زۆر خۆشبارم كه ده‌بینم شه‌ڕه‌فی وه‌رگێرانی یاداشته‌كانی ماندێلام پێ بڕاوه. وه‌ختێك به كۆتایی گه‌یشت نیگه‌ران بووم، چونكه حه‌زم ده‌كرد زیاتر بووایه و گه‌شته رووحیه‌كه‌م له‌گه‌ڵ ئه‌م Continue Reading »
Home / Articles Posted by حەیدەر
فه‌همی كاكه‌یی: زمانێکی کوردیی ستاندارد بۆ هەموو کوردستان وەک خەونێکی وەنەوشەیی وایە! زمانی كوردی به‌پێی پێشكه‌وتنی زه‌مه‌ن به‌ره‌و دواوه ده‌گه‌ڕێته‌وه، ساڵانی هه‌شتا و حه‌فتاكان ئه‌م زمانه Continue Reading »
موحسین جوامێر: ڕێنووسی كوردی وه‌ك په‌نجه مۆری لێ هاتووه، هی كه‌س له‌كه‌س ناچێت! موحسین جوامێر وه‌ك قه‌ڵه‌مێكی دره‌وشاوه له‌رێگای نووسین و وه‌رگێران و بابه‌ته‌كانی له‌مه‌ڕ زمان و رێنووسی Continue Reading »
بێنه و به‌رده‌ی ناوێ، به‌شێك له ڕۆژنامه‌نووسه‌كان كه ته‌نیا حیسابی گیرفان و پڕكردنه‌وه‌ی ڕووپه‌له‌كانیان مه‌به‌سته، زمانی كوردییان سیس كردووه، ده‌ستیان له قوڕگی ناوه و خستوویانه‌ته باری ئاویلكه‌دان. Continue Reading »
پێشەكی مەلا محەمەدی كۆیی (1876_ 1943) ناسراو بەمەلای گەورە، زانا و دانا و شاعیر و حەكیم و ڕاڤەكاری قورئان و چاكساز و ڕەخنەگری سەردەمی خۆی، لە Continue Reading »
نووسه‌ر و وه‌رگێڕ حه‌كیم كاكه‌وه‌یس: هه‌موومان چه‌قۆی ئه‌نفالمان له‌سه‌ر بووه، به ڕێكه‌وت هێندێكمان به‌رنه‌كه‌وتین نووسه‌ر و وه‌رگێڕ و زمانپاراوی كورد(حه‌كیم كاكه‌وه‌یس)ی عاشق به ئاو و Continue Reading »
نووسه‌ر و شاعیر و پێشمه‌رگه‌ی دێرین هه‌ندرێن : *دۆڵی بالیسان بۆ پێشمه‌رگه، دڵسۆزترین ناوچه‌ی پارێزگای هه‌ولێر بوون *نه‌بوونی په‌رۆشی حكوومه‌تی هه‌رێم بۆ دۆڵی بالیسان ، ئه‌وپه‌ڕی Continue Reading »
هه‌موو زامه‌كان به تێپه‌ربوونی زه‌مه‌ن یه‌ك ده‌گرنه‌وه و تیمار ده‌بن، به‌ڵام زامی ئه‌نفال به‌رده‌وام خوێنی لێ ده‌چۆڕێته‌وه، رۆژ دوای رۆژ نه‌ك بچووك نابێته‌وه، به‌ڵكوو گه‌وره‌تر Continue Reading »
فارووقى مه‌لای گه‌وره: *ئه‌وه‌نده‌ی عەزیز محمەد وکەریم ئەحمه‌د مه‌سعوود محه‌مه‌دیان ماچ کردووه، من هێندەم ماچ نەکردووە! * فرە حیزبی لە کوردوستان لە دایک بوونێکی غەیرە شەرعییە Continue Reading »
نووسین ده‌نگداترین بێ ده‌نگه، هێژاترین په‌یامی مرۆڤ و مرۆڤایه‌تییه، مه‌زنترین گه‌نجینه‌یه كه مرۆ شانازی پێوه بكات. گه‌ر نووسین نه‌بوایه دنیا ده‌بوو به جه‌نگڵستان و جوداوازی نێوان بونیاده‌م Continue Reading »
دیاكۆ هاشمی: زمانی کوردی توانای گەشەسەندنی باشی هەیە،بەمەرجێ ڕێگەی ڕاژەکردنی دیاری بکرێت. دیاکۆ هاشمی فەرهەنگنووس و زمانزان، هه‌ر له‌منداڵییه‌وه خه‌ریكی خزمه‌تكردنی زمان و رێنووسی كوردییه، له‌رێگای چه‌ند سایتێكی Continue Reading »
ناسڕ حیسامی: بە کارێکی ناشیرینی دەزانم هەر دەزگایەکی ڕاگەیاندن بە ئیجتیهادی خۆی ڕینووس هەڵبژێرێ. ئەو نەریتە خێڵەکییە دەبێ پێشی پێ بگیرێ. به‌ده‌یان كوڕ و كۆبوونه و كۆنفرانس بۆ زمان Continue Reading »
له سه‌ر داخوازی كتێبفرۆشی (حاجی قادری كۆیی)، (10)چیرۆكی منداڵان له شێوه‌ی ژیانی گیانداران، له (10) كتێبۆچكه‌ی جیادا، وه‌رمگێڕانه سه‌ر زمانی كوردی. ئه‌وه‌نده‌ی بۆم لوا بێت به شێوه‌ی زمان و هه‌ستی Continue Reading »
فه‌له‌كه‌دین كاكه‌یی: بیركردنه‌وه به‌رزترین پڕۆسه‌ی ئینسانه فه‌له‌كه‌دین كاكه‌یی نووسه‌رێكی سه‌نگین و جواننووسێكی خامه ڕه‌نگینه، نووسراوه‌كانی ئه‌و هه‌میشه ته‌ژین له خۆناسین ته‌سووف و عیرفان. هه‌رچه‌ند ئه‌و له ژیانی سیاسیی و حیزبی Continue Reading »
گه‌رچی من به‌دره‌نگه‌وه مارف خه‌زنه‌دارم ناسی، لێ په‌یوه‌ندیم زۆر خۆش بوو له‌گه‌ڵی و هه‌موو مانگێك دووسێجار ده‌چوومه خزمه‌تی. له دانیشتنه‌كانمان هه‌میشه باسی ئه‌ده‌ب و ئه‌دیب و نووسین و Continue Reading »
بێگومان منداڵ به ڕاستگۆیی بۆ ڕووی زه‌وین نه‌هاتووه، به‌ڵكوو له ژینگه‌ی ژیانی به‌ره به‌ره فێری راستگۆیی و ده‌ستپاكی بووه، وه‌لێ گه‌ر منداڵ له‌ژینگه‌یه‌ك له‌دایك بوو، جگه له Continue Reading »
ساڵانێكه له خوێندنه‌وه‌ی كـتێبه‌كانی (كوردی-عه‌ره‌بی) مامۆستا مه‌سعوود محه‌مه‌د دانه‌بڕوام، ئه‌مه وای كردووه بتوانم له باغی ئه‌م گه‌وره فه‌یله‌سووفه له ئانی خوێندنه‌وه‌دا وته‌گه‌لێكی به سوود بچنم، بۆ ئه‌وه‌ی نه‌وه‌ی… Continue Reading »
شیعر ده‌روازه‌ی ئه‌وینه، كڵاوڕۆژنه‌ی گزنگی ژیانێكی نوێیه. باڵی نه‌خشاوی په‌پووله نازه‌نینه‌كان گه‌ر پیته‌كانی شیعر هه‌وێنیان نه‌بوایه نه‌یانده‌توانی به ئاسمانی گوڵه‌كاندا به فڕكه فڕك گوزه‌ر بكه‌ن. هیچ دڕدۆنگ نیم Continue Reading »
پرۆفیسۆر دۆكتۆر مستەفا زەڵمی: – مه‌زهه‌ب له ئيسلام دا نييه. — بە هیچ شێوەیەك (نەسخ) لە قورئاندا نییە. – ئەو مەرج وپێناسانەی بۆ (ئیجتیهاد) دانراون هەڵەن. – سوننەتی پێغەمبەر (د.خ) Continue Reading »
سینا كچێكی شۆخ و شه‌نگ بوو، له نێو هاوڕێكانی به نه‌رمونیان و سه‌نگین ناسرابوو، لای دایك و باوك و كه‌سوكاری تا بڵێی خۆشه‌ویستو ئازیز بوو، بزه وخه‌نده بۆ Continue Reading »
مومتاز حه‌یده‌ری: به هۆی ئه‌نفاله‌وه كورد ده‌یتوانی ده‌وڵه‌تی كوردی دروست بكات به‌ڵام… مامۆستا مومتاز حه‌یده‌ری نووسه‌ر و رووناكبیر، خاوه‌نی هه‌ردوو گۆڤاری (k21و لیلا زانا و لیلا قاسم)ه، كه‌سێكی ئالووده‌یه Continue Reading »
ژینگه وشه‌یه‌كی په‌رش و بڵاوه، به‌كارهێنه‌ره‌كه‌ی جۆری ژینگه‌كه دیاری ده‌كات، به نموونه، ده‌ڵێین: ژینگه‌ی كشتوكاڵی، ژینگه‌ی پیشه‌سازی، ژینگه‌ی ته‌ندروستی، ژینگه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی، ژینگه‌ی رۆشنبیری، ژینگه‌ی سیاسی… كه‌واته لێره‌وه بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت Continue Reading »
وه‌ك ئاشكرایه به گوێره‌ی یاسا، په‌رله‌مانی كوردستان شانزه‌ی چواری به رۆژی ژینگه ده‌سنیشان كرد. ئه‌مرۆژه دژواره یادخستنه‌وه‌ی پیسبوون و سیسبوون و وێران بوونی ژینگه‌یه له دۆڵی بالیسان، به چه‌كی Continue Reading »
شێرزاد هه‌ینی بۆ دیمه‌ن:هێشتا له هه‌موو گۆشه‌یه‌كی ئه‌و جیهانه قڕكردن و ئه‌نفال به‌رده‌وامه شێرزاد هه‌ینی نووسه‌ر و وه‌رگێڕێكی چالاكه، ده‌مێكه له ستۆكهۆلم داده‌نیشێت، په‌نجه‌كانی پڕن له وشه و وشه‌كانی پڕن Continue Reading »
عومه‌ر خه‌یامی نیسابووری شاعیرێكی مه‌زنی جیهانییه، گوناهه هیچ نه‌ته‌وه و گه‌لێك به‌سه‌رخۆی دا ببڕێت. هه‌ركه‌سێك ئه‌لف و بێیه‌ك له ئه‌ده‌ب و وێژه‌ی جیهانی بزانێ ناوی عومه‌ر خه‌یامی شاعیری له‌لا نامۆنییه. Continue Reading »
نازانم بۆچی راگه‌یاندنی كوردی له ئاست مامۆستا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ریس ئه‌وه‌نده بێ باكه، نازانم بۆچی له باس و خواسی ئه‌ودا هێنده خامۆش وكڕ و كپه! خۆ ئه‌و ته‌نها مه‌لا نه‌بوو، به‌ڵكوو Continue Reading »
حوسێن مه‌نسوور حه‌للاج فه‌یله‌سووفی جیهانی عیرفان و خوداناسی، سه‌رمه‌شق و داهێنه‌ری سۆفیگه‌ریه‌تێكی نوێ، ئه‌و كه‌سه‌ی هه‌موو نووسه‌ر و گه‌وره پیاوانی جیهانیی خسته بیركردنه‌وه‌یه‌ك كه تاكو ئێستاشی له گه‌ڵ دا بێت Continue Reading »
كامه‌ران وریا قانع: نابێ له نووسینه‌وه‌ی مێژوودا شه‌رم بكه‌ین ئه‌وه‌ی كه له مێژووی گه‌لان به گشتی به‌رچاو ده‌كه‌وێت نووسینه‌وه و لێكدانه‌وه‌ی مێژووی سیاسه‌ته، ئه‌وه‌نده‌ی گرنگی به‌م مێژووه دراوه، نێو ئه‌وه‌نده Continue Reading »
شێخ “جه‌نگی” برا گه‌وره‌ی مام جه‌لال:مه‌سعوود محمه‌د پێش باوكی خۆی كه‌وتبۆوه، ئه‌گه‌ر كورد نه‌بوایه ناوبانگێكی دیكه‌ی ده‌بوو.به‌به‌رده‌م دووكانه‌كانی بازاڕی كۆیه‌دا ده‌ڕۆیشتین،هاورێكه‌م گوتی” ها ئه‌مه برایه‌كه‌ی مام جه‌لاله! بینم لای به‌رگ Continue Reading »
بیره‌وه‌ریێكی مێژوویی: شه‌ره‌فمه‌ندبوون و شادبوون به دیداری بارزانی ئاواتێك بوو زه‌مه‌نێكی دوور و درێژبوو خه‌ونمان پێوه ده‌بینی، دوا به دوای دیده‌نی به‌شێك له ئه‌نه‌دامانی مه‌كته‌بی سیاسی و لیژنه‌ی ناوه‌ندی Continue Reading »
كامه‌ران وریا قانع: ده‌بێت به‌رده‌وام نه‌هێڵین ئه‌نفال له زاكیره‌مان كاڵ بێته‌وه ئه‌نفال زامێكی قووڵه له جه‌سته‌ی گه‌لی كوردی خێر له خۆ نه‌دیو، كیمیاباران ویژدانی مردوانی له خه‌وی غه‌فڵه‌ت ڕاچڵه‌كاند، جینۆساید Continue Reading »
ئاخۆ ده‌بێ مه‌لای خه‌تێ كێ بێ؟ ئه‌م خیانه‌ته چیه كردوویه‌تی؟ بۆچی كردوویه‌تی؟ به‌دوا داچوونی ئه‌م باسه مێژساڵه له‌ناخم دا جۆشی سه‌ندوه بۆیه به‌ڵێنم دا به‌دوای ئه‌م باسه‌دا بچم و Continue Reading »
گورگ كاتێ ده‌كه‌وێته وێزه‌ی مێگه‌لی بزن و مه‌ڕ گه‌ر بۆی بڕه‌خسێ به سه‌دانیان هه‌ناسه بڕ ِده‌كات، گورگ له‌م كاره‌یدا حیساب بۆ دوا رۆژی خۆی ده‌كا، چوون ئه‌و پێیوایه دانه‌یه‌ك كه‌مه Continue Reading »
نووسه‌ر و رووناكبیر قه‌یس قه‌ره‌داغی: به دانیشتنێكی په‌رله‌مان ده‌توانین ده‌وڵه‌تی كوردی ڕابگه‌یه‌نین قه‌یس قه‌ره‌داغی نووسه‌رێكی گه‌وره و داكۆكیكارێكی سه‌رسه‌ختی دۆزی كورده، هه‌میشه قسه‌كانی له ته‌وه‌ری كوردایه‌تی و كوردبوون ده‌خولێنه‌وه، به Continue Reading »
ئه‌و په‌یوه‌ندیه جنسیه‌ی كه لۆژیك و ئایین و عورف و نه‌ریتی كۆمه‌ڵگه‌و ڕێسای ژیان ڕێگه‌یان پێداوه و دانیان پێداناوه، ته‌نها په‌یوه‌ندی نێوان ژن و مێرده‌و به‌س، هه‌ر په‌یوه‌ندیه‌ك Continue Reading »
ئه‌و باسه‌ی كه مشت و مڕ هه‌ڵناگرێ و له ڕوانگه‌ی زانستی یه‌وه سه‌لمێنراوه، شاره‌زایانیش دانیان پێداناوه، ئه‌وه‌یه: كه خۆشه‌ویستی كرده‌و كارلێكێكی كیمیاییه‌و، باره‌گاو مه‌ڵبه‌ندیشی ده‌ماخی مرۆڤه. ئێستا هه‌موو تیۆره زانستیه‌كانی Continue Reading »
م. كه‌ریم شاره‌زا:نووسینی نه‌مر ئه‌و نووسینه‌یه له ژیان و ڕه‌سه‌نایه‌تی گه‌ل سه‌رچاوه‌ی گرتبێت زاناو بلیمه‌ته‌كان ژیانی هه‌قیقیان دوای مردن ده‌ست پێ ده‌كات ئه‌وه‌ی رۆژێك شیعرو ئه‌ده‌بیاتی كوردی خوێندبێته‌وه مامۆستا كه‌ریم Continue Reading »
هه‌موومان قه‌رزاری ئه‌دیسۆنین، گه‌ر زانایانی گه‌ردوونی داهێنانه‌كانیان ته‌نها له‌چوارچێوه‌ی كۆمه‌ڵه خه‌ڵكێك دا خولیان خواردبێ، ئه‌وه داهێنانه‌كانی ئه‌دیسۆن خه‌ڵاتی هه‌موو مرۆڤایه‌تین. مرۆ ئه‌مرۆ له سه‌ده‌ی بیست و یه‌ك دا له نێو Continue Reading »
ڕه‌نگی گوڵه‌كان، له چاوی ئێمه‌ی مرۆڤ جۆرێكه و له چاوی جانه‌وه‌رانیش چه‌شنێكی تره و: حه‌یده‌ر عه‌بدوڵڵا ڕاست نیه كه‌ده‌ڵێن: ته‌نها چاوی مرۆڤ چێژ له له‌ڕه‌نگه‌كان ده‌بینێت، چوونكه وه‌زیفه‌ی ڕه‌نگه‌كان Continue Reading »
چه‌ند ساڵێكی ئاڵۆزكاو و پڕ له مه‌ینه‌تی و مه‌رگه‌سات به‌سه‌ر كورددا تێپه‌ڕی، هه‌ر له‌و ساته‌ی حكومه‌تی به‌عس جڵه‌وی ده‌سه‌ڵاتی گرته ده‌ست زیاتر له سی و پێنج ساڵ به ئاگرو Continue Reading »
ڕۆڵی نیشتیمانپه‌روه‌ری ژنانی قودسله نێوان ساڵی (1920 – 1967) هه‌ر له سه‌ره‌تای ده‌ركه‌وتنی سه‌ده‌ی بیسته‌م بزاڤی ڕزگاریخوازی فه‌له‌ستین كه‌وتوه‌ته‌جموجۆڵ، هه‌رله‌وكاته‌وه ئه‌م بزاڤه مۆركێكی كۆمه‌ڵایه‌تی خێرخوازی پێوه لكا، له پاڵیدا كۆمه‌ڵێك Continue Reading »
جیهانی میدیای ئێمه شپرزه و شێواوه، ئێستا به‌مه‌ترسیدارترین قۆناغدا تێپه‌ڕده‌بێت، میدیاكانی حیزبیمان خه‌ریكی ده‌هۆڵ ژه‌نین و ته‌مه‌لووقن، رۆژێك نه‌مان بیست نه‌مان بینی ڕه‌خنه‌یه‌كی ستراتیژی و جددی له میدیاكانیان ده‌ركه‌وێت، Continue Reading »
م. حه‌كیم كاكه وه‌یس : به‌ختیار عه‌لی، پیاوێكی به‌توانایه، كه‌شتییه‌كه و له گۆمێكدا قه‌تیسماوه و خۆی ڕێ به خۆی نادا بچێته ناو زه‌ریاوه مامۆستا حه‌كیم كاكه وه‌یس نووسه‌رێكی زمان Continue Reading »
له وه‌ته‌ی هه‌ستی خوێندنه‌وه‌و نووسین له نه‌ستم دا كه‌وتووه‌ته بزاو، له‌وده‌مه‌وه‌ی ئاشنابووم به جیهانی ڕۆشنبیری، ئالووده‌م به دوای سۆراغی ڕۆشنبیرانی هه‌ڵكه‌وتوو، نووسه‌رانی خامه زێڕین، خاوه‌ن شاكارانی مه‌زن. له مه‌جلیسی Continue Reading »
گه‌ر كه‌سێكی نائاشنا زه‌برێكت تێ بسره‌وێنێت كارێكی ئاسایی یه، به‌ڵام گه‌ر كه‌سێكی نزیك زیانت پێ بگه‌ێنێ ئه‌مه یانی كاره‌سات. ئه‌مه ئه‌و ئازار و ناسۆره‌یه كه به‌ناوبانگترین ژنی سه‌ده‌ی بیسته‌م، Continue Reading »
ئایا مرۆڤ ڕۆڵی چییه له شانۆی ژیاندا؟ بۆچی هه‌موو شتێك گه‌شه‌ی سه‌ند ته‌نها مرۆڤ وه‌ك خۆی مایه‌وه! ئایا مامه‌ڵه و هه‌ڵسوكه‌وتی مرۆڤ له دڵنیایی و كه‌سایه‌تی خودی خۆی سه‌رچاوه Continue Reading »
شیعر هه‌ڵقووڵینه له كانیاوه سازگاره‌كه‌ی ده‌روون، وێنا كردنی ژیانه به چاوی په‌پووله، پێناسه كردنی گه‌ردوونه به زمانی بولبول. كاتێ شیعر له خه‌یاڵدانی شاعیر له دایك ده‌بێت پێوست به ژان Continue Reading »
لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا ئەم کتێبە کەوتە کتێبخانەکانی کوردستانەوە، بۆ زانیاری زیاتر سەبارەت بەم کتێبە سەیری هاوپێچ بکەن لای دەستی چەپ…..
ده‌سپێك ئه‌و نووسه‌رانه‌ی مرۆڤ له قه‌یرانی ساده‌ڕه‌وی ڕزگار ده‌كه‌ن به په‌نجه‌ی ده‌ست هه‌ژمار ده‌كرێن، ئه‌و ڕۆشنبیرانه‌ی وات لێده‌كه‌ن وشه به خه‌سار نه‌ده‌ی و له نووسین و خوێندنه‌وه‌دا واقیعی و بابه‌تیانه Continue Reading »
و. حه‌یده‌ر عه‌بدوڵڵاهه‌نا كه‌سێكی دیاری دنیای دبلۆماسی وڵاتی پاكستانه، سه‌رۆك وه‌زیران(یوسف گه‌یلانی) ئه‌م خاتوونه رووخۆش و خاوه‌ن توانست و زانسته‌ی كه پێشتر وه‌زیری ده‌ڵه‌ت بۆ به‌رێوه‌بردنی كاروباری ئابووری Continue Reading »