کورتەیەکی مێژوویی ئایدۆلۆژیا و پێشەکییەکی زانستی بۆ عەقڵ: لە دنیادا ئایدۆلۆژیاگەلێکی زۆر هەن کاتێک ویستبێتیان لە تیۆرییەوە بەرەوە مەیدانی پراکتیزەکردن هەنگاو بنێن شکستی گەورەیا خواردووە Continue Reading »
كتیبی (كۆمپیوته‌ر، مایكرۆسۆفت ئه‌كسس، بۆ پۆلی یازده‌هه‌می ئاماده‌یی) له نێوان هه‌ڵه‌ی زانستی و زمانه‌وانی دا به‌شی یه‌كه‌م كتێبی (كۆمپیوته‌ر، مایكرۆسۆفت ئه‌كسس، بۆ پۆلی یازده‌هه‌می ئاماده‌یی)، پرۆگرامی Continue Reading »
ئایا موزیک چۆن کاردەکاتە سەر مرۆڤ بە شێوەیەکی گشتی؟ سەدەها ساڵە کارتێگەرە سیحراویەکەی موزیک لەسەر مرۆڤ وەسف دەکرێت، بەڵام ناتوانرێت ڕوونکردنەوەیەکی جێگیر بدرێت. شێوازی کارکردنی Continue Reading »
(Higgs boson) زانای فیزیکی تیۆری، ئینگلیز نەژاد ، بە هاوکاری دەستەیەک لە زانایانی تر لە ساڵی (1964) ، پێشبینی گریمانێکی فیزیکی کرد، کە دواتر لە میدیاکاندا بە Continue Reading »
“پرۆسە سەرەتاییەکان، کوانتەمێکی راستیی دادەمەزرێنێت کە بەندە لەسەر تیۆری تیشکدانەوەو دەرکەوتە حەتمییەکان.”-ئاڵبێرت ئەنیشتاینئاڵبێرت ئەنیشتاین(Albert Einstein) لەشاری ئولم(Ulm)لەباشوریترین شوێنی ئەڵمانیا لەبنەماڵەیەکی مامناوەندی جوو لەساڵی(١٨٧٩)دا لەدایکبوو، باوکی‌و مامی خەریکی بازەرگانی ئیلکترۆکیمیا Continue Reading »
هەر لە سەرەتای ژیانی مرۆڤەوە پێش ٢٠٠،٠٠٠ ساڵ (دەربارەی تەمەنی مرۆڤ تیۆری جۆراوجۆر هەیە) مرۆڤ بە کۆمەڵ پێکەوە ژیاون و سیستەمێکی کۆمەڵایەتییان پێک هێناوە و بۆ ئەنجامدانی ئەرکەکانی ژیانی Continue Reading »
(The Hungarian Mathematician) من دڵنیام لە پرینستن(Princeton) بۆر (Bohr)موناقشەی لەسەر پێوان لەگەڵ جانی ڤۆن نیومەن(Johnny von Neumann) لەپێشڕەوانی بوارەکەدا کردووە، وەک من تێگەیشتم ئەم تێڕامانانە بووبەهۆی بەشداریکردنی گرنگتر لەماتماتیکدا تاوەکو Continue Reading »
” دوای ئەوەی تێگەیشتن گەردوون چەند سەیرە ئەمجار تێدەگەین چەند سادەیە” جان ئارشبالد ویلیر (John Archibald wheeler) ژمارەیەکی زۆر کتێبی میکانیکی کوانتەمی چیرۆکەکەی شرۆدینگێر دەربارەی ئەو پارادۆکسەی کە بەندە لەسەر سەریەککەوتنی Continue Reading »
(Heisenberg’s Microscope) ورنر کارل هایزنبێرگ (Werner Carl Heisenberg) (1901-1976) لە دەرەوەی مونییخ (Munich) لە باشوری ترین شوێنی ئەڵمانیا لە داییک بوو، کاتێک ئەو هێشتا زۆر منداڵ بوو بنەماڵەکەی بەرەو Continue Reading »
هاوڕێ شەپۆلی دۆبڕوی)De Broglie’s Pilot Waves) نووسینی:Amir D. Aczelوەرگێڕانی : حسێن حسێنی “دوایی بیرکردنەوەێکی زۆر لە تەنیاییدا ، لە ساڵی ١٩٢٣ لە پڕ ئەم ئایدیایەم بۆهات ، ئەو دۆزینەوەی ئانیشتاین Continue Reading »
” دۆزینەوەی چالاکییە کوانتەمییەکان پێنیشان دەدات ، کە نەتەنها فیزیکی کلاسیکی دەستی کورتە، بەلکو پێویستە بە شێوەێکی نوێتر تیشک بخرێتە سەر کێشە فەلسەفییەکۆنەکانی وەک بوونی دیاردەی سەربەخۆ لە بینەر .لە Continue Reading »
نووسینی: Amir D. Aczel وەرگێڕانی: حسێن حسێنی تاقیکردنەوەی تۆماس یۆنگ ئێمە دیاردەیەک تاقیدەکەینەوە (تاقیکردنەوەی دوو درزی) کە بە شێوەی رەها نامومکینە بە رێگەی کلاسیکی شرۆڤەبکرێت، کە هەلگری دڵی مکانیکی کوانتەمیە Continue Reading »
وه‌رگێران و ئاماده‌کردنی: حسێن حسێنی پێشه‌کیئه‌تڵه‌س تاقیکردنه‌وه‌یه‌کی فیزیکی ته‌نۆلکه‌کانه له پێکداده‌ری گه‌وره‌ی هادرۆن(LHC) له سێرنی(CERN) سویسڕا. ئاشکراکه‌ری ئه‌تڵه‌س ده‌گه‌ڕێت به دوای ئه‌و به‌رنجامانه‌ی که به هۆی به‌ریه‌ک که‌وتنی پرۆتۆنه‌کان Continue Reading »
پێشه‌کی وه‌رگێڕخوێنه‌ری به‌رێز سه‌ده‌ی پێشو سه‌ده‌ی ته‌قینه‌وه‌ی زانیاری بوو به‌ڵام سه‌ده‌ی بیست ویه‌ک سه‌ده‌ی فیزیکی کوانته‌میه چونکو که‌ره‌سه‌کان هێنده ورد بونه‌ته‌وه که ده‌کرێت له ئاستی ئه‌تۆم به‌ره‌وخوارتر تاقیکردنه‌وه ئه‌نجام Continue Reading »
ئه‌فسانه‌و ده‌روونناسی:دیدی سیگمۆند فرۆید كه ده‌ڵێ داڕشتنی چه‌مكه‌كان له‌سه‌ر مێژووی شارستانیانه‌ی مرۆڤ به‌ند نییه،گه‌وره‌ترین لێكۆڵینه‌وه‌ی بوو له‌باره‌ی توێژینه‌وه‌ی ئه‌فسانه كه گرنگییه‌كی زۆری هه‌بوو، هه‌موو توێژینه‌وه‌كان له‌باره‌ی ئه‌فسانه‌وه وایداده‌نێن كه شیكردنه‌وه‌ی Continue Reading »
به زه‌رده‌خه‌نه‌ێکی پڕاوپر له نیازو خه‌ون وموژده‌ی دوارۆژێکی په‌مه‌یی و سه‌وزو سوور، به‌رێوه‌به‌ری خوێندنگه‌ێکی ئاماده‌یی کچان ، خۆشی خۆشی ئه‌وه‌ی پێراگه‌یاندم که ئه‌م ساڵ (550) کچه خوێندکاری ژیکه‌له‌و ڕه‌ند‌و Continue Reading »
ئاسۆ بیاره‌یی….. یه‌کێک له ئه‌نجامه‌کانی ئه‌و لێکوڵینه‌وه زانستیه‌ی که کردوومه له سه‌رکاریگه‌ری ئه‌نفال له سه‌ر حه‌وت ژنی کورد له ته‌مه‌نه‌کانی 18-76 له سوێد، له سه‌ر باری سۆسیۆسایکۆلۆژی ، به‌تایبه‌تی باری Continue Reading »
له دیمانه‌ی کۆمه‌ڵناسیه‌وه نوسینی : ح عوه‌رگیڕانی له سوێدی بۆ کوردی: ئاسۆ بیاره‌یی……فۆرمالیزه‌کردنی پرسیار و ده‌سپێک ئه‌و هۆکاره چیه که باوکێک هان ده‌دات که منداڵه‌که‌ی خۆی بکوژێت- له پێناوی پارێزگاری شه‌ره‌ف Continue Reading »
و(Social Psychology) ده‌روونناسی کۆمه‌ڵایه‌تیئه‌رک وکاریگه‌ری زمان له‌سه‌ر ژیان و که‌سایه‌تی مرۆڤنووسه‌ر: ئاسۆ بیاره‌یی…ده‌روونناسی کۆمه‌ڵایه‌تی…ئه‌م باسه زانستیه له دیمانه‌ی ده‌روونناسی کۆمه‌ڵایته‌وه ده‌ڕوانێته گرنگی زمان بۆ دروستکردنی که‌سایه‌تی تاک و کۆمه‌ڵگه. که‌سایه‌تێک Continue Reading »
نووسه‌ر: ئاسۆ بیاره‌یی…(نامۆبوون له کۆمه‌ڵگه مۆدێرنه‌کاندا بووه‌ته گه‌وره‌ترین کێشه‌ی هه‌نووکه‌یی که به‌رۆکی مرۆڤه‌کان ده‌گرێت و ده‌یانخاته کێشه‌یه‌کی ناوه‌کی ده‌روونیه‌وه، که خوده‌که‌ی خۆیان نه‌ناسنه‌وه و له هه‌‌مان کاتیشدا نامۆ ده‌بن له Continue Reading »