیە، فاننا نحس الیوم فی كل مكان من العالم وان بشكل الجنینی، چروره‌ وجود مركزیە أممیە، چروره‌ بنا و گلیعه‌ عالمیە وأممیە شیوعیە". لەوەش زیاتر دەڵێن " بعبارات ملموسە، انها نتاج مركزە مجموع التچادات، والقگائع و التجارب النچالیە وخێائل الاخفاقات، المحققە من قبل مختلف الرفاق من شتى المناگق، والمحوله، على اساس النڤریه‌ الشیوعیە وعلى اساس التجربە المتراكمە من قبل اجیال الپوریین فی العالم اجمع وعلى اساس عمل جماعی منڤم وواع، الى قوە حیە وفاعلە للمركزیە الاممیە للبرولیتاریا، وبێفاتها هژه‌، فان الفێیلە الشیوعیە العالمیە تتێرف بشكل واع  وارادی على اساس البرنامج الشیوعی الپابت و الژی تمپل الاگروحات المعروچە هنا احد تعابیره، فی قیادە سیرورە تشكیل الحزب الشیوعی العالمی والپورە الشیوعیە".  بەندى 56.
 
 3- گروپ و دیكتاتورى پرۆلیتاریا:- ئەوەى كە جێى سەرسوامانە ئەو دژوارى و ناكۆكییه‌یە كە برادەرانى گروپ ڕووبەڕوى دەبنەوە لە نێوان ئەوەى كە بە دەمى و سەر زارەکی باسى دەكەن و لێوەى دەدوێن لەگەڵ ئەوەى كە دەینووسن و لە پێشنیاركراوەكان دا هاتووە، پێناسە و بۆچوونیان لەبارەى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریاوە لەوە زیاتر دەرناچێ كە بە زەبرو زەنگى شۆڕشگێڕانەى دەزانن دژى سەرمایەدارى، گروپ دەڵێت: ناوهێنان و بەكارهێنانى وشەى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا تەنیا ماناى بەكارهێنانى ئەو زەبرو زەنگە شۆڕشگێرانە مێژوویەیە كە پڕۆلیتاریا كارى كرێگرتەى پێ لەناو دەبات. وە هەروەها دەڵێن بە هیچ شێوەیەك مەبەست لە دەوڵەتى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا نییه‌، لەوە زیاتریش دەڵێن باوەامان بە دەوڵەت نییه‌. بەڵام ئایا ئەبێ بڕوا بەدەمیان بكەین یان بە قەڵەمیان.       دەمەتەقێ و قسە لەسەر كەس ناژمێردرێ، جگە لەوەش ڕەنگە ئەوە تەنیا ڕاى كەسى قسەكەر بێت نەك بۆچوونى ڕێكخراوەكە، بۆیە بەڕاى من ئەوەى كە نووسراوە و دەنووسرێ دەبێ ئەوە لەسەر گروپ بكرێت بەماڵ. بۆ ئەم مەبەستەش باجارێکیتر پێشنیاركراوەكانیان تاووتوێ بكەینەوە و بزانین ئەم برادەرانە چۆن لەدیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا گەیشتوون و چۆنیش لە ئێمەى دەگەیەنن.
   ئەمانیش زیاتر لە لێنین و لێنینیستەكان تامەزرۆ و تینووى دەوڵەت، دەوڵەتى پڕۆلیتاریان، بڕ وبیانووى ئەمانیش هەر هەمان بڕ وبیانووە بەڵام زۆر دژوارترو نالۆجیكانە ترە. هەرچى بیانووى لێنینیزم هەیە بۆمانەوە و بەرگرى كردن لە دەولەت هەر ئەوەیە كە ئەم دەوڵەتە نوێیەو لەلایەن سەرمایەدارى جیهانییه‌وە گەمارۆدراوە و هەمیشەو لەكنەكردن و پیلانگێران دان دژى،لەولاشەوە ئەم دەوڵەتە پڕۆلیتاریایە  بۆ پشتیوانى و یارمەتیدانى پڕۆلیتاریاى ڕاپەری و لە وڵاتانىتردا پێویستە. لێنین و لێنینیستەكان ئەوەیان لاڕونە كە شۆڕش یەكسەر لە گشت وڵاتێكدا ڕونادات، وەكات و زەمینەى گونجاوى خۆى دەوێ لە تەشەنەكردنى و سەركەوتنى دا.
    بڕوانە لێنین لە( الدولە والپورە ل385)دا دەڵێت:- " الا ان البرولیتاریا بحاجە الى سلگه‌ الدولە، اى الى تنڤیم القوە المتمركزە، الى تنڤیم العنف سوا و لقمع مقاومە المتمردین ام لقیادە جماهیر السكان الفقیرە من فلاحین وبرجوازیە ێغیره‌ واشباه برولیتاریین فی أمر (ترتیب) الأقتێاد الاشتراكی ".
    بەڵام ئەوەى كە ئاڵۆزە و جێگەى سەرسوامانە ئەوەیە كە گروپ دەوڵەتى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریاى جیهانییان دەوێت، نازانین بۆچى ؟!!
    چونكە ئەگەر پڕۆلیتاریا شۆڕشى جیهانى كرد لەسەرتاسەرى جیهاندا ماناى وایە كە سەركەوتنى یەكجارى و هەمیشەیى یان بەدەست هێناوە، ئیتر دەبێ دەوڵەتى پڕۆلیتاریا بۆكێ و دژى كێ بێت ؟! خۆ پڕۆلیتاریا هەركە دوژمنە چینایەتییه‌كەى لەناو بردو سیستەمى كارى كرێگرتەى هەڵوەشانەوە، ئەوا بوونى چینایەتى خۆیشى لەناو بردووە. بەڵام من واى بۆ دەچم مەبەستیان لە دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا، دیكتاتۆرى کۆمونیستەكان(گروپ) بێت دژى پڕۆلیتاریاى جیهانى، بڕوانە لە بەندى 44 دەڵێن " اِن تدمیر علاقات الانتاج الراَسمالیە هو بالچرورە ممارسە استبدادیە  ( استبدادیە الحاجات الانسانیە چد قانون القیمە ) للقوە المنڤمە والمركزە للبرولیتاریا بغرچ فرچ هیمنتها الگبقیه‌.. الدولە البرولیتاریە العالمیە، دولە برولیتاریا العالم، هی لیست بدولە حرە ولا بدولە شعبیە ولا باتحاد لمختلف الگبقات‌ ولا بتجمع  ل(مختلف) شرائع الشعب. هژه‌ الدولە حێراً، دولە البرولیتاریا المنڤمە فی حزبها. فهی لا تقام على مێلحە الحریە، إنها على  أساس چروره‌ قمع جمیع قوى الرجعیە عبر الارهاب الپوری .."
   جوینەوە و دووبارەكردنەوەى هەندێ شتى ماركس و ئەنگلس كە سەد و ئەوەندە سال لەمەوبەر گوتوویانە، لەم شێوە كرچ وكاڵەى  كە گروپ لە پێشنیاركراوەكانیاندا دەریان بڕیوە هیچ چارەسەرێ بۆ كێشەى پڕۆلیتاریاو سەرمایەدارى سەردەم دانانێت، تێگەیشتن و شێكردنەوەیەکی زانستیانەمان پێ نادات. من دڵنیام گەر ماركس و ئەنگلس ئێستا زیندوو ببنەوە دەست بەسەر زۆرێك لە بەندەكانى مانیفێستى کۆمونیستدا دەهێننەوە بەتایبەت مەسەلەى لەبەریەك هەڵوەشاندنەوەى دەوڵەتى پڕۆلیتاریا.
    گروپ دەبوایە بە چاوێکی ووردبینانەوە، بە هۆش و سەلیقەیەکی زیندووانەوە مامەڵیان لەگەڵ كتێب و بابەتەكان دا  بكردایە، بەڕاى من لۆژیك لە ( اچمحلال و تلاشی) دەوڵەت و دەولەتى پڕۆلیتاریادا نییه‌، بەڵكو لۆژیك لە دژایەتى كردنى دایە هەر لە سەرەتاوە و پێش دروست بوون و بنیات نانى. چونكە پلەو پایەى دەوڵەت، شكۆ و دەسەڵات و سەڵتەنەتى دەوڵەت، خۆشى و بزە و خوشگوزەرانى سەركردە و پیاوە مەزنەكان و پیاوانى سیاسى دەوڵەت.. ئەمانە شتێك نین كە بە (اچمحلال و تلاشی) دەست بەردارى ببێت. دەوڵەت، دەوڵەتى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا، دەوڵەتى دیكتاتۆرى فاشى و نازى و مەزهەبى و نەتەوەیى.. هتد هەریەكە بۆ لەناوبردنیان زەبرو زەنگى شۆڕشگیرانەى دەوێت، لە ناڕەزایەتییه‌كەوە تاوەكو مانگرتنى گشتى و خۆپیشاندان و بەیەكادانى خوێناوى سەرشەقام و كۆڵانەكان.. نەك گوێگرتن لە گروپ بە ئاراستەكردن و بانگەوازكردنمان لەدژى دەوڵەت، گوایە بێجگە لە دەوڵەتى دیكتاتۆرى پڕۆلیتاریا هەموویان زەبرو زەنگى شۆڕشگێڕانەیان دەوێت بڕوانە دەڵێن " وبالعكس فان الدولە الوحیدە التی تتلاشى لوحدها هى دولە البرولیتاریا (شبه الدولە ) التی یقود تگورها وتعزز قوتها و توسعها التی تحگمها چمن ژات السیرورە التی تقود الى تێفیته رأس المال) بەندى 45 .
 
 4-گروپ و ڕیفۆرم:- گر وپ لەم مەسەلەیەش بە هەڵە گەیشتووە، ڕیفۆرم لاى ئەوان دوولایەنەیە : یەكەمیان هەموو جۆرە خەباتێکی ئابوورى لە پێناوى زیادكردنى كرێ و كەمكردنەوەى كاتى كاركردن و ڕۆژانى كاركردن و زیادكردنى ماوەى پشوو.. تا دەگاتە هەر داواكاریەکی ڕۆژانەى كرێكاران لەسەر كارو بەدى هێنانیان.. گروپ هەموو ئەمانە بەدەر لە خەباتى چینایەتى دەبینێ  وادەزانێ ئەمانە هەموو بەخشیش و دیارى دەستى سەرمایەدارین، بەڵگەش بۆ ئەمەش ئەوەیە كە گروپ بزووتنەوەى كرێكاران ئەوەندە بە بەهێز دەزانێ بۆیە واى بۆ ئەچن كە سەرمایەدارى وزە و تینى شۆڕشگێڕانەى پڕۆلیتاریا بەمە دادەمركێنێتەوە و لەناوى دەبات. بەڵام مێژوو ئەوەى سەلماندووە كە ڕۆژێ لە ڕۆژان سەرمایەدارى و چەوسێنەران تەنیا ڕیفۆرمێکی بچوكیان لە خۆیانەوە نەكردووە، وە ئەوانەى كە كراون دەستكەوتى خەباتى ڕۆژانێکی سەخت بوون، سەرمایەدارى ئەوەندە چاوچنۆك و چڵێسە ئەگەر بۆى بكرێ لە ڕۆژانى سەدەكانى پێشوو خراپتر كرێكاران دەڕەتێنێ، خۆ ئەگەر سەرمایەدارى ڕیفۆرمەكان لەویستى خۆیەوە بكات و داخوازیەكانى پڕۆلیتاریاش پینەو پەڕۆیەکی ڕۆژانە بێت یان ( دژە شۆڕش بێت ) بۆچى كرێكاران دەبێ مانى بۆ بگرن ؟، بچنە سەرشەقامەكان و لەگەڵ پۆلیس دا لە بەیەكادان دابن ؟!!
    بەڕاى من سەرمایەدارى نەك هەر پینەو پەڕو ناكات بەڵكو ئامادەش نابێت قڕوشێ بۆ پڕۆلیتاریا زیاد بكات لەبەر ئەوە نا كە لە تواناىدا نییه‌، خۆ ئەوەتا بە ملیۆنەها پاوەن و دۆلارو مارك و فرانك.. هتد بە بەلاش  بۆ ڕێكخراوە خێرخوازەكان خەرج دەكرێ، بۆ ڕێكخراوەكانى وەكو  ئەنجومەنى گەلان، یونسیف و كۆمونستییه‌ قەومى مەزهەبیەكان… بەڵام كە ئەمانە ناكات بۆ كرێكاران مەسەلەكە تەنیا هێشتنەوە و ڕاگرتنى تاى تەرازووەكەیە، ئەزانێ كە ئەو مەسەلەیە لەو سنورەدا ناوەستێ، تاى تەرازووەكەیان دەبێ بەبارى كرێكاراندا لارەسەنگ بێت یان سەرمایەدارى. لەكاتێكدا كە سەرمایەدارى ملكەچى داواكارییه‌كانى كرێكاران دەبێت هەر یەكسەر دواكارىترى بەدوادێت و دەستكەوتى زیاتر چنگ كرێكاران دەكەوێت، ئەمە جگە لەوەى كە  كە دەیانەوێت ڕێژەى هەڵئاوسانى مالى ڕاگرن، نایانەوێ تواناى كڕین لە زیادبووندا بێت، چونكە سەر ئەنجامەكەى خولێکیترى قەیرانەكەیە، سەرمایەدارى دارێکی بەدەستەوەیە هەردوو سەرەكەى و ناوەڕاستەكەشى پیسە، هەرچى بكات هەر لە قەیرانى خۆى دایەو شتێك نییه‌ و چارەسەرێك نییه‌ لەو قەیرانە ڕزگارى بكات، لەبەر ئەوەى سیستەمى سەرمایەدارى هەمیشە  لەگەڵ خۆىدا ئەزمەكانى خۆشى بەكێش دەكات. هەروەها ناتوانرێ ئەوە بسەلمێنرێ كە سەرمایەدارى هەمیشە ڕیفۆرم بۆ لێدانى پڕۆلیتاریا و بزووتنەوەكەى دەكات. چونكە ئەم بزووتنەوەیە بە ریفۆرم لەناو نابرێ هەر وەك چۆن بە تیرۆریش لەناو ناچێت.
    كرێكاران چەند لە داواكارییه‌كانیان بێتەدى یان بە چەمكەكەى گروپ دەوڵەت چەندێ ڕیفۆرم بكات ئەوەندە زیاتر كێشەكەى نێوانیان توندو تیژتر ئەكاتەوە، بەو مانایەى كە ورەى  زیاتر، ئەزموونى پۆزەتیڤى زیاتر داخوازى زیاتر دەخاتە بەردەم كرێكاران و زیاتر هەڵپە دەكەن.
 
 
 *دەقى ئەم نووسینە پێشتر لە شێوەى دەستنووسدا لەنێو كۆمەڵێك هەڵسووڕاودا بڵاوكراوەتەوە، دواتر له‌ ژماره‌ یه‌کی جانیوه‌ری 2000ی گۆڤاری دالیان دا بڵاوکراوه‌ته‌وه‌.‌
 
 
 

Previous
Next
This site is registered on wpml.org as a development site.