هەر لەدێر زەمانەوە پرسی ” مەرگ و نەمری” پرسێکی گرینگ بووە لای مرۆڤ، گەر سەیری ئەفسانە کۆنەکانی گەلانیش بکەین، بەشێکی زۆریان گوزارشت لە خەونی ” نەمری” Continue Reading »
Home / Articles Posted by ئه‌رده‌لان عه‌بدوڵڵا
هەر قۆناغێكی مێژووی گەلێک، خاوەنی سیما و تایبەتمەندی خۆیەتی. لە کوردستاندا قۆناغێک هەیە پێی دەڵێن قۆناغی دوای ڕاپەڕین، کەئەمەش یەکێکە لە قۆناغە گرینگەکەکانی مێژووی گەلەکەمان. Continue Reading »
فێردیناند ڤۆن شیراخ : بە بڕوای من ژیان بریتییە لەوەی کە تۆ لەناخی خۆتدا هەمووکاتێک هەست بەوە بکەیت کە تاوانت کردووە. فرانکفۆرتە ئەلگەمایندە تسایتونگ: ئایا Continue Reading »
جەنگ ئامڕازێكی سیاسی نییە ، بەڵكو نیشانەی شکستخواردنە گەشتکردن بەناو دەوڵەتانی جیهاندا، کارێکی هەروا ئاسان نییە، لەویش سەختر ئەوەیە، کە تۆ لەهەموو کێشە ” Continue Reading »
لەم وڵاتەدا چەند بە شەڕی براکوژی گرفتارن ، ئەوەندەش بە وتی وتی و بەزم و بالۆرەوە خەریکن،،، ئەمڕۆ لە دوێنێ دەچێ، هۆلاکۆ خۆماڵییەکان هەرگیز لە Continue Reading »
” ئێمە قوتابخانەی ئەکادیمیمان نییە، هەتاوەکو کادری باشی لێ دروستبکەین ، تاکە قوتابخانەی ئێمە جەماوەرە. ئەوە جەماوەرە فێرمان دەکات ، هەر ئەویشه فێری ئەزموونی باشمان دەکات Continue Reading »
ئه‌رده‌ڵان عه‌بدوڵڵا: ئێـمە هەتاوەکو پرۆسەیەکی گەورەی وەرگێڕانمان نەبێت، ناتوانین داهێنانی گەورەمان هەبێت. هه‌ولێر: با لە دواهەمین كتێبی وەرگێڕدراوتان دەست پێ بكەین، (دیالۆگ لەنێوان رۆژهەڵات‌و Continue Reading »
ڕەخنەگر حاکم نییە ، بەڵكە داواکاری گشتی یان پارێزەرە Continue Reading »
کتێبی دیالۆگ لە نێوان ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا، ئامادەکردن و وەرگێرانی ، ئەردەڵان عەبدوڵڵایە. ئەم کتێبە بریتییە لە چاوپێکەوتن لەگەڵ کۆمەڵێک نووسەرو بیرمەند و هونەرمەندی رۆژهەڵات و Continue Reading »
ده‌مه‌و ئێواره‌یه‌ک له‌گه‌ڵ چه‌ند هاورێیه‌کی هێژام به‌ره‌و نه‌خۆشخانه‌ی “هیوا” که‌وتینه ڕێ. دیاره که باسی نه‌خۆشخانه‌ی “هیوا” ده‌کرێت، یه‌کسه‌ر جۆره ترس و دوودڵیه‌ک به‌سه‌ردا زاڵ ده‌بێت. له‌هه‌مووشی Continue Reading »
زۆرجار سنوری نێوان بلیمەتی و شێتی تەنها تاڵە دەزوویەکە. بەشێکی زۆری فەیلەسووف و پێخەمبەرەکانی جیهان ، لەسەرەتادا لەلایەن کۆمەڵگاوە بۆچوون و هەڵسووکەوتەکانیان ڕەتکراوەتەوە، تەنانەت زۆرجاریش Continue Reading »
هیندوستان وەکو مەڵبەندێکی شارستانی کۆنی جیهان، سەدان بیرمەند و زانا و خەڵکی بەتوانای لێ پەیدابووە. من پێشتر وامدەزانی کە لەسەدەی پێشوودا ، لەم وڵاتە مەزنەدا تەنها Continue Reading »
دوێنێ هه‌موو گه‌لی کورد به گشتی و شیعر و ئه‌ده‌ب دۆستان به‌تایبه‌تی، خۆیان له‌به‌رده‌م تاسان و خه‌مێکی ئێجگار ناخۆشدا بینییه‌وه، ئه‌ویش هه‌واڵی مه‌رگی شاعیری نێوداری گه‌له‌که‌مان ” Continue Reading »
هەفتەی پێشوو کتێبەکانی جەمال غەمباری شاعیر و نەوشیروان موستەفا سەرۆکی گۆڕان سوتێنران. هەرەش لە بەختیار عەلی رۆماننووسیش دەکرێت و ئەویش وەکو دەڵێن لەناو لیستی کتێبسووتێنەرەکاندایە، جا Continue Reading »
پێش چەند ساڵێک لە گۆڤاری شپیگلی ئەڵمانیدا، لیستی سەد کتێبی جیهانی دانابوو، کە پێویستە مرۆڤ لە تەمەنیدا بیانخوێنێتەوە. دیارە لیستەکە زۆر ڕۆمان و چیرۆک و کتێبی تری Continue Reading »
ئێران یەکێکە لەو وڵاتانەی کەلە رۆژهەڵاتی ناڤیندا، سەنگ و گرینگی خۆی هەیە. بۆ ئێمەی کوردیش ، زۆر گرینگە لە نزیکەوە ئاگاداریی مێژووی ئەم وڵاتە Continue Reading »
ماوه‌ی چه‌ند ساڵێکه له‌ناو کۆمه‌ڵگه‌ی کوردیدا ووشه‌یه‌ک زۆر باوه” گه‌نده‌ڵی”. دیاره ئه‌م ووشه‌یه هه‌رچه‌نده گوزارشت له مانایه‌کی خراپ و کارێکی نا یاسایی ده‌کات، به‌ڵام له‌ناو میدیاکاندا زۆرجار Continue Reading »
ڕۆمانی سۆناتای خاچ لە نووسینی نووسەری نێوداری روسی ” تۆڵستۆی” ، کەبەیەکێک لە کارە جوانەکانی نووسەر دادەنرێت، ئه‌م ڕۆمانە ، له‌ته‌مه‌نی 63 ساڵیدا ، له Continue Reading »
رۆمان یەکێکە لە ژانرە گرینگەکانی دونیای پان و بەرینی ئەدەب. سەرهەڵدانی رۆمان ، موژدەیەکی خۆشبەختی گەورەبوو بۆ دونیای ئەدەب. بە بڕوای من هیچ ژانرێکی تری ئەدەبی Continue Reading »
گرینگی ئه‌و نامانه‌ی که‌له نێوان ئه‌دیب و هونه‌رمه‌ندو ڕووناکبیره ناوداره‌کان، له‌گه‌ڵ هاورێ و خۆشه‌ویست و ژنه‌کانیاندا کراوه، له‌وه‌دا ده‌رده‌که‌وێت، که لایه‌نی شه‌خسی و تایبه‌تی ئه‌و که‌سانه Continue Reading »
دۆستیۆڤسکی و چیخۆف دوو پاڵەوانی مەزنن لە پاڵەوانە مەزنەکانی ئەدەبی ڕوسی، لەڕاستیشدا ئەم دوانە لە ئێستادا نوێنەراتی ئەدەبی روسی دەکەن لە دەرەوەی ڕوسیادا. هەر لە ڕێگای Continue Reading »
هەموومان لەسەر ئەوە کۆکین کە زۆربەی شاعیران ، بابەتێک ، ڕووداوێک ، مەسەلەیەک ، ناخی دەهەژێنێت و کانیاوی شیعری تێدا دەتەقێنێتەوە. بەشی زۆری ئەو شاعیرانەی کە Continue Reading »
هەموو گەلی کورد قەرزارباری ماڵباتی قارەمانی بەدرخانن، ئەویش لەبەر دوو هۆ : یەکەمیان لەبەرئەوەی لەخەباتی ڕزگاریخوازی گەلی کورد دژ بە داگیرکەران، ڕۆڵێکی مەزنیان گێڕاوە، هەروەها Continue Reading »
خودایش بەبێ شیعر ناژی….. شێرکۆبێکەس شیرکۆ بێکەس، جارێکی تر بە دیوانێکی نوێی شیعریەوە دەگەڕێتەوە لای دۆست و خوێنەرانی . ” خێراکە مردن خەریکە Continue Reading »
گەر لەسەر ئەوە ڕێکبکەوین کە ووشە گوزارشت لە ناخ و هزری مرۆڤ دەکات ، ئەوا بەهەمان شێوەش ، ڕەنگەکانیش گوزارشت لە ناخ و هزری مرۆڤ دەکەن. Continue Reading »
رۆژهەڵات و ڕۆژئاوا تەنها دوو شوێنی جوگرافی جودانین، بەڵکە دوو کلتوور و دونیای جیاوازیشن. هەر لەدێرزەمانەوە، ئەم دوو ناوچەیە لە ڕووی کلتووریەوە جیاوازبوون و مەڵبەندی چەندین شارستانی Continue Reading »
تازەترین کتێبی چاپکراویی دەزگای سەردەم، ڕۆمانێکی نووسەریی بەناوبانگی ژاپۆنی هاروکی موراکامییە بە ناویی ( خۆشەویستێکی ترسناک). ئەم ڕۆمانە لە زمانی ئەڵماییەوە لەلایەن ئەردەڵان عەبدوڵڵاوە کراوە Continue Reading »
لەم چەند ساڵەی دواییدا ، زۆر بە خەستی باس لەچەمکی ( کۆمەڵگەی مەدەنی) دەکرێت. سەیری هەر گۆڤار و رۆژنامەیەک دەکەیت ، پڕیەتی لەم دەستەواژەیە. لە شاشەی تیڤییەکان و Continue Reading »
هەر قۆناغێکی مێژوویی ، هەوڵیداوە سیمایەک و ناسنامەیەکی نوێ بداتە گەنجان لە جیهاندا. گەنج داینەمۆی هەموو گۆڕانکاریی و پێشکەوتن و سەرکەوتنی هەموو قۆناغێکی مێژووییی بووە. گەنج هەر Continue Reading »
بەسەرهاتی رۆمانی هاری پۆتەر خۆی لە خۆیدا حکایەتێکی مەزنە. ئەو کتێبەی کەسەرەتا لەلایەن چەند دەزگاییەکی پەخشی بەریتانییەوە رەفزکرایەوە، کتێبێک کە هیچ کام لە دەزگاکان ئامادەنەبوون بڵاوییبکەنەوە، ئەو Continue Reading »
لەپاش ڕاپەڕینەوە دیاردەیەکی ترسناک لە کوردستاندا تەشەنەی کردووە، ئەویش ( سوڵحی عەشائیرییە). ڕۆژ لە دوای ڕۆژیش ئەم دیاردە خراپە بەرەو هەڵکشاند دەڕوات ، بەشێوەیەک کە وایکردووە هیچ Continue Reading »
“جەمشیدخانی مامم کەهەمیشە با لەگەڵ خۆیدا دەبات” ، ناونیشانی دواهەمین رۆمانی کاک بەختیار عەلییە. ئەم رۆمانە کەلە قاڵبی کارێکی ” مینیمالیستیدا ” دەردەکەوێت ، یەکێکە لە Continue Reading »
ساڵی 1995 ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان UN بە ڕزایبوونی 185 ئەندامی ئەو رێکخراوە ، 16 نۆڤێمبەر بە رۆژی لێبووردن ( تۆلیرانس Toleranz جیهانی ) دانا. لێرەدا UN دەیویست ، بە Continue Reading »
ژنێک بەسەر منارەیەکەوە مێژووی گەلێک دەنووسێتەوەڕانانێک بۆ رۆمانە نوێکەی شێرزاد حەسەن ئەردەڵان عەبدوڵڵا ئەوەی کە ڕوون و ئاشکرایە ڕۆمان یەکێکە لە ژانرە مەزنەکانی جیهانی ئەدەب، بەتایبەت لەم چەند ساڵەی دواییدا Continue Reading »
چاوپێکەوتنێک لەگەڵ نووسەرو ڕووناکبیری ناسراوی ئەفگانیعەتیقی رەحیمی سازدانی ئەردەلان عەبدوڵڵا لە ئێوارەیەکی ساردی پاریسدا ، لەگەڵ یەکەمین رۆژی سالی نوێدا، لە قاوەخانەیەکی کۆندا، چاوم بە نووسەری ئەفگانی عەتیق رەحیمی کەوت. Continue Reading »
ئەوەی ڕوون و ئاشکرایە ، کە مێژووی ئەدەبی ئەڵمانی ، پڕیەتی لە شاعیری مەزن و ناودار ، لەوانە ” گۆتە ، شیلەر، برێخت ، هاینریش هاینە،،،” وە زۆری تر. Continue Reading »
هەمووکاتێک جیهانی ئیسلامی بەوە تاوانبار دەکرێت، کە ژنان دەچەوسێننەوەو مافی ژنان نادەن. لە ڕاستیشدا لە جیهانی ئیسلامیدا ، ئەو دەرفەتەی کە بۆ پیاوان ڕەخساوە هیچ کاتێک بۆ ژنان نەرەخساوە. هەندێک Continue Reading »
سیپونزا پرسیار دەکات و دەڵێت: ئاخۆ گەل مازۆشییە؟!سەرەتا پێم خۆشە بڵێم ، قسەکردنی زۆر لەبارەی دیموکراتی لەهەمووکاتێکدا و بەبێ هۆ ، دەبێتە هۆی لەناوچوونی ئەم چەمکە، هەروەک چۆن هەموو دروشم Continue Reading »
لەیەکەم ڕۆژی ئەم مانگەدا ، وەکوو هەمووساڵێک ڕێکخراوی شەفافیەت و ئەنتی گەندەڵی لە جیهان دا Transparency International ڕاپۆرتی ئەمساڵ “2011” لەبارەی گەندەڵی لە جیهاندا بڵاوکردەوە. ئەم ڕاپۆرتە باسی گەندەڵی و Continue Reading »
فەرمانڕەوایانی عەرەسبتانی سعودی ، لەبەرامبەر بەهاری عەرەبیدا هەست بە ترسێکی گەورە دەکەن و ئەم بەهارە وەکو هەڕەشەیەک بۆ خۆیان دەبینن. هەر لەبەر ئەوە هەڵمەتێکی گەورەیان دژ بەم شۆرشە دەستپێکردووە.لە گەرمترین Continue Reading »
لە 99% ی خەڵکی ئەمریکا دژی کەمیننەیەکی 1% ی دەوڵەمەند ڕاپەڕین . ماوەیەکی زۆرە ، تەنها کەمینەییەکی زۆر کەمی ئەمریکی ، سوود لە ئابووری بەهێز و دەوڵەمەندی ئەمریکی دەبینن. هەر Continue Reading »
ئەمە وەرزی گرانەتای عەشقەلەژێر باڵی ترسا ئەنوێ ئەمە رازی سەمای چنوور و شەوبۆیەلەپرچی ئەم شەوە ئەتکێلە تەنهاییدا وەختە دەبمە پارچەیەک سڕبووندەبمە وڵاتێک لەوەحشەتوەحشەتێک لەسەمای شینئەرێ بەڕاست شیعر چییه؟ ئاخۆ ژیان Continue Reading »
پێدەچێت کەممان بە بەرهەمەکانی ئازاد بەرزنجی ئاشنا نەبووبین . ئازاد بەرزنجی لە بواری وەرگێڕان و فکرو ڕۆشنبیری کوردی ئەمڕۆماندا ، ناوێکی دیار و قەڵەمێکی سەنگینە. وەرگێرانەکانی لەبواری ئەدەب و فکردا Continue Reading »
ئەوەی ڕوون و ئاشکرایە ، ئەمڕۆ لەتەواوی جیهاندا کەسێک نییە ناوی ژاپۆن ( یان وەکو ئەڵمانی و عەرەبەکان دەڵێن ، یابان) نەناسێت . ئەم وڵاتە کە دەکەوێتە ئەوپەڕی باکور و Continue Reading »
ناوبەناو سەرنجی کۆمەڵێک هەواڵ یان ووتار دەدەم ، کە ژمارەی ئەو کەسانە بڵاودەکەنەوە کەچوونەتە سەر ئاینێکی نوێ ، بۆ نموونە ئیسلام یان مەسیحی. زۆرجار ئەم ژمارەیەش بە هەزاران یان بە Continue Reading »
لەگەڵ ئەوەی کە بابەتی سەرەکی ئەم کتێبەی من ، باسی شێوازە پیسەکانی هێزی وێرانکاری دەکات ، لێ سەرەتا من لێرەدا دەمەوێت باس لە شێوازەکانی “توندوتیژی” بکەم . ئەمە مانای ئەوە Continue Reading »
ئەم خودایە چەند بۆنی ناخۆش بوو . خودا بۆگەنی دەهات ، خودا بۆگەنێکی بچووکی داماو بوو. هەڵخەلەتێنراوبوو، ئەم خودایە ، یان خۆی ساختەچی بوو ، لەگرینۆی جیاوازتر نەبوو_ تەنیا زۆر Continue Reading »
بەشێکی زۆری پسپۆران و شارەزایان لە بواری فەلسەفەی عەرەبی و رۆئاوایی ، لەو باوەڕەدان کە فەلسەفەی سیپۆنزا ، هەمان ڕێچکەی ابن رشدی هەیە. بگرە هەندێک لەو باوەڕەدان کە فەلسەفەی سیپۆنزا Continue Reading »
دەوڵەتی نەتەوەیی تووشی فەشەل بوو ،چونکە نەیتوانی پێداویستی باشی سیاسی بۆ گەلەکەی دابین بکات . حکومەتەکەیان شەرعیەتی نییه ، بەڵکە دەوڵەتی نەتەوەیی ، لەناو چاو و دڵی زۆرینەی هاوڵاتییانی خۆی Continue Reading »
رۆما ئەپریلی 2005 . جەماوەرێکی زۆر کە جێگای کەسێکی تر نابێتەوە ، لە گۆڕەپانی پیتەر پالتس کۆبوونەتەوە . پاپای فاتیکان ( یوهانس پاولی دووەم) کۆچی دوایی کرد. لە کەنیسەی پیتەر Continue Reading »