بەشی دووەم ،لە وتاری ” بنیاتنانی دەوڵەوت و ناسیۆنالیزمە نەوتییەکەی پارتیی” بزوتنەوەی گۆڕان، لە ئاگایی و دنیابینییەکی قووڵەوە بێت یان بە پێچەوانەوە ، لە هەڵپەی هەندێ Continue Reading »
Home / Articles Posted by کامیار سابیر
بەشی یەکەم: ناسیۆنالیزمی نەوتیی Oil Nationalism یان ناسیۆنالیزمی پێترۆڵیی( Petroleum Nationalism )، سەرهەڵدانەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی بەڵشەفیکەکان دژی ساریزمەکان(tsarism- القيصرية) ، هەروەها لەساڵانی ١٩٣٦ و ١٩٣٧ Continue Reading »
• توڕهەڵدانی ئایدیۆلۆژیی یان داماویی فیکریی بزوتنەوەی گۆڕان، لەئەنجامی کۆمەڵێ هەلومەرجی سیاسیی و ئابووریی و کۆمەڵایەتییدا هاتە کایەوە کە سەرەنجام لە چوارچێوەی کۆمەڵێ سیاسەت و فیکردا, Continue Reading »
بەکارهێنانی چەمکی فاشیزم لە ناو ئەدەبی جیهانییدا، زیاتر بۆ هەژموونی فیکریی و ئایدیۆلۆژیی، کۆمۆنیزم، دەگەڕێتەوە. پاش کارەساتە سیاسیی و عەسکەریی و مرۆییەکان، کە لەسەر دەستی بزاوتی Continue Reading »
رۆماننووسی بریتانییWilliam Maugham لە رۆمانی (Of Human Bondage )، قسە لە دووڕوویی خەڵک دەکات و دەڵێ خەڵک داوای ئەوەت لێدەکەن، رەخنەیان لێبگریت، بەڵام درۆ دەکەن و Continue Reading »
ماوەیەکی زۆرە کۆمەڵێ رۆشنبیر و نووسەری بەرهەمدار لە ئەدەبی کوردییدا، درافت و دەق بە تێکەڵیی بەرهەم دەهێنن. بەشێکی زۆری ئەم نووسەر و رۆشنبیرانە، ئەگەر بە هەر Continue Reading »
ئەگەر خوێنەر بەوردیی سەرنجی نووسینی هەر کەسێک بدات، بەتایبەتیی ئەگەر شارەزاییەکی رووکەشییشی لە زمانناسیی و مەعریفەی زمانناسییدا هەبێت، زۆر زوو لەئاستی فیکریی و مەعریفیی و پانوپۆڕیی یان Continue Reading »
خوێندنەوەیەکی فیکریی بۆ پەیامەکەی ئۆجەلان. پێش هەموو شتێک پەیامی نەورۆزی ٢٠١٣ی ئۆجەلان، ئەگەر لەژێر هەژموونی ئایدیۆلۆژیای ناسیۆنالیزمدا یان لەژێر کاریگەریی ئەو کرێدتە کاریزماییە بێسنوورەی دراوە Continue Reading »
كامیار سابیر: ئه‌وانه‌ی باسی زمانی كوردیی په‌تیی ده‌كه‌ن، له‌ڕووی زمانناسییه‌وه نه‌زانییه‌كی گه‌وره‌یان پێوه دیاره سه‌روه‌ر سه‌عدوڵڵا نووسه‌ر و رووناكبیر كامیار سابیر، له‌م چاوپێكه‌وتنه‌ی هاوڵاتیدا باس له دروستنه‌بوونی Continue Reading »
ئەم وتارە، دوو هەفتە لەمەوبەر بۆ هەفتەنامەی” ئاوێنە” م نارد. بەڕێز سەرنووسەری ئاوێنە، دەڵێ “بەداخەوە، پارێزەرەکەمان بڕوای وایە، بڵاوبوونەوەی ئەم وتارە کێشەی “قانوونیی”مان بۆ دەنێتەوە”. هیچ رەخنەیەکم لە Continue Reading »
تێرۆرکردنی سێ ژنی سیاسیی کورد( ساکینه و فیدان و له‌یلا) له پاریس، به‌هه‌موو به‌هاو مۆراڵه نێوده‌وڵه‌تییه‌کان کارێکی تێرۆریستانه‌یه. هه‌موو ئاماژه‌کانیش، ده‌ستێکی تاوان بۆ نه‌یارانی ئاشتیی نێوان په‌که‌که‌و ده‌وڵه‌تی Continue Reading »
له‌ڕووی دیرۆکییه‌وه، پارتیی زۆر دره‌نگ له‌باری فیکرییه‌وه گه‌شه‌ی به ناسیۆنالیزمی نیۆترایبڵیزم( نیۆعه‌شیره‌تیی) دا، سه‌رده‌مانێکی زۆر، دوای راپه‌ڕینیش، به حوکمی زاتیی و ئاڵاکه‌ی به‌عسه‌وه ئالووده بوو. به کۆچکردنی هه‌ندێ Continue Reading »
چاوپێکەونی کەناڵی NRT لەگەڵ نووسەر کامیار سابر سەبارەت بە ناسیۆنالیزم و پرسی کەرکوک: http://www.youtube.com/watch?v=Ummkg1oKXZc&feature=youtu.be
خاوەنی هەر ئایدیۆلۆژیایەک بیت، پێویستە بەوردیی‌و سەلیقەوە چەمکە سیاسیی‌و کولتوورییەکان بەکاربهێنیت. لەدەستوری عێراقدا، چەمکی “ناوچە دابڕاوەکان” بوونی نییە، هەندێک لاڵەپەتەیی پێوەدەکەن‌و زیاتر ئیقاعی کڕوزانەوەی دەدەنێ‌و بە”ناوچە دابڕێنراوەکان” Continue Reading »
ئێمەی کورد، وەک ئاڵمانییەکان هێدەر(Herder)، هومبوڵت(Humboldt ) و فیشتەمان (Fichte) مان نیین، نزیکەی ٣٠٠ ساڵ لەمەوبەر بڵێن” ئایا نەتەوە، هیچی لە زمان بەنرختر هەیە؟ زمان گەنجینەیەکی Continue Reading »
ئەگەر مرۆڤ عەقڵانیی بیر نەکاتەوەو دوای هەڵاو حەماس و بەڵێندانی ئەم و ئەو ( دەوڵەت و موخابەرات) بکەوێت، وەک سەرۆکی پارتیی” مەسعود بارزانیی” لێ بەسەردێت. بارزانیی بە Continue Reading »
تێگەییشتن لەسیاسەت، خوێندنەوەو مەعریفەو شارەزایی دیپلۆماسیی دەوێ، هەموو ئەو میکانیزمانەش، ماتێریاڵی زمانیی ومەعریفەی سیاسیی و کولتووریی دەوێ. ئاینشتاین قسەیەکی جوانی هەیە کاتی دەڵێ ” زانیاریی،مەعریفە نییە”. ئێمە Continue Reading »
دووەم-٢ پێش نەورۆزی ئەمساڵ، میدیاکانی پارتیی و میدیا سێبەرەکانی، کەمپەیینی دەوڵەتی کوردییان گڕدەدا، لەهیچ پارچەیەکی کوردستاندا، یەک حیزبی خاوەن دیسپلین و ئیعتیبار، یەک ئەکادیمیست و رۆشنبیری خاوەن کرێدت، Continue Reading »
دوای دەنگۆی راگەیاندنی دەوڵەتی کوردیی وپەیامی هەریەک لە ( تاڵەبانیی و بارزانیی و مستەفا) بەبۆنەی نەورۆزی ٢٠١٢ وە، باسوخواسی ئەم بابەتە لای رۆشنبیران و سیاسییەکان درێژەی هەیە. Continue Reading »
ئایدیۆلۆژیای ناسیۆنالیزم لەڕووی تیۆرییەوە، ناسیۆنالیزم یەکێکە لە قورسترین ئەو ئایدیۆلۆژیایانەی کە پێویستیی زۆری بە مەعریفەی سیاسیی و کولتووریی هەیە، تا بەتەوایی راڤە بکرێ. ئێمەی کورد کەمترین زەخیرەی فیکرییمان لەبەردەستدا نییە، Continue Reading »
ئایدیۆلۆژیای کۆمۆنیزم لە کۆمۆنیزمدا، ئیرادەی تاک و چڤاک هەمووی تەسلیمی یەک سیستمی تۆتالیتاریی و یەک دیکتاتۆری حیزبیی و یەک رەگەزی ئایدیۆلۆژیی دەکرێ. لەکاتێکدا لای ئیسلامی سیاسییش، ئیرادەی مرۆڤ Continue Reading »
ئایدیۆلۆژیای پانئیسلامیزمئەم نووسینە بەراوردی سێ ئایدیۆلۆژیای جیاواز ( پانئیسلامیزم، کۆمۆنۆنیزم و ناسیۆنالیزم ) و کارتێكردنە نێگەتیڤەکانیان لەسەر بزوتنەوە ئازادییخوازە سیاسیی و کۆمەڵایەتیی و کولتوورییەکانی گەلی کورد لە پارچە جیاوازەکانی Continue Reading »
ناوی کتێبئه‌نسرۆپۆلۆجیای زمانی کوردیی : پرۆسێسی ستانده‌ردبوونی ئه‌م کتێبه سێ توێژینه‌وه‌ی (کولتووریی و سیاسیی) ه له‌گه‌ڵ دوو وتاری ( کولتووریی و سیاسیی) دا له‌سه‌ر ره‌هه‌ندی زمانی کوردیی، چاره‌سه‌ری کێشه‌ی شاری که‌رکوک، Continue Reading »
لە مێژووی نوێی دەسەڵاتە لۆکاڵیی و پچڕپچڕەکانی کورددا، کۆمەڵێ ئاڵای جیاواز هەڵکراوە. یەکەمین ئاڵای گەلی کورد لەسەردەمی شێخ مەحموددا( ١٩٢٢-١٩٢٤) هەڵکراوە، کە کۆکتێلێکی خۆماڵییکراوی پەرچەمی عوسمانییەکان و ساسانییەکان Continue Reading »
لەنەورۆزی ئەمساڵدا نەوشیروان مستەفا، وەک رێکخەری گشتیی بزوتنەوەی گۆڕان لەپەیامێکدا کۆمەڵێ سەرخەتی سیاسیی و کولتووریی باسکرد کە بۆ یەکەمین جارە سیاسییەکی کورد بەو شێوە عەقڵانیی و مەدەنیی و پراگماتییە، Continue Reading »
زانست لە تێرمۆنۆڵۆجییە لاتیینییەکەوە بە واتای زانین( مەعریفە) دێت، بەڵام مەعریفەی زانست لەگەڵ مەعریفەی فەلسەفییدا لەو شوێنەدا جیاوازن کە زانست بە سیستماتیک و تاقیکردنەوەو دۆزینەوەی تیۆریی نوێ گەشە دەکات. Continue Reading »
لە ناو هەندێ لە نووسەر و رۆشنبیری کورددا، گیرۆدەیەکی فیکریی پەیدا بووە کە زۆر خۆیان بەفەلسەفەوە رادەنێن. بڕوام وایە ئەو زۆر قسەکردنە لە فەلسەفە، وەک وڕێنەی شیعرو پەخشان و Continue Reading »
ناوی کتێب: کورد، پێویستیی به‌یه‌ک زمانی نووسینی نیشتمانیی هه‌یه بۆ خوێندنەوەی ئەم کتێبە کلیکی ئێرەبکەن …..
پێشه‌کیی وه‌رگێڕه‌کان:بۆچیی گرینگه ئه‌م کتێبه بخوێنیته‌وه؟خوێنه‌ری هێژا:کتێبی دیزایینی مەزن، که هه‌نووکه له‌به‌رده‌ستدایه کتێبێکی ئاسایی نییە، ئەم کتێبە دووان لە هەڵکەوتووترین زاناکانی ئەم سەردەمە نووسیویانه، لە پشت هەر رستەیەکه‌وه دنیایەک زانیاریی Continue Reading »
ناوی کتێب: لینگوا فرانکای کوردیی: زمانی ستانده‌رد و فه‌رمیی Kurdish Lingua Franca: Standard and Official Language نووسینی: کامیار سابیر Kamyar Sabir – ئەم کتێبە ساڵی ٢٠٠٩ لە چاپخانەی رەنج لە Continue Reading »
سەرنج: ئەم بابەتە، تەنیا لەبەر ئەوەی رەخنەیە لەگۆڕان، لە ناوەڕاستی مانگی دێسەمبەری ٢٠١١ دا ناردم بۆ ” هاوڵاتی”، دووجار جەختم لێکردنەوە، بڵاویان نەکردەوە! دواتر ناردم بۆ “ئاوێنە”، لە ژمارەی رابردوودا Continue Reading »
کێشەی سیاسیی کورد لە عێراق و ناوچەکەشدا لە ١٩٢١ ەوە بە مەسەلەی کەرکوکەوە بەستراوە. کورد و کەرکوک دوو چەمکی سیاسیی تێكەڵن و جیاکردنەوەیان لەیەکتر ناتەواوییەک لەباڵانسی سیاسیی و کولتووریی کورددا Continue Reading »
سەرنج: بەگوێرەی وەڵامی بەڕێز شوان محەمەد، سەرنووسەری ئاوێنە، ئەم وتارە لە ئاوێنەدا بڵاو بووەتەوە، بەڵام بەهۆی ئەوەی رۆژنامەکە لەسەر نێت ماوەیەکە دانانێن، نازانم لە چ ژمارەیەکدا بڵاوبووەتەوە. گرینگە جاروبار هەڵوێستە Continue Reading »
ئەم وتارە قسە لەسەر قەڵەمی هەندێ رۆشنبیری کورد دەکات کە لەنێوان ئەنتی پارتییبوون و ئەنتیی ئیسلامییبووندا ناتوانن بەوردیی رووداوەکانی بادینان بخوێننەوە و بە خشکەیی کەوتوونەتە بەرەی ئایدیۆلۆژیای ئیسلامی سیاسیی یان Continue Reading »
ئەم بابەتەم نارد بۆ “هاوڵاتی” زۆر بەڕێزەوە گوتیان داوای لێبووردن دەکەین لەبڵاونەکردنەوەی، لە کوردستان و دادگاکانی کوردستاندا کێشەی یاساییمان بۆ دروست دەکات. راستییەکەی ناهەقیان ناگرم و تووشی سەریەشەیان دەکەن، بەڵام Continue Reading »
لە چەند هەفتەی رابردوودا، بەختیار عەلی و دواتر من، هەندێ قسەی جیاوازمان لەسەر ناسیۆنالیزمی کوردیی کرد. سەردار عەزیز لە ژمارە( 289) ی ئاوێنەدا و د.بەرزوو ئەلیاسییش لە ژمارە 292 Continue Reading »
ئەم بابەتە پێشتر لە ئاوێنەی ژمارە 291 ی رۆژی ٦ی ئەیلوولی ئەمساڵدا بڵاوبووە. نووسەرێکی پارتیی بە چەند رۆژ دواتر، شتێکی نووسیبوو، بەشی زۆری بۆچوونەکانی لەم وتارەوە نزیکە… دیارە ئەو لەڕوانگەو Continue Reading »
پاش دەسترێژییکردنە سەر بەڕێوەبەری کۆمپانیای ئاوێنە، وردە وردە سەری داوەکان و سەری مافیاکانی پشت ئەو کەسانە دەردەکەون کە دارکاریی ئاسۆس هەردییان کرد. گومانی تێدا نییە ئەو نووزە کەمەی میدیای سەربەخۆ Continue Reading »
بزوتنەوەی سیاسیی کورد و حیزبەکانی هەمیشە ژمارەی گەورەیان بۆ ژمارەی قوربانییەکان تۆمار کردووە. ئەم زۆر کڕووزانەوەیە بۆ ژمارەی گەورە لە سۆنگەی ئەوەوە سەرچاوە دەگرێ، کورد عاتیفییانە نەک سیاسییانە مامەڵە لەگەڵ Continue Reading »
ئەگەر بڕیارە ئەرکی رۆشنبیران و ئەوانەی خەریکی فیکرن، رۆشنکردنەوەی لێڵییەکان و بەرهەمهێنانی فیکری نوێ بێت، ئەوە بەدڵنیاییەوە رۆشنبیرانی کورد بەگشتیی و ئەوانەی باشتر ناسراون، لەسەر شێرپەنجەی ئایدیۆلۆژیاکان زۆر کەمیان نووسیوەو Continue Reading »
هەفتەنامەی “ئاوێنە” ئەم باسەی ورووژاند، باسی لەشفرۆشیی، ئارگیومێنتی دژبەیەک زۆر لەخۆ دەگرێ. بەدڵنیاییەوە ئاوێنە ئازایەتیی کرد ئەم بابەتەی ورووژاند، چونکە گرینگییەکی کولتووریی و ئەخلاقیی زۆری هەیە. هاوکات گرینگتر لە هەموو Continue Reading »
پاره‌و ده‌وڵه‌مه‌ندیی به‌شێکه له‌خولیای زۆرینه‌ی مرۆڤه‌کان له شارستانییه‌ته کۆن و نوێکاندا. پاره، ئه‌و ماتێریاڵه ئەفسووناوییه‌یه، که هێز و ده‌سه‌ڵات، ده‌داته مرۆڤ و له‌زۆر بواریشدا ئازادیی و ده‌ستکراوه‌یی و سه‌رفرازیی شه‌خسیی Continue Reading »
ده‌می هه‌ر کوردێک بکه‌یته‌وه، باسی دێرینیی شاری هه‌ولێر ده‌کات و به‌شێک له‌مێژووی ئه‌ربیل و هه‌ولێر به‌مێژووی کوردو ئه‌و ئێسنیک( ئه‌تنیک) و نه‌ته‌وانه ده‌زانێ که له‌گه‌ڵ کورددا له‌و شاره‌و له‌ده‌وروبه‌ریدا ژیاون. Continue Reading »
کورد وه‌ک نه‌ته‌وه‌یه‌کی بێ ده‌وڵه‌ت به‌شێوه‌یه‌کی گشتیی ئاره‌زووی دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆی هه‌بووه‌و هه‌یه. به‌ڵام ئارێشه‌کان هه‌ر له‌وێوه ده‌ست پێده‌که‌ن، ئایا به‌درێژایی مێژووی ده‌وڵه‌تی مۆدێرن و ده‌رکه‌وتنی فیکری ناسیۆنالیستیی، بزوتنه‌وه‌ی ناسیۆنالیستیی Continue Reading »
له‌ناو تێکست و ئه‌ده‌بیاتی کوردییدا، زۆر که‌م ده‌بینرێ ره‌خنه له‌نووسه‌رو رۆشنبیر بگیردرێ له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌کانیان، ئه‌وه‌ی هه‌یه زۆرجار رقی شه‌خسیی و ئێره‌یی و شکاندنی یه‌کترییه. مۆدێلیکیش باوه که ره‌خنه‌گرتن له‌نووسین و Continue Reading »
وه‌همی کوردستانییان:راوه‌ستان له‌سه‌ر ئه‌م چه‌مکه و شییکردنه‌وه‌ی تیۆریی له‌ڕووی سیاسیی و کولتوورییه‌وه زیاتر گه‌ڕه لاوژه‌یی و بێئاگایی ئه‌م گرووپه وه‌همییه فشۆڵه له‌ڕووی فیکرو مه‌عریفه‌وه ده‌رده‌خات. له‌باری زمانییشه‌وه که پێشتر باسمکردووه Continue Reading »
له‌نێوان کێشه سیاسیی و کولتوورییه‌کاندا، زۆرینه‌ی کورد خه‌ریکی سیاسه‌ته، به‌ڵام پارتیی ئه‌جێندا کولتوورییه‌کانی خۆی هاوشانی ئه‌جێندا سیاسییه‌کانی ده‌باته پێشه‌وه. بڕوا ناکه‌م هیچ نه‌ته‌وه‌و گرووپێکی ئێسنیکیی، ئه‌وه‌نده‌ی کورد رۆشنبیره‌کانی به‌سیاسه‌ته‌وه خه‌ریک Continue Reading »
نزیکه‌ی چوار هه‌فته‌یه به‌شێکی کوردستانی عێراق جمه‌ی دێ له‌خۆپیشاندان، به‌شه‌که‌ی تر، ده‌سه‌ڵات به‌زه‌برو زه‌نگ توانیویه‌تی تا هه‌نووکه خامۆش رایبگرێ. وه‌ک پێوه‌ندیی ئێسنیکیی و نه‌ته‌وه‌یی، کورده‌کان و هێزه سیاسییه‌کانی کوردستانی ئێران Continue Reading »
ئه‌م بابه‌ته پێش ده‌ستپێکردنی خۆپیشاندانه‌کانی کوردستان، نووسراوه، به‌هۆی هه‌ندێ هۆکاره‌وه بڵاوکردنه‌وه‌ی دواکه‌وت.له حوکمڕانیی ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی کورددا، ئۆپۆزیسیۆن وه‌ک دیارده‌یه‌کی سیاسیی و ریفۆرمخوازیی ته‌نیا ئه‌و کاته قه‌دوباڵای کرد، که زۆرینه‌ی خه‌ڵک Continue Reading »
نزیکه‌ی دوو هه‌فته‌یه ئه‌م بابه‌ته‌م بۆ ‘هاوڵاتی’ نارد، به‌ڵام پێده‌چێت بووبێت به‌ژێره‌وه‌و هه‌ر بڵاو نه‌کرایه‌وه. به‌شداربوونی فاروق ره‌فیق له‌خۆپیشاندانه جه‌ماوه‌رییه‌کانی شاری سلێمانییدا، جێگه‌ی خۆشحاڵییه‌کی زۆر بوو. ئه‌م خۆشحاڵییه نه‌ک له‌به‌رئه‌وه‌ی Continue Reading »