چۆن پارسهنگی پاسۆک بهلای تهنها حیزبێک دا کهوت؟!
وهکو کهسێکی ههندێک ئاگادار بهڕابوردوی (پاسۆک) ، ههروههاپابهندێکی سهرهتایی ئهو حیزبه ئهم نوسینه دهنوسم ، زیاتر بۆ ڕون کردنهوهی دیدهی خوێنهرانی بهڕێزه لهههر شتێکی تر .
( پاسۆک) وهکو حیزبێک له ساڵی 1976 دا دهرکهوت ؛ پهرچدانهوهیهکی شکستی ههرهس و ئاشبهتاڵی شۆڕشی ئهیلول بو ، کهسی ئاگای بهویژدان ڕێزی ئهم سهرهتایهی لهههمو بارێک بۆ دهگرێت .
ههرله و ساڵهش دا ، من کهسێکی ئاگادارم له ههندێ بهرخوردی سهرهتای ئهو مێژووه ؛ بهقهدهر بون و توانای خۆم .
(پاسۆک) له بیروبۆچون دا جگه لهبیری نهتهوهیی ، روداوی ڕابوردو ی بزوتنهوهی چهکداری کوردی جارسی کردبون ؛ لهو ماڵ مالێنهی ، دوای جیابونهوهی مهکتهبی سیاسی و سهرکردایهتی بزوتنهوهی چهدکداری ئهیلول .
( پاسۆک) له بنهڕهته (کاژیکی)هکهیهوه ، ئهو بهشه کزهی ناڕازی بون بوه بهرامبهر جیابونهوهی ساڵی 1964 له نێو بزوتنهوهی چهکداری ئهیلول دا و تائهوهی گهیشت به دوبهرهی چهسپاوی سوتانی خهرمانی ڕهنج و خهبات ، به زمانی خهڵکی ساده به ( جهلالی) و ( مهلایی) ناو نران .
(پاسۆک) سستی و ژێمالهیی کردنی ئهندامانی (کاژیک) ــ کۆمهڵهی ئازادی و ژیانهوه و یهکێتی کورد ـ بهسهر دوبهره ی (جهلالی) و (مهلایی) ، دیسان جۆرێک لهههڵوێست و تێڕامانی تیا دروست کردبون .
ئهمانه سهرجهم دیدو بۆچونی کادیره پێشکهتوهکانی کاژیکیان له سهرهتای کۆستی ههرهس و ئاشبهتاڵ دا پێکهێنابو .
تا ئێستا ئهو ههڵوێستانه ی بهراییانهی (پاسۆک) بێ چارهسهر ماونهتهوه .
لهوێدا بیری پێکهێنانی پارتی یهک هاتۆته گۆڕێ بۆ پاکژ کردنهوهی بزوتنهوهی ئازادیخوازی نهتهوهیی کورد . ئهمانه پێڕست و درێژ کردنهوهی مێژویی تری دهوێت که ئهم نوسینه توانای ههڵپێچانی تهواوی له ههمواردا نیه .
زۆر لێک دانهوهی ههنوکهیی ههیه . بهرامبهر بهدیاردهی بهلاداکهوتنی زوربهی ئهندامانی پاسۆک بهلایهنی (پارتی) دا ، ههر کهس ئازاده له بیرو لێکدانهوهی خۆی . من تهنها یهک لایهنی مێژویی دهخهمه ڕو خۆم تێی دا ژیاوم، چونکه من تهنها لهو بوارهوه لهتێکی شکاوی ئاوێنهی ڕاستیهکان لای خۆم شک دهبهم .
(پاسۆک) وهکو حیزبێکی نوێ ، بههۆی سیاسهتی پاوهنخوازی گۆڕهپانی شۆڕشهوه له لایهن دهسهڵاتداره موخهزرهمهکانی بزوتنهوهی چهکداری کوردیهوه ، توشی تهنگ پێ ههڵچنین بو ، ههروهها بههۆی کوژران و وازهێنانی سهرکرده بهتواناکانیهوه . لهوێدا تهنها پاسۆک بووه حیزبێکی بڕکهمردهی ناکام ، کهمبونهوهیان بۆ گروپێکی بچوکی ناو بارهگاو چا کزو خهمبارهکانی سهرسنور ، تائهوهی حیزبهنهیارو نوکته چیهکانی دهیان گوت ئهو حیزبهی به( مهنجهڵێک پاپراخ تێر دهخۆن) ، گاڵتهیان بهو سهرهنجامه دهکرد کهخۆیان خوڵقاندبویان ، لهگهڵ ئهوهش دا بهپێوانهی ئهم ڕۆژگاره ( پاسۆک ) حیزبێک بوو گیانی گهنج بونهوه یاخی بون له مێژوی جارسی بزوتنهوهی پێسوی کورد و غهدری نهتهوهیی دروستی کردبوو ، بهڵام ئیتر وای بهسهرهات و بڕی نهکرد ئامانجهکانی خۆی بهئاکام بگهیهنێت . بهههر حاڵ ، نامهوێت زیاتر له مهبهستی باسهکهم دور بکهومهوه ، ئهویش دوا سهرهنجام و چارهنوسی ئایندهی( پاسۆک)ه .
لهبارێکی ئاوا ناجۆردا سهکردایهتی پاسۆک کورتی هێنابو بۆ سهر دو کهسایهتی لهدواساتی بزوتنهوهی شاخ و بهرگری چهکداری دا .
دهگهڕێمهوه بۆیاداوهری خۆم له ساڵانی ئاشت بونهوهی گشتی 1986 بهدواوه .
لهو دهمهدا( پاسۆک) هاتهوه ناو گۆڕهپانی قۆڕغ کراوی پێشو .
له پشتی دێی ( مالومه) بنکهی سهرکردایهتی دانا نزیک له دێی ( یاخسهمهر) ی بنکهی سهرکردایهتی ( یهکێتی نیشتمانی کوردستان) و لهنزیک ئهو حیزبهوه که لهساڵانی 1981 بهدواوه ، دوای دابڕانی نێوانیان له سۆنگهی دو ڕوداوی خوێناوی ، له دێی ( مامهخهلان) و ( گهڕهدێ) و دهرپهڕاندنی پاسۆک بۆ سهرسنورهکان .
ئهم گهڕانهوهیهوه بهتهنهایهی سهرکردایهتی ( پاسۆک) بۆ ئه شوێنه نیشانهیهکی نزیک بونهوه و لهیهک ئهمین بونهوه بوو دسو حیزبی نهیاری پێسو، جێگهی تێ ڕامان بو بۆ کهسانێکی پاسۆک ، بهوهی چوار پێنج ساڵ بوو بهوه گۆش دهکران که یهکێتی پاوهن خوازو کهم فرسهته . چۆن له ناحهزیهکی قوڵهوه له پڕ بون بهدو دۆستی هێنده متمانهداری یهکتری ، من یهکێک بوم لهو کهسه تێڕاماوانه بوم و بهئاسانی بۆم قوت نهدهچو ، چۆن ههمو هێلکهکان خراونهته نێو سهبهتهیهکی بهر دهستی نهیاری دوێنێ .
کاتێک له دهمهدا پرسیارم له کهسی سکرتێر دهکرد ، ههمیشه وهڵامی تهماوی سهرابیانهی دهدایهوه ، یان من وای تێ دهگهیشتم ، ئهوهش دنیای سیاسهت بو ، دیاره من بهههڵهتێی کهوت بوم ، ههمواری جوت مۆراڵی ، دوروییه کانی ئهو دنیایهم نهدهکرد .
ئیتر لهو ڕێگهیهوه نهمتوانی له وهڵامی گرده بڕ تێر ببم .
لهوێدا نیهگهرانیهک بهرهو دوباره بهسهر کردنهوهو موراجهعهی کردم .
ئیتر خۆم دهگهڕام بهدوی تاپۆو تارمایی وهڵامی بن بڕ دا .
لهو خاڵهوه ، بهمێژوی دو سهرکردهی تهنهاو تاقانهی ئهو حیزبهدا یهکانگیر بوم ، خولیای چیوه کنهکردنی ، ڕاستیهکانی ژیانیان بوم .
ئهوانیش ( حهمه مستهفا)ناسراو به (ئازاد مستهفا) و ( کهریم شێخ سهلامی بهردهزهردی) ناسراو به ( مولازم کهریم) ، یهکهمیان له بنهڕهتا کارمهندی تهندروسی بووه لهپێشه ی شاریدا ، ئهوی تریان ئهفسهرو دهرچوی کولێژی پۆلیسی بهغدا بو .
، ئیتر هیچ سهرکردهیهکی تری دیار له مێژوی 1986و ئاشت بونهوهی گشتی و له تهنهایی و دهور چۆڵی حیزبه کهدا لهو کاتهدا له گۆڕهپانی ئازاد دا لهئارادا بون ، دور له دواترو ئێستای .
لهو مێژووه قوڵتری ژیانی( ئازاد مستهفا)ی سکرتێر ، بهپێی قسه کهرهکهی من و ئاگارێک له چالاکی ئهوکاتهی لهشهستهکانی ؛ به (جهلالی) بون دهست پێ دهکات لهسهر داواو بڕیاری ( کاژیک ) و له حهفتا کاندا بهتایبهت لهدواکاتی نزیک ههرهس و ئاشبهتاڵ دا لهنێو پارتی دا بووه وهکو جهلالیه تێکهڵکراوهکانی دوای حهفتاکان و وهکو کاژیکێک لهنێو پارتی بووه ، خۆی ئهو قۆناصهی بۆ باس کردوم و ، یهکێک بووه له وانهی بهیانهی ناڕهزایی کاژیکیان دهرکردووه که به بهیاننامهی پێنجونی کادێره ناڕازی یهکانی کاژیک ناوزهدا له ئهدهبیاتی کاژیک دا و لهسهر ئهو بهیانه لهههردولای پارتی و کاژیک تاوانبار بون و ئاشبهتیاڵ و میانجگهری ههندێک کهسی نزیک له بارهگای بارزانی ملی لهپهت و بهندیخانهی ڕایات ڕزگار کردون .
وهلێ مێژوی (کهریم سهلام) به پارتی بون و ئهندام بونی له یهکێتی قوتابیان ودواتر بهتهزکیهی حیزبی له ساڵی 1972 دا چۆتهکۆلێژی پۆلیسی بهغداو بهپلهی ئهفسهری یهک ئهستێره لهوێ دهرچووه ، پاش ساڵیک دامهزراندن له کاری دهوڵهت دا ساڵی 1974دا و له ئهنجامی تێکچونی ڕێکه وتن نامهی ئازاردا چوهتهوه ڕیزی بزوتنهوهی چهکداری که پارتی دیموکراتی کوردستان سهرکردایهتی دهکرد ، لهوێ بووه بهجێگری فهرماندهی بهتاڵێۆن له بهتالێۆنهکهی( حسهین بهگی جوانڕۆ) ، دوای ههرهس وهکو عائیدون ههواڵهی باشوری عێراق کرابوو وهکو کارمهندی فهرمانگهی نفوس و تا گهڕانهوهی بۆ سلێمانی بۆ سهرکاری فهرمانگهیی بهههمان پیشه . دواتر ناچارکردنی بههاتنه دهرهوه ی بۆ شاخ له ساڵی 1978دا .ئهم زانیاریانهم لهخۆی بیستوه لهماوهی ساڵانی 1986ـ 1988دا .
دردۆنگیهکی بن کهوتو ، لهنێوان ئهم دو سهرکردیهدا ههبوو .
کهسانی نزیکیان دهیتوانی به ئاسانی بگات به و ڕاستیه ؛ ههنذیک جار وهکو گاڵته و پێکهنین لهڕوی یهکداو ، ههندێ جاریش جار له پاشهملهو بهشێوهی بریندار کهر . باری دو لایهنی ( جهلالی) و ( مهلایی) وهکو تانه توانج له یهکتر دهدا ، ئهم نوسینهبواری وردتری بهسهر کردنهوهی وههای تیا نابێت .
وهڵی ئهوه بهڵگهی شکستی پهیامی( نهجهلالی) و ( نهمهلایی) بونیان بو ، لهلای کهسانی وهکو من .
دواتر پاسۆک به کوێ دا گوزهری کرد ؟
بههۆی ههراشی دور نهبینینی ئهو لایهنهی که پاسۆک له گۆڕهپان و پاوهنی دا دهژیا ، لایهنی (کهریم سهلام )ههمیشه ڕوی له گهشهبوون دهنا بهبێ ویستێکی تایبهتی خۆی و کارێزمایبهردهوام گهورهتر دهبوو ، بهوهی کهسێکی سهربازی و مهیدانی بو ، زیاتر لهوهی سیاسی و مونهزیرێکی حیزبی بێت ، لهو ڕۆژهشدا بهخت ڕوی لهو سیفاته بو .
بهپێچهوانهی ( حهمه مستهفا)ی سکرتێر ، زیاتر نوسهرو ئهدیب بو زیاتر له سیاسهتیش کادرێکی ناوهندی بو له بزوتنهوهی پێشوی داو لهنێو کایهی جهلالی دا سیاسهت و خهباتی کرد بو ، له کۆپی ئهوان بۆ نهخشه ڕێگای سیاسی خۆی دهگهڕا ؛ لهگهڵ ههندێک ڕیزی تایبهتی بۆ بارزانی و ئیدریسی کوڕی . بهگشتی سهردهم و کاتهکان یارمهتی ( کهریم سهلام) یان زیاتر دهدا ، ههروهها نهخۆشی و مهرگی (حهمه مستهفا)ش یارمهتی دهرێکی ناگههان بۆ (کهریم سهلام ) ، دور لهحهزی خۆی ، چونکه له سیاسهت دا خۆی به فێرخوازێکی ئازاد مستهفا دهزانی .
ئهوانه مێژویهکی پێش نهوهدهکانی سهدهی پێشوی ئهو کهسه دیارانهن که چارهنوسی پارتهکهیان کهوت بووه دهست ، دهتوانرێت ههندێک ڕێچکهی ئایندهی ئهو حیزبه پهژموردهیه ی پێ دهخویندرێتهوه .
دواتریشی لهدوای ڕاپهڕینهوه پاش نهمانی ( ئازاد مستهفا) ، هاتنهوهی مولازم(شوان) یش بهدرهنگ وهختی ، هیچی لهوباره نهگۆڕی ؛ بگره بهرهی (کهریم سهلام)ی پته و تر کرد ، ئهو بهڕێزه خۆی زیندووه خۆی دهتوانێت لهڕاستیهکانی خۆی بدوێت .
له دوای ڕاپهڕین بۆ فراوان کردن و پڕ کردنهوهی شوێنی چۆڵی سیاسی ( ئازاد مستهفا) و باری تایبهتی ئهوهسهردهمهی حیزب ، کهسانێکی تری ئاوارته هێنرانه نێو حیزبه کهوه ، نهک سهر به پارتی بون بهڵگو ههندێکیان له دهزگا حهساسهکانی ئهو حیزبهدا له کۆن و ئهو کاتهدا کاریان دهکرد ، یان بهلانی کهموه داخ لهدڵهکانی یهکێتی بون .
ههروهها لهگهڵ نهبانی دور ئهندێشی نهکردنی ههندێک سهرکردهی یهکێتی ، وای کرد باگردێنی گرانی پاسۆک بخولێتهوه بۆ سهر سهربانی پارتی ، ئهم باسه ورد کردنهوهی زۆری دهوێت بهڵام هیوادارم ڕۆشن کردنهوهی دهلاقهیهک بێت بۆ سهر ڕاستیهکان و تهقهی ڕو له تاریکی ڕوله کۆتای بێت .
ههروههادهکری ئهمه پارسهنگێک بێت بۆ ئهو برا نوسهرانهی که به ڕهمهکی ناتۆره دهبهخشنهوه بهسهر ههمو ( پاسۆکی کۆن)دا و هیچ ههڵبواردنێکی تیا ناکهن .
نازانڕیت ئاخۆ هیچ حیزبێکی تر دهبێت بتوانێت ، ههتا سهر له کایهکانی ( جهلالی) و ( مهلای) بون ههتا سهر خۆی بپارێزێت .
ئهگهر (نهفرهت)ه یان (ڕهحمهت) ، ئهوهدهگهیهنێت سهردهم لهوهی تێ پهڕاندووه ، یان( حیزب) لهجیاتی ( خوێ) لهدژی بۆگهن و خهسار بون خۆیشی بۆگهنی کردووه .
به( ئهگهر)ێک کۆتایی بهم نوسینه دێنم ههرچهنده ئهگهر هیچی وای لێ سهوزنابێت .
(( ئهگهر ئازاد مستهفا بمایه ڕێچکهی کاروانی پاسۆک ڕوی له کوێ دهبو؟))
5/10/2011
سلێمانی
saidaraf@hotmail.com
نوسینی: سهعید عارف باپیر