برێدا له‌نێوان سیحری جادوو- گه‌ڕان به‌دوای نیوه‌كه‌ی تردا …شاخه‌وان صدیق
برێدا له‌نێوان سیحری جادوو- گه‌ڕان به‌دوای نیوه‌كه‌ی تردا
(عه‌شق له‌هه‌ركوێ بێت هه‌قیقه‌ت له‌وێیه)
(له‌ڕۆمانه‌كه‌وه)
(شاخه‌وان صدیق)
ده‌بێت سه‌ره‌تابپرسین بۆچی وله‌به‌رچی (كۆیلۆ) جیاوازله‌هه‌موونوسه‌رانیترله‌م ماوه‌یه‌داوله‌م ناوچه‌یه‌ی ئێمه‌دانوسینه‌كانی به‌شێوه‌یه‌كیبه‌رچاووه‌رده‌گێڕێن وبڵاوده‌بنه‌وه كه‌گه‌یشتۆته ئاستێك ده‌توانمبڵێم ئه‌وه‌ییه‌ككتێب له‌ماڵه‌كه‌یداهه‌بێت بێگومان كتێبه‌كه‌ی پاولۆیه ئه‌وهه‌میشه‌ئاڵۆزترین پرسیارله‌ڕێگه‌یزمانێكیساده‌وه‌ده‌كات ڕه‌نگه‌ئه‌وهه‌میشه‌له‌گه‌ڵ هه‌موماندابژی چونكه‌هه‌مووئه‌وپرسیارانه‌یكه‌له‌بیركردنه‌وه‌یهه‌موومانداهه‌یه‌ده‌یكات وزۆرساده‌ش وه‌ڵاممان ئه‌داته‌وه خه‌میگه‌وره‌یئه‌وژیان وتێگه‌یشتنه‌لێی به‌وشێوه‌ساده‌یه‌ی كه‌خوێنه‌وارێك ونه‌خوێنه‌وارێك لێی تێبگات ترسیگه‌وره‌ی ئه‌وهه‌ستكردنه به‌نه‌مانی خۆشه‌ویستی كه‌ئه‌مڕۆكێشه‌ی یه‌كه‌م وكۆتای نێوان تاكه‌كانه‌له‌سه‌رانسه‌ری دنیادا كۆیلۆ هه‌میشه خۆشه‌ویستی ده‌كاته‌سه‌ره‌تای پرسیاره‌كانی چونكه‌ئه‌وله‌وه‌گه‌یشتوه كه‌له‌ژیاندا خۆشه‌ویستی نه‌بێت مرۆڤ جگه‌له جه‌لادێك زیاترهیچیترنیه بۆیه‌له‌دواین كتێبی وه‌رگێڕاویداكه‌ڕۆمانی(بریدا)یه‌ووه‌رگێڕی به‌توانا یاسین عومه‌ركردوێتی به‌كوردی ڕامانده‌كێشێته‌ناوململانێیه‌كه‌وه‌كه‌ڕه‌نكه‌هه‌میشه به‌شێكی سه‌ره‌كی گفتوگۆكانی ئێمه‌بێت پاولۆله‌برێدادا ده‌مانباته‌ناوجیهانیئه‌فسانه‌وئاشنامان ده‌كات به‌نهێنیه‌كانیجادووگه‌ری كه‌ڕنگه‌خۆزگه‌ی هه‌موومان بوبێت كه ڕۆژێك له‌ڕۆژان شتێك گه‌ركه‌میش بێت ده‌رباره‌یئه‌م هونه‌ره‌بزانین ئه‌وئاقڵانه جادوگه‌ریده‌كاته سه‌ره‌تایئه‌وڕێگه‌یه‌یكه‌ده‌شێت مرۆڤ تیایدا له‌جوانیڕابمێنێت وهه‌ست به‌نهێنیه‌كانی سروشت وگه‌ردوون بكات ئه‌ووامان لێده‌كات هه‌میشه گه‌ڕان به‌دوای به‌شه‌ونبوه‌كه‌یترمان له‌سه‌ره‌تای ده‌سپێكیكاره‌كانمانبێت چونكه له‌وه‌تێگه‌یشتوه‌كه برسێتیڕۆح ده‌بێته‌هۆیكه‌مووكوڕیته‌وایده‌سكه‌وته‌كانیترمان له‌ژیاندا وه‌ك له‌ڕۆمانه‌كه‌داده‌ڵێت ( سه‌رتاسه‌ری ژیانی مرۆڤ له‌سه‌رزه‌ویله‌مه‌دا كورت ده‌بێته‌وه دۆزینه‌وه‌ی به‌شه‌كه‌یدیكه.گرنگ نیه كه‌وا ده‌نوێنێت به‌دوای حیكمه‌ته‌وه‌یه یان به‌دوای پاره‌یاخودده‌سه‌ڵاته‌وه‌یه. ئه‌گه‌رمرۆڤ نه‌توانێت به‌شه‌كه‌ی دیكه‌ی خۆی بدۆزێته‌وه هه‌رچیبدۆزێته‌وه كه‌م وكورت ده‌بێت ) سحری كۆیلۆله‌نوسیندا ئالۆزه‌له‌ساده‌ترین مانادا ئه‌وین ئه‌وهێزه‌یه‌كه‌هه‌میشه‌پاڵ پشته‌له‌ده‌ربڕینه‌كانی ئه‌مدا ئه‌وپێیوایه ئه‌وه‌ئه‌وینه ڕێبه‌ری ژیان ده‌كات مرۆڤ گه‌رنه‌توانێت عاشق بێت ناتوانێت هه‌ست به‌ئازاربكات توانای چێژوه‌رگرتنینامێنێت هیچ كاتێك وهیچ شتێك له‌ژیاندا ناتوانێت له‌به‌رده‌م هیچ شتێك داڕایگرێت توانایپرسیاركردنینامێنێت وگه‌ڕانیش به‌دوایوه‌ڵامه‌كاندا كاری ئه‌ونیه ئه‌وه‌هه‌رئه‌وینه مرۆڤ په‌لكێشی ئه‌فراندن وداهێنان ده‌كات چونكه‌به‌درێژای مێژووئه‌وینه‌ئیلهامی یه‌كه‌م وسه‌ره‌تایگشت داهێنانه‌كان تۆبڵیت گه‌ر (دانتی وشكسپیروبۆدلێر) عاشق نه‌بوونایه بیانتوانیایه‌یه‌ك دێڕیزیندوو بنوسن ده‌بێت گه‌رعه‌شق نه‌بوبێت چیبێت وایله(ڤانكوخ) كردبێت گوێچكه‌یخۆیببڕێت ئه‌ونهێنیه‌چیه كه‌واده‌كات (مۆنالیزا)تائه‌به‌د به‌زیندووی بمێنێته‌وه .پاولۆله‌ڕاستێتیله‌مانه‌ده‌مێكه‌گه‌یشتوه بۆیه‌ده‌ڵێت (هه‌سته‌ی ئه‌فراندن تاكه.ئه‌م هه‌سته‌یه‌ناویئه‌وینه.ئه‌وین ئه‌وهێزه‌یه‌كه‌جارێكیتربه‌یه‌كمانده‌به‌ستێته‌وه ، بۆئه‌وه‌ی جارێكیترئه‌وئه‌زمونانه كۆبكاته‌وه كه‌له‌ژیان گه‌لی جۆراوجۆروله‌شوێن وجێگه‌یجۆراوجۆردا په‌راگه‌نده‌و په‌رشوبڵاو بوه‌ته‌وه ) ته‌كنیك له‌گێڕانه‌وه‌كانی پالۆدا شاراوه‌یه‌تائه‌وساته‌ی بێئه‌وه‌یهه‌ست به‌خۆت بكه‌یت ده‌بیته‌دیلی نوسنه‌كانی به‌جۆرێك ئه‌تبات كه‌واهه‌ست ده‌كه‌یت تۆبه‌شێكیدیاری ناوڕوداوه‌كانی وهه‌میشه‌ده‌بیته به‌شێك له‌پاڵه‌وانی ناوڕۆمانه‌كانی من له‌وباوه‌ڕه‌دام پاش خوێنه‌وه‌ی هه‌رنوسینێكی به‌شێك له‌ژیانیتایبه‌تی خۆت ده‌بینیته‌وه وات لێدێت كه‌به‌جۆرێكیكه‌وبه‌شێوازێكیكه‌بڕوانیت چونكه‌مرۆڤ گه‌رله‌هه‌مووشتاكان له‌ژیاندا جیاوازبێت ئه‌وابێگومان خۆشه‌ویستیوپرسی نیوه‌كه‌یتر گشت گیروهاوبه‌شه وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌له‌هه‌ركوێیه‌ك وله‌هه‌رجێگایه‌ك بیت به‌شێكیبیركردنه‌وه‌ت به‌دواینادیارێكدا وێڵه كه‌سه‌ره‌نجام تێده‌گه‌یت بۆشایی ڕۆحیه‌وخه‌وبینینه‌به‌له‌ته‌ونبوه‌كه‌یخۆته‌وه كه‌ڕه‌نگه له‌هیچ كوێنه‌بێت وله‌هه‌مووشوێنێكیش بێت ڕه‌نگه‌مرۆڤ هه‌ندێك جاركه‌سێك بدۆزێته‌وه هاوڕیه‌تیبكات وله‌گه‌ڵ یدا بژی خۆشیبوێت وبه‌بونیئاسوده‌بێت به‌ڵام هه‌میشه‌هه‌ست به‌بوونیفه‌راخ وسپه‌یسێك ده‌كات له‌ناوه‌وه‌یدا سه‌ره‌نجام پاش ماوه‌كیه‌ك تێده‌گات كه‌ئه‌وه به‌شه‌ونبوه‌كه‌یئه‌ونیه هه‌رئه‌مه‌شه (پاولۆ)له‌به‌رده‌م ئه‌وپرسیاره‌دا له‌برێداداڕاده‌گرێت كه‌له‌زمانی برێداوه له‌وێكای جادووگه‌ربپرسێت (به‌شه‌كه‌ی دیكه چیه)؟؟دواترهه‌رخۆی ده‌بێته‌وه‌ڵام ده‌ره‌وه‌ی پرسیاره‌كه‌وه‌ك عاده‌تیهه‌میشه‌یی بۆیه‌له‌زمانی وێكاوه‌ده‌ڵێت (به‌شه‌كه‌ی دیكه یه‌كه‌مین شته‌كه‌كاتێك خه‌ڵكی ده‌یانه‌وێت فێرببن پێی ئاشناده‌بن ته‌نهابه‌په‌یبردن به‌به‌شه‌كه‌ی دیكه ده‌توانین تێبگه‌ین كه‌مه‌عریفه به‌درێژی زه‌مانه ده‌گوێزێته‌وه) پاولۆ له‌مڕۆمانه‌دا هێڵه‌گشتیه‌كان دابه‌شده‌كات به‌سه‌رگه‌ڕانه‌وه‌بۆئه‌فسانه‌وپشتبه‌ستن به‌جۆرێك له‌خه‌یبانیه‌ت له‌ڕێگه‌ییاریوه‌ره‌ق وپۆكه‌ره‌وه ، كه‌ڕه‌نگه‌له‌وتێگه‌یشتنه عیرفانیه‌وه‌هاتبێت كه‌هه‌میشه عه‌شق جۆرێك بێت له‌سیحروگه‌مه‌ی ئه‌فسونای كه‌عاشقی ڕاسته‌قینه‌نه‌بێت كه‌س ناتوانێت تیایداهه‌ڵبكات وپه‌یبه‌نهێنیه‌كانی به‌رێت بۆیه‌ده‌بینیت له‌ڕۆمانه‌كه‌دا ئه‌م پرسیاره‌چه‌ندباره‌ده‌كاته‌وه‌وده‌ڵێت ( ڕه‌نگه ساده‌ترینشت له‌دنیادا گه‌ڕانبێت به‌دواینیوه‌كه‌یتردا به‌ڵام كێده‌ڵێت ئه‌وه‌یكه‌تۆده‌یدۆزیته‌وه نیوه‌كه‌یتری تۆیه)وه‌ئه‌م پرسه‌شه‌یه‌كێكه‌له‌وشتانه‌یكه‌هه‌مووژیانمانی داگیركردوه‌كه‌ئه‌وپه‌ڕیبه‌خته‌وه‌ریه چونكه‌وه‌ك (نۆفالیس)ده‌ڵێ (ئه‌وه‌یله‌ژیاندا بۆته‌نهاجارێكیش خۆشه‌ویستینه‌كردبێت شیاویبه‌زه‌ی پیاهاتنه‌وه‌یه ، چونكه‌نازانێت چی له‌كیس چوه )پاولۆوه‌ك چۆن هه‌میشه به‌پرسیاره‌كانی ده‌مانخاته‌ناودنیاتایبه‌تیه‌كه‌یخۆیه‌وه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شداهه‌میشه له‌هه‌وڵی گه‌یاندنیزانیاریدایه وله‌ته‌واوی نوسینه‌كانیدا به‌ره‌وتێزی چه‌ندنوسه‌روبیرمه‌ندێك ڕامانده‌كێشێت كه‌ئه‌مه‌ش چه‌نده‌په‌یوه‌ندی به‌به‌هێزكردنی واتاكانی ناوڕۆمانه‌كه‌وه‌هه‌یه‌ئه‌وه‌نده‌ش ئاگاداركردنه‌وه‌ی خوێنه‌ره‌له‌مه‌ڕ بوونیئه‌وبۆچوونانه له‌سه‌رژیان له‌برێدادا به‌چه‌ندبۆچونێكی (كارڵ گۆستاف یونگ )مان ئاشناده‌كات ده‌رباره‌ی چییرۆكی په‌ریان ودۆزینه‌وه‌یتاكه‌پێڵاوی بلورینی شازاده له‌ڕێگه‌ی گریمانه‌ی (ئه‌نیماوئه‌نیمۆس) واته (مێینه‌ی ده‌رون ونێرینه‌ی ده‌رون) پاولۆجگه‌له‌ودنیا عیرفانیه‌ی كه‌پێیناسراوه وله‌ژیانداپه‌یڕه‌ویلێده‌كات گه‌رسه‌رنج بده‌ین هه‌میشه به‌شێكیگه‌وره‌یكاركردنه‌كانی پشتبه‌ستنه به‌لایه‌نیده‌رونزانیو خوێنه‌وه‌یلایه‌نه‌سایكۆلۆژیه‌كانی ئینسان كه‌ڕه‌نگه ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ندی به‌ماوه‌ی ئه‌وچه‌ندساڵه‌وه‌هه‌بێت كه‌به‌هه‌ڵه‌به‌شێت ناوزه‌ندیده‌كه‌ن وهه‌ندێك له‌ته‌مه‌نیله‌نه‌خۆشخانه‌ی ده‌رونیبه‌سه‌رده‌بات ڕه‌نگه ئه‌م عارفه له‌شێته‌كانه‌وه‌ترسیخۆشه‌ویستیتیاڕوابێت وله‌وێوه‌هه‌ستیبه‌جوانی وخۆشیه‌كانیژیان كردبێت یان بڵیت ئه‌م ده‌روێشه‌ی عه‌شق وخۆشه‌ویستیوه‌ك هه‌مووعاشقه‌كانیترله‌ژیاندا دڵینه‌شكابێت ونه‌یتوانیبێت نیوه‌كه‌تریخۆیبدۆزێته‌وه ئه‌وابوه‌ته‌خه‌میهه‌ره‌گه‌وره‌ژیانی سه‌یركه‌ن دیسانه‌وه‌له‌برێدادا ده‌مانباته‌وه بۆبه‌رده‌م گرنگینیوه‌كه‌یتروده‌ڵێ(واوه‌تر له‌هه‌مووشتێك ئێمه‌به‌رپرسین له‌وه‌ی كه‌له‌ژیانی خۆماندا به‌لایكه‌مه‌وه جارێك له‌گه‌ڵ به‌شه‌كه‌ی دیكه‌یخۆماندا كه‌دێته‌ڕێمان ببینه‌یه‌ك ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ربۆچه‌ند ساتێكیش بێت له‌به‌رئه‌وه‌یئه‌م ساتانه‌ئه‌شقێكی وه‌هامه‌زنی به‌دواوه ده‌بێت كه‌ئه‌ودوای ژیانمان ئاراسته ده‌كات ).ئه‌م ژیان دۆستیه‌ی پاولۆوایكردوه كه‌هه‌زاران خوێنه‌رله‌سه‌رتاسه‌ری دنیادا هۆگری نوسنه‌كانیبن وبۆزیاترله(56)زمانی زیندوووه‌ربگێردرێن ئاخرهه‌روایه له‌ناوئه‌م ئاڵۆزیانه‌ی ژیاندا كه‌ته‌واویمرۆڤ به‌ده‌ست نه‌هامه‌تیه‌كانی ته‌كنه‌لۆژیاوه‌ده‌ناڵێنێت پێموابێت كاریسه‌ره‌كینوسه‌ربه‌تایبه‌ت ڕۆمان وس كردنه‌وه‌یئاهێكه به‌به‌رئه‌وخوێنه‌ره‌ماندویانه‌دا له‌ڕێگه‌ی گه‌ڕانه‌وه‌بۆڕۆح ودوباره‌پیرۆزیه‌كانی سروشت پاولۆ دووباره دڵنیامانده‌كاته‌وه كه‌ژیان بێئه‌وین هیچ مانایه‌كینیه بۆیه‌له‌برێداداده‌ڵێت (له‌ئه‌ویندا هیچ مه‌ترسیه‌ك نیه دوایخۆت ئه‌مه‌فێرده‌بیت . هه‌زاران ساڵه مرۆڤ كان به‌دواییه‌كاگه‌ڕاون ویه‌كیان دۆزیوه‌ته‌وه) هه‌میشه له‌ڕۆمانه‌كانی پاولۆدا ڕوداوه‌كان له‌نێوان چه‌ندكه‌سێكی كه‌مداڕووده‌ده‌ن وڕاویو گێڕه‌ره‌وه‌ی چیرۆكه‌كان له‌نێوان یه‌ك یان دوونه‌فه‌ردایه كه‌ڕه‌نگه‌ئه‌مه‌ش له‌وه‌وه‌هاتبێت كه‌هه‌مووئینسانه‌كان هاوبه‌شن له‌كێشه‌سه‌ره‌كیه‌كاندا كه‌ڕه‌نگه خۆشه‌ویستی ده‌سپێكیانبێت به‌ڵام من له‌گه‌ڵته‌واوبوونی خوێندنه‌وه‌ی ڕۆمانی برێدادا قسه‌به‌ناوبانگه‌كه‌ی (ئه‌لكسه‌نده‌رباریكۆم ) بیركه‌وته‌وه‌كه‌له‌پێشكی ڕۆمانی ئاوریشمداده‌ڵێت (سه‌خه‌ته‌مرۆڤ به‌تاسه‌ی خۆشه‌ویستیه‌كه‌وه‌بمرێت كه‌ئه‌زانێت هه‌رگیز پێی ناگات )
Shxi83@yhoo.com
Shazi83.kurdblogger.com
